Beslenmede Çeşitlilik; Denge; Aşırıya Kaçmama
ÇEŞİTLİLİK; DENGE; AŞIRIYA KAÇMAMA
Besin çeşitliliği hem sağlıklı hem de hoşa giden yeme şeklinin köşe taşlarıdır. Günlük besin seçimi ile ilgili bu öneriler yaş; besin tercihi; enerji gereksinimi ve yaşam şekli göz önüne alınmaksızın tüm sağlıklı insanların gereksinimine uygundur.
Besin seçiminde çeşitlilik. Besin çeşitliliği vücudun enerji; sağlık ve büyümesi için gerekli besin öğelerini sağlamaktadır. Vücudun gereksinimi olan tüm besin öğelerini içeren tek bir besin veya besin grubu yoktur. İyi bir sağlık için beş besin grubundan da besinler seçilmelidir.
Çeşitliliğin sağladığı diğer kazançlar farklı yiyeceklerin oluşturduğu tat; doku ve renk çeşitliliği sonucu ana ve ara öğünlerde en üst düzeyde zevk almayı sağlamasıdır.
Besin seçiminiz daima dengeli olsun. Her besini ve besin öğesini fazla değil; yeterli tüketin. Yağ içeriği yüksek bir besin tükettiğiniz zaman dengelemek için geri kalan zamanda düşük yağlı bir besin seçin. Kilo kontrolü sağlamak için; yiyeceklerle aldığınız enerjiyi; fiziksel aktivite ile dengeleyin.
Porsiyon ölçüleriniz orta düzeyde olsun. Böylece sevdiğiniz tüm besinleri tüketmekten keyif alırsınız. Aynı zamanda yaşam boyu formda kalmayı sağlayan beslenme şeklini uygulamaya devam edebilirsiniz. Orta düzeyin diğer anlamı; enerji veya kaloriyi; tüketilen toplam yağ; kolesterol; şeker ve sodyumu kontrol etmek için besin seçimi yapmaktır. Alkollü içecek tüketiyorsanız önerilen yine orta düzeydir.
“Kalorisi yoğun besinler” terimi ne anlama gelir?
Bu besinlerin kalorileri veya enerjileri yüksektir; fakat besin öğeleri düşüktür. Besin piramidindeki yağlar; zeytinler ve tatlılar yoğun kalorilidir. Buna karşın besin öğesi yoğun yiyecekler; kalori miktarları ile karşılaştırıldığında besin öğeleri yüksektir. Beş besin grubundaki çeşitlilikte besin öğeleri yoğun olarak bulunur.
Besin öğeleri:
Besinler kompleks öğelerdir. Siz besinlerin duyusal kalitesinden hoşlanırken ( görünüm; aroma; lezzet; yapı) vücudunuz da besinlerde bulunan besin öğelerinin yaşamı sürdürme işlevlerinden yararlanmaktadır.
Vücudunuz yapmadığı için besinler ; içindeki besin öğeleri ve sağladıkları enerji nedeniyle sağlığınız için gereklidir. Besinler sindirim sırasında besin öğelerine parçalanır ve kana geçer; kan yoluyla da vücut fonksiyonlarının büyük bölümünün gerçekleştiği hücrelere taşınırlar. Besinlerde bulunan 40’ tan fazla besin öğesi 6 grupta toplanmıştır. Her besin öğesi özel ve eşsiz işlevlere sahip olmakla beraber; sağlık için birlikte fonksiyon gösterir.
Karbonhidratlar; vücudun temel enerji veya kalori kaynağıdır. İki gruba ayrılır. Kompleks karbonhidratlar ( veya nişasta) ve şekerler.
Posa da bir çeşit karbonhidrat olmakla beraber sindirime yardımcı ve bazı hastalıklara karşı koruyucudur. Posa sağlık için önemlidir; ama besin öğesi değildir; çünkü vücutta sindirilip emilemez.
Yağlar enerji sağlar; fakat besin öğelerini taşıma; vücutta pek çok hücrenin yapısını oluşturma gibi diğer işlevleri de vardır. Yağ asitlerinden oluşurlar. Bazı yağ asitleri vücutta yapılmadığından besinlerle alınması şarttır. Yağ asitleri aynı değildir; bazıları doymuş diğerleri doymamıştır.
Proteinler aminoasitlerden oluşur. Aminoasitler vücut dokularının yapı taşıdır; dokularımızın onarılmasını ve devamlılığını sağlar. Vücutta elzem olmayan aminoasitler yapılmaktadır; diğerlerini besin seçimi ile almak gerekmektedir. Proteinler; karbonhidrat ve yağlar gibi enerji sağlar; ama enerji için kullanıldıklarında vücut dokularının devamlılığının sürdürülmesini sağlayamazlar.
Diyetisyen Gülşen Lükel
Besin çeşitliliği hem sağlıklı hem de hoşa giden yeme şeklinin köşe taşlarıdır. Günlük besin seçimi ile ilgili bu öneriler yaş; besin tercihi; enerji gereksinimi ve yaşam şekli göz önüne alınmaksızın tüm sağlıklı insanların gereksinimine uygundur.
Besin seçiminde çeşitlilik. Besin çeşitliliği vücudun enerji; sağlık ve büyümesi için gerekli besin öğelerini sağlamaktadır. Vücudun gereksinimi olan tüm besin öğelerini içeren tek bir besin veya besin grubu yoktur. İyi bir sağlık için beş besin grubundan da besinler seçilmelidir.
Çeşitliliğin sağladığı diğer kazançlar farklı yiyeceklerin oluşturduğu tat; doku ve renk çeşitliliği sonucu ana ve ara öğünlerde en üst düzeyde zevk almayı sağlamasıdır.
Besin seçiminiz daima dengeli olsun. Her besini ve besin öğesini fazla değil; yeterli tüketin. Yağ içeriği yüksek bir besin tükettiğiniz zaman dengelemek için geri kalan zamanda düşük yağlı bir besin seçin. Kilo kontrolü sağlamak için; yiyeceklerle aldığınız enerjiyi; fiziksel aktivite ile dengeleyin.
Porsiyon ölçüleriniz orta düzeyde olsun. Böylece sevdiğiniz tüm besinleri tüketmekten keyif alırsınız. Aynı zamanda yaşam boyu formda kalmayı sağlayan beslenme şeklini uygulamaya devam edebilirsiniz. Orta düzeyin diğer anlamı; enerji veya kaloriyi; tüketilen toplam yağ; kolesterol; şeker ve sodyumu kontrol etmek için besin seçimi yapmaktır. Alkollü içecek tüketiyorsanız önerilen yine orta düzeydir.
“Kalorisi yoğun besinler” terimi ne anlama gelir?
Bu besinlerin kalorileri veya enerjileri yüksektir; fakat besin öğeleri düşüktür. Besin piramidindeki yağlar; zeytinler ve tatlılar yoğun kalorilidir. Buna karşın besin öğesi yoğun yiyecekler; kalori miktarları ile karşılaştırıldığında besin öğeleri yüksektir. Beş besin grubundaki çeşitlilikte besin öğeleri yoğun olarak bulunur.
Besin öğeleri:
Besinler kompleks öğelerdir. Siz besinlerin duyusal kalitesinden hoşlanırken ( görünüm; aroma; lezzet; yapı) vücudunuz da besinlerde bulunan besin öğelerinin yaşamı sürdürme işlevlerinden yararlanmaktadır.
Vücudunuz yapmadığı için besinler ; içindeki besin öğeleri ve sağladıkları enerji nedeniyle sağlığınız için gereklidir. Besinler sindirim sırasında besin öğelerine parçalanır ve kana geçer; kan yoluyla da vücut fonksiyonlarının büyük bölümünün gerçekleştiği hücrelere taşınırlar. Besinlerde bulunan 40’ tan fazla besin öğesi 6 grupta toplanmıştır. Her besin öğesi özel ve eşsiz işlevlere sahip olmakla beraber; sağlık için birlikte fonksiyon gösterir.
Karbonhidratlar; vücudun temel enerji veya kalori kaynağıdır. İki gruba ayrılır. Kompleks karbonhidratlar ( veya nişasta) ve şekerler.
Posa da bir çeşit karbonhidrat olmakla beraber sindirime yardımcı ve bazı hastalıklara karşı koruyucudur. Posa sağlık için önemlidir; ama besin öğesi değildir; çünkü vücutta sindirilip emilemez.
Yağlar enerji sağlar; fakat besin öğelerini taşıma; vücutta pek çok hücrenin yapısını oluşturma gibi diğer işlevleri de vardır. Yağ asitlerinden oluşurlar. Bazı yağ asitleri vücutta yapılmadığından besinlerle alınması şarttır. Yağ asitleri aynı değildir; bazıları doymuş diğerleri doymamıştır.
Proteinler aminoasitlerden oluşur. Aminoasitler vücut dokularının yapı taşıdır; dokularımızın onarılmasını ve devamlılığını sağlar. Vücutta elzem olmayan aminoasitler yapılmaktadır; diğerlerini besin seçimi ile almak gerekmektedir. Proteinler; karbonhidrat ve yağlar gibi enerji sağlar; ama enerji için kullanıldıklarında vücut dokularının devamlılığının sürdürülmesini sağlayamazlar.
Diyetisyen Gülşen Lükel