Yemek Yeme Alışkanlıkları
YEMEK YEME ALIŞKANLIKLARI
Yemek yeme; yaşamımı sürdürmek için beslenmek ve bedeni dinç tutmak amacıyla yapılması gereken bir etkinliktir. Yemek yeme eylemine böyle bakıldığında sağlıklı ve dengeli beslenmenin önemi ortaya çıkar. Sağlıklı ve dengeli beslenme her besin maddesinden yeteri kadar yiyerek gerçekleştirilen beslenmedir.
Yemek yemenin bir diğer boyutu da rahatlamak; eğlenmek; öfke duygusunu bastırmak ya da üzüntüyü gidermek için yenmesidir. Kişi bu şekilde yemek yediğinde ne yediğini kontrol edemez ve ihtiyacından çok fazla miktarda yemek yer. Bu şekilde beslenme devam ederse yemek yeme alışkanlığı sorun haline dönüşür. Yemek yeme alışkanlığı toplumsal özellikler; coğrafik koşullar; sosyal çevre ve aile yapısıyla ilgilidir fakat yemek yeme sorunları kişiye özeldir; kişiye özgü kurallardır. Bu aşırı yemek yeme de olabilir; gereğinden az yemek yeme de olabilir. Her ikisinin sonucunda da kişide bedenini kabul etmekte zorlanma; zorlandıkça daha çok yeme; suçluluk duyma kısır döngüsü görülür. Kontrolü ele almak çok zor değildir. Kontrolü ele almak bedeni değil yemek yeme alışkanlıklarını reddetme ile başlar.
Reddedilen beslenme alışkanlıkları beraberinde yeni bir beslenme düzenini getirir. Bu beslenme düzeni için hangi besinlerin daha fazla yeneceği; hangi besinlerin daha az alınacağı konusunda karar almak ve plan yapmak gerekir. Örneğin beslenme alışkanlıkları değiştirilerek kilo vermek amaçlandı. Amaç belirlendikten sonra yapılacaklar şu şekilde sıralanabilir:
Karar almak; bir işi başarmanın yarısıdır. Özgürlük; alınan kararların uygulanmasıyla başlar. Eğer birey; girişime devam etmeyi değil de vazgeçmeyi tercih ediyorsa; yani aldığı kararı sonlandırmıyorsa; girişimde bulunup yarım bırakıyorsa ve bu tekrarlanıyorsa; bunun sebebini anlayarak; girişimini devam ettirmesi için bir uzman desteğine ihtiyaç duyuyor olabilir. Uzman; bireyin karar alma ve uygulama biçimini gözden geçirmesine ve daha sağlıklı kararlar alıp uygulamasına yardımcı olacaktır.
Yemek yeme; yaşamımı sürdürmek için beslenmek ve bedeni dinç tutmak amacıyla yapılması gereken bir etkinliktir. Yemek yeme eylemine böyle bakıldığında sağlıklı ve dengeli beslenmenin önemi ortaya çıkar. Sağlıklı ve dengeli beslenme her besin maddesinden yeteri kadar yiyerek gerçekleştirilen beslenmedir.
Yemek yemenin bir diğer boyutu da rahatlamak; eğlenmek; öfke duygusunu bastırmak ya da üzüntüyü gidermek için yenmesidir. Kişi bu şekilde yemek yediğinde ne yediğini kontrol edemez ve ihtiyacından çok fazla miktarda yemek yer. Bu şekilde beslenme devam ederse yemek yeme alışkanlığı sorun haline dönüşür. Yemek yeme alışkanlığı toplumsal özellikler; coğrafik koşullar; sosyal çevre ve aile yapısıyla ilgilidir fakat yemek yeme sorunları kişiye özeldir; kişiye özgü kurallardır. Bu aşırı yemek yeme de olabilir; gereğinden az yemek yeme de olabilir. Her ikisinin sonucunda da kişide bedenini kabul etmekte zorlanma; zorlandıkça daha çok yeme; suçluluk duyma kısır döngüsü görülür. Kontrolü ele almak çok zor değildir. Kontrolü ele almak bedeni değil yemek yeme alışkanlıklarını reddetme ile başlar.
Reddedilen beslenme alışkanlıkları beraberinde yeni bir beslenme düzenini getirir. Bu beslenme düzeni için hangi besinlerin daha fazla yeneceği; hangi besinlerin daha az alınacağı konusunda karar almak ve plan yapmak gerekir. Örneğin beslenme alışkanlıkları değiştirilerek kilo vermek amaçlandı. Amaç belirlendikten sonra yapılacaklar şu şekilde sıralanabilir:
- Alınan kararın uygulanması için bir takım yollar belirlenmesi: Örneğin; eski beslenme alışkanlıklarının tamamen bırakılması yerine; yavaş yavaş bırakılması; şok diyetler yerine uzun vadede kilo vermeyi sağlayacak beslenme düzenine geçilmesi; ana ve ara öğünlerin önceden planlanması ve düşük kalorili yiyeceklerden seçilmesi; yemeğin yavaş yenmesi; yemek yemenin aceleye getirilmeyip zaman ayrılması gibi.
- Yukarıda söylenen yolların içinden uygun olan bir ya da iki tanesinin seçilmesi: Örneğin; eski beslenme alışkanlığından vazgeçmek ve yavaş yavaş kilo vermek gibi
- Seçilen yolun uygulamaya konulması: Uygulama sırasında ortaya çıkan engellerin ortadan kaldırılması. Örneğin; yemek yemeyi çok seven; yemek yeme konusunda ısrarcı davranan kişilerden uzak durmak gibi.
- Seçilen yolun değerlendirilmesi: Seçilen yolun işe yarayıp yaramadığının kontrol edilmesi. Örneğin; haftada bir kez tartılarak kilo verilip verilmediğinin takip edilmesi.
- Seçilen yol kilo vermenize sebep olmuşsa; devam edilmesi; olmamışsa başa dönülmesi ve diğer seçeneklerin arasından bir diğerini seçip yola devam edilmesi.
Karar almak; bir işi başarmanın yarısıdır. Özgürlük; alınan kararların uygulanmasıyla başlar. Eğer birey; girişime devam etmeyi değil de vazgeçmeyi tercih ediyorsa; yani aldığı kararı sonlandırmıyorsa; girişimde bulunup yarım bırakıyorsa ve bu tekrarlanıyorsa; bunun sebebini anlayarak; girişimini devam ettirmesi için bir uzman desteğine ihtiyaç duyuyor olabilir. Uzman; bireyin karar alma ve uygulama biçimini gözden geçirmesine ve daha sağlıklı kararlar alıp uygulamasına yardımcı olacaktır.