Transkraniyal Manyetik Uyarım (Tmu) Nedir?
Son 15 yılda kaydedilen teknolojik ilerlemeler beyinde hücresel elektrik akımını ölçmek ve değiştirmek konusunda bazı cihazların geliştirilmesini sağladı. Bu cihazlardan biri TRANSKRANİYAL MANYETİK UYARIM ( TMU ) sistemidir.
TMU nedir?
TMU’da saçlı kafa derisinin üzerine elektro manyetik bir bobin (coil) yerleştirilir. Kapasitörler de tutulan enerji ile manyetik alan oluşturulur. Bu manyetik alan 100-200 mikro-saniyede artıp azalma özelliğindedir. Bölgesel uygulanır. Dünyayı saran manyetik alanın 40;000 katı yüksekliğindedir. MR görüntülemede uygulanan manyetik alanla aynı şiddettedir. MR’daki manyetik alan statiktir; TMU’da değişkendir.
Elektriksiz Uyarımdır.
Bir tel bobinden akım geçirildiğinde bobine dikey manyetik alan oluşur. Karşı tarafta iletken ortam varsa o bölgede bir akım indüklenir. İndüklenen akım bobindeki akıma paralel fakat ters yöndedir. TMU uygulanmasında; dışarıdan elektrik akımı verilmeden güçlü ama kısa bir manyetik alan oluşturularak beyin aktivitesi değiştirilmekte ve tedavi etkisi oluşmaktadır.
Beyine etkisi nasıldır?
Beyinde hedeflenen alanda “nöronal depolarizasyon” dediğimiz değişim oluşur. Beyindeki hücrelerin elektriksel iletisine müdahale edilmiş olur. Beynin elektriksel ve kimyasal ileti ile çalıştığı düşünülürse beynin yeterli çalışmayan doğal süreçlerini harekete geçirici etkisi olduğu anlaşılır. Dışarıdan elektrik akımı vermeden; güçlü ama kısa bir manyetik alan oluşturarak tedavi etkisini oluşturur.
Elektrokonvülsif terapiden (EKT) farkı nedir?
EKT beyine doğrudan elektrik akımı verilerek uygulanır. Hastane ortamında ve genel anestezi altında yapılması gereklidir. TMU tedavisi ise ayaktan uygulanabilir; anestezi ya da analjezik gerektirmez. Coğu kez hasta hafif baş ağrısı ve uyarım uygulanan yerde hafif bir rahatsızlık dışında herhangi bir olumsuz etki hissetmez.
Seansın süresi ne kadardır?
Hastanın bireysel ihtiyacına göre belirlenir. 5-30 dakika süre ile belirlenen sıklıkta; belirlenen frekans ve şiddette ritmik uygulama yapılır. Genellikle 20 gün peşpeşe uygulama yapılır. Hastanede yatış gerektirmez.
Yan etkisi var mıdır?
Bazı nadir vakalarda epilepsi nöbeti tetiklediği bildirilmiştir. Ancak bu tüm dünyada toplan 10 civarında vakadır. Bu kişiler epilepsi hastası olmamış; ya da epilepsi ilacı kullanmaları gerekmemiştir. Fakat tedavi sonlandırılmıştır. Hafif başağrısı; uygulama alanında karıncalanma; kulaklara uygun korunma uygulanmazsa işitmede güçlükler izlenebilir. Kanada da resmen onaylanmış ve klinik uygulamaya girmiştir. Amerika da ise 2008 yılından sonra tedaviye dirençli vakalarda yasal uygulama başlamıştır.
Hangi hastalıklarda etkilidir?
Şu anda öncelikle önerilen tedavi alanları; Tedaviye Dirençli Depresyon; Şizofreni ve Obsesif Kompulsif Bozukluk ve Şizofreni ruhsal bozukluklarıdır. Gebelikte; emziren annelerde ve kalp hastalarında kullanılabilmesi; ilaç tedavisine bir üstünlüğü olarak dikkat çekmektedir.
Nörolojide kullanımı nelerdir?
Konuşma Bozuklukları; Epilepsi; Parkinson ve bazı felçlerde şimdilik deneysel amaçlarla kullanılmaktadır. Araştırmalar sürmektedir.
Cocuklarda kullanımı nasıldır?
Otizm ve hiperaktivite’de kullanım ile ilgili bilimsel çalışmalar sürmektedir.
Nasıl uygulanır?
Beynin işlevsel olarak fonksiyonel MRI veya Kantitatif EEG ile görüntülenmesinden sonra uygun görülen alanın belirlenmesi ve o bölgeye uygulanması önerilir. Depresyonda genelde sol ön alın bölgesine bobin yerleştirilir. Ritmik uyarılar verilir. 10-30 dakikalık seanslar halinde 15 seanstan az olmamak üzere uygulanır. Saçların temiz olması dışında bir ön hazırlığa gerek yoktur.
TMU nedir?
TMU’da saçlı kafa derisinin üzerine elektro manyetik bir bobin (coil) yerleştirilir. Kapasitörler de tutulan enerji ile manyetik alan oluşturulur. Bu manyetik alan 100-200 mikro-saniyede artıp azalma özelliğindedir. Bölgesel uygulanır. Dünyayı saran manyetik alanın 40;000 katı yüksekliğindedir. MR görüntülemede uygulanan manyetik alanla aynı şiddettedir. MR’daki manyetik alan statiktir; TMU’da değişkendir.
Elektriksiz Uyarımdır.
Bir tel bobinden akım geçirildiğinde bobine dikey manyetik alan oluşur. Karşı tarafta iletken ortam varsa o bölgede bir akım indüklenir. İndüklenen akım bobindeki akıma paralel fakat ters yöndedir. TMU uygulanmasında; dışarıdan elektrik akımı verilmeden güçlü ama kısa bir manyetik alan oluşturularak beyin aktivitesi değiştirilmekte ve tedavi etkisi oluşmaktadır.
Beyine etkisi nasıldır?
Beyinde hedeflenen alanda “nöronal depolarizasyon” dediğimiz değişim oluşur. Beyindeki hücrelerin elektriksel iletisine müdahale edilmiş olur. Beynin elektriksel ve kimyasal ileti ile çalıştığı düşünülürse beynin yeterli çalışmayan doğal süreçlerini harekete geçirici etkisi olduğu anlaşılır. Dışarıdan elektrik akımı vermeden; güçlü ama kısa bir manyetik alan oluşturarak tedavi etkisini oluşturur.
Elektrokonvülsif terapiden (EKT) farkı nedir?
EKT beyine doğrudan elektrik akımı verilerek uygulanır. Hastane ortamında ve genel anestezi altında yapılması gereklidir. TMU tedavisi ise ayaktan uygulanabilir; anestezi ya da analjezik gerektirmez. Coğu kez hasta hafif baş ağrısı ve uyarım uygulanan yerde hafif bir rahatsızlık dışında herhangi bir olumsuz etki hissetmez.
Seansın süresi ne kadardır?
Hastanın bireysel ihtiyacına göre belirlenir. 5-30 dakika süre ile belirlenen sıklıkta; belirlenen frekans ve şiddette ritmik uygulama yapılır. Genellikle 20 gün peşpeşe uygulama yapılır. Hastanede yatış gerektirmez.
Yan etkisi var mıdır?
Bazı nadir vakalarda epilepsi nöbeti tetiklediği bildirilmiştir. Ancak bu tüm dünyada toplan 10 civarında vakadır. Bu kişiler epilepsi hastası olmamış; ya da epilepsi ilacı kullanmaları gerekmemiştir. Fakat tedavi sonlandırılmıştır. Hafif başağrısı; uygulama alanında karıncalanma; kulaklara uygun korunma uygulanmazsa işitmede güçlükler izlenebilir. Kanada da resmen onaylanmış ve klinik uygulamaya girmiştir. Amerika da ise 2008 yılından sonra tedaviye dirençli vakalarda yasal uygulama başlamıştır.
Hangi hastalıklarda etkilidir?
Şu anda öncelikle önerilen tedavi alanları; Tedaviye Dirençli Depresyon; Şizofreni ve Obsesif Kompulsif Bozukluk ve Şizofreni ruhsal bozukluklarıdır. Gebelikte; emziren annelerde ve kalp hastalarında kullanılabilmesi; ilaç tedavisine bir üstünlüğü olarak dikkat çekmektedir.
Nörolojide kullanımı nelerdir?
Konuşma Bozuklukları; Epilepsi; Parkinson ve bazı felçlerde şimdilik deneysel amaçlarla kullanılmaktadır. Araştırmalar sürmektedir.
Cocuklarda kullanımı nasıldır?
Otizm ve hiperaktivite’de kullanım ile ilgili bilimsel çalışmalar sürmektedir.
Nasıl uygulanır?
Beynin işlevsel olarak fonksiyonel MRI veya Kantitatif EEG ile görüntülenmesinden sonra uygun görülen alanın belirlenmesi ve o bölgeye uygulanması önerilir. Depresyonda genelde sol ön alın bölgesine bobin yerleştirilir. Ritmik uyarılar verilir. 10-30 dakikalık seanslar halinde 15 seanstan az olmamak üzere uygulanır. Saçların temiz olması dışında bir ön hazırlığa gerek yoktur.