Bariatrik Cerrahi Ameliyatı Sonrası Hayat
Bazı kişiler gastrik bypass ya da mide bantı ameliyatının obezite sorununu sonsuza kadar çözeceğine inanır. Bununla birlikte hayatlarındaki diğer bütün sorunların ortadan kalkacağını ve ilişkilerinin düzene gireceğini zanneder. Oysaki bariatrik cerrahi ameliyatı hayatınızdaki her şeyi düzelten sihirli bir değnek değildir. Sadece sizin kilo veriş yolculuğunuza yardımcı olacak çok iyi bir başlangıçtır.
Bu süreçte kendinizi hazırlamanız önemlidir. Yeni bedeniniz; yeni hayatınız; bazı ruhsal sıkıntıların ortaya çıkmasına da yol açabilir. Tüm bu yolculuk sırasında fiziksel ve ruhsal iniş çıkışlar yaşamanız olasıdır. Aşağıda bu süreçte size yardımcı olabilecek bazı ipuçları sunulmaktadır.
YENİ VÜCUDA ALIŞMAK
Fazla kilosu olan insanlar kendi bedenleri ile iletişim içinde olmazlar. Vücutlarına bakmaktan kaçınır ve sosyal yaşantıdan uzak durmaya başlarlar. Bazıları zayıflasa da kendilerini hala obez zanneder. Yıllarca kendini obez bir kişi olarak düşünen ve öyle yaşayan biri için yeni beden ölçüsüne alışmak kolay değildir. Bunun için kendinize zaman verin. Daha sık aynaya baktıkça; küçük beden kıyafetler almaya başladıkça zihninizdeki siz de değişmeye başlayacaktır.
GERÇEKÇİ BEKLENTİLER İÇİNDE OLMAK
Kilo vermek kesinlikle yaşam kalitenizi yükseltir. Ancak bozuk giden bir ilişkinizi düzeltmesini beklemeyin. Eğer evliliğiniz veya ilişkiniz ameliyat öncesinde zorlu bir dönemdeyse; ameliyat sonrasında da her şeyin değişeceğini beklemeyin. İlişkinizde bir problem yok ise ameliyatın cinsel hayatınızı daha iyi kılması söz konusu olabilir. Hem fiziksel olarak kendinizi daha çekici hissedebilir hem de bazı fonksiyon bozukluklarından kurtulabilirsiniz.
VERİLMİŞ KİLOLARI KORUMAYA ÇALIŞMAK
İlk altı ay başta olmak üzere ilk 2 yıl balayı dönemidir ve kilo verme savaşını sonsuza kadar kazandığınızı düşünebilirsiniz. Bu durum tekrar kilo alma durumunda depresyona girmenize neden olabilir. Ameliyat sonrası kilo alma durumunda utanma; rezil olma; “bu da işe yaramadı” duygusu yaşamanız ve kendinizi kötü hissetmeniz olasıdır. Böyle bir durumda mutlaka bir ruh sağlığı uzmanından destek almanız gerekir. Önemli olanın yaşam tarzı ve beslenme değişikliğini kalıcı olarak yapabilmenizdir. Plato evresi gibi zor dönemler olabilir. Önemli olan bu dönemlerle başa çıkmayı öğrenmektir.
YEMEK YERİNE BAŞKA BİR BAĞIMLILIĞIN GEÇEKLEŞMESİNİ ENGELLEMEK
Bariatrik cerrahi ameliyatı sonrasında kendinizi bir şeyleri kaybetmiş olarak hissedebilirsiniz. Yiyeceklerin hayatınızın ne kadar merkezinde olduğunu fark edersiniz. Zamanınızın büyük bir çoğunluğunun yemeği planlamak; hazırlamak; yemeği düşünmeye harcadığınızı anlarsınız. Geçmişte zaman zaman yemek sizi rahatlatmış; günün yorgunluğunu almış; bazen de bir ödül olmuştur. Yemek sosyal hayatınızın bir parçasıdır. Şimdi ise eskisi kadar yiyemediğiniz için iş arkadaşlarınızla öğle yemeğine çıkarken bile düşünmektesinizdir.
Böyle zamanlarda bariatrik cerrahi sizin için bir pişmanlık olabilir. Yiyeceğin eskisi gibi hayatınızda olmamasından kaynaklı olarak; geçirdiğiniz ameliyatın iyi bir seçim olup olmadığını sorguluyor olabilirsiniz.
Yiyeceğin böylesine hayatınızı kaplamış olması durumunda alkol; uyuşturucu; kumar veya aşırı alışveriş bariatrik ameliyat sonrasında görülmesi olası bağımlılıklardır. Bunlar yiyeceklerin yerine geçerler ve bağımlılık devam etmesine rağmen çeşidi değişir. Bu nedenle dikkatli olup; böyle bir eğilim sezdiğinizde hemen yardım almalısınız.
Ayrıca kendinize eğlenceli sosyal aktiviteler bulmalısınız. İş arkadaşlarınızla yemek yerine onları kısa öğlen yürüyüşlerine davet edebilirsiniz. Boş zamanlarınızı mutlaka keyifli ama sağlıklı alışkanlıklarla doldurmalısınız.
DESTEK OLABİLECEK GERÇEK ARKADAŞLAR EDİNMEK
Büyük bir ihtimalle ameliyat sonrasında arkadaşlıklarınızı gözden geçiriyorken kendinizi bulabilirsiniz. Bazı arkadaşlarınızın sizi yeterince desteklemediğini hatta sabote ettiğini göreceksiniz. Bu arkadaşlar eski yemek arkadaşlarınız olacaktır. Sizin yeme tarzınız ve yaşam stiliniz sağlıklı olmaya başladıkça ister istemez yemeği hala çok seven arkadaşlarınızdan uzaklaşmaya başlamanız muhtemeldir. Uzun soluklu başarı için bu süreçte kendinize size destek olabilecek yeni arkadaşlar edinmek; iyi bir sosyal çevre kurmak önemlidir.
YEME BOZUKLUĞU GELİŞMEMESİNE KARŞI DİKKATLİ OLMAK
Uzun yıllardır kilo problemi yaşadığınızdan yeme bozukluğu olması düşüncesi size komik gelebilir. Ama böyle bir risk söz konusudur. Bazı kişilerde ameliyat sonrasında Bulimia ya da Anoreksiya Nervosa bozukluğu gelişebilir. Ameliyat sonrası en çok görülen problem yanlış bir yiyeceği hızlıca ve çiğnemeden yemenin ardından kusmadır. Eğer alışkanlık olursa ciddi bir problem olarak karşımıza çıkar.
Yiyecekleri çiğnedikten sonra tükürüp atmak da bir diğer sağlıksız alışkanlıktır. Kimileri sadece tadını almak ve hatırlamak için bu davranışta bulunurlar. Bu davranışlar oldukça zarar vericidir ve ciddi bir yeme bozukluğuna davetiye çıkarır. Bu ve buna benzer belirtileri fark ettiğinizde mutlaka profesyonel destek almanız gerekmektedir.
GEREKİYORSA SARKMALARA KARŞI PLASTİK CERRAHİ HAKKINDA DÜŞÜNMEK
Fazla kiloları atmak önemli ölçüde kendilik değerini arttırır. Fakat çok fazla kilo vermek bazen vücutta deformasyona ve deri sarkmalarına neden olabilir. Birçok kişi bu görüntüden hoşlanmaz. Eğer kilo vermenizin ardından böyle bir durum ortaya çıktı ise beden hatlarını düzeltmek için plastik cerrahiden yardım almanız sizi rahatlatabilir.
Uzm. Klinik Psikolog
Banu Akman Şahin
Bu süreçte kendinizi hazırlamanız önemlidir. Yeni bedeniniz; yeni hayatınız; bazı ruhsal sıkıntıların ortaya çıkmasına da yol açabilir. Tüm bu yolculuk sırasında fiziksel ve ruhsal iniş çıkışlar yaşamanız olasıdır. Aşağıda bu süreçte size yardımcı olabilecek bazı ipuçları sunulmaktadır.
YENİ VÜCUDA ALIŞMAK
Fazla kilosu olan insanlar kendi bedenleri ile iletişim içinde olmazlar. Vücutlarına bakmaktan kaçınır ve sosyal yaşantıdan uzak durmaya başlarlar. Bazıları zayıflasa da kendilerini hala obez zanneder. Yıllarca kendini obez bir kişi olarak düşünen ve öyle yaşayan biri için yeni beden ölçüsüne alışmak kolay değildir. Bunun için kendinize zaman verin. Daha sık aynaya baktıkça; küçük beden kıyafetler almaya başladıkça zihninizdeki siz de değişmeye başlayacaktır.
GERÇEKÇİ BEKLENTİLER İÇİNDE OLMAK
Kilo vermek kesinlikle yaşam kalitenizi yükseltir. Ancak bozuk giden bir ilişkinizi düzeltmesini beklemeyin. Eğer evliliğiniz veya ilişkiniz ameliyat öncesinde zorlu bir dönemdeyse; ameliyat sonrasında da her şeyin değişeceğini beklemeyin. İlişkinizde bir problem yok ise ameliyatın cinsel hayatınızı daha iyi kılması söz konusu olabilir. Hem fiziksel olarak kendinizi daha çekici hissedebilir hem de bazı fonksiyon bozukluklarından kurtulabilirsiniz.
VERİLMİŞ KİLOLARI KORUMAYA ÇALIŞMAK
İlk altı ay başta olmak üzere ilk 2 yıl balayı dönemidir ve kilo verme savaşını sonsuza kadar kazandığınızı düşünebilirsiniz. Bu durum tekrar kilo alma durumunda depresyona girmenize neden olabilir. Ameliyat sonrası kilo alma durumunda utanma; rezil olma; “bu da işe yaramadı” duygusu yaşamanız ve kendinizi kötü hissetmeniz olasıdır. Böyle bir durumda mutlaka bir ruh sağlığı uzmanından destek almanız gerekir. Önemli olanın yaşam tarzı ve beslenme değişikliğini kalıcı olarak yapabilmenizdir. Plato evresi gibi zor dönemler olabilir. Önemli olan bu dönemlerle başa çıkmayı öğrenmektir.
YEMEK YERİNE BAŞKA BİR BAĞIMLILIĞIN GEÇEKLEŞMESİNİ ENGELLEMEK
Bariatrik cerrahi ameliyatı sonrasında kendinizi bir şeyleri kaybetmiş olarak hissedebilirsiniz. Yiyeceklerin hayatınızın ne kadar merkezinde olduğunu fark edersiniz. Zamanınızın büyük bir çoğunluğunun yemeği planlamak; hazırlamak; yemeği düşünmeye harcadığınızı anlarsınız. Geçmişte zaman zaman yemek sizi rahatlatmış; günün yorgunluğunu almış; bazen de bir ödül olmuştur. Yemek sosyal hayatınızın bir parçasıdır. Şimdi ise eskisi kadar yiyemediğiniz için iş arkadaşlarınızla öğle yemeğine çıkarken bile düşünmektesinizdir.
Böyle zamanlarda bariatrik cerrahi sizin için bir pişmanlık olabilir. Yiyeceğin eskisi gibi hayatınızda olmamasından kaynaklı olarak; geçirdiğiniz ameliyatın iyi bir seçim olup olmadığını sorguluyor olabilirsiniz.
Yiyeceğin böylesine hayatınızı kaplamış olması durumunda alkol; uyuşturucu; kumar veya aşırı alışveriş bariatrik ameliyat sonrasında görülmesi olası bağımlılıklardır. Bunlar yiyeceklerin yerine geçerler ve bağımlılık devam etmesine rağmen çeşidi değişir. Bu nedenle dikkatli olup; böyle bir eğilim sezdiğinizde hemen yardım almalısınız.
Ayrıca kendinize eğlenceli sosyal aktiviteler bulmalısınız. İş arkadaşlarınızla yemek yerine onları kısa öğlen yürüyüşlerine davet edebilirsiniz. Boş zamanlarınızı mutlaka keyifli ama sağlıklı alışkanlıklarla doldurmalısınız.
DESTEK OLABİLECEK GERÇEK ARKADAŞLAR EDİNMEK
Büyük bir ihtimalle ameliyat sonrasında arkadaşlıklarınızı gözden geçiriyorken kendinizi bulabilirsiniz. Bazı arkadaşlarınızın sizi yeterince desteklemediğini hatta sabote ettiğini göreceksiniz. Bu arkadaşlar eski yemek arkadaşlarınız olacaktır. Sizin yeme tarzınız ve yaşam stiliniz sağlıklı olmaya başladıkça ister istemez yemeği hala çok seven arkadaşlarınızdan uzaklaşmaya başlamanız muhtemeldir. Uzun soluklu başarı için bu süreçte kendinize size destek olabilecek yeni arkadaşlar edinmek; iyi bir sosyal çevre kurmak önemlidir.
YEME BOZUKLUĞU GELİŞMEMESİNE KARŞI DİKKATLİ OLMAK
Uzun yıllardır kilo problemi yaşadığınızdan yeme bozukluğu olması düşüncesi size komik gelebilir. Ama böyle bir risk söz konusudur. Bazı kişilerde ameliyat sonrasında Bulimia ya da Anoreksiya Nervosa bozukluğu gelişebilir. Ameliyat sonrası en çok görülen problem yanlış bir yiyeceği hızlıca ve çiğnemeden yemenin ardından kusmadır. Eğer alışkanlık olursa ciddi bir problem olarak karşımıza çıkar.
Yiyecekleri çiğnedikten sonra tükürüp atmak da bir diğer sağlıksız alışkanlıktır. Kimileri sadece tadını almak ve hatırlamak için bu davranışta bulunurlar. Bu davranışlar oldukça zarar vericidir ve ciddi bir yeme bozukluğuna davetiye çıkarır. Bu ve buna benzer belirtileri fark ettiğinizde mutlaka profesyonel destek almanız gerekmektedir.
GEREKİYORSA SARKMALARA KARŞI PLASTİK CERRAHİ HAKKINDA DÜŞÜNMEK
Fazla kiloları atmak önemli ölçüde kendilik değerini arttırır. Fakat çok fazla kilo vermek bazen vücutta deformasyona ve deri sarkmalarına neden olabilir. Birçok kişi bu görüntüden hoşlanmaz. Eğer kilo vermenizin ardından böyle bir durum ortaya çıktı ise beden hatlarını düzeltmek için plastik cerrahiden yardım almanız sizi rahatlatabilir.
Uzm. Klinik Psikolog
Banu Akman Şahin