Çocuklarda Özgüven Sorunları
ÇOCUKLARDA ÖZGÜVEN SORUNLARI
Özgüven doğumdan itibaren insan yaşamı için gelişmesi gereken en temel bceri alanıdır. Özgüveni yeterli gelişim periyodunu yaşayamamış bireylerde yaşamın tüm alanlarında sorunlar olduğunu gözlemliyoruz. Kişi yaşadığı sorunların çözümünde kendi sorumluluğunu alamadığı için gerek özel gerek iş ilişkilerinde sorunlar yaşayabiliyor. Özgüven geliştirme sürecinin çocuklukta başladığını düşünürsek; anne ve babaya başarılı sorunlarıyla yüzleşebilen güvenli bir ilişki geliştirebilen bir birey yetiştirmek için büyük bir görev düşmekte. Özgüvenin tanımı yapıldığında en çok kullanılan ifadeler; “ kendisiyle barışık ” ve “kendisinden memnun ” ‘’sorunlarıyla yüzleşebilen’’ ‘’güvenli ilişki kurabilen’’ ifadeleridir. Günümüzde özellikle bireysel psikoterapi süreçlerine baktığımıza özgüven sorunu yaşayan kişilerin daha çok destek aldığını görüyoruz. Aile Evlilik; Çocuk ;ergen sorunlarıyla yüzleşmekte ve iş performansında bu kişiler önemli sorunlar yaşayabilmekteler. Bu kapsamda çocuklukta geliştirilmeye başlanması gereken Özgüven kavramını iki boyutta ele almak mümkündür.
1.İç özgüven 2. Dış Özgüven
İç güveni yüksek olan bireyler; kendini seven; tanıyan; kendine açık hedefler koyabilen ve olumlu düşünen bireylerdir.
Dış özgüveni yüksek olan bireyler ise; iletişim becerileri yüksek; kendini iyi ifade edebilen; kendini ortaya koyabilen bireylerdir.
Bu özellikler doğuştan mı gelir; yoksa çevresel etkilere mi bağlıdır? Doğuştan bazı eğilimler vardır; bununla birlikte ailenin ve yakın çevrenin yönlendirmeleriyle çocukta oluşmaya başlar. Güven duygusunun temeli çocuklukta atılır. Güven ve ona bağlı öğrenme eğilimi; bebeğin sevgi ve ilgi başta olmak üzere tam temel ihtiyaçlarının annesi tarafından zamanında karşılamasıyla doğrudan ilişkilidir. Dünyanın ve çevresindekilerin ne kadar güvenilebilir olduğuna bağlı olarak; temel güven duygusu gelişir. Çocuk büyüdükçe ; becerilerine; yeteneklerine ve kendisinin ne kadar değerli olduğuna bakarak kendine güvenini yapılandırır.
Çocuğun kendi hakkında söyledikleri de önemlidir. Onun kendini küçümser şekilde konuşması; kendine güvenin düşük olduğunu gösteren önemli bir gösterge olabilir.
Kendine güveni olmayan çocuk; 1) Başkalarına sözel ya da fiziksel olarak kabadayılığa başlar. 2) Daha önce hoşlandığı sosyal ilişkilerden geri çekilir. 3) Yeni şeyleri öğrenme konusunda dirençli olmaz. 4) Sürekli dikkati üzerine çekmeye çalışır. 5) Sevilmediğini ya da ödüllendirilmediğini düşünür.
Okul çağındaki çocuklar ve aileler için rehberlik servisi; birtakım çalışmalar yapabilir. Ailelere özgüvenin ne olduğu; önemi; özgüveni olmayan çocuğun özellikleri hakkında seminerler verilebilir. Ailelere hangi kaynaklardan ne şekilde faydalanabilecekleri konusunda yardımcı olunabilir.
Grup rehberliği çalışmaları yapılabilir. Grup rehberliği; çocukların problem durum ve davranışlarını belirlemelerine yardımcı olacak etkili bir yoldur. Bu çalışmayla çocuklara; kendileri hakkındaki düşünce ve duygularını geliştirecek yeni beceri ve davranışlar öğretilebilir. Yapılan oturumlarda; çocukların sevildikleri ve yeterli oldukları duyguları merkeze alınarak çalışıldığında çocukların olumlu bir özgüven geliştirmesi sağlanmış olur.
Özgüvenin Geliştirilmesine Yönelik Yapılabilecek Grup Etkinliklerinin Amaçları Nelerdir?
Özgüven doğumdan itibaren insan yaşamı için gelişmesi gereken en temel bceri alanıdır. Özgüveni yeterli gelişim periyodunu yaşayamamış bireylerde yaşamın tüm alanlarında sorunlar olduğunu gözlemliyoruz. Kişi yaşadığı sorunların çözümünde kendi sorumluluğunu alamadığı için gerek özel gerek iş ilişkilerinde sorunlar yaşayabiliyor. Özgüven geliştirme sürecinin çocuklukta başladığını düşünürsek; anne ve babaya başarılı sorunlarıyla yüzleşebilen güvenli bir ilişki geliştirebilen bir birey yetiştirmek için büyük bir görev düşmekte. Özgüvenin tanımı yapıldığında en çok kullanılan ifadeler; “ kendisiyle barışık ” ve “kendisinden memnun ” ‘’sorunlarıyla yüzleşebilen’’ ‘’güvenli ilişki kurabilen’’ ifadeleridir. Günümüzde özellikle bireysel psikoterapi süreçlerine baktığımıza özgüven sorunu yaşayan kişilerin daha çok destek aldığını görüyoruz. Aile Evlilik; Çocuk ;ergen sorunlarıyla yüzleşmekte ve iş performansında bu kişiler önemli sorunlar yaşayabilmekteler. Bu kapsamda çocuklukta geliştirilmeye başlanması gereken Özgüven kavramını iki boyutta ele almak mümkündür.
1.İç özgüven 2. Dış Özgüven
İç güveni yüksek olan bireyler; kendini seven; tanıyan; kendine açık hedefler koyabilen ve olumlu düşünen bireylerdir.
Dış özgüveni yüksek olan bireyler ise; iletişim becerileri yüksek; kendini iyi ifade edebilen; kendini ortaya koyabilen bireylerdir.
Bu özellikler doğuştan mı gelir; yoksa çevresel etkilere mi bağlıdır? Doğuştan bazı eğilimler vardır; bununla birlikte ailenin ve yakın çevrenin yönlendirmeleriyle çocukta oluşmaya başlar. Güven duygusunun temeli çocuklukta atılır. Güven ve ona bağlı öğrenme eğilimi; bebeğin sevgi ve ilgi başta olmak üzere tam temel ihtiyaçlarının annesi tarafından zamanında karşılamasıyla doğrudan ilişkilidir. Dünyanın ve çevresindekilerin ne kadar güvenilebilir olduğuna bağlı olarak; temel güven duygusu gelişir. Çocuk büyüdükçe ; becerilerine; yeteneklerine ve kendisinin ne kadar değerli olduğuna bakarak kendine güvenini yapılandırır.
Çocuğun kendi hakkında söyledikleri de önemlidir. Onun kendini küçümser şekilde konuşması; kendine güvenin düşük olduğunu gösteren önemli bir gösterge olabilir.
Kendine güveni olmayan çocuk; 1) Başkalarına sözel ya da fiziksel olarak kabadayılığa başlar. 2) Daha önce hoşlandığı sosyal ilişkilerden geri çekilir. 3) Yeni şeyleri öğrenme konusunda dirençli olmaz. 4) Sürekli dikkati üzerine çekmeye çalışır. 5) Sevilmediğini ya da ödüllendirilmediğini düşünür.
Okul çağındaki çocuklar ve aileler için rehberlik servisi; birtakım çalışmalar yapabilir. Ailelere özgüvenin ne olduğu; önemi; özgüveni olmayan çocuğun özellikleri hakkında seminerler verilebilir. Ailelere hangi kaynaklardan ne şekilde faydalanabilecekleri konusunda yardımcı olunabilir.
Grup rehberliği çalışmaları yapılabilir. Grup rehberliği; çocukların problem durum ve davranışlarını belirlemelerine yardımcı olacak etkili bir yoldur. Bu çalışmayla çocuklara; kendileri hakkındaki düşünce ve duygularını geliştirecek yeni beceri ve davranışlar öğretilebilir. Yapılan oturumlarda; çocukların sevildikleri ve yeterli oldukları duyguları merkeze alınarak çalışıldığında çocukların olumlu bir özgüven geliştirmesi sağlanmış olur.
Özgüvenin Geliştirilmesine Yönelik Yapılabilecek Grup Etkinliklerinin Amaçları Nelerdir?
- Çocukların kendileri hakkındaki duygularını ve kişisel özelliklerini belirlemelerine yardım etmek
- Çocukların farkına vardıkları özelliklerini ifade edebilmekte yardım etmek
- Benlik saygısı ve yeterlilik duygularını geliştirebilmek
- Sağlıklı karar vermenin olumlu düşünce ve duyguların geliştirilmesindeki önemini vurgulamak