Tüp bebek tedavisi esnasında transfer edilmeyip daha sonra transferi yapılan embriolar için yapılan işlemdir.Başarı şansının taze transferden az olduğu idda edilsede taze transfer kadar yüksektir.
Yapıldığı durumlar:
Ohss:Tüp bebek tevadisi sırasında yumurtalıklar fazla geliştiğinde ve karında sıvı birikimi olduğunda transfer yapılmaz ve embriolar dondurularak daha sonra transfer edilmek üzere saklanır.
Tedavi esnasında fark edilen endometrial polip olması;endometriumun iyi gelişmemesi ve kanama olması durumunda düşük başarı olasılığı nedeni ile embriolar dondorulur.Problemler düzeltildikten sonra tekrar transfer yapılır.
Transfer işlemi sırasında problem olduğunda kateter yerleştirilemez ise transfer ertelenir ve embriolar dondurulur.
Tüp bebek tedavisi sonrası artan embriolar daha sonra transfer edilmek üzere dondurulur.
Dondurulma Embrio hangi safhada iken yapılmalı:
Pronukleus evresinde
Bu evrede dondurulduğunda daha sonra çözülme işlemi için fazla sayıda embrio çözmek gerekiyor Az sayıda çözüldüğünde gelişim olmayabiliyor ancak fazla sayıda çözüldüğünde ise eğer bütün embriolar gelişirse hangisinin tarnsfer edilmesi ve arkada kalanlara ne yapılacağı çelişkisi ortaya çıkıyor.
Clivage Evresi : 2. gün ;3 .gün aşamasında embrio dondurulabilir.
Blastokist aşaması:Eskiden teknik zorluklar nedeni ile az sayıda yapılırdı.Ancak şuan başarı şansının yüksek olması az sayıda transfere izin vermesi nedeni ile tercih edilmektedir.
Embriolar dondurulduktan sonra -198 derece sıvı nitrojen içerisinde saklanır.İyi bir dondurma işlemi sonrası %70-80 canlı çözülme başarılı bir işlemdir.
Dondurulmuş Embrio Transferi Öncesi Hazırlık:
Öncelikle rahim içinin değerlendirilmesi amacı ile daha önce yapılmamışsa:
HisteroSalpingoGrafi: Rahim içinin radyo opak madde ile görüntülenmesidir.
HisteroSonoUltrasonografi: Rahim içerisine sıvı verilerek Ultrasonografi yapılır.
Histeroskopi: Rahim içinin kamera ile görüntülenmesidir.
Bu işlemler yapılarak rahim içerisinde problem olup olmadığı araştırılır.
Hormonal Hazırlık:
Amaç adet siklusunun taklididir.
Öncelikle yumurta gelişimi önlenir .Bu amaçla GnRh agonistleri kullanılır.Bir önceki adetin 21.günü Lucrin 5 ünite başlanır ve progesteron eklenene kadar çilt altı olarak uygulanır.Lucrin kullanımı ile yeni yumurta gelişimi baskılanır.
Estrojen:
Estrojen normalde büyüyen folikülden salgılanır ve rahim içini kalınlaştırarak yerleşecek embrio için hazırlar.Estrojen rahim içi kalınlığı azaldığı zaman genellikle adetin 3. günü başlanır.Endometrium kalınlaşması takip edilir.Endometrium kalınlığı istenen seviyeye geldiğinde ise Lucrin kesilerek progesterona başlanır.
Estrojen kulanılmı için tablet ; Patchler veya vaginal jel tercih edilebilir etkinlik açısından farkı yok.
Progesteron :
Endometriumu olgunlaştırarak implantasyona (embrio yerleşimine ) hazırlar.Progesteron başalndıktan sonra implantasyon penceresi açılmış olur ve embrio bu dönemde transfer edilmelidir.Embrio yaşı ile endometrium gelişimi birbiri ile eşleşmelidir.Başarının anahtarı budur.
Progesteron Preperatları:
Ağızdan alınan tabletler
İntramuskuler enjektabl formlar
Vaginal fitil
Vaginal jel
Ağızdan tablet olarak kullanımın etkinliği sınırlı olduğundan vaginal jel –fitil veya kalçadan intramuskuler form tercih edilir. Ben hem intramuskuler formu hemde jel formunu tercih ediyorum.
Eğer embrio blastokist aşamasında dondurulmuşsa progesteron başladıktan 5 gün sonra transfer ediyoruz.
Doğal siklusda Embrio Transferi:
Düzenli adet gören ve ovulasyon (yumurta çatlaması) olan kadınlarda yapılabilir.Başarı oranı hormonla hazırlama ile benzerdir.Yumurta gelişiminin takibi ovulasyon zamanın takibindeki zorluklar ve bazen endometriumun istenen kalınlığa ulaşmamasıve transfer zamanının ayarlanamaması nedeni ile pek tercih edilen bir yöntem değildir.
Ekilaçlar:
Antibiyotik-folic asit ve düşük doz aspirin de genellikle tedaviye ek olarak verilir.
Embrio dondurma işlemi güvenlimi:
Yapılmış çalışmalara göre taze embrio tarnsferi ile dondurulmuş embrio transferi arasında bebeklerde ortaya çıkabilecek sakatlık açısından fark yok.Embriolar yasalar izin verdiği durumda 10 yıla kadar saklanabilecek potansiyele sahiptirler. Op Dr. Mehmet KOÇ Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı (Tüp Bebek ve Üreme Endokrinolojisi) Uzmanı