Beyin Tümörlerine Yaklaşım
Beyin tümörleri asıl olarak üç gruba ayrılabilir.
1- iyi huylu beyin tümörleri
2- kötü huylu beyin tümörleri
3- metastatik beyin tümörleri
İyi huylu beyin tümörleri
Özellik:bu tümörler yavaş gelişim gösterirler. Etraf dokulara nüfus etmezler ve uzak organlara sıçrama yapmazlar. Ancak beyin içinde bulundukları yer çok önemlidir. Bu tümörler; menengiomalar; hipofiz adenomları;nörinomlar olabilir.
Tedavi: tedavisi cerrahidir. Ancak cerrahi planlarken hastanın genel durumu yaşı önemlidir. Örneğin yaşlı bir hastada tesadüfen tesbit edilmiş bir menenjiom izlenebilir. Eğer büyüme eğiliminde olur ve hastada nörolojik belirtiler oluşturursa opere edilmelidir.
Burada hipofiz adenomlarından prolaktinoma üzerinde durmak istiyorum. Bu tümörler prolaktin hormonunu salgılayan tümörlerdir. Prolktin seviyesi 150 mikrogram /lt yi geçmiş ise tanı mutlaka prolaktinomadır. Tümör 3 cm nin üzerinde değilse çncelikle ilaç tedavisi denenmelidir. Ancak göz sinirlerine ciddi bası yapıyorsa acil olarak opere edilmeli; sinir üzerine bası ortadan kaldırılmalı ve sonrasında ilaç tedavisine başlanmalıdır.
Kötü huylu beyin tümörleri
Özellik: genellikle beyinin gliom dokusundan kaynaklanırlar. Bu tümörler hızlı büyüme eğilimindedirler. Komşu dokulara nüfus edebilirler. Nadir de olsa uzak dokulara sıçrama yapabilirler. Bu tümörlerde genel özellikleri açısından 4 gruba ayrılabilir.
Grade ı: bu grup tümörler davranış özellikleri olarak iyi huylu tümörlere yakındırlar. Cerrahi olarak tamamen çıkarılırlarsa radyoterapi ve kemoterapi gibi ek tedavilere gerek kalmaz. Bu nedenlede ameliyat sonrası mutlaka kontrolu yapılmalıdır. Eğer tamamının çıkarılamadığı gözlenirse mümkünse yeniden opere edilerek tamamının çıkarıldığından emin olunmalıdır. Nüks olmaz olursa da çok uzun sürede görülebilir.
Grade ıı: davranış özelliği olarak tamamen çıkarılsa bile nüks etme şansı grade ı’ e göre daha yüksektir. Ama uzun süre sonra nüks ortaya çıkar. Bu tip tümörlerde tedavi planlanması tartışmalıdır. Ameliyat sonrası radyoterapi uygulayan grup vardır. Benim tercihim ve önerim; eğer tümör total olarak çıkarılabilmişse radyoterapi uygulamamaktır. Bunun iki nedeni vardır. Birincisi nüks olduğunda radyoterapinin ek bir silah olarak elde tutulmasıdır. İkinci neden ise radyoterapi uygulamasının tümör derecesini yükselterek nükse sebep olabilmesidir. Bu nedenle tümörün tamamiyle çıkarıldığından emin isek periyodik tetkiklerle takip en uygun yöntemdir. Gr 2 beyin tanısı konularak yıllarca nüks olmaksızın takip ettiğim hastalarım vardır.
Tümörün tamamiyle çıkarıldığını tesbit için hem patolojik hem de
Radyolojik özel yöntemler vardır. Bunları mutlaka uygulamak
Gereklidir. Tümör tamamiyle çıkarılamamış ise radyoterapi ve kemoterapi uygulanmalıdır.
Grade ııı: nüks şansı diğer 2 gruba göre daha yüksektir. Tedavisi: ameliyatla mümkünse tamamiyle çıkarmak; ardından radyoterapi ve kemoterapi uygulamaktır.
Grade ıv: ne yazıkki en sık görülen ve en habis beyin tümörü tipidir. Tedavisi grade ııı ile aynıdır. Ama çok kısa sürede tekrarlama şansı çok yüksektir. Ancak yine de bu tümörlerde nüksün gecikmesi açısından tümör tamamiyle çıkarılmalıdır.
Bazı durumlarda hastanın operasyon şansı yoktur. Bu durumdaki hastaların hemen tamamına radyoterpi ve kemoterapi uygulanabilir.
Metastatik beyin tümörleri
Özellik:vücüdun başka organlarından kaynaklanıp beyine sıçrama yapan tümörlerdir. Tedavi planlamasında tümör büyüklüğü; kaynaklandığı organ; tümörün cinsi ve hastanın genel durumu önem kazanır. Örneğin tek ve 3 cm den büyük metastatik bir tümör ameliyatla alınmalıdır. Ama birçok metastatik tümör mevcutsa başka yöntemler önerilir. En sık metastatik beyin tümörü kaynağı; kadınlarda meme kanseri; erkeklerde de akciğer kanseridir.
Beyin cerrahlarının temel prensibi hastanın metastatik tümör nedeni ile yaşamını ya da fonksiyonlarını kaybetmesini engellemek olmalıdır.
1- iyi huylu beyin tümörleri
2- kötü huylu beyin tümörleri
3- metastatik beyin tümörleri
İyi huylu beyin tümörleri
Özellik:bu tümörler yavaş gelişim gösterirler. Etraf dokulara nüfus etmezler ve uzak organlara sıçrama yapmazlar. Ancak beyin içinde bulundukları yer çok önemlidir. Bu tümörler; menengiomalar; hipofiz adenomları;nörinomlar olabilir.
Tedavi: tedavisi cerrahidir. Ancak cerrahi planlarken hastanın genel durumu yaşı önemlidir. Örneğin yaşlı bir hastada tesadüfen tesbit edilmiş bir menenjiom izlenebilir. Eğer büyüme eğiliminde olur ve hastada nörolojik belirtiler oluşturursa opere edilmelidir.
Burada hipofiz adenomlarından prolaktinoma üzerinde durmak istiyorum. Bu tümörler prolaktin hormonunu salgılayan tümörlerdir. Prolktin seviyesi 150 mikrogram /lt yi geçmiş ise tanı mutlaka prolaktinomadır. Tümör 3 cm nin üzerinde değilse çncelikle ilaç tedavisi denenmelidir. Ancak göz sinirlerine ciddi bası yapıyorsa acil olarak opere edilmeli; sinir üzerine bası ortadan kaldırılmalı ve sonrasında ilaç tedavisine başlanmalıdır.
Kötü huylu beyin tümörleri
Özellik: genellikle beyinin gliom dokusundan kaynaklanırlar. Bu tümörler hızlı büyüme eğilimindedirler. Komşu dokulara nüfus edebilirler. Nadir de olsa uzak dokulara sıçrama yapabilirler. Bu tümörlerde genel özellikleri açısından 4 gruba ayrılabilir.
Grade ı: bu grup tümörler davranış özellikleri olarak iyi huylu tümörlere yakındırlar. Cerrahi olarak tamamen çıkarılırlarsa radyoterapi ve kemoterapi gibi ek tedavilere gerek kalmaz. Bu nedenlede ameliyat sonrası mutlaka kontrolu yapılmalıdır. Eğer tamamının çıkarılamadığı gözlenirse mümkünse yeniden opere edilerek tamamının çıkarıldığından emin olunmalıdır. Nüks olmaz olursa da çok uzun sürede görülebilir.
Grade ıı: davranış özelliği olarak tamamen çıkarılsa bile nüks etme şansı grade ı’ e göre daha yüksektir. Ama uzun süre sonra nüks ortaya çıkar. Bu tip tümörlerde tedavi planlanması tartışmalıdır. Ameliyat sonrası radyoterapi uygulayan grup vardır. Benim tercihim ve önerim; eğer tümör total olarak çıkarılabilmişse radyoterapi uygulamamaktır. Bunun iki nedeni vardır. Birincisi nüks olduğunda radyoterapinin ek bir silah olarak elde tutulmasıdır. İkinci neden ise radyoterapi uygulamasının tümör derecesini yükselterek nükse sebep olabilmesidir. Bu nedenle tümörün tamamiyle çıkarıldığından emin isek periyodik tetkiklerle takip en uygun yöntemdir. Gr 2 beyin tanısı konularak yıllarca nüks olmaksızın takip ettiğim hastalarım vardır.
Tümörün tamamiyle çıkarıldığını tesbit için hem patolojik hem de
Radyolojik özel yöntemler vardır. Bunları mutlaka uygulamak
Gereklidir. Tümör tamamiyle çıkarılamamış ise radyoterapi ve kemoterapi uygulanmalıdır.
Grade ııı: nüks şansı diğer 2 gruba göre daha yüksektir. Tedavisi: ameliyatla mümkünse tamamiyle çıkarmak; ardından radyoterapi ve kemoterapi uygulamaktır.
Grade ıv: ne yazıkki en sık görülen ve en habis beyin tümörü tipidir. Tedavisi grade ııı ile aynıdır. Ama çok kısa sürede tekrarlama şansı çok yüksektir. Ancak yine de bu tümörlerde nüksün gecikmesi açısından tümör tamamiyle çıkarılmalıdır.
Bazı durumlarda hastanın operasyon şansı yoktur. Bu durumdaki hastaların hemen tamamına radyoterpi ve kemoterapi uygulanabilir.
Metastatik beyin tümörleri
Özellik:vücüdun başka organlarından kaynaklanıp beyine sıçrama yapan tümörlerdir. Tedavi planlamasında tümör büyüklüğü; kaynaklandığı organ; tümörün cinsi ve hastanın genel durumu önem kazanır. Örneğin tek ve 3 cm den büyük metastatik bir tümör ameliyatla alınmalıdır. Ama birçok metastatik tümör mevcutsa başka yöntemler önerilir. En sık metastatik beyin tümörü kaynağı; kadınlarda meme kanseri; erkeklerde de akciğer kanseridir.
Beyin cerrahlarının temel prensibi hastanın metastatik tümör nedeni ile yaşamını ya da fonksiyonlarını kaybetmesini engellemek olmalıdır.