Günümüzde Doğru Psikoloji Uzmanı Seçmenin Zorluğu ve Köpeksiz Köyde Değneksiz Dolaşanlar
Soru: "Merhaba. 8 yaşında 3.sınıfa giden oğlum var.bizim derdimiz; her akşam bitmeyen ders sıkıntısı. Oğlumuz biz demeden derse oturmuyor. Her akşam hadi hadi demekten bize babasıyla gına geldi. Bazen bugün hiç demiyelim bakalım diyoruz. Amam nerde. Hiç dokunmasan sabaha kadar tv.seyreder. Derse zorla isteksiz oturuyor; ama hemen başlamıyor; sandelyesini döndürüyor; kıpırdıyor kalkıyor dolaşıyor falan. Bir saatde bitmesi gereken ders saat 23.00 de zor birşekilde üstelik yanlış bitiyor. Yani biz nasıl bir yol izlemeliyiz ki çocuğa derslerim var; yapmam lazım; bu benim görevim diye bir düşünce oluşturmalıyız? İlimizde bulunan bir psikolojik danışma merkezine gittik. Orada test yapıldı. Beynin iki tarafının da aynı anda çalıştığını; bir problem olmadığını söylediler. Dikkat eksiklği desek televizyonun başına oturunca dikkatini veriyor. Evde sürekliben ilgileniyorum ve artık çocuk bana düşman gibi. Ama ders için;onun dışında dersden bahsetme çok iyiyiz. Bize yol göstermenizi umuyoruz. Biz mi yanlış yapıyoruz bilmiyorum. Teşekkürler..."
Görüyorsunuz; "beyin; test; beynin iki yakasının da aynı anda çalışması; çıkan sonuç; bir sorun yok vs. vs..."
Oysa sorun çok basit bir ders çalışma sorunu. Çözümü ise sorunun kendisinden daha da basit! Sorun basit; çözümü basit ama yaklaşım çok kompleks!
Cevap. Ne diyeyim; hangi birine ben ne diyeyim; "Köpeksiz köy buldular; değneksiz dolaşıyorlar" diyeyim bari ve konuyla ilgili asıl mevzumuza geçeyim.
"İNTERNETTEN ARAŞTIRDIM; ÖĞRENDİM!"
Kıymetli anne - babalar; internet ihtiyacımız olan her türlü bilgiye kolayca ulaşılabilmesi gibi önemli bir imkanı bize sunmuş olmakla beraber bazı sakıncaları da beraberinde getirmiştir. Bunların başında ise "bilgi kirliliği" sorunu ve doğru bilgiyi seçme zorluğu gelmektedir. Son zamanlarda bir çok velinin; "Hocam bu sorunu ben internetten araştırdım; öğrendim..." dediğine sık sık şahit olmaktayız. Ancak bu hususta şu nokta unutulmamalıdır:
İnternette ulaştığınız her bilgi ne yazık ki doğru bilgi olmayabilmektedir. Hele çocuk davranışları ve çocuk / insan psikolojisi gibi nesnel bilgilerin içine; hatta bizzat bu bilgilerin yerine kendi "öznel görüş; düşünce ve tecrübelerinin" de rahatlıkla katılıp ifade edilebildiği bir alanda. Dolayısı ile; internetten ulaştığınız bir konuda alacağınız bilgi veya öneri; her zaman için psikoloji biliminin evrensel gerçekleri kadar ilgili kişilerin - uzmanların konuyla ilgili şahsi yorumlarını; öznel düşünce ve deneyimlerini de içerebilecektir. Bu durum; internetteki kadar olmasa da; yüzyüze görüştüğünüz uzmanların görüş ve önerilerinin önemli bir kısmı için de geçerlidir aslında. Çünkü psikoloji / davranış bilimi bir matematik değildir!
Örneğin; "Çocuğum sözümü hiç dinlemiyor; ne yapmalıyım" diye sorduğunuzda bir uzman "cezayı ben tasvip etmiyorum; sorunu konuşarak halletmelisin; önce çocukla güzelce konuş; ona anlat; zamanla anlar’" vb. bir yaklaşım gösterebilecekken diğer bir uzman ise size "cezanın doğru ve etkili kullanımının püf noktalarını" anlatan daha bilimsel temelli bir yaklaşımla cevap verebilecektir.
Yine; "Hocam; ders çalışmak istemiyorum; çok soğudum; ne yapmalıyım" diyen bir öğrenciye herhangi bir uzman "önce ders çalışma isteğini" yerine getirerek sorunu çözmeyi öncelleyen bir dizi öneriler sunabilecekken bir diğeri ise tamamen farklı bir yaklaşım ortaya koyabilecektir.
Bu; işin gözardı edilmemesi gereken ve alanın kendine has doğasından da kaynaklanabilen bir yönüdür. Asıl önemli olan diğer yanı ise şudur:
İnternetten ulaşacağınız uzmanların en azından bir kısmı bu işi maddi gayelerle yaptığından; kapanı kurmuş avını bekleyen avcı gibi davranabilecek; her sorunda size hemen terapi almanızı; vakit kaybetmeden (adeta sizi kanamalı bir hasta gibi görerek) bir uzmana başvurmanızı salık verebilecektir. Bu uzman da büyük olasılıkla ya kendisi ya da özel çalışan bir klinik yahut merkez olacaktır. Akabinde de (yine kuvvetle muhtemeldir ki) banka hesap numarası gelecektir. Bütün bunlara; internetten alacağınız yardımlara karşı bir önyargı oluşturmak için değil; gerçekleri hatırlatarak daha dikkatli davranmanızı sağlamak için değiniyorum.
Çocuğunuza yönelik davranışlarınızı alacağınız bu öneriler üzerine bina edeceğinizden; her görüşü ve öneriyi "nasılolsa bilimseldir ve mutlaka doğrudur" düşüncesiyle peşin bir kabul içinde karşılamamanızı; evvela iyice araştırmanızı; seçici bir şekilde hareket etmenizi; bu konuda çok titiz bir tavır takınmanızı özellikle hatırlatmak istiyorum. Dediğim gibi; hele de psikoloji gibi soyut ve subjektif; bulguların her zaman için bir matematik gibi kesinlik arzetmeyebildiği; ağızdan çıkan bilgilerin önemli bir bölümünün kişinin - uzmanın şahsi görüşlerini yansıtabildiği bir alanda.
O bakımdan; insanların paranın sahtesini yaptıkları gibi paranın da insanların sahtesini yapabildiği günümüz dünyasında bu husus çok daha büyük bir önem arzetmektedir.
Unutmayın:
Eskiden aradığınız bir şeyi bulmak zordu. Bulduğunuzda ise o; çok büyük bir olasılıkla doğru olandı. Şimdi ise aradığınız her şey var. Lakin bu sefer de önemli olan; doğrusunu bulabilmek!
Yine unutmayın:
"Bilgiye ulaşmanın yol ve yönteminin bu denli çeşitlendiği; çeşitlendiği nispette de kolaylaştığı günümüzde "uzmanlık - yetkinlik" işi artık büyük ölçüde "bilgi - birikim" meselesi olmaktan çıkmış; daha ziyade mesleki etik; kişisel ahlak ve insani erdem sorunu haline gelmiştir."
Psk. İzzet Güllü