Romatizmada Bitkisel Tedavi & Romatizmal Hastalıklara İyi Gelen Bitkiler
Konuya geçmeden önce romatizma nedir sorusunu yanıtlayalım önce. Hareket etmemizi sağlayan kasları; kemikleri; eklemleri ve bunları birbirine bağlayan bağları en fazla olmak üzere; bazen böbrek;cilt ve kalp gibi iç organları da tutabilen; en belirgin şikayetleri ağrı ve hareket kısıtlılığı olan; bunlara sıklıkla eklemlerde şişme ve şekil bozukluğunun da eşlik ettiği yaklaşık 190 hastalığın genel adına romatizma denir.
Bunların en sık görüleni ve bilinenleri eklemleri başta tutan osteoartrit ve romatoid artrit; yumuşak dokuları tutan fibromiyalji; kemiği tutan osteoporoz ve omuriliği tutan ankilozan spondilitdir. Hemen her romatizmal hastalık kadınlarda daha sık görülür ve yaşlanmayla birlikte görülme sıklığı artar yani yaşlılık hastalıklarıdır genellikle. İstisnalar vardır elbette; örneğin gut ve ankilozan spondilit erkeklerde daha sıktır ve sistemik lupus eritematozus yani SLE denen hastalık ise nispeten gençlerde ve çocuklarda görülür.
Peki neden olur bu romatizma ? Bu sorunun cevabına daha birçok konuda olduğu gibi tıp henüz kesin cevap veremedi. Sadece bulaşıcı yani mikrobik olmadıkları biliniyor ve kalıtımsal özellikler (genetik yatkınlık); şişmanlık; sigara kullanımı ve viral bir hastalığın otoimmüniteyi tetiklemesi gibi nedenler ileri sürülmektedir. Çoğunlukla genetiksel ve nedeni bilinmeyen hastalıklardır.
Romatizmal hastalıklara erken dönemde tanı koymak zor ama önemlidir; ilgili romatoloji uzmanı tanı koyduğunda erkenden tedaviyi başlatır ve bu en azından hastalığın zarar vermesini durdurur veya azaltır. Her romatizma hastalığı farklı ve her insanda farklı olduğundan uzman hekimler kişiye ve hastalığa özel tedavi uygularlar.
Bilinmesi gereken günümüzde romatizmanın kesin tedavisinin henüz olmadığıdır. Çoğu romatizmal hastalık çok uzun süre devam edebilir yani kroniktir. Hastaların tedavininin uzun sürebileceğini ve verilen ilaçların hekim kontrolünde sürekli alınması gerektiğini unutmaması gerekir. Genellikle tedavilerle hastalık tamamen yok olmasa bile rutin yaşamın ağrısız ve daha rahat olmasını sağlar.
Aşağıda romatizmaya iyi gelen birtakım bitkilerden bahsedelim. Unutulmamalıdırki romatizma tedavisi henüz kesin bulunmuş bir hastalık değildir ve bu bitkilerde tedaviye destek olarak romatoloji uzmanının bilgisinde kullanılabilir; beklentinin bu kadar olması gerekir. Medikal tedaviye yani hekimin verdiği ilaç ve egzersizlere aksatılmadan devam edilmelidir.
Huş ağacı yaprağı suyu : Diüretik etkilidir;böbreği tahriş etmeden idrarla zararlı maddeleri atar; günde 3 kere 1 kaşık içilebilir.
Beşparmak ağacı (vitex negundo) : Çok güçlü anti-inflamatuvar ve anti-artrit özellikler gösterir. Hapları satılmaktadır.
Guggul (Commiphora mukul) : Güçlü analjezik yani ağrı kesici;anti-inflamatuvar ve anti-artrit etki gösterir ayrıca özellikle ankilozan spondilit hastalığında çok yararlıdır. Ayrıca kilo vermeye yardım eder ve böylece osteoartrit hastalarında da çok faydalıdır ve kanda kolesterol seviyelerini düşürür.
Ashwagandha (Withania somnifera) : Hint ginsengi kış kirazı veya yalancı güveyfeneri adlarıyla bilinen ülkemize yabancı bir bitkidir. Domates; patates; güvey fenerinin de (altın çilek ve yer kirazı) üyesi olduğu patlıcangiller ailesindendir. Anti-inflamatuvar özelliğinin yanında anti-kanser ve anti-stres özellikleri vardır. Özellikle ankilozan spondilit hastalığında çok yararlıdır.
Yabanmersini ve kiraz: Piroantosiyanidin gibi bol flavonoid içerirler;böylece kollajen stabilize edici;antioksidan ve antiinflamatuvar etkilerle romatizmaya iyi gelirler. Bol bol tüketilebilir.
Boswellia serratia : Bel ve boyun fıtığı ağrısı çekenlerde boswellia serrata içeren ilaçlarla yapılan tedavilerde hastaların tamamına yakınının 1 hafta içinde ağrılarında çok önemli ölçüde azalma tespit edilmiş ve bir ayın sonunda hasarlı ve hastalığa sebep olan eklemlerin bozulmuş yapılarının düzelmeye başladığı gözlemlenmiş. Bu bitki NSAID ilaçlar gibi etki gösterir ama farklı olarak onlar gibi uzun kullanımlarda mideyi tahriş etmez. Tableti günde 3 kez alınabilir.
Kereviz tohumu: Özellikle gutta ürik asidi idrarla atar. 1 kap suda 1 kaşık tohumu 50 dk kaynatın ve ılıyınca günde 1 bardak için.
Çin takkesi (Scutellaria baicalensis) : Bol flavonoid içerir; Fenil butazon ve indometazin gibi etki eder üstelik yan etkileri onlar kadar yoktur. Güçlü antioksidandır.
Çin thoroughwax (Bupleuri falcatum) : Kortikosteroidlerin etkisini artırır. Çin tıbbında artritler için kullanılan meşhur bir bitkidir.
Karahindiba : Ürik asiti atmaya yardımcıdır. Günde 3 tablet veya 1 kaşık; veya iki günde bir 1 fincan alınabilir.Ağrıları azaltır; en az 6 hafta alınmalıdır.
Şeytan pençesi kökü : Bu ot halk arasında ateş düşürmek; ağrı kesmek; alerji ve baş ağrısını dindirmek; sindirimi uyarmak için kullanılmaktadır. Artrit ve romatizmal hastalıklarda fayda sağlar. İnflamasyonu azaltır ve ürik asidi atar.
Dong Quai : Çin ve Japonya menşeili bir bitkidir. Bu ülkelerde özellikle kadınlar için yapılan hemen tüm bitkisel kombinasyonlarda yer alır. Adet düzensizliklerinden menopoza kadar tüm jinekolojik şikayetler için kullanılır. Spazm giderici; kan pıhtılaşmasını azaltıcı ve çevresel kan damarlarını rahatlatıcı etkiye sahiptir. Gebelerin kullanmaması gerekir. Günde 3 kez 1 kaşık içilebilir. Kas ve eklem ağrılarını geçirmede etkindir.
Koyungözü (krizantem): halk arasında yıllarca artrit;migren ve ateşin düşürülmesinde kullanılmıştır.İnflamasyonlarda ve ateşte aspirinden daha güçlü olduğu bulunmuştur. Birçok proinflamatuvar maddeyi daha sentezlenmeden inhibe eder yani engeller. Ayrıca trombosit ve lökositlerden inflamasyon yapıcı maddelerin salınmasını önler.
Zencefil: Günde 6-50 gram arası kullanılması hem artrit şikayetlerini geçirmede hemde inflamasyonun azaltılmasında çok etkili olur.
meyankökü: Kortizon gibi etki gösterir ve onun gibi yan etkileri yoktur.
Maydanoz suyu: Şişmiş ve ağrılı eklemleri rahatlatır;ürik asidi idrarla atar. 6 hafta boyunca günde 3 kere bir kaşık tüketin ve devam etmeden önce 3 hafta ara verin.
Sarsaparilla : İnflamasyonu azaltır;artritlerde fayda sağlar.
Turmerik (Curcuma longa) : Zencefil ailesinden bir bitkidir. Kortizon ve fenilbutazon kadar anti-inflamatuvar olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca karaciğer dostudur. Günde 400-600 mg dozunda 3 kez alınabilir.
Size birde masaj yağı formülü : 1 yemek kaşığı zeytinyağı içine 10 damla Sarı Kantaron Yağı (St John s Wort Oil) olacak şekilde yağınızı hazırlayın ve ağrılı ekleminize masaj yaparak sürün. En az 1 saat yatakta dinlenin.
Bunların en sık görüleni ve bilinenleri eklemleri başta tutan osteoartrit ve romatoid artrit; yumuşak dokuları tutan fibromiyalji; kemiği tutan osteoporoz ve omuriliği tutan ankilozan spondilitdir. Hemen her romatizmal hastalık kadınlarda daha sık görülür ve yaşlanmayla birlikte görülme sıklığı artar yani yaşlılık hastalıklarıdır genellikle. İstisnalar vardır elbette; örneğin gut ve ankilozan spondilit erkeklerde daha sıktır ve sistemik lupus eritematozus yani SLE denen hastalık ise nispeten gençlerde ve çocuklarda görülür.
Peki neden olur bu romatizma ? Bu sorunun cevabına daha birçok konuda olduğu gibi tıp henüz kesin cevap veremedi. Sadece bulaşıcı yani mikrobik olmadıkları biliniyor ve kalıtımsal özellikler (genetik yatkınlık); şişmanlık; sigara kullanımı ve viral bir hastalığın otoimmüniteyi tetiklemesi gibi nedenler ileri sürülmektedir. Çoğunlukla genetiksel ve nedeni bilinmeyen hastalıklardır.
Romatizmal hastalıklara erken dönemde tanı koymak zor ama önemlidir; ilgili romatoloji uzmanı tanı koyduğunda erkenden tedaviyi başlatır ve bu en azından hastalığın zarar vermesini durdurur veya azaltır. Her romatizma hastalığı farklı ve her insanda farklı olduğundan uzman hekimler kişiye ve hastalığa özel tedavi uygularlar.
Bilinmesi gereken günümüzde romatizmanın kesin tedavisinin henüz olmadığıdır. Çoğu romatizmal hastalık çok uzun süre devam edebilir yani kroniktir. Hastaların tedavininin uzun sürebileceğini ve verilen ilaçların hekim kontrolünde sürekli alınması gerektiğini unutmaması gerekir. Genellikle tedavilerle hastalık tamamen yok olmasa bile rutin yaşamın ağrısız ve daha rahat olmasını sağlar.
Aşağıda romatizmaya iyi gelen birtakım bitkilerden bahsedelim. Unutulmamalıdırki romatizma tedavisi henüz kesin bulunmuş bir hastalık değildir ve bu bitkilerde tedaviye destek olarak romatoloji uzmanının bilgisinde kullanılabilir; beklentinin bu kadar olması gerekir. Medikal tedaviye yani hekimin verdiği ilaç ve egzersizlere aksatılmadan devam edilmelidir.
Huş ağacı yaprağı suyu : Diüretik etkilidir;böbreği tahriş etmeden idrarla zararlı maddeleri atar; günde 3 kere 1 kaşık içilebilir.
Beşparmak ağacı (vitex negundo) : Çok güçlü anti-inflamatuvar ve anti-artrit özellikler gösterir. Hapları satılmaktadır.
Guggul (Commiphora mukul) : Güçlü analjezik yani ağrı kesici;anti-inflamatuvar ve anti-artrit etki gösterir ayrıca özellikle ankilozan spondilit hastalığında çok yararlıdır. Ayrıca kilo vermeye yardım eder ve böylece osteoartrit hastalarında da çok faydalıdır ve kanda kolesterol seviyelerini düşürür.
Ashwagandha (Withania somnifera) : Hint ginsengi kış kirazı veya yalancı güveyfeneri adlarıyla bilinen ülkemize yabancı bir bitkidir. Domates; patates; güvey fenerinin de (altın çilek ve yer kirazı) üyesi olduğu patlıcangiller ailesindendir. Anti-inflamatuvar özelliğinin yanında anti-kanser ve anti-stres özellikleri vardır. Özellikle ankilozan spondilit hastalığında çok yararlıdır.
Yabanmersini ve kiraz: Piroantosiyanidin gibi bol flavonoid içerirler;böylece kollajen stabilize edici;antioksidan ve antiinflamatuvar etkilerle romatizmaya iyi gelirler. Bol bol tüketilebilir.
Boswellia serratia : Bel ve boyun fıtığı ağrısı çekenlerde boswellia serrata içeren ilaçlarla yapılan tedavilerde hastaların tamamına yakınının 1 hafta içinde ağrılarında çok önemli ölçüde azalma tespit edilmiş ve bir ayın sonunda hasarlı ve hastalığa sebep olan eklemlerin bozulmuş yapılarının düzelmeye başladığı gözlemlenmiş. Bu bitki NSAID ilaçlar gibi etki gösterir ama farklı olarak onlar gibi uzun kullanımlarda mideyi tahriş etmez. Tableti günde 3 kez alınabilir.
Kereviz tohumu: Özellikle gutta ürik asidi idrarla atar. 1 kap suda 1 kaşık tohumu 50 dk kaynatın ve ılıyınca günde 1 bardak için.
Çin takkesi (Scutellaria baicalensis) : Bol flavonoid içerir; Fenil butazon ve indometazin gibi etki eder üstelik yan etkileri onlar kadar yoktur. Güçlü antioksidandır.
Çin thoroughwax (Bupleuri falcatum) : Kortikosteroidlerin etkisini artırır. Çin tıbbında artritler için kullanılan meşhur bir bitkidir.
Karahindiba : Ürik asiti atmaya yardımcıdır. Günde 3 tablet veya 1 kaşık; veya iki günde bir 1 fincan alınabilir.Ağrıları azaltır; en az 6 hafta alınmalıdır.
Şeytan pençesi kökü : Bu ot halk arasında ateş düşürmek; ağrı kesmek; alerji ve baş ağrısını dindirmek; sindirimi uyarmak için kullanılmaktadır. Artrit ve romatizmal hastalıklarda fayda sağlar. İnflamasyonu azaltır ve ürik asidi atar.
Dong Quai : Çin ve Japonya menşeili bir bitkidir. Bu ülkelerde özellikle kadınlar için yapılan hemen tüm bitkisel kombinasyonlarda yer alır. Adet düzensizliklerinden menopoza kadar tüm jinekolojik şikayetler için kullanılır. Spazm giderici; kan pıhtılaşmasını azaltıcı ve çevresel kan damarlarını rahatlatıcı etkiye sahiptir. Gebelerin kullanmaması gerekir. Günde 3 kez 1 kaşık içilebilir. Kas ve eklem ağrılarını geçirmede etkindir.
Koyungözü (krizantem): halk arasında yıllarca artrit;migren ve ateşin düşürülmesinde kullanılmıştır.İnflamasyonlarda ve ateşte aspirinden daha güçlü olduğu bulunmuştur. Birçok proinflamatuvar maddeyi daha sentezlenmeden inhibe eder yani engeller. Ayrıca trombosit ve lökositlerden inflamasyon yapıcı maddelerin salınmasını önler.
Zencefil: Günde 6-50 gram arası kullanılması hem artrit şikayetlerini geçirmede hemde inflamasyonun azaltılmasında çok etkili olur.
meyankökü: Kortizon gibi etki gösterir ve onun gibi yan etkileri yoktur.
Maydanoz suyu: Şişmiş ve ağrılı eklemleri rahatlatır;ürik asidi idrarla atar. 6 hafta boyunca günde 3 kere bir kaşık tüketin ve devam etmeden önce 3 hafta ara verin.
Sarsaparilla : İnflamasyonu azaltır;artritlerde fayda sağlar.
Turmerik (Curcuma longa) : Zencefil ailesinden bir bitkidir. Kortizon ve fenilbutazon kadar anti-inflamatuvar olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca karaciğer dostudur. Günde 400-600 mg dozunda 3 kez alınabilir.
Size birde masaj yağı formülü : 1 yemek kaşığı zeytinyağı içine 10 damla Sarı Kantaron Yağı (St John s Wort Oil) olacak şekilde yağınızı hazırlayın ve ağrılı ekleminize masaj yaparak sürün. En az 1 saat yatakta dinlenin.