Görsel medyanın sadece televizyonla sınırlı olmadığı; her çocuğun odasında kendi televizyonunun; bilgisayarının ve internet bağlantısının olabildiği oldukça zengin bir dönemde yaşıyoruz. Dolayısıyla çocukların neyi ne zaman izleyeceği hepimiz için birer sürprize dönüşmüş durumda desem; herhalde çok abartılı olmaz; ne dersiniz?
Geçtiğimiz günlerde çok değerli bir büyüğümün torununun başına geldi buna benzer bir olay. Anneannesinin internette çizgi film seyrettirdiği 3;5 yaşındaki bir çocuğun başına geldi. Anneanne mutfağa gidip döndüğünde şöyle bir manzarayla karşılaşıyor. Çocuk bilgisayarı kurcalarken; zaman zaman internette reklam mahiyetinde açılan internet sayfalarından biri açılıyor; sayfada ise tahmin edeceğiniz türden +18 bir video çıkıyor. Anneanne hemen panik halinde bilgisayarı kapıyor. Eyvah; çocuğum porno izledi; şimdi ne olacak?
Cevap veriyorum; panik yok. Evet; gönül isterdi ki; tertemiz bir dimağ böyle bir görüntüyü bilinçaltına kaydetmesin. Ancak; teselli kısmı şu; henüz 3;5 yaşında cinsellik konusunda bir deneyim ve bilgi birikimi olmayan bir çocuk; bu sahnelere yetişkin biri gibi anlam yüklemeyecek ve bu konunun peşine düşmeyecektir. Eğer; çocuk size bazı sorular sorarsa; lütfen sorulara karşı önyargıyla yaklaşmadan; her bir sorusunu samimiyetle; yalansız; bilimsel gerçeğe uygun ve mutlaka YAŞINA ve ALGILAMA SEVİYESİNE göre izah edin. Bir çocuk için; yanıtını alamadığı sorular adeta "bitmemiş mesele" haline gelir ve bu konu istemeden de olsa algıda seçicicilikle onun liste başı konusu haline gelir. Çocuk; merakını tam anlamıyla giderene kadar bu konuyu kurcalamaya devam eder. Sakince ve olağan bir biçimde cevaplandırmanız ise; çocuk için bu konunun aslında yaşam için oldukça doğal ve sıradan bir konu olarak kabulünü sağlar.
Benzer bir husus da; küçük çocukların bazı davranışlarının anne babayı toplum içinde mahçup etmesiyle ilgilidir. Örneğin; 3 yaşındaki bir çocuğun; annesinin veya çevredeki diğer kadınların vücuduna dokunmak istemesi; aileyi oldukça utandıran hususlar arasında sık sık dile getirilmektedir. Çocuğu böyle bir davranış yaptığı için herkesin içinde azarlamak; ortamdan alıp götürmek; daha kötüsü sinirlenmek ve bağırmak çok yanlıştır. Çocukta suçluluk duygusu gelişebilir ve bu konu onun takılı kaldığı konu haline gelebilir. Sevgili ebeveynler; bir çocuğa kızmanız sadece 5 saniyenizi alır; bir şey anlatmak ise 5 saatinizi. Lütfen siz ikincisini tercih eden anne;babalardan olunuz. Bir anne; çocuğunun bu tip ilgileri varsa; çocuğunu karşısına alıp konuşmalıdır. Bu konuşmayı oyun içerisinde yaparsanız çocuk için daha kolay ve anlaşılır olabilir. Yine demin bahsettiğim; çocuğun cinsellikle ilgili sorularına yaklaşım tarzında olduğu gibi; insan vücudu hakkında çocuğunuzu aklında soru işareti kalmayacak şekilde; çocuğunuzun algılama seviyesine göre bilgilendiriniz. Bu dersin adı sadece fizyolojidir. Çocuğunuzun ileride; kendi arkadaşlarından yalan dolan ; hurafe bilgilerle bu konuyu zihnine yerleştirmesini engelleyebilmek için; bize danıştıkları her zamanı birer fırsat olarak değerlendirmeliyiz diye düşünüyorum.
Bu aşamadan sonra cinselliğe olan merakları ergenlk dönemine kadar tali seviyeye düşen çocuklar; hormonal gelişim ve duygulanımdaki değişimler nedeniyle; ergenlik dönemiyle birlikte yeniden merak ve inceleme arayışına gireceklerdir. Ergenlik dönemi öncesinden başlayarak; çocukları bu dönem hakkında; bilhassa bedenlerinde ve duygularında meydana gelecek değişimler hakkında bilinçlendirmek ve bu döneme hazırlamak çocuğunuzun; ergenlik dönemini daha kolay algılaması ve kendisini tanıması bakımından ayrıca anne baba ile iletişiminin kuvvetlenmesi bakımından faydalı olacağı değerlendirilmektedir.
Çocuklarımıza güvenilir bir dünya yaratabilmek umuduyla...