Çocuklarımızın Öz Güven Gelişimlerini Nasıl Destekleyebiliriz?
ÇOCUKLARIMIZIN ÖZGÜVEN GELİŞİMLERİNİ NASIL DESTEKLEYEBİLİRİZ?
Anne ve baba olarak; çocuğa sevgi veren; girişim yeteneğini ve özgüvenini kazanabilmesi için onu destekleyen kişiler olabilmek gereklidir. Anne ve babalar çocuğunu bağımsız bir birey olarak kabul eden; çocuğuna sevgiyle yaklaşan; olumlu iletişim; olumlu ilişkiler kurmaya çalışan kişiler olmalıdırlar. Çocuk ailesinin içerisinde;anne ve babası her an yanındaymış gibi kendini güvende hissetmeli; ama aynı zamanda yalnızmış gibi özgür hissetmelidir. Bu duyguyu çocuğa hissettirecek olan; bu aile ortamını oluşturacak olan kişiler; anne ve babalardır. Çocuk böylece kendine özgü anlayış ve düşüncesini oluşturup; duygularını ifade etme fırsatı bulacaktır.
Anne ve babalar çocuklarının kendi kendilerini denetleyen; iç denetim geliştirmeleri için destekleyen; çocuktaki sorumluluk duygusunu geliştiren; çocuklara sınırlarını öğreten bir ortam hazırlayarak gelişmelerine destek olan kişiler olmalıdır.
Çocuklarımızın Özgüven Gelişimlerini Sağlamak ve Geliştirmek İçin Yapılması Gerekenleri akılda kalıcılığı açısından maddeler halinde şöyle sıralayabiliriz;
· Çocuklarınızın öz güvenlerinin gelişimi için en önemli noktalardan birisi; çocuk için mutlu ve huzurlu; dengeli bir aile ortamının sağlanması ve bunun sürdürülmesidir. Anne ve babaların kendi psikolojik çatışmalarını; çocuklara yansıtmamaları ile daha sağlıklı çocuk yetiştirme mümkün olacaktır.
· Çocuklarınızla iletişiminizde; yapmak istediğiniz değişim ve gelişmelerde; etkileşimde çocuklarınızın işbirliğinden yararlanmalısınız.
· Çocuklarınıza karşı aşırı hoşgörülü ya da aşırı disiplinli uygulama ve yaklaşımlardan kaçınmalısınız.
· Anne ve baba olarak çocuklarınızın büyüme gelişme süreci içerisinde; davranış olarak tutarlı davranmalısınız. Ayrı ayrı farklı farklı tepkiler vermemelisiniz. Anne babanın kendi aralarındaki söz ve davranış birliği çok önemli bir noktadır.
· Çocuklarınıza karşı olan davranışlarınızda; çocuklarınızın davranışlarına karşı; yersiz ve gereksiz; abartılı tepkiler vermemelisiniz. Çocuklarınızın göstermiş olduğu davranış problemlerine karşı duyarlı olmalısınız.
· Çocuğunuzun ayrı bir birey olduğunu; ayrı bir ruh hali olabileceğini; ayrı bir kişiliğinin olduğunu ve kişilik gelişiminin hala sürmekte olduğunu unutmamalısınız. Ona göre davranışlarınızı ve algılamalarınızı ayarlamalı; dengelemelisiniz.Çocuklarınızın kişilik yapılarına saygılı olmalısınız.
· Çocuklarınızdan beklentilerinizi çok yüksek tutmamalısınız. Beklentilerin yüksek tutulması; hem çocuklar hem de sizler açısından hayal kırıklığı yaratacak ve mutsuzluk oluşturacaktır.
· Ailenizin bir üyesi olan çocuklarınıza sık sık konuşması ve duygu düşüncelerini ifade etmesi için söz hakkı; konuşma hakkı vermelisiniz.
· Çocuklarınızla konuşurken; onun seviyesinde ve ona dönerek; onun yüzüne bakarak konuşun ve onu aynı koşullarda dinleyin. Onu önemsediğinizi ve söylediklerini değer vererek dinlediğinizi ona hissettirmelisiniz.
· Çocuklarınızın düşüncelerine; önerilerine ve fikirlerine; kendisine değer verdiğinizi söz ve davranışlarınızla ona hissettirmelisiniz.
· Çocuklarınıza zaman zaman ‘’Ne düşünüyorsun? Nasıl hissediyorsun?’’ gibi sorular sorarak onun hissettiklerini anlamaya ve öğrenmeye çalışmalısınız.
· Çocuklarınızın beğendiğiniz ve onayladığınız davranışlarını mutlaka takdir edip; bunu kendisine ifade etmelisiniz. Takdir ederek onu ödüllendirmelisiniz.
· Çocuklarınıza sorumluluk ve görevler vermelisiniz. Bu sorumluluk ve görevlerin yaşına ve gelişimine uygun olmasına dikkat etmelisiniz.
· Çocuklarınıza bir sorumluluk ve görev vermişseniz ve eğer bu görevini başarıyla tamamlamışlarsa; onları mutlaka takdir etmeli; övmeli ve tebrik ederek ödüllendirmelisiniz.
· Çocuklarınız sonuçta çocukturlar ve her insan gibi başarıları da başarısızlıkları da olabilir. Onun başarısızlıklarını çok büyütüp; ne onu ne de kendinizi üzmemelisiniz.
· Çocuklarınızı hiçbir zaman başkalarının yanında küçük düşürüp; aşağılamayınız; bu duruma ortam hazırlamayınız.
· Çocuklarınız kaç yaşında olursa olsun mutlaka her gün ona zaman ayırmalısınız ve kaliteli zaman geçirmelisiniz.
· Çocuklarınızın hatalı ve yanlış davranışlarında; onlarla konuşarak; hatalı davranışlarını ve nedenlerini anlatarak uyarıp; doğru davranışları onlara anlatmalısınız. Yapılan yanlışları sadece kızarak değil; nedenini mantıklı olarak açıklamak gereklidir.
· Çocuklarınızla konuşmalı ve yaşına uygun farklı değişen konularda sohbet etme ortamı oluşturmalısınız.
· Çocuklarınızın yaşı kaç olursa olsun; davranışları ve yaptıkları; yaşadıkları için aşırı eleştirici ve yargılayıcı davranmaktan kaçınmalısınız. Dengeli eğitim ve yönlendirme yapmalısınız.
· Çocuklarınızın korkularını ve endişelerini anlamaya çalışmalı; saygı duymalı; çözüm için destek olmaya çalışmalısınız.
· Çocuklarınızın önem vermiş olduğu durum ve olaylara; olgulara; sizlerde önem vermeli ve önemsemelisiniz.
· Çocuklarınızı kaç yaşında olurlarsa olsunlar; hiçbir zaman başkaları ile karşılaştırmamalısınız. Bu kişiler; akraba; komşu; tanıdık çocukları; arkadaş kim olursa olsun kıyaslamamalısınız.
· Çocuklarınıza sık sık onları çok sevdiğinizi ifade ediniz. Hem sözel olarak; hem davranışlarınızla; sizin tarafınızdan sevildiklerini kendilerine hissettiriniz.
· Çocuklarınızı tanımaya çalışınız; özelliklerini; yeteneklerini gözlemleyiniz. Yeteneklerini fark ederek; yeteneklerinin geliştirilmesi yönünde yönlendiriniz ve destekleyiniz.
· Çocuklar her şeyi oyunla öğrenir; oyunla gelişir ve oyunla büyürler. Yaşlarına uygun olan oyun etkinliklerini destekleyiniz ve onlarla oynayınız.
· Çocuklarınızı uygun zamanlarda; uygun yerlerde; sosyal ortamlarda bulunmaları için cesaretlendirmelisiniz.
· Çocuklarınızın yaşı ve cinsiyeti ne olursa olsun; onların varlığını önemseyiniz. Onlara değer veriniz.
· Çocuklarınızın içinde bulundukları gruplar; topluluklar içerisinde söz alıp; konuşmaları için cesaretlendirmelisiniz.
· Çocuklarınız için önemi olan günleri ve tarihleri unutmayınız ve hatırladığınızı onlara hissettiriniz.
· Eğitiminizde ve yaklaşımlarınızda ödül olduğu kadar; gerekli hatalı durumlarda cezalarda yer almalıdır. Burada dikkat edilmesi gereken nokta; yanlış ve uygun olmayan cezalardan kaçınmak gerekliliğidir. Uygun cezalar seçilmelidir.
· Çocuklarınızın ailenizin birer üyesi ve aynı zamanda aileniz için vazgeçilmez olduklarını onlara vurgulayınız.
· Her gün;hem anne; hem baba ayrı ayrı bazen birlikte; sadece çocuklarınıza ayıracağınız özel zamanlarınız olmalı; onlara özel kaliteli zamanlar ayırmalısınız.
· Çocuklarınızın özgüven gelişimlerini desteklemek ve artırmak için; kendisinin yapması gereken ya da yapabilecekleri şeyleri; onların yerine sizler yapmayınız.
· Çocuklarınızın eğitimini ve okul hayatlarını önemseyiniz; gerektiği önemi veriniz.
· Çocuklarınızla yaşadığınız ya da onların yaşamış oldukları olayları; olumsuz bakış açısı ile değerlendirmemelisiniz. Sosyal ve psikolojik gelişimlerini yakından takip etmelisiniz.
· Çocuklarınızın ailenize ve aile içi bağlarınıza önem vermesini; bağlarınızın kuvvetlenmesini sağlamalısınız. Onlara güven duygusunu aşılamalısınız.
Sağlıklı; Mutlu ve Özgüvenli çocuklar ve mutlu nesiller için ..
Saygılarımla
Uzman Pedagog Nilüfer Evgin
Anne ve baba olarak; çocuğa sevgi veren; girişim yeteneğini ve özgüvenini kazanabilmesi için onu destekleyen kişiler olabilmek gereklidir. Anne ve babalar çocuğunu bağımsız bir birey olarak kabul eden; çocuğuna sevgiyle yaklaşan; olumlu iletişim; olumlu ilişkiler kurmaya çalışan kişiler olmalıdırlar. Çocuk ailesinin içerisinde;anne ve babası her an yanındaymış gibi kendini güvende hissetmeli; ama aynı zamanda yalnızmış gibi özgür hissetmelidir. Bu duyguyu çocuğa hissettirecek olan; bu aile ortamını oluşturacak olan kişiler; anne ve babalardır. Çocuk böylece kendine özgü anlayış ve düşüncesini oluşturup; duygularını ifade etme fırsatı bulacaktır.
Anne ve babalar çocuklarının kendi kendilerini denetleyen; iç denetim geliştirmeleri için destekleyen; çocuktaki sorumluluk duygusunu geliştiren; çocuklara sınırlarını öğreten bir ortam hazırlayarak gelişmelerine destek olan kişiler olmalıdır.
Çocuklarımızın Özgüven Gelişimlerini Sağlamak ve Geliştirmek İçin Yapılması Gerekenleri akılda kalıcılığı açısından maddeler halinde şöyle sıralayabiliriz;
· Çocuklarınızın öz güvenlerinin gelişimi için en önemli noktalardan birisi; çocuk için mutlu ve huzurlu; dengeli bir aile ortamının sağlanması ve bunun sürdürülmesidir. Anne ve babaların kendi psikolojik çatışmalarını; çocuklara yansıtmamaları ile daha sağlıklı çocuk yetiştirme mümkün olacaktır.
· Çocuklarınızla iletişiminizde; yapmak istediğiniz değişim ve gelişmelerde; etkileşimde çocuklarınızın işbirliğinden yararlanmalısınız.
· Çocuklarınıza karşı aşırı hoşgörülü ya da aşırı disiplinli uygulama ve yaklaşımlardan kaçınmalısınız.
· Anne ve baba olarak çocuklarınızın büyüme gelişme süreci içerisinde; davranış olarak tutarlı davranmalısınız. Ayrı ayrı farklı farklı tepkiler vermemelisiniz. Anne babanın kendi aralarındaki söz ve davranış birliği çok önemli bir noktadır.
· Çocuklarınıza karşı olan davranışlarınızda; çocuklarınızın davranışlarına karşı; yersiz ve gereksiz; abartılı tepkiler vermemelisiniz. Çocuklarınızın göstermiş olduğu davranış problemlerine karşı duyarlı olmalısınız.
· Çocuğunuzun ayrı bir birey olduğunu; ayrı bir ruh hali olabileceğini; ayrı bir kişiliğinin olduğunu ve kişilik gelişiminin hala sürmekte olduğunu unutmamalısınız. Ona göre davranışlarınızı ve algılamalarınızı ayarlamalı; dengelemelisiniz.Çocuklarınızın kişilik yapılarına saygılı olmalısınız.
· Çocuklarınızdan beklentilerinizi çok yüksek tutmamalısınız. Beklentilerin yüksek tutulması; hem çocuklar hem de sizler açısından hayal kırıklığı yaratacak ve mutsuzluk oluşturacaktır.
· Ailenizin bir üyesi olan çocuklarınıza sık sık konuşması ve duygu düşüncelerini ifade etmesi için söz hakkı; konuşma hakkı vermelisiniz.
· Çocuklarınızla konuşurken; onun seviyesinde ve ona dönerek; onun yüzüne bakarak konuşun ve onu aynı koşullarda dinleyin. Onu önemsediğinizi ve söylediklerini değer vererek dinlediğinizi ona hissettirmelisiniz.
· Çocuklarınızın düşüncelerine; önerilerine ve fikirlerine; kendisine değer verdiğinizi söz ve davranışlarınızla ona hissettirmelisiniz.
· Çocuklarınıza zaman zaman ‘’Ne düşünüyorsun? Nasıl hissediyorsun?’’ gibi sorular sorarak onun hissettiklerini anlamaya ve öğrenmeye çalışmalısınız.
· Çocuklarınızın beğendiğiniz ve onayladığınız davranışlarını mutlaka takdir edip; bunu kendisine ifade etmelisiniz. Takdir ederek onu ödüllendirmelisiniz.
· Çocuklarınıza sorumluluk ve görevler vermelisiniz. Bu sorumluluk ve görevlerin yaşına ve gelişimine uygun olmasına dikkat etmelisiniz.
· Çocuklarınıza bir sorumluluk ve görev vermişseniz ve eğer bu görevini başarıyla tamamlamışlarsa; onları mutlaka takdir etmeli; övmeli ve tebrik ederek ödüllendirmelisiniz.
· Çocuklarınız sonuçta çocukturlar ve her insan gibi başarıları da başarısızlıkları da olabilir. Onun başarısızlıklarını çok büyütüp; ne onu ne de kendinizi üzmemelisiniz.
· Çocuklarınızı hiçbir zaman başkalarının yanında küçük düşürüp; aşağılamayınız; bu duruma ortam hazırlamayınız.
· Çocuklarınız kaç yaşında olursa olsun mutlaka her gün ona zaman ayırmalısınız ve kaliteli zaman geçirmelisiniz.
· Çocuklarınızın hatalı ve yanlış davranışlarında; onlarla konuşarak; hatalı davranışlarını ve nedenlerini anlatarak uyarıp; doğru davranışları onlara anlatmalısınız. Yapılan yanlışları sadece kızarak değil; nedenini mantıklı olarak açıklamak gereklidir.
· Çocuklarınızla konuşmalı ve yaşına uygun farklı değişen konularda sohbet etme ortamı oluşturmalısınız.
· Çocuklarınızın yaşı kaç olursa olsun; davranışları ve yaptıkları; yaşadıkları için aşırı eleştirici ve yargılayıcı davranmaktan kaçınmalısınız. Dengeli eğitim ve yönlendirme yapmalısınız.
· Çocuklarınızın korkularını ve endişelerini anlamaya çalışmalı; saygı duymalı; çözüm için destek olmaya çalışmalısınız.
· Çocuklarınızın önem vermiş olduğu durum ve olaylara; olgulara; sizlerde önem vermeli ve önemsemelisiniz.
· Çocuklarınızı kaç yaşında olurlarsa olsunlar; hiçbir zaman başkaları ile karşılaştırmamalısınız. Bu kişiler; akraba; komşu; tanıdık çocukları; arkadaş kim olursa olsun kıyaslamamalısınız.
· Çocuklarınıza sık sık onları çok sevdiğinizi ifade ediniz. Hem sözel olarak; hem davranışlarınızla; sizin tarafınızdan sevildiklerini kendilerine hissettiriniz.
· Çocuklarınızı tanımaya çalışınız; özelliklerini; yeteneklerini gözlemleyiniz. Yeteneklerini fark ederek; yeteneklerinin geliştirilmesi yönünde yönlendiriniz ve destekleyiniz.
· Çocuklar her şeyi oyunla öğrenir; oyunla gelişir ve oyunla büyürler. Yaşlarına uygun olan oyun etkinliklerini destekleyiniz ve onlarla oynayınız.
· Çocuklarınızı uygun zamanlarda; uygun yerlerde; sosyal ortamlarda bulunmaları için cesaretlendirmelisiniz.
· Çocuklarınızın yaşı ve cinsiyeti ne olursa olsun; onların varlığını önemseyiniz. Onlara değer veriniz.
· Çocuklarınızın içinde bulundukları gruplar; topluluklar içerisinde söz alıp; konuşmaları için cesaretlendirmelisiniz.
· Çocuklarınız için önemi olan günleri ve tarihleri unutmayınız ve hatırladığınızı onlara hissettiriniz.
· Eğitiminizde ve yaklaşımlarınızda ödül olduğu kadar; gerekli hatalı durumlarda cezalarda yer almalıdır. Burada dikkat edilmesi gereken nokta; yanlış ve uygun olmayan cezalardan kaçınmak gerekliliğidir. Uygun cezalar seçilmelidir.
· Çocuklarınızın ailenizin birer üyesi ve aynı zamanda aileniz için vazgeçilmez olduklarını onlara vurgulayınız.
· Her gün;hem anne; hem baba ayrı ayrı bazen birlikte; sadece çocuklarınıza ayıracağınız özel zamanlarınız olmalı; onlara özel kaliteli zamanlar ayırmalısınız.
· Çocuklarınızın özgüven gelişimlerini desteklemek ve artırmak için; kendisinin yapması gereken ya da yapabilecekleri şeyleri; onların yerine sizler yapmayınız.
· Çocuklarınızın eğitimini ve okul hayatlarını önemseyiniz; gerektiği önemi veriniz.
· Çocuklarınızla yaşadığınız ya da onların yaşamış oldukları olayları; olumsuz bakış açısı ile değerlendirmemelisiniz. Sosyal ve psikolojik gelişimlerini yakından takip etmelisiniz.
· Çocuklarınızın ailenize ve aile içi bağlarınıza önem vermesini; bağlarınızın kuvvetlenmesini sağlamalısınız. Onlara güven duygusunu aşılamalısınız.
Sağlıklı; Mutlu ve Özgüvenli çocuklar ve mutlu nesiller için ..
Saygılarımla
Uzman Pedagog Nilüfer Evgin