Gut Hastalığı ve Tıbbi Beslenme Tedavisi
Gut hastalığı nedir? Gut; eklemlerde ve bunların çevresinde “Monosodyum ürat” kristallerinin birikmesi sonucu gelişen ve % 95 vakada kanda ürik asit fazlalığıyla seyrede ; tekrarlayıcı özellikte eklem iltihaplarına neden olan bir metabolizma bozukluğu hastalığıdır.
Kİmler risk altında?
Gut hastalarının yaklaşık olarak % 95′i 40-50 yaş arası erkeklerdir. Bayanlarda nadir görülür ve çoğunlukla gut hastalığına yakalanan kadınlar menopoz sonrası döneme girmiştir. Ailede gut öyküsünün olması ; yanlış beslenme alışkanlıkları ve obezite ; alkol tüketimi gut hastalığı riskini arttırır.
Gut hastaları nasıl beslenmeli ; nelere dikkat etmeliler?
*Gut hastaları için antioksidan vitaminler çok değerlidir. Güçlü antioksidanlar hücreleri oksidatif hasardan korur. A;C;E ;Omega 3 ;Koenzim Q10; Selenyum antioksidan özelliği ile öne çıkan besin öğeleridir. Gut hastalarının diyetleri bu gruplardan zengin olmalıdır.
*Gut hastalarının vücutlarında bir sindirim enzimi olan ürikaz yeterince üretilmez. Bu sebeple enzim takviyesi faydalı olabilir.
* Yabanmersini ve siyah üzüm çok güçlü bir antioksidan olan antosiyanidin ve proantosiyanidinin en zengin kaynaklarıdır. Hergün ara öğün olarak 1 avuç taze yada kuru yaban mersini yada 1 avuç siyah üzüm tüketmek hücre hasarından korunmak için çok faydalı olur.
*Zerdeçal;kereviz tohumu eksraktı güçlü bir antienflamatuar besinlerdir.
*Papatya;civanperçemi ;nane yatıştırıcı; ağrı kesici etkiye sahiplerdir. Atakların olduğu dönemlerde bu üç bitki ile demlenmiş çay gut hastalarını çok rahatlatır.
*Huşağacı;dulavratotu;safran;ardıç diğer faydalı antienflamatuar bitkilerdir.
*Gut ataklarının olduğu dönemlerde 2 hafta boyunca sadece taze sebze ;meyve; taze meyve suları tüketilmelidir.
* Yaban mersini;çilek ve özellikle kiraz;vişne ( taze yada donuk) çok güçlü antioksidan meyvelerdir ve ürik asidi nötralize ederler. Gut hastalarının hergün 1 porsiyon taze kiraz yada vişne tüketmesi yada 250 ml vişne suyu içmesi gerekmektedir.
*Gut hastalarının diyeti pürinden fakir olmalıdır. Hamsi;ançuez;uskumru;ringa balığı;kabuklu deniz ürünleri;midye; et suları;sakatatlar; kuşkonmaz;mantar;fıstık ; fıstık ezmesi;ekmek ve bira mayası pürinden zengin besinlerdir.
*Kafein tüketimi sınırlandırılmalıdır.Çay; kahve; kolalı içecekler ve çikolata kafeinden zengindir.
*Karnabahar; kurubaklagiller; balık; tavuk; yumurta; yulaf; bezelye; ıspanak ve mayalı ürünler sınırlandırılmalıdır
*Bol su tüketimi ürik asit seviyelerini düşürmeye yardımcı olur.
*Alkolden uzak durulmalıdır. Alkol ürik asit üretimini artırdığı gibi fazla ürik asidin vücuttan atılmasını da zorlaştırır.
*Gut hastaları kızarmış ve kavrulmuş besinlerden uzak durmalıdır. Yanmış yağdaki E vitamini kaybı sebebiyle eklemlerdeki enflamasyon artar.
*Beyaz un; şeker gibi rafine edilmiş karbonhidratlar uzak durulması gereken diğer zararlı besinlerdir.
*Aminoasit suplementleri kullanmaları uygun değildir.Glisin amino asiti ürik asite dönüşerek kan seviyelerini yükseltir.
*Gut hastaları fazla kilolarından kurtulmalıdır . Kilo kaybı serum ürik asit seviyelerini düşürür. Ancak çok düşük kalorili ;bilinçsiz diyetler uygulanmamalıdır. Aşırı düşük kalorili diyetler kas yani protein yıkımana da sebep olacağı için kanda ürik asit seviyeleri arttırır. Diyetisyen kontrolünde ; haftada 1 kg’ı geçmeyecek şekilde kilo verilmesi en sağlıklısıdır.
*Yüksek doz niasin ( 50 miligram üstü) alımından kaçınılmalıdır.
*Bir takım vitaminlerin yetersizliğinde de ürik asit seviyeleri artarak gut ataklarını tetikler. Pantotenik asit ( Vit B5) ; A vitamini ve E vitamini hücresel hasarı artırır.
*Uzun süre antibiyotik kullanımı kanda ürik asit seviyelerinin artmasına yol açar. Bağışıklık sistemini güçlendirip hastalıklardan korunmak için koyu yeşil yapraklı sebzeler; turunçgiller; biber; kivi gibi C vitamini içeriği yüksek besinler bolca tüketilmelidir .
Kİmler risk altında?
Gut hastalarının yaklaşık olarak % 95′i 40-50 yaş arası erkeklerdir. Bayanlarda nadir görülür ve çoğunlukla gut hastalığına yakalanan kadınlar menopoz sonrası döneme girmiştir. Ailede gut öyküsünün olması ; yanlış beslenme alışkanlıkları ve obezite ; alkol tüketimi gut hastalığı riskini arttırır.
Gut hastaları nasıl beslenmeli ; nelere dikkat etmeliler?
*Gut hastaları için antioksidan vitaminler çok değerlidir. Güçlü antioksidanlar hücreleri oksidatif hasardan korur. A;C;E ;Omega 3 ;Koenzim Q10; Selenyum antioksidan özelliği ile öne çıkan besin öğeleridir. Gut hastalarının diyetleri bu gruplardan zengin olmalıdır.
*Gut hastalarının vücutlarında bir sindirim enzimi olan ürikaz yeterince üretilmez. Bu sebeple enzim takviyesi faydalı olabilir.
* Yabanmersini ve siyah üzüm çok güçlü bir antioksidan olan antosiyanidin ve proantosiyanidinin en zengin kaynaklarıdır. Hergün ara öğün olarak 1 avuç taze yada kuru yaban mersini yada 1 avuç siyah üzüm tüketmek hücre hasarından korunmak için çok faydalı olur.
*Zerdeçal;kereviz tohumu eksraktı güçlü bir antienflamatuar besinlerdir.
*Papatya;civanperçemi ;nane yatıştırıcı; ağrı kesici etkiye sahiplerdir. Atakların olduğu dönemlerde bu üç bitki ile demlenmiş çay gut hastalarını çok rahatlatır.
*Huşağacı;dulavratotu;safran;ardıç diğer faydalı antienflamatuar bitkilerdir.
*Gut ataklarının olduğu dönemlerde 2 hafta boyunca sadece taze sebze ;meyve; taze meyve suları tüketilmelidir.
* Yaban mersini;çilek ve özellikle kiraz;vişne ( taze yada donuk) çok güçlü antioksidan meyvelerdir ve ürik asidi nötralize ederler. Gut hastalarının hergün 1 porsiyon taze kiraz yada vişne tüketmesi yada 250 ml vişne suyu içmesi gerekmektedir.
*Gut hastalarının diyeti pürinden fakir olmalıdır. Hamsi;ançuez;uskumru;ringa balığı;kabuklu deniz ürünleri;midye; et suları;sakatatlar; kuşkonmaz;mantar;fıstık ; fıstık ezmesi;ekmek ve bira mayası pürinden zengin besinlerdir.
*Kafein tüketimi sınırlandırılmalıdır.Çay; kahve; kolalı içecekler ve çikolata kafeinden zengindir.
*Karnabahar; kurubaklagiller; balık; tavuk; yumurta; yulaf; bezelye; ıspanak ve mayalı ürünler sınırlandırılmalıdır
*Bol su tüketimi ürik asit seviyelerini düşürmeye yardımcı olur.
*Alkolden uzak durulmalıdır. Alkol ürik asit üretimini artırdığı gibi fazla ürik asidin vücuttan atılmasını da zorlaştırır.
*Gut hastaları kızarmış ve kavrulmuş besinlerden uzak durmalıdır. Yanmış yağdaki E vitamini kaybı sebebiyle eklemlerdeki enflamasyon artar.
*Beyaz un; şeker gibi rafine edilmiş karbonhidratlar uzak durulması gereken diğer zararlı besinlerdir.
*Aminoasit suplementleri kullanmaları uygun değildir.Glisin amino asiti ürik asite dönüşerek kan seviyelerini yükseltir.
*Gut hastaları fazla kilolarından kurtulmalıdır . Kilo kaybı serum ürik asit seviyelerini düşürür. Ancak çok düşük kalorili ;bilinçsiz diyetler uygulanmamalıdır. Aşırı düşük kalorili diyetler kas yani protein yıkımana da sebep olacağı için kanda ürik asit seviyeleri arttırır. Diyetisyen kontrolünde ; haftada 1 kg’ı geçmeyecek şekilde kilo verilmesi en sağlıklısıdır.
*Yüksek doz niasin ( 50 miligram üstü) alımından kaçınılmalıdır.
*Bir takım vitaminlerin yetersizliğinde de ürik asit seviyeleri artarak gut ataklarını tetikler. Pantotenik asit ( Vit B5) ; A vitamini ve E vitamini hücresel hasarı artırır.
*Uzun süre antibiyotik kullanımı kanda ürik asit seviyelerinin artmasına yol açar. Bağışıklık sistemini güçlendirip hastalıklardan korunmak için koyu yeşil yapraklı sebzeler; turunçgiller; biber; kivi gibi C vitamini içeriği yüksek besinler bolca tüketilmelidir .