Kızartma İşlemi ve Sağlık
YAĞ KIZARINCA
Kış yaz demeden bulduğumuz sebzeyi kızartıyoruz. Nasıl da lezzetli?.. Fast food ların içinde arasında her yerde kızartmalar var. Hangi restorana gitseniz menüyü elinize aldığınızda hep garnitür olarak pek çok seçeneğin içinde patates kızartması yer alıyor. Bu yazıyı olurken kızartmaların ardından ne çıkacak diyorsunuz belki de…
Bir düşünün: kızartma yapılabilmesi için yağdan “cız” sesi gelmeden hiçbir şeyi kızartamayız. İşte bu sesi duyduğumuzda termometreyle ölçülen yağ sıcaklığı literatürde “yağın yanma noktası” olarak tanımlanır. Konudan biraz kopmuş gibi davranıp “biyodizelin” ne olduğunu sorgulayalım: Bir tür otomobil yakıtıdır. Yani ikinci el yağlardan elde edilen bir tür petrol türevi kimyasal bileşiktir. Bir dönem biyodizel çok sanasyonel haber oldu. Sonra neden petrol marketlerde biyodizelin adı bile geçmemeye başladı? Hiç dikkat etttiniz mi? Biyodizel otomobillleri bile bozdu; o nedenle... Haydi diyelim; o otomobiller bir şekilde parça dğeişikliği; bakım; onarım derken kurtarıldı... Peki ya; bizim yedek parçalarımız var mı? Şimdi bildiklerimizi birleştirdiğimizde ortaya ne çıkıyor? Birinci sınıf; hiç açılmamış tenekeden zeytinyağı da kullansanız; yağdan "cız" sesi gediğinde yağ yanıp; petrole ya da biyodizele dönüşüyor. Süngeri sıkıp bu yağın içinde serbest bıraktığınızı düşünün. Kızaran patates; patlıcan ya da hamur; artık biyodizel içmiş bir süngere eşdeğerdir. Kendinizi kızartma yermiş gibi düşündüğünüzde; boğazınızdan yarım çay bardağı sıvı yağın aktığını ya da petrolün aktığını hissediyor musunuz? Kızarmış besinler bu nedenle kilo aldırır ve dahası "kanserojendir". Bunu bilmeyen yok.
Fast food çağı; obeziteyle ve kanserle sonuçlanıyor. Her geçen gün; obezite bir çığ gibi büyüyor. Etler kızarıyor; patatesler yığınla kızarıp; bedene kanserojen yağlarla beraber aktarılıyor. Simsiyah yağlar bembeyaz ve yeni açılmış dökülmüş de olsa malesef henüz ilk kızarma işlemiyle kanserojen hale geliyor. Toplu besin tüketiminin gerçekleştiği yerlerde veya evlerde kızaran yağ başımıza derttir. Gözümüzü yumup kızartmaları yediğimizde inanın yıllar içinde karşılaşılan kanser hiç de sürpriz değil...
Ancak kızartmalar yine de cazip diyenlere duyurulur: Bundan sonraki hayatınızda kızartmalara baktığınızda karşınızda kızartma değil de; “otomobil yakıtı içmiş sünger” görmeyi başarabilirseniz; isabetli olacaktır. Bu yazıyı okurken hepiniz gözünüzle bu biyodizel içmiş süngerin içinden bir iğne geçirin. Her bir milimetrekaresinde yağa temas vardır. Doğru değil mi? Üstelik her gram yağ 9 kcal.’ dir. Ağırlığının 9 katı kaloriye sahiptir. Vücut; önce karbonhidratları yani un; şeker; nişasta gibi besin maddelerini yakmayı tercih eder. Diyebiliriz ki; “hem kanserojen; hem de çok hızla kilo aldırıyor.” Çünkü vücut; yağların çok azını yakabilir; kalanını depolar. Et; süt; yoğurt; tavuk; balık; yumurta; peynir; sebzelerde azar azar derken gün içinde yeterince yağ alıyoruz zaten…
Yeme davranışındaki hataların kökten çözülebilmesi için; ne yediğinizi tam olarak anlamanız önemli bir çıkış noktasıdır. Her yemekte yağ az miktarda alınmalıdır. Ancak fazla yağı her öğünde gözünüz radar gibi tarıyor olmalı. Yağın hem miktarına; hem cinsine hem de kızarıp kızarmadığına aynı anda dikkat etmenizde fayda var. Izgaraları tercih edin; kızaran hamur yerine zeytinyağlı kısır veya bulgur pilavı yiyin. Kendinize doğru bir yeme planı yapmak için her öğün birkaç saniye ayırın. Böylece uzun vadede çok şey kazanacaksınız.
Örneğin; sebzelerinizi iri iri doğrayın. Bu sebzeleri fırında pişirme kağıtdı üzerine dizin. fırında köz tadı vazgeçilmez bir tattır. Hazırlayacağınız sulandırılarak inceltilen salça sosa; kuru nane; karabiber koyarak pişirip; közlenmiş sebzelerin üzerine dökün. Diğer yandan sarımsaklı; kuru naneli; fesleğenli yoğurt ve bu bahsi geçen sosu neyin üzerine koysanız afiyetle yeniyor. Kaldı ki közlenmiş sebzelerin tadını bırakın kokusu bile mutfağınızı sarıyor. Atmosferdeki mutluluk ailenizin sağlığına kadar yansıyor. Afiyet olsun.
Kış yaz demeden bulduğumuz sebzeyi kızartıyoruz. Nasıl da lezzetli?.. Fast food ların içinde arasında her yerde kızartmalar var. Hangi restorana gitseniz menüyü elinize aldığınızda hep garnitür olarak pek çok seçeneğin içinde patates kızartması yer alıyor. Bu yazıyı olurken kızartmaların ardından ne çıkacak diyorsunuz belki de…
Bir düşünün: kızartma yapılabilmesi için yağdan “cız” sesi gelmeden hiçbir şeyi kızartamayız. İşte bu sesi duyduğumuzda termometreyle ölçülen yağ sıcaklığı literatürde “yağın yanma noktası” olarak tanımlanır. Konudan biraz kopmuş gibi davranıp “biyodizelin” ne olduğunu sorgulayalım: Bir tür otomobil yakıtıdır. Yani ikinci el yağlardan elde edilen bir tür petrol türevi kimyasal bileşiktir. Bir dönem biyodizel çok sanasyonel haber oldu. Sonra neden petrol marketlerde biyodizelin adı bile geçmemeye başladı? Hiç dikkat etttiniz mi? Biyodizel otomobillleri bile bozdu; o nedenle... Haydi diyelim; o otomobiller bir şekilde parça dğeişikliği; bakım; onarım derken kurtarıldı... Peki ya; bizim yedek parçalarımız var mı? Şimdi bildiklerimizi birleştirdiğimizde ortaya ne çıkıyor? Birinci sınıf; hiç açılmamış tenekeden zeytinyağı da kullansanız; yağdan "cız" sesi gediğinde yağ yanıp; petrole ya da biyodizele dönüşüyor. Süngeri sıkıp bu yağın içinde serbest bıraktığınızı düşünün. Kızaran patates; patlıcan ya da hamur; artık biyodizel içmiş bir süngere eşdeğerdir. Kendinizi kızartma yermiş gibi düşündüğünüzde; boğazınızdan yarım çay bardağı sıvı yağın aktığını ya da petrolün aktığını hissediyor musunuz? Kızarmış besinler bu nedenle kilo aldırır ve dahası "kanserojendir". Bunu bilmeyen yok.
Fast food çağı; obeziteyle ve kanserle sonuçlanıyor. Her geçen gün; obezite bir çığ gibi büyüyor. Etler kızarıyor; patatesler yığınla kızarıp; bedene kanserojen yağlarla beraber aktarılıyor. Simsiyah yağlar bembeyaz ve yeni açılmış dökülmüş de olsa malesef henüz ilk kızarma işlemiyle kanserojen hale geliyor. Toplu besin tüketiminin gerçekleştiği yerlerde veya evlerde kızaran yağ başımıza derttir. Gözümüzü yumup kızartmaları yediğimizde inanın yıllar içinde karşılaşılan kanser hiç de sürpriz değil...
Ancak kızartmalar yine de cazip diyenlere duyurulur: Bundan sonraki hayatınızda kızartmalara baktığınızda karşınızda kızartma değil de; “otomobil yakıtı içmiş sünger” görmeyi başarabilirseniz; isabetli olacaktır. Bu yazıyı okurken hepiniz gözünüzle bu biyodizel içmiş süngerin içinden bir iğne geçirin. Her bir milimetrekaresinde yağa temas vardır. Doğru değil mi? Üstelik her gram yağ 9 kcal.’ dir. Ağırlığının 9 katı kaloriye sahiptir. Vücut; önce karbonhidratları yani un; şeker; nişasta gibi besin maddelerini yakmayı tercih eder. Diyebiliriz ki; “hem kanserojen; hem de çok hızla kilo aldırıyor.” Çünkü vücut; yağların çok azını yakabilir; kalanını depolar. Et; süt; yoğurt; tavuk; balık; yumurta; peynir; sebzelerde azar azar derken gün içinde yeterince yağ alıyoruz zaten…
Yeme davranışındaki hataların kökten çözülebilmesi için; ne yediğinizi tam olarak anlamanız önemli bir çıkış noktasıdır. Her yemekte yağ az miktarda alınmalıdır. Ancak fazla yağı her öğünde gözünüz radar gibi tarıyor olmalı. Yağın hem miktarına; hem cinsine hem de kızarıp kızarmadığına aynı anda dikkat etmenizde fayda var. Izgaraları tercih edin; kızaran hamur yerine zeytinyağlı kısır veya bulgur pilavı yiyin. Kendinize doğru bir yeme planı yapmak için her öğün birkaç saniye ayırın. Böylece uzun vadede çok şey kazanacaksınız.
Örneğin; sebzelerinizi iri iri doğrayın. Bu sebzeleri fırında pişirme kağıtdı üzerine dizin. fırında köz tadı vazgeçilmez bir tattır. Hazırlayacağınız sulandırılarak inceltilen salça sosa; kuru nane; karabiber koyarak pişirip; közlenmiş sebzelerin üzerine dökün. Diğer yandan sarımsaklı; kuru naneli; fesleğenli yoğurt ve bu bahsi geçen sosu neyin üzerine koysanız afiyetle yeniyor. Kaldı ki közlenmiş sebzelerin tadını bırakın kokusu bile mutfağınızı sarıyor. Atmosferdeki mutluluk ailenizin sağlığına kadar yansıyor. Afiyet olsun.