Yetişkinlerde ve Çocuklarda Depresyon
Depresyonun temelinde daha önceden isteyerek ve severek yaptığı günlük aktivitelere karşı isteksizlik ve hayattan zevk alamama durumu vardır. Ek olarak depresyondaki kişide kederli ve üzgün bir duygu durum ile birlikte görülen bazı değişiklikler zamanla oluşur. Bu durumda kişi her şeyi olumsuz olarak değerlendirerek karamsarlık düşünceleri ile geçmişi ve geleceği düşünmeye başlar. Bu düşünceler istemese de kişinin aklına gelir. Yani günlük yaşantıda her şeyin olumsuz taraflarını görür.
Yalnız normal sınırlarda kabul edilecek gün içerisindeki duygulanımdaki çökkünlükler depresyon sayılmaz. Depresyon diyebilmemiz için aşağıda sıralanmış belirtilerin gün içerisinde hemen hemen gün boyu ve en az son on beş gündür devam ediyor olması gerekir.
* Hemen her gün ve günün büyük bir kısmında gözlenen çökkün bir duygu-durum hali ( kendini mutsuz; ağlamaklı; kederli hissetme hali).
* Hemen her gün yaklaşık gün boyu süren tüm ya da çoğu etkinliğe karşı ilgi ve zevk almada azalma (daha önce keyif alınan işler; hobiler ve alışkanlıklardan artık hoşlanmama ; bıkkınlık; cinsel isteksizlik ).
* Diyet uygulanılmamasına karşın önemli derecede kilo kaybı ya da alımı ( bir ay içinde vücut ağırlığının %5 inden fazlasının artması ya da azalması) ya da hemen her gün iştahta artma yada azalmanın olması.
* Hemen her gün uykusuzluk ya da aşırı uyku hali.
* Hemen her gün olağan beyinsel ve vücutsal işlevsellik; hareketlilik halinde azalma ya da huzursuzluk
* Hemen her gün halsizlik ;yorgunluk hisleri;daha önceki günler kadar enerjik hissetmeme.
* Hemen her gün kendini değersiz hissetme;küçük görme;kendini beğenmeme;suçlu ya da günahkar hissetme hali.
* Hemen her gün düşünme ya da konsantrasyon yeteneğinde azalma olması (konuşulanlara; okunan şeylere; izlenilen dikkatini verememe; gibi) ya da kararsızlık hali.
* Tekrarlayan ölüm düşünceleri; intihar planları veya eylemlerinin varlığı.
Çocuklarda ve ergenlerde ise depresyon yetişkinlerden daha farklı yaşanabilmektedir Çocuğunuzda aşağıdaki depresyon belirtilerinden biri veya daha fazlası uzun bir süredir mevcutsa; uzman yardımı almanız tavsiye edilir.
* Sık sık üzüntülü olma ve ağlama
* Umutsuzluk
* Olağan aktivitelere ilginin azalması veya daha önce severek yaptığı aktivitelerden zevk alamama
* Sürekli bir can sıkılması; enerji eksikliği
* Sosyal soyutlanma; iletişim eksikliği
* Öz saygı eksikliği ve suçluluk duygusu
* Reddedilme veya başarısızlık konusunda aşırı hassasiyet
* Alınganlık; öfke veya düşmanlık davranışlarında artma
* İlişkiler sorunlar yaşama
* Sık sık baş ağrısı; karın ağrısı gibi fiziksel şikayetler
* Okul devamı veya okul başarısında düşüklük
* Konsantrasyon eksikliği
* Yeme ve/veya uyuma alışkanlıklarında büyük değişiklik
* Evden kaçmakla ilgili sözler veya teşebbüsler
* İntihar veya kendine zarar verici davranış düşünceleri veya ifadeleri
Arkadaşlarıyla oynamayı seven bir çocuk artık yalnız vakit geçirmeye ve hiçbir şeyle ilgilenmemeye başlayabilir. Eskiden kendisine eğlendiren şeyler depresyon geçiren çocuk için artık hiç veya pek az eğlendirici bir hal almış olabilir. Kendilerinin sevilmediği; kötü çocuk olduğu şeklindeki söylemlerde bulunabilirler; olaylardan sıklıkla kendilerini suçlarlar. Benlik saygısında düşme nedeni ile kendilerine güvensiz ve çekingen olabilirler. Depresyondaki çocuk veya ergenler ölmek isteyebilir veya intihardan bahsedebilir. Depresyondaki çocuk ve ergenlerin intihar riski artar. Depresyondaki ergenler kendilerini daha iyi hissetmek için sigara; alkol veya başka uyuşturuculardan medet umabilirler.
Okul veya evde sorunlara neden olan çocuk ve ergenler depresyon geçiriyor olabilir. Küçük çocuklar her zaman çok üzüntülü görünmeyeceği için anne-babalar ve öğretmenler sorunlu davranışların depresyon belirtisi olduğunu anlamayabilir. Aşırı hareketlilik hırçınlık; sık ağlama küçük çocuklarda depresyonun belirtisi olabilir. Direkt olarak sorulduğunda bazı çocuklar mutsuz veya üzgün olduklarını ifade edebilirler.
Küçük çocuklarda ve ergenlik dönemindeki kız çocuklarında depresyonun belirtisi sıklıkla karın ağrısı; baş ağrısı vücut ağrısı gibi bedensel yakınmalarla kendini gösterebilir. Okulla ilgili kendine güvensizlik; arkadaş ilişkileri kurmada yetersizlik ve anne-baba ile ilgili bağımsızlaşma sorunları olan çocuklarda yine bedensel belirtiler sık görülür. Sabah okula giderken karın ağrısı; baş ağrısı gibi belirtiler yoğunlaşabilir.
Yalnız normal sınırlarda kabul edilecek gün içerisindeki duygulanımdaki çökkünlükler depresyon sayılmaz. Depresyon diyebilmemiz için aşağıda sıralanmış belirtilerin gün içerisinde hemen hemen gün boyu ve en az son on beş gündür devam ediyor olması gerekir.
* Hemen her gün ve günün büyük bir kısmında gözlenen çökkün bir duygu-durum hali ( kendini mutsuz; ağlamaklı; kederli hissetme hali).
* Hemen her gün yaklaşık gün boyu süren tüm ya da çoğu etkinliğe karşı ilgi ve zevk almada azalma (daha önce keyif alınan işler; hobiler ve alışkanlıklardan artık hoşlanmama ; bıkkınlık; cinsel isteksizlik ).
* Diyet uygulanılmamasına karşın önemli derecede kilo kaybı ya da alımı ( bir ay içinde vücut ağırlığının %5 inden fazlasının artması ya da azalması) ya da hemen her gün iştahta artma yada azalmanın olması.
* Hemen her gün uykusuzluk ya da aşırı uyku hali.
* Hemen her gün olağan beyinsel ve vücutsal işlevsellik; hareketlilik halinde azalma ya da huzursuzluk
* Hemen her gün halsizlik ;yorgunluk hisleri;daha önceki günler kadar enerjik hissetmeme.
* Hemen her gün kendini değersiz hissetme;küçük görme;kendini beğenmeme;suçlu ya da günahkar hissetme hali.
* Hemen her gün düşünme ya da konsantrasyon yeteneğinde azalma olması (konuşulanlara; okunan şeylere; izlenilen dikkatini verememe; gibi) ya da kararsızlık hali.
* Tekrarlayan ölüm düşünceleri; intihar planları veya eylemlerinin varlığı.
Çocuklarda ve ergenlerde ise depresyon yetişkinlerden daha farklı yaşanabilmektedir Çocuğunuzda aşağıdaki depresyon belirtilerinden biri veya daha fazlası uzun bir süredir mevcutsa; uzman yardımı almanız tavsiye edilir.
* Sık sık üzüntülü olma ve ağlama
* Umutsuzluk
* Olağan aktivitelere ilginin azalması veya daha önce severek yaptığı aktivitelerden zevk alamama
* Sürekli bir can sıkılması; enerji eksikliği
* Sosyal soyutlanma; iletişim eksikliği
* Öz saygı eksikliği ve suçluluk duygusu
* Reddedilme veya başarısızlık konusunda aşırı hassasiyet
* Alınganlık; öfke veya düşmanlık davranışlarında artma
* İlişkiler sorunlar yaşama
* Sık sık baş ağrısı; karın ağrısı gibi fiziksel şikayetler
* Okul devamı veya okul başarısında düşüklük
* Konsantrasyon eksikliği
* Yeme ve/veya uyuma alışkanlıklarında büyük değişiklik
* Evden kaçmakla ilgili sözler veya teşebbüsler
* İntihar veya kendine zarar verici davranış düşünceleri veya ifadeleri
Arkadaşlarıyla oynamayı seven bir çocuk artık yalnız vakit geçirmeye ve hiçbir şeyle ilgilenmemeye başlayabilir. Eskiden kendisine eğlendiren şeyler depresyon geçiren çocuk için artık hiç veya pek az eğlendirici bir hal almış olabilir. Kendilerinin sevilmediği; kötü çocuk olduğu şeklindeki söylemlerde bulunabilirler; olaylardan sıklıkla kendilerini suçlarlar. Benlik saygısında düşme nedeni ile kendilerine güvensiz ve çekingen olabilirler. Depresyondaki çocuk veya ergenler ölmek isteyebilir veya intihardan bahsedebilir. Depresyondaki çocuk ve ergenlerin intihar riski artar. Depresyondaki ergenler kendilerini daha iyi hissetmek için sigara; alkol veya başka uyuşturuculardan medet umabilirler.
Okul veya evde sorunlara neden olan çocuk ve ergenler depresyon geçiriyor olabilir. Küçük çocuklar her zaman çok üzüntülü görünmeyeceği için anne-babalar ve öğretmenler sorunlu davranışların depresyon belirtisi olduğunu anlamayabilir. Aşırı hareketlilik hırçınlık; sık ağlama küçük çocuklarda depresyonun belirtisi olabilir. Direkt olarak sorulduğunda bazı çocuklar mutsuz veya üzgün olduklarını ifade edebilirler.
Küçük çocuklarda ve ergenlik dönemindeki kız çocuklarında depresyonun belirtisi sıklıkla karın ağrısı; baş ağrısı vücut ağrısı gibi bedensel yakınmalarla kendini gösterebilir. Okulla ilgili kendine güvensizlik; arkadaş ilişkileri kurmada yetersizlik ve anne-baba ile ilgili bağımsızlaşma sorunları olan çocuklarda yine bedensel belirtiler sık görülür. Sabah okula giderken karın ağrısı; baş ağrısı gibi belirtiler yoğunlaşabilir.