İntihar ve İntihar Girişimleri
İNTİHAR VE İNTİHAR GİRİŞİMLERİ
Psikiyatrik kriz; bireyin yaşamının kişinin istemli olarak yaşamına son vermesi olan intiharlar psikiyatride başta gelen ölüm nedenidir. Kişinin öz benliğine yönelmiş bir saldırganlık halidir. Bir düşünce; bir eğilim; ya da bir girişim olarak karşımıza çıkar. Dünyada ölümde sonuçlanan her intihar olgusuna karşılık en az 30 intihar girişimi ile karşılaşılmaktadır (Sayıl;2000). İntihar girişimleriyle genellikle acil servislerde karşılaşılır.
İNTİHARIN TANIMI
· Kişinin istemli olarak yaşamına son vermesidir. Kişinin öz benliğine yönelmiş bir saldırganlık halidir.
· Psikiyatride başta gelen ölüm nedenidir.
· Bir düşünce; girişim ya da tamamlanmış intihar olarak karşımıza çıkar.
· İntihar stres yaratan yaşam koşullarına karşı tepki veren normal kişilerden; ağır ruhsal rahatsızlıkları olan hastalara kadar geniş bir popülasyon gösterir.
· İntihar eden kişi gerçekten ölmek arzusunda olabileceği gibi; bu davranışında acısını; çaresizliğini ve umutsuzluğunu dile getirmek amacı da gütmüş olabilir.
İNTİHARIN EPİDEMİYOLOJİSİ (SIKLIĞI)
· Dünyada yılda 1 milyon kişi intihar ederek yaşamına son vermektedir.
· Ölümle sonuçlanan her intihar olgusuna karşılık en az 30 intihar girişimi ile karşılaşılmaktadır.
· Tamamlanmış intihar erkeklerde kadınlardan 2–3 kat fazla iken; intihar girişimlerinde bu oran tersine dönmektedir.
İNTİHARLARDA RİSK FAKTÖRLERİ
· Erkek olmak
· Boşanmış; dul ya da bekâr olmak
· 15–24 yaş grubunda olmak
· Son altı ay içerisinde bedensel sağlığı bozulmuş olmak
· Alkol ilaç kötüye kullanımı
· Depresyon
· İşsizlik
· Daha önce intihar girişiminde bulunmuş olmak
İNTİHAR GİRİŞİMLERİNDE RİSK FAKTÖRLERİ
· Kadın olmak
· 15–24 yaş grubunda olmak
· Yakın zamanda gerçek ya da sembolik anlam taşıyan kayıplar
· Yakın çevre ile iletişim sorunları yaşamak
· Başta depresyon olmak üzere bir ruhsal sorununun bulunması
İNTİHARLARDA RİSK GRUPLARI
·Alkol ilaç madde bağımlıları
·Her çeşit depresyon
·Yaşlılar ve yalnız yaşayanlar
·İntihar fikirleri olanlar
· İntihar girişimi olanlar
İNTİHAR GİRİŞİMLERİNDE BULUNANLARDA PSİKİYATRİK TANILAR
· Uyum bozukluğu
· Depresyon
· Kimlik sorunları (Ergenlerde)
· Tanı yok
(İntihar hastalarının %50sinin psikiyatrik tanıları yoktur)
İNTİHARA MEYİLLİ İNSANLARDA EN YAYGIN 3 DURUM
· Hislerin karışık olması (yaşam ve ölüm arasında ambivalan duygular)
· Tepisellik (dürtüsellik)
· Sertlik ( düşüncelerin daralması sonucunda “ya hep ya hiç” tarzı düşünme)
İNTİHAR GİRİŞİMLERİNDE TETİKLEYİCİLER
· Tartışma ya da kavga %40
· Terk edilme %15
· Okul başarısızlığı ya da sınav %9
· İşten çıkarılma %9 (erkekler için)
· Şiddete uğrama %8
· Hukuksal sorun %5
· Yas %2
İNTİHAR GİRİŞİMLERİ
· İntihar girişimlerinde impulsivite (dürtüsellik) sıklıkla görülen bir faktördür. Hiç düşünülmeden yapılmış girişim oranı %41; 3 saatten az düşünülerek yapılan girişim oranı ise %22dir. Bu bize göstermektedir ki; intihar girişimlerinde tetikleyiciler çok önemlidir.
· 70li yıllardan bu yana 15–24 yaş grubunda intihar “en üst” sıradaki ölüm nedeni olmakla birlikte girişimlerde de bu yaş grubu en riskli gruptur.
· İntihar girişimleri açısından kadınlar riskli grubu kadınlar oluşturmaktadır.
İntihar davranışı psikiyatri ve krize müdahale alanında hem aciliyeti hem de yaşamı tehdit ediciliği nedeniyle oldukça önemli bir yer tutmaktadır. Yapılabilecek bilinçli müdahalelerin intihar ve intihar girişimlerinin önlenmesinde oldukça aktif bir yeri olacağı açıktır. Sonuç olarak sağlık personeline; eğitimcilere ciddi görevler düşmektedir. Gençlere; yetişkinlere özellikle eğitim düzeyi daha düşük olan kadınlara okullarda ve iletişim araçları yoluyla öfke kontrolü; iletişim becerileri gibi konularda eğitim verilmelidir. Kriz merkezlerinin sayısı arttırılıp; krize müdahale konusunda uzman yetiştirilmesini öncelik tanınmalıdır.