Olumsuz Davranışları Değiştirme Sürecinde Dikkat Edilecek Noktalar
OLUMSUZ DAVRANIŞLARI DEĞİŞTİRME SÜRECİNDE DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR
İnsanlar; hayatta oldukları süre içinde hep gelişime açık olmak durumundadırlar. ‘’Ben kendimi ve davranışlarımı değiştirmek istemiyorum’’ diyen kişi bile en sonunda değiştiğini görecektir. Yaşananlar; çevre etkileri; davranışlar ve düşünce yapılarını değiştirir. Değişimler; bazı davranışlarımızı olumlu etkilerken; bazılarını da olumsuz etkilemektedir. İki yıl önceki davranışınız sizi hayretler içinde bırakabilir. ‘’O davranışı nasıl yapmışım?’’ diyebilirsiniz. Birgün önceki davranışımızda hatamızı anlayıp; pişman olabiliriz.
Kendimiz ve çocuklarımız için yaşamımızı olumsuz etkileyen davranışlarımız için danışmanlık almak isteyebiliriz. İşte; nelere dikkat edilmelidir?
*Olumsuz davranışı ya da davranışları değiştirmek için istekli olmak
*Davranışın özelliğine göre sonuç alma süreleri uzun olabilir; sabırlı olmak gerekir.
*Olumsuz davranışın geçmişine; yerleşik duruma gelip gelmediğine dikkat etmek gerekir.
*Uzmanın önerileri tam olarak uygulanmalıdır.
*Uzmanın önerileri uygulanırken beden dilinin yeteri kadar destekleyici tarzda etkili olması gerekir. Örneğin; çocuğunuza yapmaması gereken davranış için kararlı tutumunuzu göstereceksiniz; ama kendiniz daha duruma karar vermemişsiniz. Çocuğunuz sizin beden dilinizi anlayacak; ancak isteğinizi yerine getirmeyecektir. Gevşek bir görüntü vermemelisiniz.
*Her kişinin kendine özel olduğunu unutmamak gerekir.
*Öneriler; kişiye özeldir. Herkese aynı öneriler standart değildir.
*Her aile yapısının kendine özgü dinamikleri vardır.
*Çekirdek aile olup olmamak; kişiyi direkt etkileyen kişilerin sayısı önemlidir.
*Ailenin sık birlikte olduğu kişiler önemlidir.
*Davranış değiştirme sürecinde aile bireylerinin de davranışlarına dikkat etmesi gerekir.
*Dışarıdan gelen etkiler aynı olsa da kişinin yorumlaması farklılıklar gösterir.
*Meydana gelmiş olumsuz davranışın nedenleri hakkında doğru tesbit yapmak gerekir.
*Olumsuz davranışın hangi sıklıkta yaşandığı ile ilgili durumu ortaya koymak gerekir.
*Olumsuz davranışı tetikleyen durumlar yakınlar tarafından iyi gözlenmiş olmalıdır.
*Danışmanlık alan kişi için günlük yaşam programı hazırlanmalıdır.
*Günlük yaşam programı hazırlanması için ön bilgilere sahip olunması gerektiği; dolayısı ile ilk görüşmede bunun gerçekleşemeyeceği bilinmelidir.
*Danışmanlık alacak çocuklar için ‘’doktora gidiyoruz’’ söylemine yer vermemek gerekir.
* Danışmanlığa giderken çocuklara ‘’yakın bir arkadaşımıza konuk olmaya gidiyoruz; seninle de güzel sohbeti olacak’’ tarzında bir söylem kullanılabilir.
*Çocuğunuzla ilgili olan olumsuz davranışların nedeni ebeveynlerde olabilir; bunu uzman söyleyebilmelidir. Ebeveyn; bunu kabul edebilmelidir ki davranış değişikliğinde sonuca ulaşmada destek olabilsinler.
*Siz nasıl mesleğinizde yetkin olduğunuzu düşünüyorsanız; davranış değiştirmek için uzmanın da eğitimini bu uzmanlık dalında yaptığını; deneyimlerinin olduğunu unutmamak gerekir.
*Uzman gerçekçi olmak durumundadır; uzman çocuğunuzla ilgili her zaman sizin hoşunuza gidecek şeyler söylemek zorunda değildir.
*Uzmanla danışan arasında sıcak bir iletişim kurulmalıdır.
*Uzman danışanını psikiyatrise de yönlendirebilir.
*Uzman- danışan ilişkisi zihinden planlanmış bir süreçtir; bazen gereksiz söyleşi zannedilse de uzmanın alacağı soruların yanıtı vardır.
*Davranış değişikliği için gidişata uygun planlama yapılır. Her zaman için net süreç belirtmek mümkün değildir; ilerleme durumuna göre terapiler arasındaki mesafe uzayacaktır.
*Davranış değiştirme ile ilgili problem belirlendikten sonra iki tarafında mutabık kalacağı kontrat yapılabilir.
*Uzman; danışanla ilgili çevre şartları içinde ayrıca bir düzenleme isteyebilir; buna uymak gerekir.
*Terapi sürecinde çevrenin hızlı beklentileri ile motivasyon düşmemelidir.
* Terapi süresince psikiyatrisle eşgüdümlü olarak ta çalışma yapılabilir.
*Danışanların kişisel bilgileri ve sorunları mahkeme vs. nedenlerle istenmedikçe açıklanmaz.
*Danışanlar özel durumlarını terapi sırasında ne kadar paylaşırlarsa sonuca ulaşmak o kadar kolay olur.
*Ailedeki kişilerin kişilik yapıları önemlidir.
*Davranış değiştirmede ailedeki tüm kişiler birlikte çaba göstermelidir.
*Görüşme yapılan ortam; danışanın kendini rahat hissedeceği bir ortam olarak düzenlenmelidir.
*Seanslara zamanında gelinmelidir.
*Önemli nedenlerle seansa gelinemeyecekse bir gün önceden bilgi verilmelidir.
*Seans süreleri ortalama 45 dakika- 60 dakika dır.
Öznur Simav
Çocuk-aile ve iletişim danışmanı
pedagog
İnsanlar; hayatta oldukları süre içinde hep gelişime açık olmak durumundadırlar. ‘’Ben kendimi ve davranışlarımı değiştirmek istemiyorum’’ diyen kişi bile en sonunda değiştiğini görecektir. Yaşananlar; çevre etkileri; davranışlar ve düşünce yapılarını değiştirir. Değişimler; bazı davranışlarımızı olumlu etkilerken; bazılarını da olumsuz etkilemektedir. İki yıl önceki davranışınız sizi hayretler içinde bırakabilir. ‘’O davranışı nasıl yapmışım?’’ diyebilirsiniz. Birgün önceki davranışımızda hatamızı anlayıp; pişman olabiliriz.
Kendimiz ve çocuklarımız için yaşamımızı olumsuz etkileyen davranışlarımız için danışmanlık almak isteyebiliriz. İşte; nelere dikkat edilmelidir?
*Olumsuz davranışı ya da davranışları değiştirmek için istekli olmak
*Davranışın özelliğine göre sonuç alma süreleri uzun olabilir; sabırlı olmak gerekir.
*Olumsuz davranışın geçmişine; yerleşik duruma gelip gelmediğine dikkat etmek gerekir.
*Uzmanın önerileri tam olarak uygulanmalıdır.
*Uzmanın önerileri uygulanırken beden dilinin yeteri kadar destekleyici tarzda etkili olması gerekir. Örneğin; çocuğunuza yapmaması gereken davranış için kararlı tutumunuzu göstereceksiniz; ama kendiniz daha duruma karar vermemişsiniz. Çocuğunuz sizin beden dilinizi anlayacak; ancak isteğinizi yerine getirmeyecektir. Gevşek bir görüntü vermemelisiniz.
*Her kişinin kendine özel olduğunu unutmamak gerekir.
*Öneriler; kişiye özeldir. Herkese aynı öneriler standart değildir.
*Her aile yapısının kendine özgü dinamikleri vardır.
*Çekirdek aile olup olmamak; kişiyi direkt etkileyen kişilerin sayısı önemlidir.
*Ailenin sık birlikte olduğu kişiler önemlidir.
*Davranış değiştirme sürecinde aile bireylerinin de davranışlarına dikkat etmesi gerekir.
*Dışarıdan gelen etkiler aynı olsa da kişinin yorumlaması farklılıklar gösterir.
*Meydana gelmiş olumsuz davranışın nedenleri hakkında doğru tesbit yapmak gerekir.
*Olumsuz davranışın hangi sıklıkta yaşandığı ile ilgili durumu ortaya koymak gerekir.
*Olumsuz davranışı tetikleyen durumlar yakınlar tarafından iyi gözlenmiş olmalıdır.
*Danışmanlık alan kişi için günlük yaşam programı hazırlanmalıdır.
*Günlük yaşam programı hazırlanması için ön bilgilere sahip olunması gerektiği; dolayısı ile ilk görüşmede bunun gerçekleşemeyeceği bilinmelidir.
*Danışmanlık alacak çocuklar için ‘’doktora gidiyoruz’’ söylemine yer vermemek gerekir.
* Danışmanlığa giderken çocuklara ‘’yakın bir arkadaşımıza konuk olmaya gidiyoruz; seninle de güzel sohbeti olacak’’ tarzında bir söylem kullanılabilir.
*Çocuğunuzla ilgili olan olumsuz davranışların nedeni ebeveynlerde olabilir; bunu uzman söyleyebilmelidir. Ebeveyn; bunu kabul edebilmelidir ki davranış değişikliğinde sonuca ulaşmada destek olabilsinler.
*Siz nasıl mesleğinizde yetkin olduğunuzu düşünüyorsanız; davranış değiştirmek için uzmanın da eğitimini bu uzmanlık dalında yaptığını; deneyimlerinin olduğunu unutmamak gerekir.
*Uzman gerçekçi olmak durumundadır; uzman çocuğunuzla ilgili her zaman sizin hoşunuza gidecek şeyler söylemek zorunda değildir.
*Uzmanla danışan arasında sıcak bir iletişim kurulmalıdır.
*Uzman danışanını psikiyatrise de yönlendirebilir.
*Uzman- danışan ilişkisi zihinden planlanmış bir süreçtir; bazen gereksiz söyleşi zannedilse de uzmanın alacağı soruların yanıtı vardır.
*Davranış değişikliği için gidişata uygun planlama yapılır. Her zaman için net süreç belirtmek mümkün değildir; ilerleme durumuna göre terapiler arasındaki mesafe uzayacaktır.
*Davranış değiştirme ile ilgili problem belirlendikten sonra iki tarafında mutabık kalacağı kontrat yapılabilir.
*Uzman; danışanla ilgili çevre şartları içinde ayrıca bir düzenleme isteyebilir; buna uymak gerekir.
*Terapi sürecinde çevrenin hızlı beklentileri ile motivasyon düşmemelidir.
* Terapi süresince psikiyatrisle eşgüdümlü olarak ta çalışma yapılabilir.
*Danışanların kişisel bilgileri ve sorunları mahkeme vs. nedenlerle istenmedikçe açıklanmaz.
*Danışanlar özel durumlarını terapi sırasında ne kadar paylaşırlarsa sonuca ulaşmak o kadar kolay olur.
*Ailedeki kişilerin kişilik yapıları önemlidir.
*Davranış değiştirmede ailedeki tüm kişiler birlikte çaba göstermelidir.
*Görüşme yapılan ortam; danışanın kendini rahat hissedeceği bir ortam olarak düzenlenmelidir.
*Seanslara zamanında gelinmelidir.
*Önemli nedenlerle seansa gelinemeyecekse bir gün önceden bilgi verilmelidir.
*Seans süreleri ortalama 45 dakika- 60 dakika dır.
Öznur Simav
Çocuk-aile ve iletişim danışmanı
pedagog