Çocuklarda Uyum ve Davranış Bozuklukları
Davranışlar uyumu sağlamaya yönelik ise olumlu; uyumlu davranışlardır. Davranışlar uyumu sağlamıyor ise veya mevcut uyumu bozuyor ise; buna uyumsuz davranışlar denir. Bu durumda uyum bozukluğu veya davranış bozukluğu söz konusudur. Uyum ve davranış bozukluluklarının en önemli özelliği; bazen bu bozuklukların zeka geriliği; akıl hastalığı; psikonevroz gibi önemli hastalıkların belirtileri olmaları; bazen de başka bir hastalık olmaksızın sadece uyum bozukluğu belirtisi olarak görülmesidir. Sık rastlanan uyum bozuklukları; parmak emme pika; trikotillomani; tempertantrum; tırnak yeme; aşırı hareketlilik; saldırganlık; oyun kuramamak; yemek yeme sorunları; uyku sorunları; gece korkusu; inatçılık; yalan; çalma; kibrit ve ateşle oynama; çekingenlik; firar vs.dir.
Bir kişinin sağlıklı olduğunu söyleyebilmek için onun bedensel; zihinsel; psişik yönden sağlıklı olması gerekir. Yeterli zekası ve normal gelişen psişik yapısı olan çocuğun sosyal ilişkilerinin de sağlıklı olabilmesi; uygun ortam ve çevre koşulları ile sağlanabilir. Önemli olan çocuğun sağlıklı tepki ve davranışlar göstermesidir. Çocuğun yeni durumlara uyarken; bütün gelişme basamaklarında gösterebileceği bozuk tepkilerin bir süre sonra sağlıklı tepkilere dönüşmesi beklenir. Ruh sağlığının amacı çocuğun tepkilerinin sağlıklı olmasını kısa sürede sağlamak ve ayrıca onu çeşitli risk faktörlerine karşı korumaktır.
Normal ve sağlıklı tepkiyi tanımlamak güçtür. Tanımlama normal dışı kavramından hareketle veya çocuğun gösterdiği uyum ve davranış ölçülerine göre yapılabilir.
Arkadaşları ile iyi geçim; oyunlara katılma
Oyunlarda bazen önder olma; çoğu zaman oyuna bir üye olarak katılma
Yeterli okul başarısı
Sınavlarda aşırı heyecanlanmama
Güçlüklere kendi kendine çare bulabilme
İnsanlar arası ilişkileri kolay kurabilme
Toplum kuralları ve disiplini kolayca kabul edebilme
Hislerini rahatça açıklayabilme
Gerektiğinde kendini savunabilme
Oyunlarda yenilgiyi kabul edebilme
Arkadaşları ile yardımlaşabilme
Okul çağı çocuğunda görülen uyum ve davranış bozuklukları
İlgisizlik İçine kapanıklık
Aşırı çekingenlik
Sebepsiz aşırı korku
Anneden veya evden ayrılamamak
Aşırı huzursuzluk
Arkadaş edinememek
Sebepsiz sıkıntı
Dikkati çeken şımarıklık
Söz dinlememek
Sık sık kabahat yapmak
Kurallara ve disipline uymamak
Okul eşyalarına zarar vermek
İsyankarlık
Yalan söylemek
Yerinde duramamak
Orayı burayı karıştırmak
Kavgacılık
Saldırganlık
Ders çalışmamak
Evden kaçmak
Suça yönelmek
Kibritle; ateşle oynamak
Sigara ve benzeri şeylere heves
Arkadaşlarının eşyalarına zarar vermek
Çocuğunuz her ne yaparsa yapsın ona değer verdiğinizi ve kabul ettiğinizi bilmesini sağlayın. Ev ona göre için; risk ve tehlikelerle dolu dünyadan döndüğü zaman; sevgi için; emniyetli bir yakıt alma istasyonu gibidir.
Onu hala sevdiğinizi göstermek ve çocuğunuzun yanlış davranışını düzeltmek için; onun doğru yaptığı bir şeyi görerek işe başlayabilirsiniz.
Çocuğunuzun ondan ne istediğinizi bilmesini sağlayın. Bu ona alternatif davranışları öğrenmesi için bir şans verecektir.
Çocukların duyguları; gözlemleri ve algıladıkları dinlenmeye değerdir ve böyle yapmak çocukların öz saygılarını artırmaktadır. Size bir şeyler söylemek istediğinde; gerçekten ona zaman ayıramayacaksanız uygun olmadığınızı ve ne zaman uygun olacağınızı söyleyin.
Çocuğunuzun korkularını ve negatif duygularını onları reddetmektense ciddiye alın ve onları yenmesine ve kendi çözümünü bulmasına izin verin.
Çocuklar kötü bir şey yaptıklarında ilgi çekmek; iyi bir davranışta bulunduklarında da onaylanmak istemektedirler. Yaptıkları; her gün yapılan sıradan bir şey bile olsa; değerini artıran yaptıklarının onaylanmasıdır.
Çocukların bir işi başarmak için mücadeleye davet edilmeleri gerekmektedir. Ayrıca çocuklara; problemlerini çözmek ve kendi yeteneklerini keşfetmek için fırsatlar da verilmelidir.
Çocuğunuzun herhangi bir konuda düşüncesini sormanız; onun duygularının; gözlemlerinin ve algılayışının değerli olduğunu düşünmesini sağlayacaktır.
Çocuğun kendine olan saygısını artırmanın bir yolu da; onun tercihlerini ve duygularını kabul etmektir.
Ebeveynleri tarafından kucaklanma ve okşanma çocuklarda; kendine saygının gelişmesine yardım etmektedir.
Bir kişinin sağlıklı olduğunu söyleyebilmek için onun bedensel; zihinsel; psişik yönden sağlıklı olması gerekir. Yeterli zekası ve normal gelişen psişik yapısı olan çocuğun sosyal ilişkilerinin de sağlıklı olabilmesi; uygun ortam ve çevre koşulları ile sağlanabilir. Önemli olan çocuğun sağlıklı tepki ve davranışlar göstermesidir. Çocuğun yeni durumlara uyarken; bütün gelişme basamaklarında gösterebileceği bozuk tepkilerin bir süre sonra sağlıklı tepkilere dönüşmesi beklenir. Ruh sağlığının amacı çocuğun tepkilerinin sağlıklı olmasını kısa sürede sağlamak ve ayrıca onu çeşitli risk faktörlerine karşı korumaktır.
Normal ve sağlıklı tepkiyi tanımlamak güçtür. Tanımlama normal dışı kavramından hareketle veya çocuğun gösterdiği uyum ve davranış ölçülerine göre yapılabilir.
Arkadaşları ile iyi geçim; oyunlara katılma
Oyunlarda bazen önder olma; çoğu zaman oyuna bir üye olarak katılma
Yeterli okul başarısı
Sınavlarda aşırı heyecanlanmama
Güçlüklere kendi kendine çare bulabilme
İnsanlar arası ilişkileri kolay kurabilme
Toplum kuralları ve disiplini kolayca kabul edebilme
Hislerini rahatça açıklayabilme
Gerektiğinde kendini savunabilme
Oyunlarda yenilgiyi kabul edebilme
Arkadaşları ile yardımlaşabilme
Okul çağı çocuğunda görülen uyum ve davranış bozuklukları
İlgisizlik İçine kapanıklık
Aşırı çekingenlik
Sebepsiz aşırı korku
Anneden veya evden ayrılamamak
Aşırı huzursuzluk
Arkadaş edinememek
Sebepsiz sıkıntı
Dikkati çeken şımarıklık
Söz dinlememek
Sık sık kabahat yapmak
Kurallara ve disipline uymamak
Okul eşyalarına zarar vermek
İsyankarlık
Yalan söylemek
Yerinde duramamak
Orayı burayı karıştırmak
Kavgacılık
Saldırganlık
Ders çalışmamak
Evden kaçmak
Suça yönelmek
Kibritle; ateşle oynamak
Sigara ve benzeri şeylere heves
Arkadaşlarının eşyalarına zarar vermek
Çocuğunuz her ne yaparsa yapsın ona değer verdiğinizi ve kabul ettiğinizi bilmesini sağlayın. Ev ona göre için; risk ve tehlikelerle dolu dünyadan döndüğü zaman; sevgi için; emniyetli bir yakıt alma istasyonu gibidir.
Onu hala sevdiğinizi göstermek ve çocuğunuzun yanlış davranışını düzeltmek için; onun doğru yaptığı bir şeyi görerek işe başlayabilirsiniz.
Çocuğunuzun ondan ne istediğinizi bilmesini sağlayın. Bu ona alternatif davranışları öğrenmesi için bir şans verecektir.
Çocukların duyguları; gözlemleri ve algıladıkları dinlenmeye değerdir ve böyle yapmak çocukların öz saygılarını artırmaktadır. Size bir şeyler söylemek istediğinde; gerçekten ona zaman ayıramayacaksanız uygun olmadığınızı ve ne zaman uygun olacağınızı söyleyin.
Çocuğunuzun korkularını ve negatif duygularını onları reddetmektense ciddiye alın ve onları yenmesine ve kendi çözümünü bulmasına izin verin.
Çocuklar kötü bir şey yaptıklarında ilgi çekmek; iyi bir davranışta bulunduklarında da onaylanmak istemektedirler. Yaptıkları; her gün yapılan sıradan bir şey bile olsa; değerini artıran yaptıklarının onaylanmasıdır.
Çocukların bir işi başarmak için mücadeleye davet edilmeleri gerekmektedir. Ayrıca çocuklara; problemlerini çözmek ve kendi yeteneklerini keşfetmek için fırsatlar da verilmelidir.
Çocuğunuzun herhangi bir konuda düşüncesini sormanız; onun duygularının; gözlemlerinin ve algılayışının değerli olduğunu düşünmesini sağlayacaktır.
Çocuğun kendine olan saygısını artırmanın bir yolu da; onun tercihlerini ve duygularını kabul etmektir.
Ebeveynleri tarafından kucaklanma ve okşanma çocuklarda; kendine saygının gelişmesine yardım etmektedir.