Kalsiyumun Vücut Yağları Üzerine Etkisi
Genellikle insanlar kalori kısıtlamalı bir rejime başladıklarında; vazgeçilen ilk şeylerden biridir peynir. Süt ürünlerinin genel olarak yağ oranı yüksek olma ünü vardır. Yapılan son araştırmalar aslında diyetimizde süt ürünlerinin içerdiği kalsiyum miktarının zayıflamada büyük rolü olduğunu göstermektedir. Süt ürünleri çeşitli besinlerle beraber; farklı amaçlarla kullanılabilir; protein ve mineral yüklüdür; ama sakıncası her zaman yağ oranının yüksek olmasıdır. Hepimizin bildiği gibi kalori kısıtlaması yapıldığında yağ oranını azaltmamız gerekir. Ama yediğiniz yağın bir kısmının öylece geçip gittiğini ve kalorilerin bir kısmının sayılmadığını bir düşünün. Yediğiniz gıda bol miktarda kalsiyum içeriyorsa; o zaman bu dediğimiz olabilir. Buna bir de kalsiyumun bedeninize yağ yaktırabileceği gerçeği de eklenince; süt ürünleri rafına yönelebilirsiniz. Araştırmacılar; 1980’lerde beslenme ile kan basıncı arasındaki ilişkiyi incelerken kalsiyumun kilo verdirici etkisini rastlantı üzeri gördüler. Bu etki tartışılıyor; ama onlarca araştırma bunun gerçek; en azından aşırı kilolu olanlar için gerçek olduğuna dair sağlam kanıtlar bulunmakta. Örneğin 2003’te Tennessee Üniversitesinden profesör Michael Zernel gönüllülerden yarısının kalori kontrollü bir rejim çerçevesinde her gün üç küçük kutu az yağlı yoğurt tükettiği bir araştırma gerçekleştirdi. Tüm gönüllüler aynı miktarda kalori tüketiyorlardı; ama yoğurt yiyenler diğerlerine göre yüzde 20 daha çok beden yağı kaybetti ve bu yağın çoğu bel bölgesinden verildi. Önerilen kalsiyum alımı kişiye göre değişir; ama günde 1.000 miligram (1 gram) kalsiyum alınmalıdır. Küçük çocuklar için daha az; emziren anneler ve yaşlılar için daha fazla. . Bir porsiyon yoğurt (200gr) 400 mg’dan fazla kalsiyum içerir. Günde 1 gramı geçmenin sakıncası yoktur; ancak 2.5 gr’ı geçmek önerilmez. Çünkü kalsiyum demiri bağlayan bir mineraldir. Aşırı tüketildiğinde anemi riski artar. Süt ürünleri dışında diğer zengin kalsiyum kaynakları arasında somon ve sardalya gibi yumuşak kılçıklı balıklar; baklagiller; soya sütü bu gruba girer. Çoğu yeşil yapraklı sebze de kalsiyum yönünden zengindir. Öte yandan pek çoğu oksalat ( kalsiyumu bağlayan ve bedene kullandırmayan) içerir. Oksalat yönünden zengin sebzeler arasında ıspanak; revent ve pazı bulunur. oksalat oranı düşük ve iyi birer kalsiyum kaynağı olan yeşil yapraklılar arasında yaprak lahana; karalahana ve hardal otu bulunur. Peki kalsiyumun yağ yaktırıcı etkisi nasıl işler diye sorabilirsiniz? Kalsiyumun yağ yaktırıcı etkisinin iki yüzü vardır. Birincisi ve en şaşırtıcı olan; kalsiyumun bağırsaklarda yağa tutunmasıdır. Birlikte kalsiyum ve yağ; sabun benzeri ve bağırsak duvarından emilemeyen bir madde oluşturur ve böylece bedenimizden atılır. Beslenmenizde ne kadar fazla kalsiyum varsa o kadar yağ emilmeden atılır. Emilmeden atılıp tuvalete gönderilen yağlar da cildinizin altındaki yağ hücrelerine ulaşamaz. Bu nedenle kalsiyum oranı yüksek bir beslenmede bazı kaloriler sayılmaz. Bu şekilde tuvalete atılan yağın oranı çok küçükte olsa ; damlaya damlaya göl olur… kalsiyum miktarının arttırıldığı bir diyetle bir yıl içinde bu şekilde atılan kaloriler 3.5 kilo beden yağı kaybına denk olabilir. Bu; kalori alımınızı azaltmadan yrım kilo vermek demektir. Beslenmedeki kalsiyumun beden ağırlığınız üzerindeki ikinci etkisi daha karmaşıktır. Kalsiyum metabolizmada önemli bir rol oynar; yağ hücreleri içindeki yağ yakan makineleri kontrol eder. İnsan bedeni genellikle kalori kısıtlamalı diyetlere tepki olarak yavaşlar. Başka bir deyişle kalori alımınızı azaltırsanız; bünyeniz enerji dengesini sağlamak için; bedeninizin kalori yakma hızını azaltabilir. Bu özellik muhtemelen ilk insanların gıdanın kıt olduğu zamanlarda hayatta kalması için gelişti. Ancak günümüzde gıdalardan aldıkları enerjiyi azaltıp gene de kilo veremeyen diyetçileri hüsrana uğratabiliyor. Bilim insanları kalsiyumun diyet sırasındaki metabolizma hızınızı normal düzeyde tutarak bu etkiyi karşılayabileceğini ileri sürüyor. Bunu bedeninizin yağ yakma hızını arttırarak yapar. Dahası; yağ hücrelerinin arasında bulunan kalsiyum yeni hücrelerin oluşum hızını azaltıyor gibi gözüküyor. Kalsiyumu süt ürünleri dışındaki kaynaklardan alabilirsiniz; beslenmeden alınan her kalsiyum iyidir. Ancak kalsiyumun kilo verdirici etkisi üzerine yapılan çoğu araştırma süt ürünlerinin daha etkili olduğunu gösterdi. Araştırmacılar sütte bulunan bazı maddelerin bedenin emdiği kalsiyum miktarını arttırdığını düşünüyor. Bu kimyasallar süt ürünlerinin sıvı kısmında ( peyniraltı suyu) bulunur. Yoğurt ve yumuşak peynirler kilonuzu kontrol etmenize sert peynirlerden daha fazla yardım eder. Kilo vermeden kasiyumun rolü hala kesinlik kazanmış değil ve yarattığı fark da muhtemelen ufak bir fark. Ama kalsiyumdan zengin yiyecekler yemek öyle gözüküyor ki iki şekilde; daha fazla kalori yakmanızı sağlayarak ve bedeninizin emdiği yağ miktarını azaltarak kilo vermenize yardım ediyor.