66 Ayını Dolduran ;okula Başlayacak Çocuklarda Okula Uyum Açısından Kazanılması Gereken Bazı Gelişim Özellikleri
BU GÜNLERDE 66 AYI DOLDURMUŞ VE OKULA BAŞLAYACAK ÇOCUKLARI OLAN ANNE-BABALARIN SIK SÖZETİĞİ KONU” ÇOCUĞUM OKULA BAŞLAMAYA HAZIR DEĞİL!-ÇOCUĞUMUN OKULA HAZIR OLUP-OLMADIĞINI NASIL ANLARIM “ VE ÇOCUĞUMU OKULA HAZIRLAMAK İÇİN NASIL DESTEK OLABİLİRİM..”
OKULA BAŞLAMA döneminde yaşanan sorunların (ÇOCUĞUN OKULA BAŞLAMA DÖNEMİNDE KARILAŞTIĞI SORUNLARIN “OKUL KORKUSU VE OKUL FOBİSİNE DÖNÜŞMESINDA ANNE-BABA VE ÖĞRETMEN DAVRANIŞLARI BELİRLEYİCİDİR BAŞLIKLI MAKALE)çocuğun uyumlu-başarılı veya uyumsuz- başarısız olmasındaki rolunu düşündüğümüzde annelerin bu konudaki duyarlılığını ve ilgisini anlamak ve takdir etmek gerekli..Ama gözlediğim asıl sorun okula başlama yasının 66 aya indirilmesi ile anne-babaların çocuklarının okula hazır olmadığı konusunda duydukları kaygı.
Basında çıkan haberlerden edindiğim bilgiye göre anne-babalara önce belirtmek istediğm; 66 ayını dolduran her çocuk gelişimi yeterli olsun olmasın okula kesin başlayacak şartı olmadığı. (Sayet yeni değişiklikler düzenlemeler olmazsa) 5.5 yaşındaki çocukların 1.sınıfa başlayıp-başlamayacağı; okullarda oluşturulan bir kurulun;çocuğun okula başlamasının uygun olup-olmadığına dair vereceği rapora bağlı..Bu rapor cocuğun 1.sınıfa başlama olgunluğuna ulaşamadığını belirtirse o çocuklar okul öncesi eğitim dönemine dönebilecek..
ÇOCUĞUM OKULA BAŞLAMAYA HAZIR MI?
Çocukların büyümesinde ilk yıllar çok önemlidir.( 1. yaş sonunda çocuğun boyu doğumundaki boyunun yarısı;kilosu doğum kilosunun 2-3 katı kadar artabilir. İnsan yaşamının hiçbir döneminde bu kadar hızlı büyümez). Çünkü 0-6 yaş dönemi çocuğun bedensel;bilişsel sosyal-duygusal olarak çok hızlı büyüyüp geliştiği bir dönemdir. Hatta 0-2 yaş döneminde büyüme o kadar hızlıdır ki;bir-iki ay bile çocukların gelişiminde farklar yaratır.
Çocuk doğduğu günden itibaren hızlı bir şekilde yaşamı öğrenmeye başlar;öğrenmesinin yaşının gelişim özellikleriyle orantılı gitmesi; çocuğun uygun gelişim ortamında büyüyüp –büyümemesinden etkilenir.Uygun ortamda büyüyen çocuk belli gelişim dönemlerinde belli davranışları kazanmış;o yaşın gelişim görevlerini yerine getirebilecek olgunluğa erişmiş olur.
ÖRNEĞİN;
2-2.5 yaşta tuvalet eğitimine başlanması 3 yasında tuvalet alışkanlığını öğrenmiş- kazanmış olması gibi..yine ilk adım atmaya başladığı 11-12 aylıktan itibaren bağımsızlık;bireyleşme sürecinin başlamış olması ve 3 yasında anneden ayrışma;bağımsızlık özelliğini kazanmış olması gibi..
Çocuğun gelişim dönemindeki görevlerini yerine getirebilmesi ve o dönemin davranışlarını ve gelişim özelliklerini gösterebilmesi de çocuğun bedensel; duygusal-sosyal;zihinsel gelişiminin yaşına uygun seyredebilmesine bağlı. Şöyle ki; çocuk bedensel olarak sağlıklı olmalı ki; bedensel gelişim görevlerini yaşının gerektirdiği ; adımlama;yürüme; atlama; tırmanma ; top oynama; makas tutma; kesme yapıştırma..becerilerini kazanabilsin.Anneyle –sevgi güven bağı iletişimi olumlu; gerektiği gibi olmalı; kardeş kıskançlığı ;sevilmeme-güvensizlik;korku –kaygı (parmak emme;tırnak yeme;altını islatma ;içe dönük; öfkeli saldırganlık…) sorunları olmasın ki(ya da aşılmış olsun) ki; anneden bağımsızlaşma özelliğini kazanabilsin.
sosyal gelişim gerilikleri olmasın ki ;arkadaşlarıyla iletişim kurabilsin; oynayabilsin;kurallara uyabilsin.
Dil gelişimi zamanında olsun ki; kendini ifade edebilsin;ihtiyaclarını belirtebilsin;yönergeleri anlayabilsin;yasının gereği bir hikayeyi sonuna kadar dinleyebilsin;hikaye ile ilgili sorulara cevap verebilsin.
Bilişsel gelişimi i yeterli olsun ki;başladığı işi bitirebilsin; bir konu üzerinde5- 10 dak. Dikkatini yoğunlaştırabilsin... bir insan resmini eksiksiz çizebilsin; 3 kırmızı kalem ;2 mavi kalem verir misin denildiğinde verebilsin ;basit toplama-çıkarma işlemini yapabilsin.Ona kadar rakamları yazabilsin…gibi.
.BEDENSEL AÇIDAN ÇOCUĞUN OKULA BAŞLAMAYA HAZIR OLMASI;
A-ÇOCUĞUN GENEL SAĞLIK DURUMU
B-ÇOCUĞUN MOTOR GELİŞİMİ
Çocuklarda bir alandaki gelişim geriliği diğer alandaki gelişim geriliğini de tetikleyebilir.Yani yukarda bahsedilen gibi duygusal-sosyal - gelişim gerilikleri( bağımlılık;tırnak yeme;parmak emme;altını ıslatma.öfke içe dönük aşırı hareketli..)dil- zihinsel gelişim geriliklerine ;zihinsel gelişim gerilikleri bedensel gelişim ;sosyal-duygusal gelişim geriliklerine yol açabilir.
Bu nedenle okula başlamadan önce ;çocuğu bir genel sağlık kontrolünden geçirmek iyi olur.Çünkü çocuklardaki hastalıklar; çocuğun narin yapılı oluşu nedeniyle sıkı-sık hasta olması; böylece olabilecek okul devamsızlıkları daha baştan çocuğun okula- öğretmene-öğrenmeye karşı tutumunu olumsuz etkileyecek önemli nedenler arasında yer alabilir.
B-ÇOCUKTA BÜYÜK KÜÇÜK KASLARIN GELİŞİMİ;
İlk okula başlayan çocuk yazma ;resim çizme çalışmaları yapacaktır.Bu da öncelikle çocuğun baş ve işaret parmağını kullanabilme gelişimini kazanmış olmasını gerektirir.çocuk makas kullanabilmeli;istediği bir resmi bir dergiden kitaptan kesip çıkarabilmeli; bir başka kağıda yapıştırabilmeli;boncukları bir ipe dizebilmeli; oyuncakların parçalarını çıkarıp-takabilmelidir.Bu becerileri yapabilecek gelişim olgunluğuna erişmemiş çocuk; bedensel olarak okula uyuma zorlanacaktır. Çünkü bedensel yetersizlik nedeniyle kolayca yorulacak;bıkacak; parmakları ağrıyacak; ağlayacak;dikkati dağılacak;öğretmenin beklentisini gerçekleştiremeyecek;sinirlenebilecek; öfkelenebilecek;.dolayısıyla arkadaşlarının yaptıklarını yapamadığı; sınıfla uyum içinde hareket edemediğiı için kendine güveni kalkacak; okulda kalmak istemeyebilecektir.
Bu konumdaki çocuk “yapamıyorum;başaramıyorum arkadaşlarımdan farklıyım;öğretmen beni sevmeyecek “gibi düşünceler geliştirebilir.
Böylece çocuk daha okula başlama aşamasında ;okula- başarıya yeni bir şey öğrenmeye karsı sevgisi; hevesi; ilgisi heyecanı yok olacak ve “ben dersleri başaramıyorum “ düşüncesiyle daha ta!.. baştan yüzleşmek durumunda kalabilecektir.
Oysa çocuk daha başarı konusunda hiç potansiyelini;kapasitesini; içsel güçlerini ortaya koyma fırsatı bulamadan “ HOŞ GELDİN BAŞARSIZLIK KONUMU” doğabilecektir.
5;5 YAŞ CİVARINDA NORMAL GELİŞİM GÖSTEREN ÇOCUKLARDA AŞAĞIDAKİ BECERİLER GÖRÜLEBİLİR..
-Çocuk kendi kendine büyük oranda giyinip soyunabilir.. Pantolonunu;çorabını iç çamaşırını ceketini giyebilir.paltolunun;montunun fermuarını açıp-kapayabilir. düğmelerini ilikleyebilir; ayakkabılarını giyebilir…
- Yemeğini yerken çatal bıçak kullanabilir; dökmeden yemek yemeyi öğrenmiş olmalıdır.
-Dişlerini fırçalayıp-elini yüzünü yıkayıp-kurulama davranışını kazanmış olmalı. atlama koşma tırmanma top oynayabilmelidir.
- Çocuk 3 tekerlekli bisikletlini rahat kullanabilir.
ÇOCUKTA BU BECERİLERİN GELİŞEBİLMESİ İÇİN ANNE-BABALAR AŞAĞIDAKİ GİBİ DAVRANMAMAYA ÖZEN GÖSTEREBİLİR.
-Sen yemeğini dökersin ben yedireyim..
-Sen çocuksun montunu çıkaramazsın;ben çıkarayım ben ; asayım;
- Çantan çok ağır ver ben taşıyım( çocuklara seçilen çantalar ağır olmamalıdır)
-Oyuncaklarını yanlış yerleştiriyorsun bırak ben toplayayım.
-Bisiklete binme düşersin.
-Tırmanma tehlikeli ; kaza gecirirsin
-Çimenlere oturma hastalanırsın
-Koşma terler üşütürsün; uslu-uslu otur.
-Sen düğmeleri yanlış iliklersin ben ilikliyim.
-Sen daha çocuksun tabağını bardağını lavobaya götürme kırarsın; ablan-abin götürsün.. gibi davranışlar 0-6 yas döneminde çocuğun gelişimini engelleyen davranışlardır
Anneler çocuklarına böyle davranmakla yardım ettiğini ; onu rahat ;ilgili sevgili büyüttüğünü düşündüğü bu tutum aslında çocukların gelişimlerine ket vurmakta ; bu aşırı koruyucu davranışlar anne-babaya bağımlılıklar geliştirmekte; bedensel olarak yaşında olması gereken becerileri kazanamakta gecikmelere neden olmaktadır. En önemlisi de çocuk aynı davranışları öğretmen ;arkadaştan;çevreden; ilerde eşten;iş arkadaşından beklemekte..hayal kırıklıklarına uğramakta ;öfkelenmekte olumlu iletişimi zedeleyici ve uyum sorunları yaşamasına; yaşının gereği arkadaşlarının yaptığı gösterdiği becerileri yapamadığı için kendine özgüven ve saygı konusunda sorunlar yaşayabilir.
Anne-babalar” napıyım ben kendi haline bırakırsam döküyor -kırıyor- düşürüyor “diyebilirler.. Elbette çocuk hata yapa-yapa deneme- yanılma yoluyla doğruyu yapmayı öğrenecek. Burada sabırlı olmak ama kaza geçirme olasılığını kontrol ederek; çocuğun yaşamı;kuralları deneyimleyerek öğrenmesine izin vermek gerekir.
OKULA BAŞLAYACAK ÇOCUĞUN DUYGUSAL- SOSYAL GELİŞİM AÇISINDAN OKULA HAZIR OLMASI;
Çocuk annesinden 3 yasa kadar tamamlaması beklenen ayrışma- bağımsızlık özelliğini geliştirmiş olmalı;çocuk annesinin sabah işe –gidip aksam eve döndüğünü kavramış olmalı. Çocuk anne-baba işe gidiyor diye onlar tarafından sevilmediği; terk edildiği korkusu-kaygısı yaşamamalı;anne-çocuk arasında ki sevgi-güven bağı doğru zeminde yürüyor olmalı. Anne-yoksunluğu yasayan; anneyle sevgi güven bağını ;bağımlılık düzeyinde korkulu kaygılı devam ettiren çocuklarda okula uyumda sorunlar çıkabilir. Anne çalışmıyor bile olsa günde 1-2 saat çocukla konuşarak evden ayrılacağını ve döneceği saati rakamları olan bir saat üzerinde parmağıyla göstererek belirtmeli; o saatte geri dönmeli ;geldiğinde söz verdiği saatte döndüğünü saatte göstererek belirtmeli; çocukta “annem gidebilir ama geri döner”fikri kesin oluşmalı ve anne çocuğu evde kalabildiği ;büyüdüğü için övmeli bazen de bir küçük hediye ile ödüllendirmeli ama maddi ödül az kullanılmalıdır. Çocuklarda ödüller daha çok aferin bravo;sırtına dokunma;okşama;gülümseme..şeklinde olmalı ve çocuğun öz güven-öz saygısının gelişimine de katkıda bulunabilmelidir.Çocuğun kendi başına girişimleri desteklenmeli;odasında anneden ayrı bir süre oynayabilmelidir.Çocukların sabahtan aksama tv. İzlemesi engellenmeli;yararlı çizgi filmler anne-babayla birlikte izlenmeli ve çocuğun olumlu izlenimler; doğru davranışlar edinmesi için açıklamalar yapılmalı; film hakkında konuşulmalıdır.
-Okula başlayacak çocuk diğer arkadaşlarıyla oynamayı; iş birliği yapmayı; çeşitli rolleri paylaşmayı öğrenmiş olmalı.Arkadaş ilişkilerinde ; çıkan sorunlarda duygularını ifade edebilmeli; yardım istemeyebilmeli.
Örneğin;
Okulda bir arkadaşı çantasını yere düşürdüğünde ağlama ;öfke;saldırarak tepki vermemelidir.Neden çantasını ittiğni arkadasına sorabilmeli;arkadasının hatayla yaptığını dinleyebilmeli;özür dilemesini kabul edebilmelidir.
- Sınıf ortamında kendinde istenen görevleri yerine getirebilmelidir.
OKULA BAŞLAYACAK ÇOCUKTA ZİHİNSEL(BİLİŞSEL) GELİŞİM
-Çocuk dikkatini bir hikayeyi sonuna kadar dinleyecek şekilde toplayabilmeli.Anlatılan hikaye ile ilgili sorulara cevaplar verebilmeli; hikayeyi basit ama ;tutarlı bir şeklide anlatabilmeli..Hikayeyi anlatan resimli 3-4 kartı sıraya koyabilmeli.
- Çocuk 1 den 10 a kadar rakamları yazabilir.20 ye kadar sayabilir.
-Bana iki kırmızı kalem 3 mavi kalem verirmisin denildiğinde doğru olarak yapabilir.
- 2 elma ile bir armut 3 eder seklinde basit toplama yapabilir.
-Bakarak basıt resimleri çizebilir.(kare üçgen;elma..)
-İnsan resmini eksiksiz çizebilir.
Çocuklarını yukarda sözünü ettiğimiz gelişim özelikleri açısından gözden geçiren anne-babalar eksik gördükleri noktalarda çocuklarıyla beraber çalışmalar yapabilir;yazın açık havadan yararlanarak ;bahçelerde- parklarda ;havuzlarda arkadaşlarıyla beraber oynamasına ortam sağlayarak şimdiden; birlikte hareket etme; iş birliği;kurallara uyma; sıra bekleme; paylaşma; arkadaşını koruma; yardımlaşma duygu ve davranışlarının gelişmesine zemin hazırlayabilirler.Bu da sınıf ortamında arkadaşlarla birlikte olmayı kolaylaştırabilir..
OKUL VE YAŞAM BAŞARISI SİZİNLE VE ÇOCUĞUNUZLA OLSUN
OKULA BAŞLAMA döneminde yaşanan sorunların (ÇOCUĞUN OKULA BAŞLAMA DÖNEMİNDE KARILAŞTIĞI SORUNLARIN “OKUL KORKUSU VE OKUL FOBİSİNE DÖNÜŞMESINDA ANNE-BABA VE ÖĞRETMEN DAVRANIŞLARI BELİRLEYİCİDİR BAŞLIKLI MAKALE)çocuğun uyumlu-başarılı veya uyumsuz- başarısız olmasındaki rolunu düşündüğümüzde annelerin bu konudaki duyarlılığını ve ilgisini anlamak ve takdir etmek gerekli..Ama gözlediğim asıl sorun okula başlama yasının 66 aya indirilmesi ile anne-babaların çocuklarının okula hazır olmadığı konusunda duydukları kaygı.
Basında çıkan haberlerden edindiğim bilgiye göre anne-babalara önce belirtmek istediğm; 66 ayını dolduran her çocuk gelişimi yeterli olsun olmasın okula kesin başlayacak şartı olmadığı. (Sayet yeni değişiklikler düzenlemeler olmazsa) 5.5 yaşındaki çocukların 1.sınıfa başlayıp-başlamayacağı; okullarda oluşturulan bir kurulun;çocuğun okula başlamasının uygun olup-olmadığına dair vereceği rapora bağlı..Bu rapor cocuğun 1.sınıfa başlama olgunluğuna ulaşamadığını belirtirse o çocuklar okul öncesi eğitim dönemine dönebilecek..
ÇOCUĞUM OKULA BAŞLAMAYA HAZIR MI?
Çocukların büyümesinde ilk yıllar çok önemlidir.( 1. yaş sonunda çocuğun boyu doğumundaki boyunun yarısı;kilosu doğum kilosunun 2-3 katı kadar artabilir. İnsan yaşamının hiçbir döneminde bu kadar hızlı büyümez). Çünkü 0-6 yaş dönemi çocuğun bedensel;bilişsel sosyal-duygusal olarak çok hızlı büyüyüp geliştiği bir dönemdir. Hatta 0-2 yaş döneminde büyüme o kadar hızlıdır ki;bir-iki ay bile çocukların gelişiminde farklar yaratır.
Çocuk doğduğu günden itibaren hızlı bir şekilde yaşamı öğrenmeye başlar;öğrenmesinin yaşının gelişim özellikleriyle orantılı gitmesi; çocuğun uygun gelişim ortamında büyüyüp –büyümemesinden etkilenir.Uygun ortamda büyüyen çocuk belli gelişim dönemlerinde belli davranışları kazanmış;o yaşın gelişim görevlerini yerine getirebilecek olgunluğa erişmiş olur.
ÖRNEĞİN;
2-2.5 yaşta tuvalet eğitimine başlanması 3 yasında tuvalet alışkanlığını öğrenmiş- kazanmış olması gibi..yine ilk adım atmaya başladığı 11-12 aylıktan itibaren bağımsızlık;bireyleşme sürecinin başlamış olması ve 3 yasında anneden ayrışma;bağımsızlık özelliğini kazanmış olması gibi..
Çocuğun gelişim dönemindeki görevlerini yerine getirebilmesi ve o dönemin davranışlarını ve gelişim özelliklerini gösterebilmesi de çocuğun bedensel; duygusal-sosyal;zihinsel gelişiminin yaşına uygun seyredebilmesine bağlı. Şöyle ki; çocuk bedensel olarak sağlıklı olmalı ki; bedensel gelişim görevlerini yaşının gerektirdiği ; adımlama;yürüme; atlama; tırmanma ; top oynama; makas tutma; kesme yapıştırma..becerilerini kazanabilsin.Anneyle –sevgi güven bağı iletişimi olumlu; gerektiği gibi olmalı; kardeş kıskançlığı ;sevilmeme-güvensizlik;korku –kaygı (parmak emme;tırnak yeme;altını islatma ;içe dönük; öfkeli saldırganlık…) sorunları olmasın ki(ya da aşılmış olsun) ki; anneden bağımsızlaşma özelliğini kazanabilsin.
sosyal gelişim gerilikleri olmasın ki ;arkadaşlarıyla iletişim kurabilsin; oynayabilsin;kurallara uyabilsin.
Dil gelişimi zamanında olsun ki; kendini ifade edebilsin;ihtiyaclarını belirtebilsin;yönergeleri anlayabilsin;yasının gereği bir hikayeyi sonuna kadar dinleyebilsin;hikaye ile ilgili sorulara cevap verebilsin.
Bilişsel gelişimi i yeterli olsun ki;başladığı işi bitirebilsin; bir konu üzerinde5- 10 dak. Dikkatini yoğunlaştırabilsin... bir insan resmini eksiksiz çizebilsin; 3 kırmızı kalem ;2 mavi kalem verir misin denildiğinde verebilsin ;basit toplama-çıkarma işlemini yapabilsin.Ona kadar rakamları yazabilsin…gibi.
.BEDENSEL AÇIDAN ÇOCUĞUN OKULA BAŞLAMAYA HAZIR OLMASI;
A-ÇOCUĞUN GENEL SAĞLIK DURUMU
B-ÇOCUĞUN MOTOR GELİŞİMİ
Çocuklarda bir alandaki gelişim geriliği diğer alandaki gelişim geriliğini de tetikleyebilir.Yani yukarda bahsedilen gibi duygusal-sosyal - gelişim gerilikleri( bağımlılık;tırnak yeme;parmak emme;altını ıslatma.öfke içe dönük aşırı hareketli..)dil- zihinsel gelişim geriliklerine ;zihinsel gelişim gerilikleri bedensel gelişim ;sosyal-duygusal gelişim geriliklerine yol açabilir.
Bu nedenle okula başlamadan önce ;çocuğu bir genel sağlık kontrolünden geçirmek iyi olur.Çünkü çocuklardaki hastalıklar; çocuğun narin yapılı oluşu nedeniyle sıkı-sık hasta olması; böylece olabilecek okul devamsızlıkları daha baştan çocuğun okula- öğretmene-öğrenmeye karşı tutumunu olumsuz etkileyecek önemli nedenler arasında yer alabilir.
B-ÇOCUKTA BÜYÜK KÜÇÜK KASLARIN GELİŞİMİ;
İlk okula başlayan çocuk yazma ;resim çizme çalışmaları yapacaktır.Bu da öncelikle çocuğun baş ve işaret parmağını kullanabilme gelişimini kazanmış olmasını gerektirir.çocuk makas kullanabilmeli;istediği bir resmi bir dergiden kitaptan kesip çıkarabilmeli; bir başka kağıda yapıştırabilmeli;boncukları bir ipe dizebilmeli; oyuncakların parçalarını çıkarıp-takabilmelidir.Bu becerileri yapabilecek gelişim olgunluğuna erişmemiş çocuk; bedensel olarak okula uyuma zorlanacaktır. Çünkü bedensel yetersizlik nedeniyle kolayca yorulacak;bıkacak; parmakları ağrıyacak; ağlayacak;dikkati dağılacak;öğretmenin beklentisini gerçekleştiremeyecek;sinirlenebilecek; öfkelenebilecek;.dolayısıyla arkadaşlarının yaptıklarını yapamadığı; sınıfla uyum içinde hareket edemediğiı için kendine güveni kalkacak; okulda kalmak istemeyebilecektir.
Bu konumdaki çocuk “yapamıyorum;başaramıyorum arkadaşlarımdan farklıyım;öğretmen beni sevmeyecek “gibi düşünceler geliştirebilir.
Böylece çocuk daha okula başlama aşamasında ;okula- başarıya yeni bir şey öğrenmeye karsı sevgisi; hevesi; ilgisi heyecanı yok olacak ve “ben dersleri başaramıyorum “ düşüncesiyle daha ta!.. baştan yüzleşmek durumunda kalabilecektir.
Oysa çocuk daha başarı konusunda hiç potansiyelini;kapasitesini; içsel güçlerini ortaya koyma fırsatı bulamadan “ HOŞ GELDİN BAŞARSIZLIK KONUMU” doğabilecektir.
5;5 YAŞ CİVARINDA NORMAL GELİŞİM GÖSTEREN ÇOCUKLARDA AŞAĞIDAKİ BECERİLER GÖRÜLEBİLİR..
-Çocuk kendi kendine büyük oranda giyinip soyunabilir.. Pantolonunu;çorabını iç çamaşırını ceketini giyebilir.paltolunun;montunun fermuarını açıp-kapayabilir. düğmelerini ilikleyebilir; ayakkabılarını giyebilir…
- Yemeğini yerken çatal bıçak kullanabilir; dökmeden yemek yemeyi öğrenmiş olmalıdır.
-Dişlerini fırçalayıp-elini yüzünü yıkayıp-kurulama davranışını kazanmış olmalı. atlama koşma tırmanma top oynayabilmelidir.
- Çocuk 3 tekerlekli bisikletlini rahat kullanabilir.
ÇOCUKTA BU BECERİLERİN GELİŞEBİLMESİ İÇİN ANNE-BABALAR AŞAĞIDAKİ GİBİ DAVRANMAMAYA ÖZEN GÖSTEREBİLİR.
-Sen yemeğini dökersin ben yedireyim..
-Sen çocuksun montunu çıkaramazsın;ben çıkarayım ben ; asayım;
- Çantan çok ağır ver ben taşıyım( çocuklara seçilen çantalar ağır olmamalıdır)
-Oyuncaklarını yanlış yerleştiriyorsun bırak ben toplayayım.
-Bisiklete binme düşersin.
-Tırmanma tehlikeli ; kaza gecirirsin
-Çimenlere oturma hastalanırsın
-Koşma terler üşütürsün; uslu-uslu otur.
-Sen düğmeleri yanlış iliklersin ben ilikliyim.
-Sen daha çocuksun tabağını bardağını lavobaya götürme kırarsın; ablan-abin götürsün.. gibi davranışlar 0-6 yas döneminde çocuğun gelişimini engelleyen davranışlardır
Anneler çocuklarına böyle davranmakla yardım ettiğini ; onu rahat ;ilgili sevgili büyüttüğünü düşündüğü bu tutum aslında çocukların gelişimlerine ket vurmakta ; bu aşırı koruyucu davranışlar anne-babaya bağımlılıklar geliştirmekte; bedensel olarak yaşında olması gereken becerileri kazanamakta gecikmelere neden olmaktadır. En önemlisi de çocuk aynı davranışları öğretmen ;arkadaştan;çevreden; ilerde eşten;iş arkadaşından beklemekte..hayal kırıklıklarına uğramakta ;öfkelenmekte olumlu iletişimi zedeleyici ve uyum sorunları yaşamasına; yaşının gereği arkadaşlarının yaptığı gösterdiği becerileri yapamadığı için kendine özgüven ve saygı konusunda sorunlar yaşayabilir.
Anne-babalar” napıyım ben kendi haline bırakırsam döküyor -kırıyor- düşürüyor “diyebilirler.. Elbette çocuk hata yapa-yapa deneme- yanılma yoluyla doğruyu yapmayı öğrenecek. Burada sabırlı olmak ama kaza geçirme olasılığını kontrol ederek; çocuğun yaşamı;kuralları deneyimleyerek öğrenmesine izin vermek gerekir.
OKULA BAŞLAYACAK ÇOCUĞUN DUYGUSAL- SOSYAL GELİŞİM AÇISINDAN OKULA HAZIR OLMASI;
Çocuk annesinden 3 yasa kadar tamamlaması beklenen ayrışma- bağımsızlık özelliğini geliştirmiş olmalı;çocuk annesinin sabah işe –gidip aksam eve döndüğünü kavramış olmalı. Çocuk anne-baba işe gidiyor diye onlar tarafından sevilmediği; terk edildiği korkusu-kaygısı yaşamamalı;anne-çocuk arasında ki sevgi-güven bağı doğru zeminde yürüyor olmalı. Anne-yoksunluğu yasayan; anneyle sevgi güven bağını ;bağımlılık düzeyinde korkulu kaygılı devam ettiren çocuklarda okula uyumda sorunlar çıkabilir. Anne çalışmıyor bile olsa günde 1-2 saat çocukla konuşarak evden ayrılacağını ve döneceği saati rakamları olan bir saat üzerinde parmağıyla göstererek belirtmeli; o saatte geri dönmeli ;geldiğinde söz verdiği saatte döndüğünü saatte göstererek belirtmeli; çocukta “annem gidebilir ama geri döner”fikri kesin oluşmalı ve anne çocuğu evde kalabildiği ;büyüdüğü için övmeli bazen de bir küçük hediye ile ödüllendirmeli ama maddi ödül az kullanılmalıdır. Çocuklarda ödüller daha çok aferin bravo;sırtına dokunma;okşama;gülümseme..şeklinde olmalı ve çocuğun öz güven-öz saygısının gelişimine de katkıda bulunabilmelidir.Çocuğun kendi başına girişimleri desteklenmeli;odasında anneden ayrı bir süre oynayabilmelidir.Çocukların sabahtan aksama tv. İzlemesi engellenmeli;yararlı çizgi filmler anne-babayla birlikte izlenmeli ve çocuğun olumlu izlenimler; doğru davranışlar edinmesi için açıklamalar yapılmalı; film hakkında konuşulmalıdır.
-Okula başlayacak çocuk diğer arkadaşlarıyla oynamayı; iş birliği yapmayı; çeşitli rolleri paylaşmayı öğrenmiş olmalı.Arkadaş ilişkilerinde ; çıkan sorunlarda duygularını ifade edebilmeli; yardım istemeyebilmeli.
Örneğin;
Okulda bir arkadaşı çantasını yere düşürdüğünde ağlama ;öfke;saldırarak tepki vermemelidir.Neden çantasını ittiğni arkadasına sorabilmeli;arkadasının hatayla yaptığını dinleyebilmeli;özür dilemesini kabul edebilmelidir.
- Sınıf ortamında kendinde istenen görevleri yerine getirebilmelidir.
OKULA BAŞLAYACAK ÇOCUKTA ZİHİNSEL(BİLİŞSEL) GELİŞİM
-Çocuk dikkatini bir hikayeyi sonuna kadar dinleyecek şekilde toplayabilmeli.Anlatılan hikaye ile ilgili sorulara cevaplar verebilmeli; hikayeyi basit ama ;tutarlı bir şeklide anlatabilmeli..Hikayeyi anlatan resimli 3-4 kartı sıraya koyabilmeli.
- Çocuk 1 den 10 a kadar rakamları yazabilir.20 ye kadar sayabilir.
-Bana iki kırmızı kalem 3 mavi kalem verirmisin denildiğinde doğru olarak yapabilir.
- 2 elma ile bir armut 3 eder seklinde basit toplama yapabilir.
-Bakarak basıt resimleri çizebilir.(kare üçgen;elma..)
-İnsan resmini eksiksiz çizebilir.
Çocuklarını yukarda sözünü ettiğimiz gelişim özelikleri açısından gözden geçiren anne-babalar eksik gördükleri noktalarda çocuklarıyla beraber çalışmalar yapabilir;yazın açık havadan yararlanarak ;bahçelerde- parklarda ;havuzlarda arkadaşlarıyla beraber oynamasına ortam sağlayarak şimdiden; birlikte hareket etme; iş birliği;kurallara uyma; sıra bekleme; paylaşma; arkadaşını koruma; yardımlaşma duygu ve davranışlarının gelişmesine zemin hazırlayabilirler.Bu da sınıf ortamında arkadaşlarla birlikte olmayı kolaylaştırabilir..
OKUL VE YAŞAM BAŞARISI SİZİNLE VE ÇOCUĞUNUZLA OLSUN