Özgül Öğrenme Güçlüğü (Disleksi)
ÖZGÜL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ (DiSLEKSi)
Özgül öğrenme güçlüğü öğrenmenin pek çok alanının etkilendiği karmaşık yapısal (nörolojik) bir durumdur.
Bu kişilerin zekalarında bir problem yoktur.Özgül öğrenme güçlüğü olan bireylerin zekalari normal veya normalin üstünde olabilir fakat okuma ve yazmayı zor öğrenirler.Hatta genelde çocuk okula başladıktan sonra ilk kez farkedilir.Bu çocuklar heceleme de sıkıntı yaşarlar. Harfleri ters yazarlar ya da karıştırırlar( b-d; u-n; 2-5;…). Okurken kelimeleri yarım okurlar;uydururlar yada sonuna birşeyler eklerler. Matematik calismalarinda zorlanirlar.( +; - ; x ; : ) işaretlerini karıştırırlar. Çarpım tablosunu öğrenmede zorluk yaşarlar yada öğrenemezler. Sağ-sol yönlerini öğrenmede problem yaşarlar; vücutlarını uyumlu olarak kullanamazlar; çevreleri ile ilişki kurmakta zorluk yaşarlar.Özgül öğrenme güçlüğünün toplumda görülme sıklığı %1-15 arasında değişmektedir. Özgül öğrenme güçlüğü olan çocukların anne babalarında benzer sorunlar olma olasılığı normal popülasyondan 5-12 kat fazla; ikizlerde özel öğrenme güçlüğü olma ihtimali yüksek (bir çocukta varsa diğerinde olma olasılığı yüksek) kardeşlerde benzer sorunların olma olasılığı yüksektir.Erkeklerde kızlara oranla daha sık görülür. Solaklarda normal popülasyondan daha sık gözlenir. Hiperaktivite ile birlikteliği sıktır.
Disleksili kişiler duyu organları ile bilgiyi alırken ve alınan bilgi beyinde anlamlı hale getirilirken çeşitli sıkıntılar oluşur. Baktıklarını aynadan görüyormuş gibi görürler. Bu kişiler gördüklerini detaylandıramazlar böylece benzer şeyler aynı gibi görünür(bve d harfleri gibi). Duyduklarını sıralı bir şekilde takip edemezler. Yapacaklarının sırasını karıştırabilirler;unutabilirler .Bildiklerini tam olarak anlatmakta; yazmakta; çizmekte sıkıntı yaşayabilirler.Disleksili çocuğu olan ailelerden genellikle ‘canı isteyince herşeyi yapıyor’ ifadesini duyarsınız.Çünkü bu çocuklar zekidirler ve bazı konularda çıkış noktaları bulabilirler;çözüme ulaşabilirler. Oysaki merkezi sinir sisteminin isleyiş bozukluğu olan Özgül Öğrenme Güçlüğü yaşayan kişilerin canlarının istemesini beklemek ciddi bir zaman kaybı oluşturur. Bu sorunun altından kalkabilmek için etraflı bir çalışma gerekir. Uygun değerlendirmeler psikiyatrist ve psikolog tarafından yapılıp gerekli tedavi ve eğitime başlanmalıdır.
Özgül Öğrenme Güçlüğü olan kişiler;
Dil gelişiminde gecikmeler; konuşma bozukluğu (yanlış telaffuz; kelime dağarcığının yavaş gelişmesi… vb.)
Yetersiz motor gelişim (öz bakım becerilerinde güçlük; sakarlık; çizim becerilerinde sorun)
Bazı kavramları öğrenmede güçlükler (sayıları; alfabeyi; saati ve haftanın günlerini öğrenmede güçlük)
Odası; çantası; eşyaları ve giysileri dağınıktır. Defter ve kitaplarını kötü kullanır ve yırtar;yazarken gereksiz satır atlar; boşluk bırakır; sayfanın belirli bir kısmını kullanmaz; zamanını ayarlamakta güçlük çeker; düşüncelerini organize edemez.
Yazılı kelimeleri öğrenme ve hatırlamada güçlük çekerler. b ve d; p ve q harflerini; 6 ve 9 gibi sayıları ters algılar; kelimelerdeki harfleri ya da sayıları karışık algılar;ve’yi ev; 3’ü E; 12’yi 21 olarak algılayabilirler.
Okurken kelime; hece atlarlar veya eklerler(`Ağaç tomurcuklanmaya başladı.` yerine `Ağaçlar tohumcuklanmaya başlar.` gibi)
Hecelerin seslerini karıştırırlar ya da sessiz harflerin yerini değiştirirler;heceleyemezler.
Sıklıkla yazım hatası yaparlar.Harfleri ters; kelimeleri eksik yazarlar; noktalama işaretlerine yer vermezler.
Konuşmaya beklenenden daha geç zamanda başlarlar ya da yetersiz konuşurlar(bazı harfleri söyleyememe; yanlış söyleme;kendisini tam olarak ifade edememe; anlam olarak yanlış kelimeyi seçme)
Yukarı; aşağı; sağ; sol gibi yön kavramlarını öğrenme ve kullanmada zorluk yaşarlar.
Önce; sonra; dün; yarın gibi zaman kavramları konusunda sorunlar yaşarlar.
Ellerini kullanmakta yetersizdirler; yazıları okunaklı değildir.
Sıralı verilen işleri sırasına uygun yapamazlar.
Özgül öğrenme güçlüğünün tedavisinde; problem olan alanlara yönelik özel eğitim desteği verilmesi gereklidir. Çocuğun hangi alanlarda güçlüğü varsa buna yönelik okuma yazma; oryantasyon; algılama vs. eğitimi planlanır. Bunun yanında ailenin tutumları konusunda bir danışmandan destek alınması çocuğun güçlüklerini ailece yenme konusunda kolaylık sağlayacaktır. Ek hastalıkların bulunması halinde (hiperaktivite ve depresyon) ilaç tedavisi eklenebilir.
Eğer çocuğunuzda yukarıda anlatılan belirtiler varsa mutlaka bir uzmana götürmeli;gereken testler uygulandıktan sonra teşhisin konulması ve vakit kaybetmeden tedavi sürecine geçilmesi gerekmektedir. Özgül öğrenme güçlüğünün eğer bu duruma eşlik eden farklı birtanı daha yoksa en önemli tedavisi eğitimdir.Eğer doğru yerde doğru uzmanlarla çalışılırsa güzel sonuçlar almamak mümkün değildir.
Özgül öğrenme güçlüğü öğrenmenin pek çok alanının etkilendiği karmaşık yapısal (nörolojik) bir durumdur.
Bu kişilerin zekalarında bir problem yoktur.Özgül öğrenme güçlüğü olan bireylerin zekalari normal veya normalin üstünde olabilir fakat okuma ve yazmayı zor öğrenirler.Hatta genelde çocuk okula başladıktan sonra ilk kez farkedilir.Bu çocuklar heceleme de sıkıntı yaşarlar. Harfleri ters yazarlar ya da karıştırırlar( b-d; u-n; 2-5;…). Okurken kelimeleri yarım okurlar;uydururlar yada sonuna birşeyler eklerler. Matematik calismalarinda zorlanirlar.( +; - ; x ; : ) işaretlerini karıştırırlar. Çarpım tablosunu öğrenmede zorluk yaşarlar yada öğrenemezler. Sağ-sol yönlerini öğrenmede problem yaşarlar; vücutlarını uyumlu olarak kullanamazlar; çevreleri ile ilişki kurmakta zorluk yaşarlar.Özgül öğrenme güçlüğünün toplumda görülme sıklığı %1-15 arasında değişmektedir. Özgül öğrenme güçlüğü olan çocukların anne babalarında benzer sorunlar olma olasılığı normal popülasyondan 5-12 kat fazla; ikizlerde özel öğrenme güçlüğü olma ihtimali yüksek (bir çocukta varsa diğerinde olma olasılığı yüksek) kardeşlerde benzer sorunların olma olasılığı yüksektir.Erkeklerde kızlara oranla daha sık görülür. Solaklarda normal popülasyondan daha sık gözlenir. Hiperaktivite ile birlikteliği sıktır.
Disleksili kişiler duyu organları ile bilgiyi alırken ve alınan bilgi beyinde anlamlı hale getirilirken çeşitli sıkıntılar oluşur. Baktıklarını aynadan görüyormuş gibi görürler. Bu kişiler gördüklerini detaylandıramazlar böylece benzer şeyler aynı gibi görünür(bve d harfleri gibi). Duyduklarını sıralı bir şekilde takip edemezler. Yapacaklarının sırasını karıştırabilirler;unutabilirler .Bildiklerini tam olarak anlatmakta; yazmakta; çizmekte sıkıntı yaşayabilirler.Disleksili çocuğu olan ailelerden genellikle ‘canı isteyince herşeyi yapıyor’ ifadesini duyarsınız.Çünkü bu çocuklar zekidirler ve bazı konularda çıkış noktaları bulabilirler;çözüme ulaşabilirler. Oysaki merkezi sinir sisteminin isleyiş bozukluğu olan Özgül Öğrenme Güçlüğü yaşayan kişilerin canlarının istemesini beklemek ciddi bir zaman kaybı oluşturur. Bu sorunun altından kalkabilmek için etraflı bir çalışma gerekir. Uygun değerlendirmeler psikiyatrist ve psikolog tarafından yapılıp gerekli tedavi ve eğitime başlanmalıdır.
Özgül Öğrenme Güçlüğü olan kişiler;
Dil gelişiminde gecikmeler; konuşma bozukluğu (yanlış telaffuz; kelime dağarcığının yavaş gelişmesi… vb.)
Yetersiz motor gelişim (öz bakım becerilerinde güçlük; sakarlık; çizim becerilerinde sorun)
Bazı kavramları öğrenmede güçlükler (sayıları; alfabeyi; saati ve haftanın günlerini öğrenmede güçlük)
Odası; çantası; eşyaları ve giysileri dağınıktır. Defter ve kitaplarını kötü kullanır ve yırtar;yazarken gereksiz satır atlar; boşluk bırakır; sayfanın belirli bir kısmını kullanmaz; zamanını ayarlamakta güçlük çeker; düşüncelerini organize edemez.
Yazılı kelimeleri öğrenme ve hatırlamada güçlük çekerler. b ve d; p ve q harflerini; 6 ve 9 gibi sayıları ters algılar; kelimelerdeki harfleri ya da sayıları karışık algılar;ve’yi ev; 3’ü E; 12’yi 21 olarak algılayabilirler.
Okurken kelime; hece atlarlar veya eklerler(`Ağaç tomurcuklanmaya başladı.` yerine `Ağaçlar tohumcuklanmaya başlar.` gibi)
Hecelerin seslerini karıştırırlar ya da sessiz harflerin yerini değiştirirler;heceleyemezler.
Sıklıkla yazım hatası yaparlar.Harfleri ters; kelimeleri eksik yazarlar; noktalama işaretlerine yer vermezler.
Konuşmaya beklenenden daha geç zamanda başlarlar ya da yetersiz konuşurlar(bazı harfleri söyleyememe; yanlış söyleme;kendisini tam olarak ifade edememe; anlam olarak yanlış kelimeyi seçme)
Yukarı; aşağı; sağ; sol gibi yön kavramlarını öğrenme ve kullanmada zorluk yaşarlar.
Önce; sonra; dün; yarın gibi zaman kavramları konusunda sorunlar yaşarlar.
Ellerini kullanmakta yetersizdirler; yazıları okunaklı değildir.
Sıralı verilen işleri sırasına uygun yapamazlar.
Özgül öğrenme güçlüğünün tedavisinde; problem olan alanlara yönelik özel eğitim desteği verilmesi gereklidir. Çocuğun hangi alanlarda güçlüğü varsa buna yönelik okuma yazma; oryantasyon; algılama vs. eğitimi planlanır. Bunun yanında ailenin tutumları konusunda bir danışmandan destek alınması çocuğun güçlüklerini ailece yenme konusunda kolaylık sağlayacaktır. Ek hastalıkların bulunması halinde (hiperaktivite ve depresyon) ilaç tedavisi eklenebilir.
Eğer çocuğunuzda yukarıda anlatılan belirtiler varsa mutlaka bir uzmana götürmeli;gereken testler uygulandıktan sonra teşhisin konulması ve vakit kaybetmeden tedavi sürecine geçilmesi gerekmektedir. Özgül öğrenme güçlüğünün eğer bu duruma eşlik eden farklı birtanı daha yoksa en önemli tedavisi eğitimdir.Eğer doğru yerde doğru uzmanlarla çalışılırsa güzel sonuçlar almamak mümkün değildir.