Müzisyen Sağlığında Profil ve Sakatlanmalarda El Rehabilitasyonu Yaklaşımı
TÜRKİYEDEKİ MÜZİK OKULLARINDA AKADEMİK KADRO VE ÖĞRENCİLERİNİN KUMULATİF TRAVMA RİSKİ VE MESLEKİ PROFİLİ-PİLOT ÇALIŞMA
Kumulatif travma riski ve müzisyenlerinin sorunlarına bakış olarak düzenlediğim ankete 2004 sonunda türkiyenin farklı illerinden KONSERVATUAR VE MÜZİK EĞİTİM FAKÜLTELERİNDEN akademik kadro ve müzisyenler cevap verdi.
BURSA –ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ
DENİZLİ
İSTANBUL
Yıldız Teknik üniversitesi
İstanbul Üniversitesi
İstanbul Teknik üniversitesi
Mimar Sinan Üniversitesi
Marmara Üniversitesi
DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ
KONYA SELÇUK ÜNİVERSİTESİ
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ
ANKETE TOPLAM 295 MÜZİSYEN KATILDI
Anket 43 sorudan oluşmaktadır. Anket içeriği;
· Demografik özellikler;
· Kişisel ve aile hikayesi
· Ev ve okul ortamı
· Enstruman çeşidi; enstrumana bğlı çalışma alışkanlıkları
· Kas-iskelet sistemi problemleri
· Kas-iskelet sistemiyle ilgili okul ders-seminer-master programı
· Çalmaya bağlı problemlerde FRY sınıflaması
· Ağrı lokalizasyonları
· Cerrahi ve fizik tedavi
İstatistik ve bulguları toplantı anında sunulacaktır. Pilot çalışmadır. MÜZİSYENLERİ TEDAVİ EDERKEN BİZE YOL GÖSTERECEKTİR.
ENSTRUMAN ÇALAN MÜZİSYENLERDE EL PROBLEMLERİNE BAĞLI EL REHABİLİTASYONU YAKLAŞIMI
Enstruman çalmak; duygu; beyin ve fiziksel aktivite işidir. Elimiz; en iyi enstrumandır.El problemlerini;travma; dejeneratif problemler; non-spesifik bilek ve el ağrısı şeklinde sınıflayabiliriz.
El rehabilitasyonu tedavi programımızı ikiye ayırabiliriz.
A-Cerrahi ve açık travma sonrası tedavi yaklaşımları : Cerrahi aşamasında el cerrahı müzisyene özgü plan yapar . Tesbit süresini erken tutmaya çalışır. Bu aşamada el fizyoterapisti; rehabilitasyonda erken ve geç dönem için tedavi hedeflerini belirler.
B-Cerrahi gerektirmeyen –tekrarlı travmaya bağlı ( overuse) kas-iskelet sistemi problemlerinde konservatif tedavi yaklaşımları : Müzisyenin doğru teşhisle el fizyoterapistine ulaşması gerekir. Takip esnasında cerrahi gerektiren durum gözlenebilir ve bu aşamada el cerrahıyla tekrar irtibata geçilir.
.Prokolüm;
Postür-duruş
Güç
Planlayıp; uyguladığım tedavinin amaçları;
Tedavi modaliteleri;
Sonra;
Çalmaya dönme programında Dr. Norris’in veya modifiye diğer protokoller kullanılır.
· Başlangıçta; basit; yavaş; yumuşak müzik
· Ağrıyı dikkate alarak dereceli olarak programda ilerleme yapılır
· Kolaydan zora ( repertuarda)
· Dinlenme araları ve çalma sürelerinin düzenlenmesi gerekir
· Isınma-çalma-soğuma İYİLEŞME SONRASI DA TEMELDİR.
Enstrumana özgü spesifik egzersizler veenstruman modifikasyonları ile el rehabilitasyonu düzenlenir. MÜZİSYENLE UZUN DÖNEM İLETİŞİMDE OLMAK-TAKİP- BAŞARIYI ARTIRIR.
Müzisyen sağlığı ile uğraşan el fizyoterapistinin bu konuda özelleşmesi ve multidisipliner ( cerrah; müzisyen; öğretmen; öğrencilerde aile ile) çalışması önemlidir. Esas amacımız da müzisyenin bilinçlenmesi; bir sporcu gibi kondisyonunu koruyup; performansını artırması ve kas-iskelet sistemi problemleriyle karşılaşmamasıdır.
Uzm.Fzt.Salime Yılmaz ALTUNBAY
MÜZİSYEN SAĞLIĞI GÜNLERİ – I
Kumulatif travma riski ve müzisyenlerinin sorunlarına bakış olarak düzenlediğim ankete 2004 sonunda türkiyenin farklı illerinden KONSERVATUAR VE MÜZİK EĞİTİM FAKÜLTELERİNDEN akademik kadro ve müzisyenler cevap verdi.
BURSA –ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ
DENİZLİ
İSTANBUL
Yıldız Teknik üniversitesi
İstanbul Üniversitesi
İstanbul Teknik üniversitesi
Mimar Sinan Üniversitesi
Marmara Üniversitesi
DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ
KONYA SELÇUK ÜNİVERSİTESİ
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ
ANKETE TOPLAM 295 MÜZİSYEN KATILDI
- Akademik kadro-28 kişi
- Lisans-173
- Lise-50
- Ortaokul-44
Anket 43 sorudan oluşmaktadır. Anket içeriği;
· Demografik özellikler;
· Kişisel ve aile hikayesi
· Ev ve okul ortamı
· Enstruman çeşidi; enstrumana bğlı çalışma alışkanlıkları
· Kas-iskelet sistemi problemleri
· Kas-iskelet sistemiyle ilgili okul ders-seminer-master programı
· Çalmaya bağlı problemlerde FRY sınıflaması
· Ağrı lokalizasyonları
· Cerrahi ve fizik tedavi
İstatistik ve bulguları toplantı anında sunulacaktır. Pilot çalışmadır. MÜZİSYENLERİ TEDAVİ EDERKEN BİZE YOL GÖSTERECEKTİR.
ENSTRUMAN ÇALAN MÜZİSYENLERDE EL PROBLEMLERİNE BAĞLI EL REHABİLİTASYONU YAKLAŞIMI
Enstruman çalmak; duygu; beyin ve fiziksel aktivite işidir. Elimiz; en iyi enstrumandır.El problemlerini;travma; dejeneratif problemler; non-spesifik bilek ve el ağrısı şeklinde sınıflayabiliriz.
El rehabilitasyonu tedavi programımızı ikiye ayırabiliriz.
A-Cerrahi ve açık travma sonrası tedavi yaklaşımları : Cerrahi aşamasında el cerrahı müzisyene özgü plan yapar . Tesbit süresini erken tutmaya çalışır. Bu aşamada el fizyoterapisti; rehabilitasyonda erken ve geç dönem için tedavi hedeflerini belirler.
B-Cerrahi gerektirmeyen –tekrarlı travmaya bağlı ( overuse) kas-iskelet sistemi problemlerinde konservatif tedavi yaklaşımları : Müzisyenin doğru teşhisle el fizyoterapistine ulaşması gerekir. Takip esnasında cerrahi gerektiren durum gözlenebilir ve bu aşamada el cerrahıyla tekrar irtibata geçilir.
.Prokolüm;
- Teşhis ( el cerrah ve/veya hekim tarafından )
- Hikaye -müzisyenlere özgü hazırlanmış ; enstrumana özgü geçmiş iş analizi-alışkanlıkları içeren;nedene yönelik anket
- Vücut diagramı (ağrı yeri işaretlenir)
Postür-duruş
Güç
- Fonksiyonel kayıbı ölçmek için FRY sınıflaması
Planlayıp; uyguladığım tedavinin amaçları;
- Yara; skar ( cerrahi sonrası)
- Ödem ve ağrıyı azaltmak
- Müzikal pozisyon için ROM ( EKLEM HAREKETİ)
- Modifiye çalmak için erken dönüş programını planlama ve uygulama
- Kuvvetlendirme; endurans ve koordinasyon
- Enstruman kullanımında-ENSTRUMANLA yapılan duyu re-edukasyonu
- Çalmaya tam dönme protokolü
- Sekonder problemleri önlemek için hasta ( müzisyen ) eğitimi
- TRAVMA VE CERRAHİYİ TAKİBEN;
- ENFLAMASYON DURUMLARINDA;
- ÇALMA ANINDA KULLANMAK ÜZERE
Tedavi modaliteleri;
- Elevasyon; kompresyon bantları;soğuk uygulama; tens; ultrason; elektrik stimulasyonu; masaj sayılabilir.
- Egzersizler;etkilenmemiş yapılara aktif eklem hareketleri; manual terapi; mobilizasyon ; germe ve kuvvetlendirme ( Terabant; PNF...)
- Solunum
- Postür egzersizleri
- Gevşeme egzersizleri
- Yürüyüş
- Yüzme
- Feldenkreis; Alexander tekniği; Yoga; Tai-chi............
Sonra;
Çalmaya dönme programında Dr. Norris’in veya modifiye diğer protokoller kullanılır.
· Başlangıçta; basit; yavaş; yumuşak müzik
· Ağrıyı dikkate alarak dereceli olarak programda ilerleme yapılır
· Kolaydan zora ( repertuarda)
· Dinlenme araları ve çalma sürelerinin düzenlenmesi gerekir
· Isınma-çalma-soğuma İYİLEŞME SONRASI DA TEMELDİR.
Enstrumana özgü spesifik egzersizler veenstruman modifikasyonları ile el rehabilitasyonu düzenlenir. MÜZİSYENLE UZUN DÖNEM İLETİŞİMDE OLMAK-TAKİP- BAŞARIYI ARTIRIR.
Müzisyen sağlığı ile uğraşan el fizyoterapistinin bu konuda özelleşmesi ve multidisipliner ( cerrah; müzisyen; öğretmen; öğrencilerde aile ile) çalışması önemlidir. Esas amacımız da müzisyenin bilinçlenmesi; bir sporcu gibi kondisyonunu koruyup; performansını artırması ve kas-iskelet sistemi problemleriyle karşılaşmamasıdır.
Uzm.Fzt.Salime Yılmaz ALTUNBAY
MÜZİSYEN SAĞLIĞI GÜNLERİ – I
Müzisyenlerde Kas İskelet Sistemi Sakatlıklarında Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Yaklaşımları
T. Fizyoterapistler Derneği İstanbul Şubesi
Yıldız Teknik Üniversitesi Vedat Kosal Müzik Araştırmaları Merkezi
11-12 Mart 2005
İSTANBUL