Telefoncu Dirseği: Cep Telefonu ile Aşırı Konuşanları Bekleyen Bir Sorun Daha..
Uzun süreli cep telefonu kullanan kişiler; telefonu tuttukları kolda ön kolun dış kenarı ile serçe parmağı ve yüzük parmağında uyuşma; karıncalanma gibi belirtiler fakedebilirler. Telefon dirseği de denen bu duruma tıpta kubitel tünel sendromu denmektedir. Kubitel tünel sendromu; kolda karpal tünel sendromundan sonra ikinci en sık görülen tuzaklanma nöropatisidir. Tuzaklanma nöropatisi bir periferik sinirin dar bir kanaldan geçerken sıkışması ve basıya uğraması olarak tanımlanabilir.
Kübitel tünel sendromu yakınmaları olan kişilerde belirli hareketlerden kaçınma çoğunlukla şikayetleri önemli ölçüde azaltmaktadır. Telefonla konuşurken zaman zaman telefonu diğer ele alma veya “eller serbest” modunda kullanmak; bilgisayar kullanırken; araba kullanırken dirsekleri 90 dereceden daha fazla bükmemeye çalışmak önlemlerden bazılarıdır. Geceleri şikayetleri ortaya çıkan hastalarda dirseği uyku sırasında 90 dereceden fazla bükmeye engel olacak dirsekler önerilebilir. Bu tür önlemlerle yakınmaları 3 hafta içinde düzelmeyen hastalarda ağız yolundan antienflamatuvar; kortikostreoid veya lokal kortikostreoid uygulamaları düşünülebilir. Gerek günlük aktivitelerde alınacak önlemler gerek ilaç tedavisine yanıt alınamayan hastalarda; EMG ile tanı kesinleştirilmiş ise cerrrahi tedaviler düşünülebilir. Cerrahi tedavilerde dirsek düzeyinde kübitel tünel bölgesinde sıkışmaya uğrayan ulnar sinirin serbestleştirilmesi; geçiş yolunun değiştirilmesi gibi yöntemler kullanılmaktadır.
Kübitel tünel sendromu; elde serçe parmak ve yüzük parmağının dış yarısının duyusunu sağlayan ve bazı el ve parmak hareketlerini sağlayan ulnar sinirin; dirseğin arka yüzünde bulunan humerus ile dirseğin içi yüzünde bulunan kemik çıkıntısı arasında yer alan kübitel tünel denilen kanaldan geçerken basıya ve sıkışmaya maruz kalması durumudur (şekle bakınız). Yapılan anatomik çalışmalarda dirseğin 90 dereceden fazla bükülmesi ile ulnar sinir boyu 4.5 ile 8 mm arasında uzamaktadır. Telefonla konuşma gibi bir durumda dirsek 90 dereceden fazla bükülmüş olarak uzun bir süre kaldığından ulnar sinir gerilmesi ile ulnar sinir dirsekte kubitel tünelde stres altına girmektedir. Bu sırada kubitel tünel içindeki basınç yaklaşık 20 kat artmaktadır. Artan basınç etkisi ile o bölgede ödem; enflamasyon gelişmektedir. Bu süreçlerin etkisi ile sinirin geçtiği alan daralmakta ve sinir çepeçevre baskı altına girmekte ve bunun sonucunda sinir kılıfı tahribat görmekte ve sinir iskemi yani kanlanma bozukluğu ortaya çıkarak bölgesel bir ulnar sinir nöropatisi ortaya çıkmaktadır. Tekrarlayan dirsek eklem hareketleri ile ulnar sinir olduğu yerden kayarak; sürekli bir mikrotravmaya maruz kalabilmekte ve bunun sonucunda yavaş gelişen tardy ulnar plasy deilen geçikmiş tip ulnar nöropatiler de oluşabilmektedir. Elde küçük parmakta uyuşuklua ve el kaslarında güçsüzlüğe neden olan diğer bir durum Guyon loju nöropatisidir. Guyon loju el bileğinde bulunan bir kanaldir ve bu kanalın içinden ulnar sinir geçmektedir. El bileği üzerine düşmeler ve el bileğinde kırık gibi travmalar etkisiyle bu durum oluşur ve kübitel tünel sendromu ile karışabilir. Aralarındaki en önemli fark Guyon loju nöropatisinde elin sırtında uyuşukluk olmamasıdır. Kübitel tünel sendromunda el sırtında da uyuşukluk olmaktadır.
Uzun süreli cep telefonu; telefon kullanımı; bilgisayar kullanımı ; uzun süre araba kullanan kişilerin kübitel tünel sendromu gelişiminden korunması için bu aktiviteleri azaltıcı önlemler alması önemli gibi görünmektedir.
Ayrıca dirsek çıkığı veya dirsek eklemindeki yapısal anormallikler nedeni ile kübitel tünel sendromu gelişmiş olan kişilerinde dirsek ekleminin aşırı bükülmesinden kaçınması önerilmektedir.
Kübitel tünel sendromu yakınmaları olan kişilerde belirli hareketlerden kaçınma çoğunlukla şikayetleri önemli ölçüde azaltmaktadır. Telefonla konuşurken zaman zaman telefonu diğer ele alma veya “eller serbest” modunda kullanmak; bilgisayar kullanırken; araba kullanırken dirsekleri 90 dereceden daha fazla bükmemeye çalışmak önlemlerden bazılarıdır. Geceleri şikayetleri ortaya çıkan hastalarda dirseği uyku sırasında 90 dereceden fazla bükmeye engel olacak dirsekler önerilebilir. Bu tür önlemlerle yakınmaları 3 hafta içinde düzelmeyen hastalarda ağız yolundan antienflamatuvar; kortikostreoid veya lokal kortikostreoid uygulamaları düşünülebilir. Gerek günlük aktivitelerde alınacak önlemler gerek ilaç tedavisine yanıt alınamayan hastalarda; EMG ile tanı kesinleştirilmiş ise cerrrahi tedaviler düşünülebilir. Cerrahi tedavilerde dirsek düzeyinde kübitel tünel bölgesinde sıkışmaya uğrayan ulnar sinirin serbestleştirilmesi; geçiş yolunun değiştirilmesi gibi yöntemler kullanılmaktadır.
Kübitel tünel sendromu; elde serçe parmak ve yüzük parmağının dış yarısının duyusunu sağlayan ve bazı el ve parmak hareketlerini sağlayan ulnar sinirin; dirseğin arka yüzünde bulunan humerus ile dirseğin içi yüzünde bulunan kemik çıkıntısı arasında yer alan kübitel tünel denilen kanaldan geçerken basıya ve sıkışmaya maruz kalması durumudur (şekle bakınız). Yapılan anatomik çalışmalarda dirseğin 90 dereceden fazla bükülmesi ile ulnar sinir boyu 4.5 ile 8 mm arasında uzamaktadır. Telefonla konuşma gibi bir durumda dirsek 90 dereceden fazla bükülmüş olarak uzun bir süre kaldığından ulnar sinir gerilmesi ile ulnar sinir dirsekte kubitel tünelde stres altına girmektedir. Bu sırada kubitel tünel içindeki basınç yaklaşık 20 kat artmaktadır. Artan basınç etkisi ile o bölgede ödem; enflamasyon gelişmektedir. Bu süreçlerin etkisi ile sinirin geçtiği alan daralmakta ve sinir çepeçevre baskı altına girmekte ve bunun sonucunda sinir kılıfı tahribat görmekte ve sinir iskemi yani kanlanma bozukluğu ortaya çıkarak bölgesel bir ulnar sinir nöropatisi ortaya çıkmaktadır. Tekrarlayan dirsek eklem hareketleri ile ulnar sinir olduğu yerden kayarak; sürekli bir mikrotravmaya maruz kalabilmekte ve bunun sonucunda yavaş gelişen tardy ulnar plasy deilen geçikmiş tip ulnar nöropatiler de oluşabilmektedir. Elde küçük parmakta uyuşuklua ve el kaslarında güçsüzlüğe neden olan diğer bir durum Guyon loju nöropatisidir. Guyon loju el bileğinde bulunan bir kanaldir ve bu kanalın içinden ulnar sinir geçmektedir. El bileği üzerine düşmeler ve el bileğinde kırık gibi travmalar etkisiyle bu durum oluşur ve kübitel tünel sendromu ile karışabilir. Aralarındaki en önemli fark Guyon loju nöropatisinde elin sırtında uyuşukluk olmamasıdır. Kübitel tünel sendromunda el sırtında da uyuşukluk olmaktadır.
Uzun süreli cep telefonu; telefon kullanımı; bilgisayar kullanımı ; uzun süre araba kullanan kişilerin kübitel tünel sendromu gelişiminden korunması için bu aktiviteleri azaltıcı önlemler alması önemli gibi görünmektedir.
Ayrıca dirsek çıkığı veya dirsek eklemindeki yapısal anormallikler nedeni ile kübitel tünel sendromu gelişmiş olan kişilerinde dirsek ekleminin aşırı bükülmesinden kaçınması önerilmektedir.