Tiroid Hormonlarının Etkileri; Guatr ve Regülasyonu
TİROİD HORMONLARININ ETKİLERİ; GUATR VE REGÜLASYONU
Tiroid hormonlarının vücudumuzda etkilemediği organ veya hücre yoktur. Başlıca etkileri şunlardır:
a) Fötus gelişimi ve beyin gelişimini sağlar.
b) Büyüme ve gelişim üzerine etkilidir
c) Oksijen tüketimini artırır; ısı üretimine katkıda bulunur. Bazal metabolizmayı artırır.
d) Kalp atımını artırır
e) Sempatik etkisi vardır
f) Solunumu etkiler
g) Kan hücreleri oluşumunu artırır
h) Bağırsak motilitesini artırır; karaciğeri etkiler
i) İskelet ve kemik üzerinde kemik rezorpsiyonunu artırır ; az oranda kemik oluşumu yapar
j) Kaslar üzerinde etkilidir
k) Lipid ve karbonhidrat metabolizmasını etkiler.
l) Birçok hormonun metabolik turnoverinı artırır.
m) Anjiogenezisi artırır
Tiroid hormonlarının klinik etkileri
· Hücrelerin oksijen tüketimini artırır (ISI ARTIŞI; TERLEME)
· Glikojenolizi ve glukoneogenezi artırır (HİPERGLİSEMİ)
· Protein metabolizmasını hızlandırır (proteolizisi artırır) (KİLO KAYBI)
· Lipolizi artırır; HMG-CoA redüktaz aktivitesini azaltır (HİPOKOLESTEROLEMİ)
· Vitamin metabolizmasını hızlandırır (ANEMİ)
· Kemik metabolizmasını hızlandırır; kan kalsiyumunu artırır (OSTEOPOROZ)
· Adrenerjik reseptörlerin duyarlılığını artırır (TAŞİKARDİ)
· Sinir sisteminde uyarılabilirliği artırır (TİTREME; UYKUSUZLUK)
TİROİD HORMONLARININ LOKAL REGÜLASYONU
Tiroid hormonları dolaşımdan hücre içine girmesi eskiden pasif difüzyon ile olduğu sanılırdı. Ancak yeni çalışmalar bu transportun 3 adet membran transporterleri sayesinde olduğunu ortaya koydu. Bu transporterlerin isimleri OATP1C1; MCT8 ve MCT10’ dur. Organik Anyon Transporter polipeptid 1 C1 yani OATP1C1 beyinde bulunur. Monokarboksilaz Transporter 8 yani MCT8 ise beyin; hipotalamus; hipofiz; karaciğer ve plasentada bulunur. MCT10 ise bağırsaklar; karaciğer; böbrek ve plasentada bulunur. Hücre içindeki T3 seviyesine bu transporterin büyük etkisi vardır. T4 ve T3 bu transporterler sayesinde hücre içine alınmaktadır. Yakın gelecekte daha başka transpoerterlerın da keşfedileceği beklenmektedir.
Hücre içindeki D2 (deiyodinaz) ile T4 T3’e dönüşür. Dolaşımdaki serbest T4 ; T3 den 5 kat fazladır. Bu fazlalık hücre içi T3 düzeyini etkilemektedir. Dokularda T4 den T3 e dönüşüm farklı olabilmektedir. Beyinde bu oran % 80 iken diğer dokularda % 13 olabilmektedir.
Gelişim durumuna ve ihtiyaca göre hücreler dolaşımdaki serum tiroid hormon düzeyine bağlı kalmaksızın hücre içi tiroid hormon düzeyini ayarlama yapabilmektedir. Yani bir otoregülasyon vardır ve serum tiroid hormon değişikliklerinden kendini korumaktadır. Bu nedenle her bir dokudaki tiroid hormonu serum tiroid hormon düzeyi ile paralellik göstermez ve her kişide farkılılıklar gösterir. Bu nedenle tiroid hormon tedavisi kişiye özel olmalıdır.
Yapılan yeni genetik çalışmalar D2 enzimini kodlayan DIO2 geni ile D3 enzimini kodlayan DIO3 genlerinde kişisel varyasyonlar olduğunu göstermiştir. Bazal tirod hormon seviyesi ve TSH düzeyinin % 65 kadarının genetik olarak ayarlandığı saptanmıştır. DIO1 genindeki varyasyonlar- mutasyonlar ile kanda T3 yüksek; T4 düşük; rT3 düşük tür ancak TSH düzeyinde değişiklik yoktur. Yani Hipofiz bu değişikliği nötr olarak algılamaktadır. Fosfodiesteraz 8B genindeki varyasyonlar da TSH düzeyini etkilemektedir. Bu gen varyasyonları olanlarda TSH 0;13-0;26 IU daha fazladır. Bu nedenle sık görülen genetik varyasyonlar dokulardaki tiroid hormon düzeylerini ve tedaviden farklı etkileşimi ayarlamaktadır.
KAYNAKLAR
1. Prof Dr Metin Özata; Guatr ve Tiroid Rehberi; Gürer yayınları
2..http://www.guatrguatr.com
3. http://www.guatrx.com
4. http://www.tiroidx.com
5. http://www.guatr.ws
6. http://www.guatr.cc
7.http://www.diyabetonline.com
8.http://www.diyetlife.com
Tiroid hormonlarının vücudumuzda etkilemediği organ veya hücre yoktur. Başlıca etkileri şunlardır:
a) Fötus gelişimi ve beyin gelişimini sağlar.
b) Büyüme ve gelişim üzerine etkilidir
c) Oksijen tüketimini artırır; ısı üretimine katkıda bulunur. Bazal metabolizmayı artırır.
d) Kalp atımını artırır
e) Sempatik etkisi vardır
f) Solunumu etkiler
g) Kan hücreleri oluşumunu artırır
h) Bağırsak motilitesini artırır; karaciğeri etkiler
i) İskelet ve kemik üzerinde kemik rezorpsiyonunu artırır ; az oranda kemik oluşumu yapar
j) Kaslar üzerinde etkilidir
k) Lipid ve karbonhidrat metabolizmasını etkiler.
l) Birçok hormonun metabolik turnoverinı artırır.
m) Anjiogenezisi artırır
Tiroid hormonlarının klinik etkileri
· Hücrelerin oksijen tüketimini artırır (ISI ARTIŞI; TERLEME)
· Glikojenolizi ve glukoneogenezi artırır (HİPERGLİSEMİ)
· Protein metabolizmasını hızlandırır (proteolizisi artırır) (KİLO KAYBI)
· Lipolizi artırır; HMG-CoA redüktaz aktivitesini azaltır (HİPOKOLESTEROLEMİ)
· Vitamin metabolizmasını hızlandırır (ANEMİ)
· Kemik metabolizmasını hızlandırır; kan kalsiyumunu artırır (OSTEOPOROZ)
· Adrenerjik reseptörlerin duyarlılığını artırır (TAŞİKARDİ)
· Sinir sisteminde uyarılabilirliği artırır (TİTREME; UYKUSUZLUK)
TİROİD HORMONLARININ LOKAL REGÜLASYONU
Tiroid hormonları dolaşımdan hücre içine girmesi eskiden pasif difüzyon ile olduğu sanılırdı. Ancak yeni çalışmalar bu transportun 3 adet membran transporterleri sayesinde olduğunu ortaya koydu. Bu transporterlerin isimleri OATP1C1; MCT8 ve MCT10’ dur. Organik Anyon Transporter polipeptid 1 C1 yani OATP1C1 beyinde bulunur. Monokarboksilaz Transporter 8 yani MCT8 ise beyin; hipotalamus; hipofiz; karaciğer ve plasentada bulunur. MCT10 ise bağırsaklar; karaciğer; böbrek ve plasentada bulunur. Hücre içindeki T3 seviyesine bu transporterin büyük etkisi vardır. T4 ve T3 bu transporterler sayesinde hücre içine alınmaktadır. Yakın gelecekte daha başka transpoerterlerın da keşfedileceği beklenmektedir.
Hücre içindeki D2 (deiyodinaz) ile T4 T3’e dönüşür. Dolaşımdaki serbest T4 ; T3 den 5 kat fazladır. Bu fazlalık hücre içi T3 düzeyini etkilemektedir. Dokularda T4 den T3 e dönüşüm farklı olabilmektedir. Beyinde bu oran % 80 iken diğer dokularda % 13 olabilmektedir.
Gelişim durumuna ve ihtiyaca göre hücreler dolaşımdaki serum tiroid hormon düzeyine bağlı kalmaksızın hücre içi tiroid hormon düzeyini ayarlama yapabilmektedir. Yani bir otoregülasyon vardır ve serum tiroid hormon değişikliklerinden kendini korumaktadır. Bu nedenle her bir dokudaki tiroid hormonu serum tiroid hormon düzeyi ile paralellik göstermez ve her kişide farkılılıklar gösterir. Bu nedenle tiroid hormon tedavisi kişiye özel olmalıdır.
Yapılan yeni genetik çalışmalar D2 enzimini kodlayan DIO2 geni ile D3 enzimini kodlayan DIO3 genlerinde kişisel varyasyonlar olduğunu göstermiştir. Bazal tirod hormon seviyesi ve TSH düzeyinin % 65 kadarının genetik olarak ayarlandığı saptanmıştır. DIO1 genindeki varyasyonlar- mutasyonlar ile kanda T3 yüksek; T4 düşük; rT3 düşük tür ancak TSH düzeyinde değişiklik yoktur. Yani Hipofiz bu değişikliği nötr olarak algılamaktadır. Fosfodiesteraz 8B genindeki varyasyonlar da TSH düzeyini etkilemektedir. Bu gen varyasyonları olanlarda TSH 0;13-0;26 IU daha fazladır. Bu nedenle sık görülen genetik varyasyonlar dokulardaki tiroid hormon düzeylerini ve tedaviden farklı etkileşimi ayarlamaktadır.
KAYNAKLAR
1. Prof Dr Metin Özata; Guatr ve Tiroid Rehberi; Gürer yayınları
2..http://www.guatrguatr.com
3. http://www.guatrx.com
4. http://www.tiroidx.com
5. http://www.guatr.ws
6. http://www.guatr.cc
7.http://www.diyabetonline.com
8.http://www.diyetlife.com