Gıda Katkı Maddesi ‘e’ Ler Kanserojen mi?
İşte ; teknolojinin yararlarımı yoksa zararlarımı daha fazla diye düşündüren bir konu daha. Her gün sıklıkla tüketilen hazır gıda maddelerinin içerisinde bulunan katkı maddelerinin ; sağlığımızı tehdit edip etmediği;sıklıkla tartışılıyor.
Kendi üretiminiz olan yiyecek ve içecek maddeleriyle beslenmiyorsanız;yani meyve suyunuzu kendi bahçenizin meyvelerinden;salçanızı kendi yetiştirdiğiniz domatesten; peynirinizi;kendi ineğinizin sütünden;makarnanızı;kendi tarlanızın buğdayından sağlayamıyorsanız; gıda katkı maddelerinden uzak kalamazsınız .
GIDA KATKI MADDESİ NEDİR?
Gıda maddesi üretimi sırasında gıdayı oluşturun temel maddenin içerisine eklenen her türlü madde katkı maddesidir. Gıda katkı maddeleri gıdalara; kolayca bozulmalarını önleyip dayanma süresini uzatmak; rengini; görünüşünü iştah açıcı şekle getirmek ; lezzetini; aromasını artırmak amacıyla eklenirler. Bunlar tuz veya baharat gibi doğal besinler olabileceği gibi; kimyasal maddelerde olabilir.
Baharatlar ve tuz özellikle etlerin;balıkların daha dayanıklı olması;uzun süre bozulmadan kullanılması için eski çağlardan beri kullanılıyor. Sucuk ve pastırma; kavurmalar;tuzlu balıklar bunlardan bazıları . Sebzelerde tuz katılarak turşu haline getiriliyor ve böylelikle istendiği zaman tüketilebiliyor.
Hazır gıda sanayisinin hızla gelişmesi ile birlikte kimyasal katkı maddeleri gündeme geldi.
Vitaminler; mineraller; yağlar; kıvam artırıcılar; renklendiriciler; aroma tikler; tatlandırıcılar;
Koku verenler; bozulmayı önleyici antioksidanlar sıklıkla kullanılan gıda katkı maddeleridir.
Bunlar sayesinde yiyecekler diri; canlı; parlak renklerde olmakta ; !-2 yıla varan sürelerde
Bozulmadan kalabilmektedirler.
Hazır gıda sanayisinde bu maddelerin kullanımı öylesine büyük boyutlardadır ki ;örneğin sadece İngiltere de bir yıl içinde iki yüz bin tondan fazla gıda katkı maddesi kullanılmıştır.
Bir paket hazır tavuk çorbasında bile ne kadar gıda katkı maddesi kullanıldığı düşünülürse işin boyutları daha kolay anlaşılabilir.;
621 MSG ( Mono Sodyum Glutamat)
635 Sodyum 5 Ribonucleotide
E340 Asit düzenleyici
E471; E472 Baharatlar.Emülgatörler
E150; E102 Boyalar
E320; E321 Antiosidanlar.
Yasalara göre katılan maddenin yüzde biri aşmaması gerekir.
SAĞLIK AÇISINDAN GÜVENLİMİ ?
Altı bin civarında değişik amaçlarla kullanılan katkı maddesi vardır. Bunlar çeşitli isimlerle ve numaralarla tanımlanmaktadır. Özellikle değişik numaraları olan ‘ E ‘ ler ;Sağlık açısından gıda katkıları deyince ilk aklımıza gelenler. Bunların tehlikeli olduğu; kanserojen etkileri olduğu düşünülüyor. Oysaki bunların pek çoğu soya gibi doğal besinlerden elde edildiği için tehlikeli değiller. Ancak yapılan araştırmalar;bazılarının insan sağlığını ciddi boyutlarda tehdit ettiğini gösteriyor. Bu maddelerin tüketimi arttıkça ortaya çıkan rahatsızlıklarda artıyor. Alerjiler; egzama; astım; baş ağrısı; ishal; mide bulantısı; sıklıkla görülen rahatsızlıklar. Sağlıklı olduğunu düşünülen gıdalarla birlikte bile mutlaka bir miktar kimyasal katkı maddesi de tüketiliyor. Bunların hangilerinin zararlı hangilerinin zararsız olduğunu bilmek;mecbur olmadıkça kullanmamak ve vücudumuza giren; kimyasal madde miktarını mümkün olduğunca azaltmak sağlık açısından çok önemli.
RENK VERİCİLER (BOYALAR) :
Kendi üretiminiz olan yiyecek ve içecek maddeleriyle beslenmiyorsanız;yani meyve suyunuzu kendi bahçenizin meyvelerinden;salçanızı kendi yetiştirdiğiniz domatesten; peynirinizi;kendi ineğinizin sütünden;makarnanızı;kendi tarlanızın buğdayından sağlayamıyorsanız; gıda katkı maddelerinden uzak kalamazsınız .
GIDA KATKI MADDESİ NEDİR?
Gıda maddesi üretimi sırasında gıdayı oluşturun temel maddenin içerisine eklenen her türlü madde katkı maddesidir. Gıda katkı maddeleri gıdalara; kolayca bozulmalarını önleyip dayanma süresini uzatmak; rengini; görünüşünü iştah açıcı şekle getirmek ; lezzetini; aromasını artırmak amacıyla eklenirler. Bunlar tuz veya baharat gibi doğal besinler olabileceği gibi; kimyasal maddelerde olabilir.
Baharatlar ve tuz özellikle etlerin;balıkların daha dayanıklı olması;uzun süre bozulmadan kullanılması için eski çağlardan beri kullanılıyor. Sucuk ve pastırma; kavurmalar;tuzlu balıklar bunlardan bazıları . Sebzelerde tuz katılarak turşu haline getiriliyor ve böylelikle istendiği zaman tüketilebiliyor.
Hazır gıda sanayisinin hızla gelişmesi ile birlikte kimyasal katkı maddeleri gündeme geldi.
Vitaminler; mineraller; yağlar; kıvam artırıcılar; renklendiriciler; aroma tikler; tatlandırıcılar;
Koku verenler; bozulmayı önleyici antioksidanlar sıklıkla kullanılan gıda katkı maddeleridir.
Bunlar sayesinde yiyecekler diri; canlı; parlak renklerde olmakta ; !-2 yıla varan sürelerde
Bozulmadan kalabilmektedirler.
Hazır gıda sanayisinde bu maddelerin kullanımı öylesine büyük boyutlardadır ki ;örneğin sadece İngiltere de bir yıl içinde iki yüz bin tondan fazla gıda katkı maddesi kullanılmıştır.
Bir paket hazır tavuk çorbasında bile ne kadar gıda katkı maddesi kullanıldığı düşünülürse işin boyutları daha kolay anlaşılabilir.;
621 MSG ( Mono Sodyum Glutamat)
635 Sodyum 5 Ribonucleotide
E340 Asit düzenleyici
E471; E472 Baharatlar.Emülgatörler
E150; E102 Boyalar
E320; E321 Antiosidanlar.
Yasalara göre katılan maddenin yüzde biri aşmaması gerekir.
SAĞLIK AÇISINDAN GÜVENLİMİ ?
Altı bin civarında değişik amaçlarla kullanılan katkı maddesi vardır. Bunlar çeşitli isimlerle ve numaralarla tanımlanmaktadır. Özellikle değişik numaraları olan ‘ E ‘ ler ;Sağlık açısından gıda katkıları deyince ilk aklımıza gelenler. Bunların tehlikeli olduğu; kanserojen etkileri olduğu düşünülüyor. Oysaki bunların pek çoğu soya gibi doğal besinlerden elde edildiği için tehlikeli değiller. Ancak yapılan araştırmalar;bazılarının insan sağlığını ciddi boyutlarda tehdit ettiğini gösteriyor. Bu maddelerin tüketimi arttıkça ortaya çıkan rahatsızlıklarda artıyor. Alerjiler; egzama; astım; baş ağrısı; ishal; mide bulantısı; sıklıkla görülen rahatsızlıklar. Sağlıklı olduğunu düşünülen gıdalarla birlikte bile mutlaka bir miktar kimyasal katkı maddesi de tüketiliyor. Bunların hangilerinin zararlı hangilerinin zararsız olduğunu bilmek;mecbur olmadıkça kullanmamak ve vücudumuza giren; kimyasal madde miktarını mümkün olduğunca azaltmak sağlık açısından çok önemli.
RENK VERİCİLER (BOYALAR) :
Kod
İsimler
Kullanımları
Örnekler
Riskler/Yorumlar
Not
E100
CurcuminTurmeric
Turuncu-sarı
MuzluYoğurt
?Kanser
- - -
E101
Riboflavin;
Lactoflavin;
Vitamin B2
Turuncu-sarı
rengi
Bazı kahvaltılık
mısır gevreği türünde yiyeceklerde
Önemli; faydalı bir besin
++
E101a
Riboflavin;
5’fosfat
Sarı renk
Bazı kahvaltılık
mısır gevreği türünde yiyeceklerde
Önemli; faydalı bir besin
++
E102
Tartrazine
“
En çok kullanılan boyalardan biri:balık köftesi;füme balık;çeşitli pastalar;şekerlemeler;kek ve şeker süsleri;bazı dondurmalar;kahve için süt-krema tozu;paket hazır çorbalar;çeşitli aromalar;jöleler;hazır soslar…vb
Özellikle aspirine hassas kişilerde akciğerlerde;burun ve ciltte reaksiyonlar.Hiper-
aktiflik;astım;
egzema;alerjik
kaşıntılar
- -
E104
Kinolin sarısı
(Quinoline)
Yeşilimsi sarı
renk
Bazı gazozlu içecekler;
limonlu pastalar…vb.
Alerjik reaksiyonlar
Hiperaktiflik;aşırı
duyarlılık
- -
E107
Sarı 2G
Sarı renk
Şekerler;soslar;çikolatalar…vb
Şüphelikanserojen;Deneylerde hayvanların böbreklerietkilendi.Ayrıca E102’nin reaksiyonları
- - -
E110
Gün batımı sarısı
Turuncu-sarı
Meyveli yoğurtlar; reçeller;balık köfteleri;fümelibalıklar;salam
pastalar;şekerlerbisküvi çeşitleri;dondurma;jöle-ler;ketçap;gazozlu içecekler..vb
Şüpheli kanserojen;Bazı kişileri güneş Işığına karşı alerjik yapabilir. AyrıcaE102’nin reaksiyonları
- - -
E120
Karminik asit;
Cochineal
Kırmızı
Pahalı olduğun için ender kullanılır.Alkollü içecekler
Embriyo içinzararlıdır.Aşırı duyarlılık;hiper-aktiflik.
- -
E122
Carmoisine;
Azorubine
Yoğurtlar;reçeller;kırmızıpancar turşusu;pastalar;Şekerlemeler;
dondurmalar;paket çorbalar;jöleler…vb.
?Kanser;aşırı duyarlılık
- -
E123
Amaranth
Mor kırmızı
Böğürtlenli yoğurt;çikolatalı pasta;hazır çorbalar;jöleler;dondurmalar
ketçap…vb.
?Kanser;aşırı
duyarlılık;alerjik
kaşıntılar.
- - -
E124
Ponceau 4R;
Cochineal
kırmızı
kırmızı
Çilekli yoğurtlar reçeller;salam;paket çorbalar ketçap;dondurulmuş pizza…vb.
?Kanser;aşırı duyarlılık;E124’e
yakından bağlantılıüç boya 1965’de tüm dünyadayasaklanmış
- - -
E127
Erythrosine BS
Karışık meyve kokteyl konservesi;salam; sosis;pastalar;şekerlemeler;
dondurulmuş pizza…vb.
?Kanser;aşırı
duyarlılık;tiroid rahatsızlıkları.
- - -
128
Kırmızı
Sosisler;bazıçikolatalı pastaçeşitleri…vb.
?Kanser;aşırıduyarlılık.
- - -
E131
Patent mavi
Mavi
Renkli şekerlemeler;bazı
dondurmalar…
?Kanser;aşırı duyarlılık;sinirsel hastalıklar;ayrıca mide bulantısı; düşük tansiyon ve titreme hali de bildirilmiştir.
- - -
E132
Indigo carmine;
Indigotine
Koyu -mavi
Jöle şekerler;renkli şekerle-meler;çikolata kaplı bir takım yiyecekler;hazır soslar.Bu madde ayrıca hastanelerde böbrek fonksiyonlarının kontrolünde kullanılır.
?Kanser;aşırı
duyarlılık;yüksek
tansiyon
- - -
133
Parlak mavi
Çoğunlukla yeşil renk için E102 ile karıştırılır.
Konserve bezelye; bisküviler; dondurmalar ve jöleler…vb.
?Kanser; aşırı duyarlılık; alerjik reaksiyonlar.
- - -
E140
Chlorophyll
yeşil
Yağlar; bazı sebze turşuları …vb.
Güvenli
++
E141
Chlorophyllins
yeşil
Bazı sebze turşuları …vb.
Güvenli
++
E142
Asit parlak yeşil
yeşil
Çeşitli reçeller; konserve çorbalar; pasta çeşitleri;jöleler…vb.
İngiltere’deki kullanımı İngiltere Avrupa Birliğine girmeden önce yasaktı.Aşırı duyarlılık
- -
E150
Karamel
Kahverengi ve karamal tadı
Çeşitli konserve ürünleri; hazır et ürünleri; hamburgerler; kek;pasta;bisküviŞekerleme çeşitleri; çikolatalı ürünlerHazır çrobalar; soslar;soya sosu;Kolalı içecekler; bazı viskiler…vb
?Kanser.
- - -
E151
Siyah;parlak siyah
Mor rengi
Bazı reçeller; meyveli soslar…vb.
Domuzlarda bağırsak kistlerinin oluşmasına neden oldu.Aşırı duyarlılık ve sindirim sorunları.
- -
E153
Karbon siyahı; sebzesel karbon
Siyah
Çikolata kaplı yiyecekler; şekerlemeler…vb.
?Kanser.Bu maddeyle sıkça temasta bulunan işçilerdeki deri kanseriyle bağlantılı
- - -
E154
Kahverengi; kiper kahverengi
Sarı-kahverengi
Bazı fümeli balıklar;sosisler; şekerlemeler; bazı bisküviler…vb.
Bazı ülkelerde yasaklanmıştır. ?Kanser; aşırı duyarlılık.
- - -
155
Kahvarengi; çikolata rengi
Kahverengi
Çikolatalı ürünler
?Kanser; aşırı duyarlılık
- - -
E160
(a)
Alfa-karoten;
Beta-karoten;
Gama-karoten
sarı
Margarinler; peynirler; kek; pasta; bisküvi çeşitleri; şekerlemeler; dondurulmuş pizza; paket puding karışımları…vb.
Doğal bitki pigmentlerinden elde edilir.Güvenli. Ayrıca doğal A vitamini kaynağı
++
E160
(b)
Annatto;Bixin;
Norbixin
Sarı
Annatto alerjik reaksiyonlara neden olabilir.
++
E160
(c)
Capsanthin;
Capsorubin
Turuncu
Kırmızı biberden elde edilir.Güvenli
++
E160
(d)
Lycopene
Kırmızı
Biraz şüpheli
-
E160
(e)
Beta-apo-8’-
carotenal
Turuncu
Güvenli
++
E160
(f)
E160(e)’nin
Etil esteri
Turuncu-sarı
Güvenli
++
E161
Xanthophylls
Sarı
Yumurta ve tavuk yağında bulunmuştur. (Tavuklara yem yoluyla yedirilebilmektedir.)
Araştırmalar yetersiz.
+
E161
(a)
Flavoxanthin
+
E161
(b)
Lutein
+
E161
(c)
Cryptoxanthin
+
E161
(d)
Rubixanthin
+
E161
(e)
Violaxanthin
+
E161
(f)
Rhodoxanthin
+
E163
(d)
Pelargonidin
Kahverengi
-
E163
(e)
Peonidin
Kırmızı
++
++
E163
(f)
Petunidin
Kırmızı
Bazı içecekler
++
E170
Kalsiyum
Karbonat;
(tebeşir)
Beyaz
Kalsiyum katkılı ve(ya) sıkılaştırıcı madde olarak un; şekerlemeler; dondurmalar; vitamin haplarında(…vb) kullanılır.
Doğal mineral.Güvenli. Ancak çoğunlukla doğal gıdasal kalsiyumun yerini almak için yiyeceklere katıldığı için genel gıdasal değerler fakirleşir.
++
E171
Titanyum
diyoksit
Beyaz
Şekerlemeler; soslar
Mineral kaynaklı. Üzerinde çok az araştırma yapılmıştır.
+
E172
Demir oksitler;
Demir hidroksitler
Çeşitli renkler
Bazı deniz ürünleri; kakaolu ezmeler…vb.
Mineral pigmentlerden elde edilir.
++
- -
- -
+
E180
Rubin pigmenti;
Lithol rubine
Kırmızı
Bazı kaşar peynirlerin dış yüzeyleri (kabukları)
Aşırı duyarlılığa neden olabilir.(Peynirin yüzeyi ayrılarak tüketilmediği sürece risk azalır.)
- -
İsimler
Kullanımları
Örnekler
Riskler/Yorumlar
Not
E100
CurcuminTurmeric
Turuncu-sarı
MuzluYoğurt
?Kanser
- - -
E101
Riboflavin;
Lactoflavin;
Vitamin B2
Turuncu-sarı
rengi
Bazı kahvaltılık
mısır gevreği türünde yiyeceklerde
Önemli; faydalı bir besin
++
E101a
Riboflavin;
5’fosfat
Sarı renk
Bazı kahvaltılık
mısır gevreği türünde yiyeceklerde
Önemli; faydalı bir besin
++
E102
Tartrazine
“
En çok kullanılan boyalardan biri:balık köftesi;füme balık;çeşitli pastalar;şekerlemeler;kek ve şeker süsleri;bazı dondurmalar;kahve için süt-krema tozu;paket hazır çorbalar;çeşitli aromalar;jöleler;hazır soslar…vb
Özellikle aspirine hassas kişilerde akciğerlerde;burun ve ciltte reaksiyonlar.Hiper-
aktiflik;astım;
egzema;alerjik
kaşıntılar
- -
E104
Kinolin sarısı
(Quinoline)
Yeşilimsi sarı
renk
Bazı gazozlu içecekler;
limonlu pastalar…vb.
Alerjik reaksiyonlar
Hiperaktiflik;aşırı
duyarlılık
- -
E107
Sarı 2G
Sarı renk
Şekerler;soslar;çikolatalar…vb
Şüphelikanserojen;Deneylerde hayvanların böbreklerietkilendi.Ayrıca E102’nin reaksiyonları
- - -
E110
Gün batımı sarısı
Turuncu-sarı
Meyveli yoğurtlar; reçeller;balık köfteleri;fümelibalıklar;salam
pastalar;şekerlerbisküvi çeşitleri;dondurma;jöle-ler;ketçap;gazozlu içecekler..vb
Şüpheli kanserojen;Bazı kişileri güneş Işığına karşı alerjik yapabilir. AyrıcaE102’nin reaksiyonları
- - -
E120
Karminik asit;
Cochineal
Kırmızı
Pahalı olduğun için ender kullanılır.Alkollü içecekler
Embriyo içinzararlıdır.Aşırı duyarlılık;hiper-aktiflik.
- -
E122
Carmoisine;
Azorubine
“
dondurmalar;paket çorbalar;jöleler…vb.
?Kanser;aşırı duyarlılık
- -
E123
Amaranth
Mor kırmızı
Böğürtlenli yoğurt;çikolatalı pasta;hazır çorbalar;jöleler;dondurmalar
ketçap…vb.
?Kanser;aşırı
duyarlılık;alerjik
kaşıntılar.
- - -
E124
Ponceau 4R;
Cochineal
kırmızı
kırmızı
Çilekli yoğurtlar reçeller;salam;paket çorbalar ketçap;dondurulmuş pizza…vb.
?Kanser;aşırı duyarlılık;E124’e
yakından bağlantılıüç boya 1965’de tüm dünyadayasaklanmış
- - -
E127
Erythrosine BS
“
dondurulmuş pizza…vb.
?Kanser;aşırı
duyarlılık;tiroid rahatsızlıkları.
- - -
128
Kırmızı
“
?Kanser;aşırıduyarlılık.
- - -
E131
Patent mavi
Mavi
Renkli şekerlemeler;bazı
dondurmalar…
?Kanser;aşırı duyarlılık;sinirsel hastalıklar;ayrıca mide bulantısı; düşük tansiyon ve titreme hali de bildirilmiştir.
- - -
E132
Indigo carmine;
Indigotine
Koyu -mavi
Jöle şekerler;renkli şekerle-meler;çikolata kaplı bir takım yiyecekler;hazır soslar.Bu madde ayrıca hastanelerde böbrek fonksiyonlarının kontrolünde kullanılır.
?Kanser;aşırı
duyarlılık;yüksek
tansiyon
- - -
133
Parlak mavi
Çoğunlukla yeşil renk için E102 ile karıştırılır.
Konserve bezelye; bisküviler; dondurmalar ve jöleler…vb.
?Kanser; aşırı duyarlılık; alerjik reaksiyonlar.
- - -
E140
Chlorophyll
yeşil
Yağlar; bazı sebze turşuları …vb.
Güvenli
++
E141
Chlorophyllins
yeşil
Bazı sebze turşuları …vb.
Güvenli
++
E142
Asit parlak yeşil
yeşil
Çeşitli reçeller; konserve çorbalar; pasta çeşitleri;jöleler…vb.
İngiltere’deki kullanımı İngiltere Avrupa Birliğine girmeden önce yasaktı.Aşırı duyarlılık
- -
E150
Karamel
Kahverengi ve karamal tadı
Çeşitli konserve ürünleri; hazır et ürünleri; hamburgerler; kek;pasta;bisküviŞekerleme çeşitleri; çikolatalı ürünlerHazır çrobalar; soslar;soya sosu;Kolalı içecekler; bazı viskiler…vb
?Kanser.
- - -
E151
Siyah;parlak siyah
Mor rengi
Bazı reçeller; meyveli soslar…vb.
Domuzlarda bağırsak kistlerinin oluşmasına neden oldu.Aşırı duyarlılık ve sindirim sorunları.
- -
E153
Karbon siyahı; sebzesel karbon
Siyah
Çikolata kaplı yiyecekler; şekerlemeler…vb.
?Kanser.Bu maddeyle sıkça temasta bulunan işçilerdeki deri kanseriyle bağlantılı
- - -
E154
Kahverengi; kiper kahverengi
Sarı-kahverengi
Bazı fümeli balıklar;sosisler; şekerlemeler; bazı bisküviler…vb.
Bazı ülkelerde yasaklanmıştır. ?Kanser; aşırı duyarlılık.
- - -
155
Kahvarengi; çikolata rengi
Kahverengi
Çikolatalı ürünler
?Kanser; aşırı duyarlılık
- - -
E160
(a)
Alfa-karoten;
Beta-karoten;
Gama-karoten
sarı
Margarinler; peynirler; kek; pasta; bisküvi çeşitleri; şekerlemeler; dondurulmuş pizza; paket puding karışımları…vb.
Doğal bitki pigmentlerinden elde edilir.Güvenli. Ayrıca doğal A vitamini kaynağı
++
E160
(b)
Annatto;Bixin;
Norbixin
Sarı
“
++
E160
(c)
Capsanthin;
Capsorubin
Turuncu
“
++
E160
(d)
Lycopene
Kırmızı
“
-
E160
(e)
Beta-apo-8’-
carotenal
Turuncu
“
++
E160
(f)
E160(e)’nin
Etil esteri
Turuncu-sarı
“
++
E161
Xanthophylls
Sarı
Yumurta ve tavuk yağında bulunmuştur. (Tavuklara yem yoluyla yedirilebilmektedir.)
Araştırmalar yetersiz.
+
E161
(a)
Flavoxanthin
“
“
“
E161
(b)
Lutein
“
“
“
E161
(c)
Cryptoxanthin
“
“
“
E161
(d)
Rubixanthin
“
“
“
E161
(e)
Violaxanthin
“
“
“
E161
(f)
Rhodoxanthin
“
“
“
E163
(d)
Pelargonidin
Kahverengi
“
“
E163
(e)
Peonidin
Kırmızı
“
“
++
E163
(f)
Petunidin
Kırmızı
Bazı içecekler
“
E170
Kalsiyum
Karbonat;
(tebeşir)
Beyaz
Kalsiyum katkılı ve(ya) sıkılaştırıcı madde olarak un; şekerlemeler; dondurmalar; vitamin haplarında(…vb) kullanılır.
Doğal mineral.Güvenli. Ancak çoğunlukla doğal gıdasal kalsiyumun yerini almak için yiyeceklere katıldığı için genel gıdasal değerler fakirleşir.
++
E171
Titanyum
diyoksit
Beyaz
Şekerlemeler; soslar
Mineral kaynaklı. Üzerinde çok az araştırma yapılmıştır.
+
E172
Demir oksitler;
Demir hidroksitler
Çeşitli renkler
Bazı deniz ürünleri; kakaolu ezmeler…vb.
Mineral pigmentlerden elde edilir.
++
- -
- -
+
E180
Rubin pigmenti;
Lithol rubine
Kırmızı
Bazı kaşar peynirlerin dış yüzeyleri (kabukları)
Aşırı duyarlılığa neden olabilir.(Peynirin yüzeyi ayrılarak tüketilmediği sürece risk azalır.)
- -