Stresle Nasıl Baş Edilir?
Stres Nedir?
Stres hayatın bir geçeğidir. Genelde stresi olumsuz bir şey olarak algılarız. Ancak olumlu düzeydeki stres kişinin büyümesine; başarıya ulaşmasına ve yeni beceriler kazanmasına yardımcı olur. Stresi düzeyine göre olumlu veya olumsuz stres şeklinde ikiye ayırabiliriz. Olumsuz stres kişiyle zarar verirken olumlu stres başarıyı tetikleyen bir araç haline gelebilir.
Stres; gündelik yaşamda kişinin üzerinde baskı yaratan etmenlerin toplamıdır. Her insanın stres faktörü farklıdır. Kimi için stres yaratan bir olay bir diğer kişi için o kadar önemli olmayabilir. Stresin düzeyini; olayın kişi için ne kadar önemli ve anlamlı olduğu belirler. Bir olayın kişide stres yaratması için durumun çok büyük ve olumsuz olması gerekmez. Kişinin gündelik yaşamındaki küçük olaylar da kişide stres yaratır. İş yerindeki sıkıntılar; aile içi çatışmalar; işten memnun olmamak; trafikte kalmak gibi. Bu faktörlerin hepsi kişinin stres hissetmesi için yeterlidir.
Stresin Belirtileri
Uyku düzeninde değişiklikler (çok ya da az uyumak)
Yemek yeme düzeninde değişiklikler ( çok ya da az yemek)
İkili ilişkilerde gerginlikler
Bedende kas gerginlikleri
İşlevselliğin bozulması (iş ya da okul performansının olumsuz olması)
Karar verme güçlükleri ya da yanlış kararlar alma
Unutkanlık
Gergin olma hali; saldırganlık ve huzursuzluk
Özetle stres kişinin işlevselliğini ve yaşam kalitesini bozar. Kişinin okul ya da iş performansını olumsuz şekilde etkiler; sosyal ilişkilerde bozulmalar olmasına neden olur. Stres yönetilemediğinde kişinin hayat kalitesini düşürerek kişinin hem ruhsal hem de fiziksel sağlığına zarar verir.
Stresle karşılaştığımızda ya o sorunun üzerine gider ‘‘savaşırız’’ ya da sorunu görmezden gelerek ‘‘kaçarız’’. Sorunu görmezden gelmek ve başa çıkmak için çaba göstermemek sorunun olduğu gibi kalmasına ve zarar görmemize neden olur.
Stresle Nasıl Başa Çıkılır?
Stresli olayları önlememiz çoğu kez olanaklı değildir. Bu nedenle amaç stresi tamamen ortadan kaldırmak değil; stresi olumlu bir düzeye indirmek demektir. Stresi iyi bir şekilde yöneterek yeni başarılar ve beceriler için bir itici güç olarak kullanmak mümkündür.
İş yaşamında ve aile içinde hemen hemen herkes stresle baş etmek durumundadır. İnsanlar arası ilişkilerdeki stresi çözmek; kişinin düşüncelerini ve duygularını karşısındakine uygun bir şekilde ifade etmeyi bilmesi ile mümkündür. Bu stresin önemli ölçüde azalmasını sağlar.
Stresle Başa Çıkmak İçin Neler Yapılabilir?
Kişinin stres yaşamasına neden olan en önemli faktör ‘‘olayların algılanış’’ şeklidir. Olayları ve kişileri oldukları gibi kabul etmek; çevremizdeki kişilere dair gerçekçi beklentiler içinde olmak ve kendimizden beklentilerimizi de gerçekçi bir şekilde değerlendirmek stresin düzeyini azaltmakta etkili yollardır.
Bunlar dışında gevşeme egzersizlerinin bilinmesi ve strese maruz kalındığında uygulanması kişinin olayları daha sakin ve akılcı bir şekilde ele alabilmesini sağlar.
Stresle Başa Çıkmanın En Etkili Yolu
‘‘Kendimizle Kurduğumuz Olumlu Diyalog’’
‘‘Kendimizle Kurduğumuz Olumlu Diyalog’’
Kişinin kendi ile olumsuz diyaloğu kişinin stresini ve gerginliğini arttırır ve sorunun çözülmesinde hiçbir katkısı olmaz. Stres yaratan durumla karşılaştığımızda mantıklı ve gerçekçi bir şekilde düşünülürse stres daha iyi yönetilebilir. Olay karşısında kendimize olumsuz şeyler söylememiz; kendimizi eleştirmemiz ya da duruma kızmamız stres düzeyimizi arttırır.
Ayrıca stres yaratan faktörleri bir tehdit olarak görmek yerine yenilikler için bir fırsat olarak görmek de stres düzeyini azaltmakta etkilidir. Karşılaştığımız stres yaratan her olumsuz olay bizim becerilerimizi ve gücümüzü kendimize gösterebilmemiz için bir fırsattır.