Çocuklarda Öğrenme Güçlüğü
Öğrenme güçlüğü; okul başarısızlığını beraberinde getirir. yaşanan başarısızlığın erken dönemde fark edilmesi çok önemlidir. Okul yıllarının ilk dönemlerinde fark edilen başarısızlık ilköğretim süresince düzeltilmezse; çocuğun tüm okul yaşamını etkileyebilir.
Okul başarısızlığı yaşayan çocuklarda genelde rastlanan durum amaç ve yaşam değerleri eksikliği; değersizlik sonucu oluşan duygusal zorlanmalar; olgunlaşmamış ilişkiler; kendine ve başkalarına yeterince güvenmeme; endişe gibi belirtiler görülür.
Öğrenme Güçlüğünü Etkileyen Faktörler
1. Ev ve Aile Ortamı
1. Özgüven
2. Otonomi; Kendi kendini yönetme
3. Motivasyon
4. Anne-babanın tutumu ve desteği
5. Ebeveynin aşırı baskısı
2. Okul ve Öğretmen
a) Özgüven
Öğrenmeden keyif alıp; haz duymak büyük ölçüde çocuğun özgüvenine bağlıdır. Yakın çevresi çocuğu tanıyıp onun ihtiyaçlarını fark ederek; karşılamaya çalıştığında özgüven için önemli adım atılır.
Öğrenme Güçlüğü Olan Çocuklarda Özgüven Duygusunu Nasıl Geliştirebiliriz?
Okulda sınıf öğretmeni; rehber öğretmen ve aile işbirliği içinde çalışmalıdır.
Öğretmen; çocuğu tenkit etmeden; incitmeden daha iyi sonuçlar elde etmesi için onu destekleyebilir.
1 Çocuğun çok çeşitli faaliyetlerde güçlü ve zayıf yönlerini gözlemleyip aileyle görüş alışverişi yapabilir.
2 Çocuğa inandığını ve güvendiğini yaptığı olumlu bir davranışın ardında söyleyebilir. Ailenin de bunu yapmasını önerebilir.
3 Çocuğun kendini iyi hissetmesine yardımcı olacak yapabileceği hedefler konularak; onun kendisine güvenmesine yardımcı olunabilir.
4 Çocuğun dikkat süresi kısa ise yapılacak faaliyetlerde kısa süreli olabilir.
b) Otonomi – Kendi Kendini Yönetme
Anne ve baba; çocuğun dış dünyayı keşfetmek ve tanımak için yaptığı girişimleri desteklediği; bağımsız olması konusunda çocuğu teşvik ettiği taktirde; çocuk kendi kendini yönetir duruma gelir. Bu aile tarafından yapılmadığında çocuğun okul hayatı da bundan etkilenir.
c) Motivasyon
Öğrenme güçlüğünün bir nedeni de motivasyon eksikliğidir. Motivasyonunu geliştirmek için çocuğun kendine olan güvenini kazandırmak gerekir. Ailenin en önemli görevlerinden biridir bu.
Ailenin çocuğu teşvik edici tutumu; çocuğu yeni şeyler öğrenmeye yöneltir.
d) Başarı konusunda Anne-Babanın Tutumu ve Desteği
Burada önemli olan çocuğun başarılarının saygı ile karşılanması; buna karşılık hazır ve yeterli olmadığı durumlarda; öğrenme güçlüğü yaşadığında ona baskı yapmadan öğretmeniyle işbirliği yapabilmektir. Başarıda anne-babanın okulla ilgili tutumu da önemlidir. Çocuk ebeveynin “öğrenmeye ve akademik başarıya” karşı olan olumsuz tutumunu okula yansıtır. Eğer aile okulu önemsemiyor; öğretmene karşı olumsuz düşünceler taşıyor ve bunu çocuğa yansıtıyorsa çocuk başarısız olabilir. İlgisizlik de aynı şekilde çocuğu köreltir. Desteklenmeyen çocuk; zamanla kendini değersiz biri olarak görür.
e) Ebeveynin Aşırı Baskısı
Sürekli ailesi tarafından baskı gören çocuk yeni girişimlerde bulunamaz; öğrenme güçlüğü çeker. Bu şekilde bir tutum çocuğu içe çekilmesine; utangaçlığa ve umutsuzluğa neden olur.
Okul ve Öğretmen
Öğretmenin öğretim yılı başında sergilediği tutum önemlidir. Bu tutum olumsuz davranışları pekiştirebildiği gibi daha iyi ve doyum sağlayıcı bir okul hayatı için yeni umutlarda yaratabilir.
Her çocuğun kendini duygusal ve sosyal açıda güvenli hissedebileceği; korkularını ve güvensizliğini yenebileceği öğretmeninin ve arkadaşlarının ona gülmeyeceği bir ortama ihtiyacı vardır.Ancak bundan sonra çocuk korkularını ve güvensizliğini yenmeye ve öğrenme güçlüğüyle baş etmeye başlayabilir.
Ailesi tarafından gerekli ihtiyaçları karşılanmayan ve kendine güveni olmayan çocukta okulda yardım olmaksızın kendine olan güvenini geliştirmesi beklenemez.Bu durumda öğretmene önemli bir rol düşmektedir.Çocuğa başarabileceği görev ve sorumluluklar vermelidir.
Okullarda rehberlik servisleri olarak;öğrenme güçlüğü çeken öğrencileri tespit edebilir; aileyi ve sınıf öğretmenini yönlendirebiliriz. Öğrenme güçlüğü çeken bir öğrencinin eğitiminde dikkat edilecek hususlar hem aileye hem öğretmenlere anlatılabilir.
Öğrenme güçlüğü olan çocuklarda kendine güven duygusunu geliştirmek için neler yapılabileceği ile ilgili dokumanlar hazırlanıp; öğretmenlerle paylaşılabilir.
Yine bu çocuklar için öğretim tekniklerinden nasıl faydalanılabilecekleri konusunda; öğretmenler bilgilendirilebilir.
Okul başarısızlığı yaşayan çocuklarda genelde rastlanan durum amaç ve yaşam değerleri eksikliği; değersizlik sonucu oluşan duygusal zorlanmalar; olgunlaşmamış ilişkiler; kendine ve başkalarına yeterince güvenmeme; endişe gibi belirtiler görülür.
Öğrenme Güçlüğünü Etkileyen Faktörler
1. Ev ve Aile Ortamı
1. Özgüven
2. Otonomi; Kendi kendini yönetme
3. Motivasyon
4. Anne-babanın tutumu ve desteği
5. Ebeveynin aşırı baskısı
2. Okul ve Öğretmen
a) Özgüven
Öğrenmeden keyif alıp; haz duymak büyük ölçüde çocuğun özgüvenine bağlıdır. Yakın çevresi çocuğu tanıyıp onun ihtiyaçlarını fark ederek; karşılamaya çalıştığında özgüven için önemli adım atılır.
Öğrenme Güçlüğü Olan Çocuklarda Özgüven Duygusunu Nasıl Geliştirebiliriz?
Okulda sınıf öğretmeni; rehber öğretmen ve aile işbirliği içinde çalışmalıdır.
Öğretmen; çocuğu tenkit etmeden; incitmeden daha iyi sonuçlar elde etmesi için onu destekleyebilir.
1 Çocuğun çok çeşitli faaliyetlerde güçlü ve zayıf yönlerini gözlemleyip aileyle görüş alışverişi yapabilir.
2 Çocuğa inandığını ve güvendiğini yaptığı olumlu bir davranışın ardında söyleyebilir. Ailenin de bunu yapmasını önerebilir.
3 Çocuğun kendini iyi hissetmesine yardımcı olacak yapabileceği hedefler konularak; onun kendisine güvenmesine yardımcı olunabilir.
4 Çocuğun dikkat süresi kısa ise yapılacak faaliyetlerde kısa süreli olabilir.
b) Otonomi – Kendi Kendini Yönetme
Anne ve baba; çocuğun dış dünyayı keşfetmek ve tanımak için yaptığı girişimleri desteklediği; bağımsız olması konusunda çocuğu teşvik ettiği taktirde; çocuk kendi kendini yönetir duruma gelir. Bu aile tarafından yapılmadığında çocuğun okul hayatı da bundan etkilenir.
c) Motivasyon
Öğrenme güçlüğünün bir nedeni de motivasyon eksikliğidir. Motivasyonunu geliştirmek için çocuğun kendine olan güvenini kazandırmak gerekir. Ailenin en önemli görevlerinden biridir bu.
Ailenin çocuğu teşvik edici tutumu; çocuğu yeni şeyler öğrenmeye yöneltir.
d) Başarı konusunda Anne-Babanın Tutumu ve Desteği
Burada önemli olan çocuğun başarılarının saygı ile karşılanması; buna karşılık hazır ve yeterli olmadığı durumlarda; öğrenme güçlüğü yaşadığında ona baskı yapmadan öğretmeniyle işbirliği yapabilmektir. Başarıda anne-babanın okulla ilgili tutumu da önemlidir. Çocuk ebeveynin “öğrenmeye ve akademik başarıya” karşı olan olumsuz tutumunu okula yansıtır. Eğer aile okulu önemsemiyor; öğretmene karşı olumsuz düşünceler taşıyor ve bunu çocuğa yansıtıyorsa çocuk başarısız olabilir. İlgisizlik de aynı şekilde çocuğu köreltir. Desteklenmeyen çocuk; zamanla kendini değersiz biri olarak görür.
e) Ebeveynin Aşırı Baskısı
Sürekli ailesi tarafından baskı gören çocuk yeni girişimlerde bulunamaz; öğrenme güçlüğü çeker. Bu şekilde bir tutum çocuğu içe çekilmesine; utangaçlığa ve umutsuzluğa neden olur.
Okul ve Öğretmen
Öğretmenin öğretim yılı başında sergilediği tutum önemlidir. Bu tutum olumsuz davranışları pekiştirebildiği gibi daha iyi ve doyum sağlayıcı bir okul hayatı için yeni umutlarda yaratabilir.
Her çocuğun kendini duygusal ve sosyal açıda güvenli hissedebileceği; korkularını ve güvensizliğini yenebileceği öğretmeninin ve arkadaşlarının ona gülmeyeceği bir ortama ihtiyacı vardır.Ancak bundan sonra çocuk korkularını ve güvensizliğini yenmeye ve öğrenme güçlüğüyle baş etmeye başlayabilir.
Ailesi tarafından gerekli ihtiyaçları karşılanmayan ve kendine güveni olmayan çocukta okulda yardım olmaksızın kendine olan güvenini geliştirmesi beklenemez.Bu durumda öğretmene önemli bir rol düşmektedir.Çocuğa başarabileceği görev ve sorumluluklar vermelidir.
Okullarda rehberlik servisleri olarak;öğrenme güçlüğü çeken öğrencileri tespit edebilir; aileyi ve sınıf öğretmenini yönlendirebiliriz. Öğrenme güçlüğü çeken bir öğrencinin eğitiminde dikkat edilecek hususlar hem aileye hem öğretmenlere anlatılabilir.
Öğrenme güçlüğü olan çocuklarda kendine güven duygusunu geliştirmek için neler yapılabileceği ile ilgili dokumanlar hazırlanıp; öğretmenlerle paylaşılabilir.
Yine bu çocuklar için öğretim tekniklerinden nasıl faydalanılabilecekleri konusunda; öğretmenler bilgilendirilebilir.