Yetişkinlerde Kekemelik; Okul Döneminde Kekemelik Özellikleri ve Tedavisi
Yetişkin kekemelik
Yetişkin dönem kekemeliğinde bu zamana kadar yaşamış olduğu olumsuz deneyimlerin etkisi görülür. Kekemelikten kaçma kaçınma davranışları daha profesyonel bir şekil kazanmıştır. Çoğunlukla takılacağını önceden hisseder. Belli sesler ve kelimeler; ortamlarda takılacağını düşünür. Kişinin yaptığı kekemelikten kaçmak; onu saklamaktır. Ne yaparsam kekelediğim belli olmaz anlayışı vardır. Genellikle yeni tanıştığı kişilerle topluluk önünde; karşı cinsle; iş görüşmelerinde sorunlar yaşar. Bu durumdan dolayı okulu bırakan hatta mesleğini buna göre seçen insanlar olabilmektedir.(bilgisayar; grafik tasarım; kepçe operatörlüğü gibi) Kekemeliğini saklamak için çok usta manevralar yapar(bilmiyormuş gibi yapar; işte; şey vs gibi takılma anlarını geciktirmeye; karşıdakinin tahmin etmesini sağlama; doğru anı bekleme;susma; saf ayağına yatma; kısa cümlelerle konuşma; akıcı söyleyeceğini bildiği kelimeleri sık kullanma; takılacağı sözcüklerin eş anlamlılarını kullanma; takılacağını bildiği kelimeleri tarif etme; konuşma gerektiren işleri başkasına yaptırma; utanma; üzülme; kendini küçük görme; kendine güvenmeme; girişimcilikte azalma; karşıdakinin bakışlarını görmek istememe….Terapide öncelikle bu olumsuz bakış açısının değiştirilmesi; kekemelikten kaçmaktan onu gözlemektense onunla mücadele etmeyi öğretmeyi hedefliyoruz. Terapide ilk 5 seans çok önemlidir ve 5 seans sonunda büyük değişiklikler beklenmektedir. Yinede herkeste farklı hızlarla ilerlenmektedir. Sonuç olarak hedeflenen bireyin bu duruma rağmen hayatına düzgün kendiyle barışık ve mutlu bir şekilde devam edebilmesidir. Çünkü kekemelik hiçbir şeye engel değildir.
Okul dönemi kekemelik
Bu dönemde başlangıçtaki basit tekrar ve uzatmaların yerini gergin bloklar ve ikincil davranışlar almıştır. Çocuk kekelemekten kaçmak için sözcük değiştirebilir; susabilir; derste sorunun cevabını bildiği halde parmağını kaldırmayabilir; gösterilerde konuşma gerektiren işlerden kaçabilir; zaman zaman okula gitmek istemeyebilir. Duygularını gizleyebilir ve içine kapanabilir; arkadaşlarının alay etmesi veya taklidinin yapılması en büyük korkusudur. Aileler bu dönemde çocuklarına ‘düzgün konuş; nefes al söyle; bir daha söyle; rahatla; neden böyle konuşuyorsun’ benzeri şeyler söyleyerek onun bu duruma karşı daha da olumsuz bakış açısı sağlamasına neden olabilirler. Bazı velilerde hiçbirşey yokmuş gibi davranıp bu yarayı daha da derinleştirebilirler. Öğretmenler çocuğu tahtaya kaldırıp kaldırmamada kararsız kalabilir bazıları tahtaya kalması için aşırı zorlayabilir bazıları da çocuğun daha fazla üzülüp zorlanmaması için onu derse kaldırmayabilir. Bazı çocuklar bu konunun açılmasından bile çok büyük rahatsızlık duyabilir. Aşırı derecede olumsuz bakış açısı kazanmış çocuklara ulaşmamız çok daha zor olabilmektedir. Terapiye aile ile katılınması gerekmektedir. En az çocuk kadar ailenin de değişmesi gerekmektedir. Çocuktaki olumsuz bakış açısı ve kendi kekemeliğine karşı olan duyarsızlaştırma tam olarak sağlanamadan hiçbir teknik bir işe yaramamaktadır. Çocuk hem seans sırasında hem dışarıda hem de okulda bu akıcılığını sürdürebilmelidir. Bu yüzden gidebildiğimiz çocuğun okuluna gitme derse girme dışarıya çıkma gibi terapinin her yerde etkin olması için çalışmalar yapılmaktadır. Kekemelik modifikasyonu tekniği ile çocuğun takılmalarını her ortamda kontrol edebilmesi hedeflenmektedir.
Konuşma terapistleri kemal colay- nida şanlı colay tarafından hazırlanmıştır.
Yetişkin dönem kekemeliğinde bu zamana kadar yaşamış olduğu olumsuz deneyimlerin etkisi görülür. Kekemelikten kaçma kaçınma davranışları daha profesyonel bir şekil kazanmıştır. Çoğunlukla takılacağını önceden hisseder. Belli sesler ve kelimeler; ortamlarda takılacağını düşünür. Kişinin yaptığı kekemelikten kaçmak; onu saklamaktır. Ne yaparsam kekelediğim belli olmaz anlayışı vardır. Genellikle yeni tanıştığı kişilerle topluluk önünde; karşı cinsle; iş görüşmelerinde sorunlar yaşar. Bu durumdan dolayı okulu bırakan hatta mesleğini buna göre seçen insanlar olabilmektedir.(bilgisayar; grafik tasarım; kepçe operatörlüğü gibi) Kekemeliğini saklamak için çok usta manevralar yapar(bilmiyormuş gibi yapar; işte; şey vs gibi takılma anlarını geciktirmeye; karşıdakinin tahmin etmesini sağlama; doğru anı bekleme;susma; saf ayağına yatma; kısa cümlelerle konuşma; akıcı söyleyeceğini bildiği kelimeleri sık kullanma; takılacağı sözcüklerin eş anlamlılarını kullanma; takılacağını bildiği kelimeleri tarif etme; konuşma gerektiren işleri başkasına yaptırma; utanma; üzülme; kendini küçük görme; kendine güvenmeme; girişimcilikte azalma; karşıdakinin bakışlarını görmek istememe….Terapide öncelikle bu olumsuz bakış açısının değiştirilmesi; kekemelikten kaçmaktan onu gözlemektense onunla mücadele etmeyi öğretmeyi hedefliyoruz. Terapide ilk 5 seans çok önemlidir ve 5 seans sonunda büyük değişiklikler beklenmektedir. Yinede herkeste farklı hızlarla ilerlenmektedir. Sonuç olarak hedeflenen bireyin bu duruma rağmen hayatına düzgün kendiyle barışık ve mutlu bir şekilde devam edebilmesidir. Çünkü kekemelik hiçbir şeye engel değildir.
Okul dönemi kekemelik
Bu dönemde başlangıçtaki basit tekrar ve uzatmaların yerini gergin bloklar ve ikincil davranışlar almıştır. Çocuk kekelemekten kaçmak için sözcük değiştirebilir; susabilir; derste sorunun cevabını bildiği halde parmağını kaldırmayabilir; gösterilerde konuşma gerektiren işlerden kaçabilir; zaman zaman okula gitmek istemeyebilir. Duygularını gizleyebilir ve içine kapanabilir; arkadaşlarının alay etmesi veya taklidinin yapılması en büyük korkusudur. Aileler bu dönemde çocuklarına ‘düzgün konuş; nefes al söyle; bir daha söyle; rahatla; neden böyle konuşuyorsun’ benzeri şeyler söyleyerek onun bu duruma karşı daha da olumsuz bakış açısı sağlamasına neden olabilirler. Bazı velilerde hiçbirşey yokmuş gibi davranıp bu yarayı daha da derinleştirebilirler. Öğretmenler çocuğu tahtaya kaldırıp kaldırmamada kararsız kalabilir bazıları tahtaya kalması için aşırı zorlayabilir bazıları da çocuğun daha fazla üzülüp zorlanmaması için onu derse kaldırmayabilir. Bazı çocuklar bu konunun açılmasından bile çok büyük rahatsızlık duyabilir. Aşırı derecede olumsuz bakış açısı kazanmış çocuklara ulaşmamız çok daha zor olabilmektedir. Terapiye aile ile katılınması gerekmektedir. En az çocuk kadar ailenin de değişmesi gerekmektedir. Çocuktaki olumsuz bakış açısı ve kendi kekemeliğine karşı olan duyarsızlaştırma tam olarak sağlanamadan hiçbir teknik bir işe yaramamaktadır. Çocuk hem seans sırasında hem dışarıda hem de okulda bu akıcılığını sürdürebilmelidir. Bu yüzden gidebildiğimiz çocuğun okuluna gitme derse girme dışarıya çıkma gibi terapinin her yerde etkin olması için çalışmalar yapılmaktadır. Kekemelik modifikasyonu tekniği ile çocuğun takılmalarını her ortamda kontrol edebilmesi hedeflenmektedir.
Konuşma terapistleri kemal colay- nida şanlı colay tarafından hazırlanmıştır.