Beslenmede Suyun Önemi
Su insan yaşamı için oksijenden sonra gelen en önemli öğedir. İnsan; besin almadan haftalarca canlılığını sürdürmesine karşın; susuz ancak birkaç gün yaşayabilir. İnsan; vücudundaki karbonhidratlar ve yağın tümünü; proteinlerin yarısını; vücut suyunun ise % 10 unu yitirdiğinde yaşamı tehlikeye girer. Vücut suyunun % 20 oranında eksilmesi ölümle sonuçlanır.
İnsan vücudunun su içeriği yaşa ve cinsiyete göre % 42 ile % 71 arasında değişir. Çocukların vücudunda su oranı yüksektir ve yaş ilerledikçe suyun yerini yağ almaya başlar.
Vücudumuzdaki suyun belli başlı işlevleri; besinlerin sindirimi; emilimi ve hücrelere taşınması; besin öğelerinin hücrelerde yakılmaları sonucu oluşan öğelerin atılmak üzere akciğer ve böbreklere taşınıp atılmaları; vücut ısısının denetimi; eklemlerin kayganlığının sağlanması ve elektrolitlerin taşınması. Yeterli sıvı almamak vücuda büyük stres yükler. Böbrek işlevlerinin etkilenmesi; safra ve böbrek taşlarının oluşması muhtemeldir ve bağışıklık sistemi hasar görür. Suyun en hayati besinlerimizden biri olduğu açıktır.
Vücut en iyi düzeyde çalışabilmek için günde iki litre kadar suya ihtiyaç duyar. Günde yaklaşık 1 litre suyu yediğimiz besinlerden elde ederiz. Bu da sağlıklı bir su dengesini koruyabilmek için günde en az 1 litre su içmemiz gerektiği anlamına gelir. Daha sıcak iklimlerde yaşayan veya daha fazla hareketli insanların daha fazla sıvı tüketmesi gerekir. Soğuk günlerde üşüdüğümüzde veya yazın çok sıcak rutubetli günler gibi aşırı sıcaklık değişikliklerinde; vücudunuzun normal sıcaklığını koruyabilmek için suya ihtiyaç vardır. Sıcak nemli havalarda vücut terleyerek sıvı kaybını arttırır. Soğuk; serinletici içecekler vücudun serinlemesine yardımcı olurlar.. Su kaybı sadece yaz aylarında ortaya çıkan bir sorun olarak görülmemelidir. Vücudun su dengesini iyi bir şekilde sağlayabilmek kış aylarında da önemlidir. Havalar soğumaya başladığında daha çok kapalı mekanlarda zaman geçiririz; buradaki hava akımı derideki nemi buharlaştırır. Susadığınızı hissetmezsiniz fakat su kayıplarının karşılanmasına ihtiyacınız vardır.
Vücudunuzdaki su oranını normal düzeylerde tutmak için gün boyunca yeterli su ( 8-12 bardak) tüketin. Süt; meyve suyu ve diğer bazı içeceklerin temeli sudur ve günlük su alımınıza katkıda bulunur. Aynı zamanda; tükettiğiniz katı besinler de günlük su alımınıza katkıda bulunur. Kafein içeren kahve; çay ve bazı alkolsüz içecekler ; vücudunuza su sağlayan iyi kaynaklar değildirler. Kafein ve alkol; idrar söktürücü (diüretik) etki göstererek; ve idrarda artış yaparak su kaybına neden olurlar. Bununla birlikte kafeinsiz içeceklerin diüretik etkisi yoktur
Su tüketiminizi arttırmanız gerekiyorsa;
• Gün içerisinde kahve araları yerine su araları verin bilinç altınızda bir şeyler içme isteği varsa masanızda bir kupa su bulundurun.
• Yemeklerinizde ve ara öğünlerinizde suya önem verin yiyeceklerinizi su; süt; ayran veya meyve suyu ile tamamlayın. Yemeğinize bazen de çorba ile başlayın.
• Suyun olduğu yerlere gittiğinizde su için.
• Ara öğünlerinizde kendinizi meyve suyu; süt; ayran veya su ile canlandırın.
• Partilerde veya diğer sosyal toplantılarda alkollü içecekler yerine soda için.
• Özellikle sıcak havalarda fiziksel aktivite öncesi; sırası ve sonrası su için. Egzersiz sırasında her 15- 20 dakikada bir 125- 250 ml kadar su tüketin. Susamayı beklemeyin.
• Seyahatlerde yanınızda bir şişe su bulundurun dışarıda geziyorsanız çantanızda su taşıyın.
Dyt. SEDA KAYA
Beslenme ve Diyet Uzmanı
İnsan vücudunun su içeriği yaşa ve cinsiyete göre % 42 ile % 71 arasında değişir. Çocukların vücudunda su oranı yüksektir ve yaş ilerledikçe suyun yerini yağ almaya başlar.
Vücudumuzdaki suyun belli başlı işlevleri; besinlerin sindirimi; emilimi ve hücrelere taşınması; besin öğelerinin hücrelerde yakılmaları sonucu oluşan öğelerin atılmak üzere akciğer ve böbreklere taşınıp atılmaları; vücut ısısının denetimi; eklemlerin kayganlığının sağlanması ve elektrolitlerin taşınması. Yeterli sıvı almamak vücuda büyük stres yükler. Böbrek işlevlerinin etkilenmesi; safra ve böbrek taşlarının oluşması muhtemeldir ve bağışıklık sistemi hasar görür. Suyun en hayati besinlerimizden biri olduğu açıktır.
Vücut en iyi düzeyde çalışabilmek için günde iki litre kadar suya ihtiyaç duyar. Günde yaklaşık 1 litre suyu yediğimiz besinlerden elde ederiz. Bu da sağlıklı bir su dengesini koruyabilmek için günde en az 1 litre su içmemiz gerektiği anlamına gelir. Daha sıcak iklimlerde yaşayan veya daha fazla hareketli insanların daha fazla sıvı tüketmesi gerekir. Soğuk günlerde üşüdüğümüzde veya yazın çok sıcak rutubetli günler gibi aşırı sıcaklık değişikliklerinde; vücudunuzun normal sıcaklığını koruyabilmek için suya ihtiyaç vardır. Sıcak nemli havalarda vücut terleyerek sıvı kaybını arttırır. Soğuk; serinletici içecekler vücudun serinlemesine yardımcı olurlar.. Su kaybı sadece yaz aylarında ortaya çıkan bir sorun olarak görülmemelidir. Vücudun su dengesini iyi bir şekilde sağlayabilmek kış aylarında da önemlidir. Havalar soğumaya başladığında daha çok kapalı mekanlarda zaman geçiririz; buradaki hava akımı derideki nemi buharlaştırır. Susadığınızı hissetmezsiniz fakat su kayıplarının karşılanmasına ihtiyacınız vardır.
Vücudunuzdaki su oranını normal düzeylerde tutmak için gün boyunca yeterli su ( 8-12 bardak) tüketin. Süt; meyve suyu ve diğer bazı içeceklerin temeli sudur ve günlük su alımınıza katkıda bulunur. Aynı zamanda; tükettiğiniz katı besinler de günlük su alımınıza katkıda bulunur. Kafein içeren kahve; çay ve bazı alkolsüz içecekler ; vücudunuza su sağlayan iyi kaynaklar değildirler. Kafein ve alkol; idrar söktürücü (diüretik) etki göstererek; ve idrarda artış yaparak su kaybına neden olurlar. Bununla birlikte kafeinsiz içeceklerin diüretik etkisi yoktur
Su tüketiminizi arttırmanız gerekiyorsa;
• Gün içerisinde kahve araları yerine su araları verin bilinç altınızda bir şeyler içme isteği varsa masanızda bir kupa su bulundurun.
• Yemeklerinizde ve ara öğünlerinizde suya önem verin yiyeceklerinizi su; süt; ayran veya meyve suyu ile tamamlayın. Yemeğinize bazen de çorba ile başlayın.
• Suyun olduğu yerlere gittiğinizde su için.
• Ara öğünlerinizde kendinizi meyve suyu; süt; ayran veya su ile canlandırın.
• Partilerde veya diğer sosyal toplantılarda alkollü içecekler yerine soda için.
• Özellikle sıcak havalarda fiziksel aktivite öncesi; sırası ve sonrası su için. Egzersiz sırasında her 15- 20 dakikada bir 125- 250 ml kadar su tüketin. Susamayı beklemeyin.
• Seyahatlerde yanınızda bir şişe su bulundurun dışarıda geziyorsanız çantanızda su taşıyın.
Dyt. SEDA KAYA
Beslenme ve Diyet Uzmanı