Alerjik Hamilede Diyet Çocukta Alerjiyi Engeller mi?
Alerji ve Astım günümüzde gittikçe daha sık rastladığımız; hastaların hayat kalitesini bozan ve yaşamı bir çok yönden kısıtlayan kronik bir hastalıktır. Astımdaki bu hızlı artış geleneksel beslenmeden modern beslenme şekillerine dönüşün bir sonucu olarak görülmektedir. Batılı yaşamın getirdiği bu modern beslenme şeklindeki eksikliklerin tamamlanması alerji ve astımın seyrine olumlu etki etmektedir. Ancak astım bir kez oturduktan sonra beslenme değiştirilse bile hastalık tam olarak ortadan kaldırılamamakta; sadece şiddeti azaltılabilmektedir. Bu nedenle alerji ve astımın çocuklukta önlenmesi toplumdaki bu artışı başından durdurma yetisine sahip olacaktır.
Alerji; bebek daha anne karnındayken gelişmeye başlar. Alerji genetik zemini olan bebeklerde çevre ile etkileşim sonucu gelişir. Bağışıklık sistemi normal yolundan alerji yönüne sapar. beslenme de genetik ile etkileşime giren faktörlerden birisidir. Annenin hamilelik dönemindekii beslenme şekli bebeğin bağışıklığındaki bu sapmayı engelleyebilir.
E Vitamini (Alfa -Tokoferol)
Antioksidanlar bu yönde etkisi en fazla araştırılan besin öğelerindendir. Bu besin öğelerinin başında E vitamini gelmektedir.E vitaminin bağışıklık sistemi üzerine kompleks etkileri olduğu bilinmektedir. Güçlü bir antioksidan olan E vitaminin hamilelikte yetersiz alınmasının çocuklarda astım ile sonuçlandığı gösterilmiştir. Gebelikte E vitamini bebeğin akciğer ve bağışıklık sistemi gelişimine katkıda bulunmaktadır. Gebeliğin ilk 3 ayında annenin kanında E-vitamini düzeyinin düşük olmasının çocuğun akciğerlerin yeterince gelişememesi ile sonuçlandığı ve bu çocuklarda astım gelişiminin daha sık olduğu gözlenmiştir. Alerjisi olan hamilelerin E vitamininden zengin yeşil yapraklı sebze; fındık-ceviz gibi kabuklu yemiş; baklagil ve hububat tüketmesi olası bir E vitamini eksikliğini önleyecektir.
D Vitamini
D vitamini bağışıklık sistemi gelişiminde önemli rol oynamaktadır. D vitaminini kanda yüksek oranda bulunduran hamilelerin çocuklarında astım görülme oranı anlamlı olarak azalmaktadır. D vitamini güneş ışınları yardımıyla deride sentezlenir. Güneş görülmediğinde D vitamini de vücutta azalır. Bu nedenle kış aylarında da hamilelerin mümkün olduğunca güneşe çıkmaları D vitamini eksikliğini önleyecektir. D vitaminini besin takviyesi olarak almanın bu yönde fayda sağlayabileceği düşünülmektedir.
Balık; Balık Yağı Ve Akdeniz Diyeti
Omega 3 yağ asidlerinin alerjiyi önleyici ; omega 6 yağ asidlerinin ise alerjiyi arttırıcı etkileri olduğu bilinmektedir . Zeytin yağı ve balık yağı omega 3’den zengin gıdalardır. Ayçiçeği yağı; mısır yağı ve margarinler ağırlıklı olarak omega 6 içeren bitkisel yağlardır. Hamilelikte omega 3’ten zengin beslenmenin bebekte alerji astım gelişimini önlediğini gösteren bir çok çalışma mevcuttur. Ton balığı; somon ve alabalık gibi omega3‘den zengin taze yağlı balık tüketmenin ve zeytin yağının bol kullanıldığı akdeniz tipi beslenmenin çocukta alerji ve astım görülme sıklığını azalttığı gözlenmiştir.
Mayve | Sebze
Hamilelikte bol meyve sebze tüketilmesinin çocukta alerji astım gelişim riskini belirgin azalttığı görülmüştür. Bu yönde meyvenin etkilerinin sebzeden üstün olduğu gözlenmektedir.
Çinko; Selenyum
Yapılan çalışmalar sonucunda hamilelikte kan selenyum ve çinko düzeylerinin çocukta aleri / astım gelişimi üzerine etkisi olmadığını göstermektedir.
C Vitamini
C vitamini bizzat alerjik çocukların beslenmesinde antioksidan özelliklerinden dolayı yüksek oranda bulunması önerilen bir besin öğesidir. Ancak hamilelikte ekstra C vitamini takviyesi almanın çocukta alerji / astım gelişimini azalttığı yönünde yeterince kanıt yoktur.
Alerji – Astımı Önlemede Hamilelere Öneriler
· Alerjik genetik yapıya sahip hamilelerde alerji potansiyeli olan balık; kuruyemiş ve yumurta gibi gıdaların kısıtlanması bebekte alerji ve astım gelişimi üzerine etkili değildir. Hamilelere bu yönde bir diyet önerilmemektedir.
· Besin öğelerinin doğal yollardan alınması ticari şekillerini kullanmaktan daha etkilidir. Bol meyve; yeşil sebze; tam tahıl; et; yumurta; balık; zeytin yağı gibi etkinliği kanıtlanmış besin öğelerini içeren dengeli bir beslenme; bebekler için alerjiye karşı en etkin korumadır.
· Hamileler güneşe çıkmaktan kaçınmamalı; kış aylarında her fırsatı değerlendirmelidirler.
· Hamilelikte sigara içilmesi bebeklerin akciğer gelişimini engellemekte ve astıma yol açmaktadır. Bu nedenle gebelikte aktif ve pasif sigara içiciliği kesinlikle önerilmemektedir.
Prof. Dr. Yonca Nuhoğlu
Çocuk Alerji Uzmanı
Alerji; bebek daha anne karnındayken gelişmeye başlar. Alerji genetik zemini olan bebeklerde çevre ile etkileşim sonucu gelişir. Bağışıklık sistemi normal yolundan alerji yönüne sapar. beslenme de genetik ile etkileşime giren faktörlerden birisidir. Annenin hamilelik dönemindekii beslenme şekli bebeğin bağışıklığındaki bu sapmayı engelleyebilir.
E Vitamini (Alfa -Tokoferol)
Antioksidanlar bu yönde etkisi en fazla araştırılan besin öğelerindendir. Bu besin öğelerinin başında E vitamini gelmektedir.E vitaminin bağışıklık sistemi üzerine kompleks etkileri olduğu bilinmektedir. Güçlü bir antioksidan olan E vitaminin hamilelikte yetersiz alınmasının çocuklarda astım ile sonuçlandığı gösterilmiştir. Gebelikte E vitamini bebeğin akciğer ve bağışıklık sistemi gelişimine katkıda bulunmaktadır. Gebeliğin ilk 3 ayında annenin kanında E-vitamini düzeyinin düşük olmasının çocuğun akciğerlerin yeterince gelişememesi ile sonuçlandığı ve bu çocuklarda astım gelişiminin daha sık olduğu gözlenmiştir. Alerjisi olan hamilelerin E vitamininden zengin yeşil yapraklı sebze; fındık-ceviz gibi kabuklu yemiş; baklagil ve hububat tüketmesi olası bir E vitamini eksikliğini önleyecektir.
D Vitamini
D vitamini bağışıklık sistemi gelişiminde önemli rol oynamaktadır. D vitaminini kanda yüksek oranda bulunduran hamilelerin çocuklarında astım görülme oranı anlamlı olarak azalmaktadır. D vitamini güneş ışınları yardımıyla deride sentezlenir. Güneş görülmediğinde D vitamini de vücutta azalır. Bu nedenle kış aylarında da hamilelerin mümkün olduğunca güneşe çıkmaları D vitamini eksikliğini önleyecektir. D vitaminini besin takviyesi olarak almanın bu yönde fayda sağlayabileceği düşünülmektedir.
Balık; Balık Yağı Ve Akdeniz Diyeti
Omega 3 yağ asidlerinin alerjiyi önleyici ; omega 6 yağ asidlerinin ise alerjiyi arttırıcı etkileri olduğu bilinmektedir . Zeytin yağı ve balık yağı omega 3’den zengin gıdalardır. Ayçiçeği yağı; mısır yağı ve margarinler ağırlıklı olarak omega 6 içeren bitkisel yağlardır. Hamilelikte omega 3’ten zengin beslenmenin bebekte alerji astım gelişimini önlediğini gösteren bir çok çalışma mevcuttur. Ton balığı; somon ve alabalık gibi omega3‘den zengin taze yağlı balık tüketmenin ve zeytin yağının bol kullanıldığı akdeniz tipi beslenmenin çocukta alerji ve astım görülme sıklığını azalttığı gözlenmiştir.
Mayve | Sebze
Hamilelikte bol meyve sebze tüketilmesinin çocukta alerji astım gelişim riskini belirgin azalttığı görülmüştür. Bu yönde meyvenin etkilerinin sebzeden üstün olduğu gözlenmektedir.
Çinko; Selenyum
Yapılan çalışmalar sonucunda hamilelikte kan selenyum ve çinko düzeylerinin çocukta aleri / astım gelişimi üzerine etkisi olmadığını göstermektedir.
C Vitamini
C vitamini bizzat alerjik çocukların beslenmesinde antioksidan özelliklerinden dolayı yüksek oranda bulunması önerilen bir besin öğesidir. Ancak hamilelikte ekstra C vitamini takviyesi almanın çocukta alerji / astım gelişimini azalttığı yönünde yeterince kanıt yoktur.
Alerji – Astımı Önlemede Hamilelere Öneriler
· Alerjik genetik yapıya sahip hamilelerde alerji potansiyeli olan balık; kuruyemiş ve yumurta gibi gıdaların kısıtlanması bebekte alerji ve astım gelişimi üzerine etkili değildir. Hamilelere bu yönde bir diyet önerilmemektedir.
· Besin öğelerinin doğal yollardan alınması ticari şekillerini kullanmaktan daha etkilidir. Bol meyve; yeşil sebze; tam tahıl; et; yumurta; balık; zeytin yağı gibi etkinliği kanıtlanmış besin öğelerini içeren dengeli bir beslenme; bebekler için alerjiye karşı en etkin korumadır.
· Hamileler güneşe çıkmaktan kaçınmamalı; kış aylarında her fırsatı değerlendirmelidirler.
· Hamilelikte sigara içilmesi bebeklerin akciğer gelişimini engellemekte ve astıma yol açmaktadır. Bu nedenle gebelikte aktif ve pasif sigara içiciliği kesinlikle önerilmemektedir.
Prof. Dr. Yonca Nuhoğlu
Çocuk Alerji Uzmanı