Zayıflık da Bir Hastalıktır
Zayıflık da şişmanlık gibi yaşamı negatif etkileyen bir hastalık olabilir. Zayıflık; vücut ağırlığının boy uzunluğuna oranla daha az olmasıdır. Bu durumun psikolojik ve fizyolojik sebepleri olmakla birlikte temel sebep; vücudun aldığı enerjinin harcadığı enerjiden daha az olmasıdır. Zayıflıklık tanısı; beden kitle indeksimize göre yani ağırlık / boy * boy oranımıza göre belirlenmektedir. BKİ; 19.9 ve altında kalan değerler zayıf olarak tanımlanmaktadır.
Zayıflığın sebepleri arasında
1)Kişinin ihtiyacı olan enerjiyi çeşitli sebeplerden dolayı alamaması ( iştahsızlık; bilgisizlik; sosyoekonomik durum bozukluğu;vs)
2)mide-bağırsak sistemindeki bozukluklar ;dolaşım bozuklukları ; parazitler ;enfeksiyon hastalıkları
3)Hormonal dengesizlikler; tiroid hormonlarının fazla salınması gibi sebepler gösterilebilir.
Zayıflık; dikkat eksikliği; adet düzensizliği; kansızlık; yorgunluk; unutkanlık; halsizlik; buna bağlı olarak oluşabilecek depresyon gibi semptomlara; çocuk ve adölesanlarda büyüme geriliğine; yetişkinlerde bağışıklık sistemi hastalıklarına yatkınlık ve ileri dereceleri ( anoreksiya nervoza) ölüme bile sebep olabilmektedir.
Zayıf kiilerin tedavisi şişmanlığın beslenme tedavisine nazaran oldukça zorlu ve çoklu kontrol( doktor; diyetisyen; pikolog) gerektiren bir süreç istemektedir. Genel anlamda kilo alma sürecinde uygulanması gereken beslenme önerileri şöyle sıralanabilir:
Kişi yoğun şekilde tükkettiği çay; kahve; alkol ve kafeinli içecekleri olabildiğince azaltmalıdır.
Posa içeriği yüksek olan sebze tüketimi azaltılmalı ve ana yemeğin sonuna bırakılmalı; mideye yemeğin başında doygunluk hissi verilmemelidir.
Yemeklerden hemen sonra mideyi yormayan sütlü tatlılar tercih edilmelidir.
Fındık; fıstık; ceviz gibi hacmi küçük; kalorisi yüksek besinler diyette tercih edilmelidir.
Diyete ek olarak; iştah açıcı ve kas yapımına etki eden B vitaminleri ve balık yağı gibi preperatlar kişiye uygun olarak ayarlanmalı ve kullanılmalıdır
Az ve sık beslenilmeli; ara öğünlerde mutlaka süt ve süt grubu besinlerden faydalanılmalıdır.
Sigara içen bireylerin metabolizma hızı normal bireylere nazaran daha hızlı çalıştığından kilo alma sürecinde mutlaka sigara bırakılmalıdır.
Zaten küçük olan mideyi yormamak ve bulantıyı engellemek adına diyette çok yağlı besinler ve kızartmalara yer verilmemelidir.
Kas arttırmaya yönelik düzenli egzersiz programları ayarlanmalıdır.
Kişinin; varsa psikolojik bozuklarının giderilmesine yönelik doktorla işbirliği yapılıp gerekli medikal destek sağlanmalıdır.
Yemeklerin görüntüsü ve sunumu önemli olup; zayıf bireyin iştahını kabartacak şekilde yapılmalıdır.
İşte sizlere kilo almayı sağlayacak örnek bir menü:
sabah: 60 gram tam yağlı peynir
1 adet haşlanmış yumrta ya da omlet
5 adet zeytin
2-3 dilim ekmek
1 tatlı kaşığı bal / kaymak
1 su bardağı tam yağlı süt
ara: 1 avuç ceviz- badem
1 kase tam yağlı yoğurt (içerisine esmer şeker karıştırılabilir)
öğle: 120 gram ızgara tavuk ya da balık
2-3 dilim ekmek
1 küçük kase zeytinyağlı salata
1 su bardağı ayran
ara: 1 bardak meyveli milkshake ya da meyve aromalı süt
1 avuç badem ya da fındık
akşam: 1 tabak kurubaklagil yemeği ya da 120 gram ızgara et
1 tabak pilav ya da sebze soslu makarna
1 kase kaymaklı yoğurt
ara: 1 porsiyon sütlü tatlı
1 avuç fıstık
Uzm. Dyt. Yeşim İŞGÜZAR
Zayıflığın sebepleri arasında
1)Kişinin ihtiyacı olan enerjiyi çeşitli sebeplerden dolayı alamaması ( iştahsızlık; bilgisizlik; sosyoekonomik durum bozukluğu;vs)
2)mide-bağırsak sistemindeki bozukluklar ;dolaşım bozuklukları ; parazitler ;enfeksiyon hastalıkları
3)Hormonal dengesizlikler; tiroid hormonlarının fazla salınması gibi sebepler gösterilebilir.
Zayıflık; dikkat eksikliği; adet düzensizliği; kansızlık; yorgunluk; unutkanlık; halsizlik; buna bağlı olarak oluşabilecek depresyon gibi semptomlara; çocuk ve adölesanlarda büyüme geriliğine; yetişkinlerde bağışıklık sistemi hastalıklarına yatkınlık ve ileri dereceleri ( anoreksiya nervoza) ölüme bile sebep olabilmektedir.
Zayıf kiilerin tedavisi şişmanlığın beslenme tedavisine nazaran oldukça zorlu ve çoklu kontrol( doktor; diyetisyen; pikolog) gerektiren bir süreç istemektedir. Genel anlamda kilo alma sürecinde uygulanması gereken beslenme önerileri şöyle sıralanabilir:
Kişi yoğun şekilde tükkettiği çay; kahve; alkol ve kafeinli içecekleri olabildiğince azaltmalıdır.
Posa içeriği yüksek olan sebze tüketimi azaltılmalı ve ana yemeğin sonuna bırakılmalı; mideye yemeğin başında doygunluk hissi verilmemelidir.
Yemeklerden hemen sonra mideyi yormayan sütlü tatlılar tercih edilmelidir.
Fındık; fıstık; ceviz gibi hacmi küçük; kalorisi yüksek besinler diyette tercih edilmelidir.
Diyete ek olarak; iştah açıcı ve kas yapımına etki eden B vitaminleri ve balık yağı gibi preperatlar kişiye uygun olarak ayarlanmalı ve kullanılmalıdır
Az ve sık beslenilmeli; ara öğünlerde mutlaka süt ve süt grubu besinlerden faydalanılmalıdır.
Sigara içen bireylerin metabolizma hızı normal bireylere nazaran daha hızlı çalıştığından kilo alma sürecinde mutlaka sigara bırakılmalıdır.
Zaten küçük olan mideyi yormamak ve bulantıyı engellemek adına diyette çok yağlı besinler ve kızartmalara yer verilmemelidir.
Kas arttırmaya yönelik düzenli egzersiz programları ayarlanmalıdır.
Kişinin; varsa psikolojik bozuklarının giderilmesine yönelik doktorla işbirliği yapılıp gerekli medikal destek sağlanmalıdır.
Yemeklerin görüntüsü ve sunumu önemli olup; zayıf bireyin iştahını kabartacak şekilde yapılmalıdır.
İşte sizlere kilo almayı sağlayacak örnek bir menü:
sabah: 60 gram tam yağlı peynir
1 adet haşlanmış yumrta ya da omlet
5 adet zeytin
2-3 dilim ekmek
1 tatlı kaşığı bal / kaymak
1 su bardağı tam yağlı süt
ara: 1 avuç ceviz- badem
1 kase tam yağlı yoğurt (içerisine esmer şeker karıştırılabilir)
öğle: 120 gram ızgara tavuk ya da balık
2-3 dilim ekmek
1 küçük kase zeytinyağlı salata
1 su bardağı ayran
ara: 1 bardak meyveli milkshake ya da meyve aromalı süt
1 avuç badem ya da fındık
akşam: 1 tabak kurubaklagil yemeği ya da 120 gram ızgara et
1 tabak pilav ya da sebze soslu makarna
1 kase kaymaklı yoğurt
ara: 1 porsiyon sütlü tatlı
1 avuç fıstık
Uzm. Dyt. Yeşim İŞGÜZAR