Turp her ne kadar acımsı bir tada sahip olsa da sağlımıza oldukça faydalı bir sebze. Başta C vitamini; kükürt ve iyot bakımından zengin olan turp aynı zamanda B1; B2 vitaminleri ile bol miktarda mineral içerir. Yapısında bulunan antosiyaninler(kırmızı-mavi bitki pigmentlerinin büyük bir grubu; gelişmiş bitkilerde değişik oranlarda bulunur ve önemli antioksidanlardır) sayesinde ağız; kalınbarsak; böbrek ve mide gibi kanserlere karşı koruyucu olduğu gösterilmiştir. Kırmızı turpun yapısında bol miktarda bulunan A ve C vitaminleri ise başta kalp sağlığının korunmasında ve bağışıklık sisteminin güçlenmesinde etkili olan vitaminlerdir. Yaklaşık 4 orta boy turp yediğinizde vücudunuzun vitamin C ihtiyacının % 7’si sağlanmış olur.
En tanınmış turp türleri kırmızı turp ile kara turptur. Kırmızı turpun rengini içerisinde bulunan likopen adlı madde verir. Likopen tansiyonu düzenleyen; tümörlerin büyümesini önlediği gösterilen; LDL kolesterolü düşüren çok yararlı bir maddedir (domateste de boldur).
Eski tababette karaciğere çok faydalı olduğu; onu kuvvetlendirirdiği ve şişliğini indirirdiği yazılan turp (bol miktarda sülfürlü bileşikler içerir; bunlarında aynı zamanda sarılığa karşı da faydalı olduğu; böbrek ve safra taşlarını dökmeye yardımcı olduğu; romatizmal ağrılarda faydalı olduğu; astım ve bronşit gibi solunum yolu hastalıklarına iyi geldiği bildirilmiş) eskiden beri halk arasında bu özellikleri nedeniyle de kullanılagelmiş değerli bir sebze.
İştahı açan; antimikrobiyal maddeler içeren; dişetlerini kuvvetlendiren; kalp ve damar sağlığı üzerine oldukça faydalı olan turp aynı zamanda kansere karşı (özellikle akciğer ve kalınbağırsak kanserleri) koruyucu etkilere de sahip.
Amerikan Kanser Enstitüsü ulusal kanser epidemiyolojisi veri çalışmalarının sonuçlarına göre turp; brokoli ve lahana tam bir anti-kanser sebze. Akciğer; mide; karaciğer; yemek borusu; kalınbarsak; meme; mesane ve prostat kanserinden koruyucu özelliklere sahip. Yapısında bulunan sülforafan isimli kansere karşı koruyucu besin bileşeni ile tümör büyümesini ve yayılmasını engellediği; vücudu toksinlerden arındıran enzimlerin etkinliğini artırdığı gösterilmiştir. Yine bol miktarda vitamin A içerirki bu vitamin de kanser hücrelerinin büyümesini inhibe edici özelliğe sahiptir.
Kırmızı turpta bulunan glikozillenmiş bir enzimin ayrıca kansere neden olan bir maddeyi (nitrozaminler) yıkarak anti kanser özellik taşıdığı da gösterilmiştir. Ayrıca bol miktarda lignin içeren turp; bu yolla da kanser hücrelerini fagosite eden (yiyen) makrofajların aktivitelerini 2-4 kat artırır ve kanserden korunmada yardımcı rol oynar.
Bol miktarda potasyum; fosfor; kalsiyum; demir; vitamin K ve diğer maddeler içeren turp aynı zamanda pürin metabolizmasını hızlandırarak; kanı alkali tutarak ve diüretik etkiylegut hastalığından korunmamıza yardım eder. Halkımızın kanı temizler demesi bir anlamda bunu tarif eder.
İnterferon salınımı uyararak antiviral etkide gösterir turp. Bol kalsiyum içermesine ek olarak; kalsiyumun emilmesine mani olan okzalik asit içermemesi de onu güzel bir kalsiyum kaynağı yapar.
Cilt bakımında da özellikle bayanlar tarafından kullanılan ve cilde tazelik veren turp aynı zamanda saçların sağlıklı olmasında da faydalı. Turp; içerdiği yüksek oranda demir ve folik asit nedeniyle; bu iki elemente bağlı anemi (kansızlık) riskini de azaltır. İçerdiği yüksek orandaki potasyum ise yüksek tansiyonun önüne geçmede faydalıdır. Bağırsakları temizleyicive kolonize olan zararlı bakterileri azaltıcı etkileri de olan turp kabızlığın giderilmesinde de çok faydalı. Turp aynı zamanda uyku verici bir bitkidir. Özellikle akşam bir adet turpu dilimleyip hafif tuzla yediğinizde uyku problemi çekiyorsanız uykunuzun gelmesini nasıl kolaylaştırdığını da görebilirsiniz. Aynı zamanda stresin azaltılmasında da çok faydalı olan turpu 2 günde bir her akşam 1 adet tüketmeyi ihmal etmeyin.
Turpun olumsuz etkisi var mı ? Turpgiller familyasındaki diğer sebzeler gibi; turp da iyot emilimini azaltarak guatr nedeni olabilir. Bununla beraber guatr yapıcı maddeler daha çok bitkilerin tohumlarında yer alır; yenen yaprak ve yumrularında az miktarlarda bulunur.
Günlük normal miktarlarda yenen turp bu nedenle guatr oluşturacak kadar maddeyi vücudumuza vermez. Yine de çok fazla turp yiyenler en azında iyotlu tuzu tercih etmeleri iyi olur. İdeali haftada 3 kez en az 3 turp yemektir. Merak edenler için Turpun Besin Değerleri; 100 gram turp;