Aşk Öğeleri
Psikolojideki bazı “bağlanma” çalışmaları;nasıl bir aşık olduğumuzun çocukluğumuzda anne-babamızla nasıl bir ilişki içinde olduğumuzla ilişkilendirilebileğini ortaya koyuyor.İlk çocukluk yaşantılarınız sonrakileri şekillendirebiliyor.Stermberg e göre bunun oluşması içinde belli öğeler gerekiyor.
Sternberg`in üçlü aşk kuramı`na göre üç öğeden oluşuyor:
Yakınlık; Tutku ve Adanmışlık. sternberg; bu kavramların tanımını şöyle açıklıyor:
Mahremiyet: aşk ilişkilerinde yakınlık ve bağlılık hisleri
Tutku: aşktaki fiziksel çekimi; cinsel ihtiyaçları ve romantizm
Adanmışlık: içinde bulunulan aşk ilişkisini sürdürme istenci
Sternberg; aşk çeşitlerini bu üç öğenin çeşitli birleşimleriyle açıklıyor.
Hoşlantı : mahremiyet öğesi barındırıyorsa da tutku ve adanmışlık hisleri içermiyor.
Romantik aşk: mahremiyet ve tutku hisleriyle örülü; ancak bu aşkta adanmışlığa yer verilmiyor.
Arkadaşça sevgi: taraflar birbirlerine karşı mahremiyet ve adanmışlık duyuyor. Ancak tutku söz konusu değil.
Boş aşk: taraflar birbirlerine karşı yalnızca adanmışlık hissi duyuyorlar.
Ahmakça aşk: adanmışlık ve tutku barındırsa da; yakınlık ve bağlılık duyulmuyor.
Çıldırtan aşk: taraflar birbirlerine karşı yalnızca tutku hissediyor.
Tamamlayıcı aşk: bu; en güçlü aşk formu. Taraflar birbirlerine karşı hem yakınlık; hem tutku;hem de adanmışlık hissi duyuyorlar.
Bu üç öğenin ilişkideki önemi; ilişkinin uzun mu yoksa kısa soluklu mu olduğuna bağlı olarak değişiyor. Örneğin; tutku öğesi kısa süreli ilişkilerde daha anlamlıyken; adanmışlık ve mahremiyet hissi uzun süreli ilişkileri daha iyi anlatıyor.Bu durumda tek başına tutku;tek başına adanmışlık yada tek başına mahremiyet ilişkilerin uzun soluklu olmasını sağlamamaktadır.Aşk ilişkisi içindeki kişinin kişilik yapısı;geçmiş yaşantıları(çocukluk);gelecek beklentileri ilişki üzerinde etkilidir.Çocukluk yıllarınızın nasıl geçtiği;ne derece ilgi gördüğünüz;ne derece önemsendiğiniz;kendinizi nasıl ifade ettiğiniz ileriki yıllarınızda nasıl bir kişiyle ilişki yaşayacağınızda etkilidir.Örneğin;babadan sevgi;ilgi göremeyen;kendini ona karşı iyi ifade edemediğini düşünen bir kız çocuğu ileriki yıllarda Şefkat unsurunu ilişkisinde ön planda tutuyor ve mahremiyet baskın bir ilişki yaşamak istiyor.Öte yandan ;her aile bireyi tarafından aşırı ilgiye maruz bırakılmış; sürekli kontrol altında tutulan ve her yaptığı denetlenen çocuklar ise Tutku öğesini ön planda tutuyorlar.
Aşk ilişkisi içinde tüm öğeleri bulabilmeniz dileğiyle....
AŞK TÜRLERİ:
Birincil Aşk Stilleri
Eros – Tutkulu aşk: Eros stilindeki aşk daima güçlü bir fiziksel çekimle başlar. Bu stili tercih eden aşıkların kafasında ideal bir partner tipi vardır ve bu ideal tipin çok fazla rastlanır olmadığının farkındadırlar. Bu yüzden o ideale uyuyor görünen birisiyle karşılaştıklarında yoğun heyecan yaşarlar.
Storge – Arkadaşça aşk: Bu aşıkların kafalarında fiziksel olarak ideal tip yoktur; asla bilinçli olarak partner seçmezler. Eğlenceli aktiviteler seçerler; aynı şeyleri yapanlarla tanışır bunları birlikte sürdürürler. Yani etkinlikleri ve ilgileri paylaşmak önemlidir.
Ludus – Oyun gibi aşk: Bu aşk stilinde kişiler aşkı bir oyun ya da keyifli bir yaşantı olarak görürler. İlişkiyle fazla ilgili değildirler. İlişkilerini sorumluluk almadan özgürce sürdürmek isterler. Çok eşliliğe açıktırlar.
İkincil Aşk Stilleri
Mania – Sahiplenici aşk: Bu aşk stili eros ve ludic stillerinin karışımıdır. Takıntılı biçimde âşık oldukları kişiyle meşguldürler; onun tarafından sevildiklerinin sürekli onaylanmasını beklerler. Kıskanç ve sahiplenici davranırlar. Sevgililerine karşı tutarsızdırlar.
Pragma - Mantıklı aşk: Ludus ve Storge stillerinin bir kombinasyonudur. Bu stilde insanlar adeta alışveriş listesi gibi bir liste ile yola çıkar ve âşık olacakları uygun birini ararlar. Bu erostaki gibi belli bir fiziksel tip belirlemekten oldukça farklıdır. Aşkı bu şekilde yaşayanlar partnerlerinde önceden belirledikleri özellikleri aramakta ve ilişkide uyuma önem vermektedirler.
Agape - Özgeci Aşk: Bencil olmayan; verici aşkı ifade eder. Bu aşk stilinde kişi aşkı bir “görev” gibi görür. Yani âşık kalbiyle değil aklıyla hareket eder. Bu aşk stili; duygudan çok niyetin ifadesidir. Eros ve storge stillerinin bir kombinasyonudur. Bu aşk stilinde; âşık sevdiği kişiyi şefkatle gözetmek için yoğun bir görev hissi duyar ve o kişiyi böyle bir gözetime ihtiyacı olan kişi olarak tanımlar. Dolayısıyla; partnerinin kendisine ihtiyacı olmadığına ya da onun başkasıyla daha mutlu olacağına karar verirse ilişkiyi bitirebilir.
Lee’nin yaklaşımına göre; birincil ve ikincil aşk türlerinin dışında bunların olası kombinasyonları kadar farklı aşk türünden söz etmek mümkündür.
Sternberg`in üçlü aşk kuramı`na göre üç öğeden oluşuyor:
Yakınlık; Tutku ve Adanmışlık. sternberg; bu kavramların tanımını şöyle açıklıyor:
Mahremiyet: aşk ilişkilerinde yakınlık ve bağlılık hisleri
Tutku: aşktaki fiziksel çekimi; cinsel ihtiyaçları ve romantizm
Adanmışlık: içinde bulunulan aşk ilişkisini sürdürme istenci
Sternberg; aşk çeşitlerini bu üç öğenin çeşitli birleşimleriyle açıklıyor.
Hoşlantı : mahremiyet öğesi barındırıyorsa da tutku ve adanmışlık hisleri içermiyor.
Romantik aşk: mahremiyet ve tutku hisleriyle örülü; ancak bu aşkta adanmışlığa yer verilmiyor.
Arkadaşça sevgi: taraflar birbirlerine karşı mahremiyet ve adanmışlık duyuyor. Ancak tutku söz konusu değil.
Boş aşk: taraflar birbirlerine karşı yalnızca adanmışlık hissi duyuyorlar.
Ahmakça aşk: adanmışlık ve tutku barındırsa da; yakınlık ve bağlılık duyulmuyor.
Çıldırtan aşk: taraflar birbirlerine karşı yalnızca tutku hissediyor.
Tamamlayıcı aşk: bu; en güçlü aşk formu. Taraflar birbirlerine karşı hem yakınlık; hem tutku;hem de adanmışlık hissi duyuyorlar.
Bu üç öğenin ilişkideki önemi; ilişkinin uzun mu yoksa kısa soluklu mu olduğuna bağlı olarak değişiyor. Örneğin; tutku öğesi kısa süreli ilişkilerde daha anlamlıyken; adanmışlık ve mahremiyet hissi uzun süreli ilişkileri daha iyi anlatıyor.Bu durumda tek başına tutku;tek başına adanmışlık yada tek başına mahremiyet ilişkilerin uzun soluklu olmasını sağlamamaktadır.Aşk ilişkisi içindeki kişinin kişilik yapısı;geçmiş yaşantıları(çocukluk);gelecek beklentileri ilişki üzerinde etkilidir.Çocukluk yıllarınızın nasıl geçtiği;ne derece ilgi gördüğünüz;ne derece önemsendiğiniz;kendinizi nasıl ifade ettiğiniz ileriki yıllarınızda nasıl bir kişiyle ilişki yaşayacağınızda etkilidir.Örneğin;babadan sevgi;ilgi göremeyen;kendini ona karşı iyi ifade edemediğini düşünen bir kız çocuğu ileriki yıllarda Şefkat unsurunu ilişkisinde ön planda tutuyor ve mahremiyet baskın bir ilişki yaşamak istiyor.Öte yandan ;her aile bireyi tarafından aşırı ilgiye maruz bırakılmış; sürekli kontrol altında tutulan ve her yaptığı denetlenen çocuklar ise Tutku öğesini ön planda tutuyorlar.
Aşk ilişkisi içinde tüm öğeleri bulabilmeniz dileğiyle....
AŞK TÜRLERİ:
Birincil Aşk Stilleri
Eros – Tutkulu aşk: Eros stilindeki aşk daima güçlü bir fiziksel çekimle başlar. Bu stili tercih eden aşıkların kafasında ideal bir partner tipi vardır ve bu ideal tipin çok fazla rastlanır olmadığının farkındadırlar. Bu yüzden o ideale uyuyor görünen birisiyle karşılaştıklarında yoğun heyecan yaşarlar.
Storge – Arkadaşça aşk: Bu aşıkların kafalarında fiziksel olarak ideal tip yoktur; asla bilinçli olarak partner seçmezler. Eğlenceli aktiviteler seçerler; aynı şeyleri yapanlarla tanışır bunları birlikte sürdürürler. Yani etkinlikleri ve ilgileri paylaşmak önemlidir.
Ludus – Oyun gibi aşk: Bu aşk stilinde kişiler aşkı bir oyun ya da keyifli bir yaşantı olarak görürler. İlişkiyle fazla ilgili değildirler. İlişkilerini sorumluluk almadan özgürce sürdürmek isterler. Çok eşliliğe açıktırlar.
İkincil Aşk Stilleri
Mania – Sahiplenici aşk: Bu aşk stili eros ve ludic stillerinin karışımıdır. Takıntılı biçimde âşık oldukları kişiyle meşguldürler; onun tarafından sevildiklerinin sürekli onaylanmasını beklerler. Kıskanç ve sahiplenici davranırlar. Sevgililerine karşı tutarsızdırlar.
Pragma - Mantıklı aşk: Ludus ve Storge stillerinin bir kombinasyonudur. Bu stilde insanlar adeta alışveriş listesi gibi bir liste ile yola çıkar ve âşık olacakları uygun birini ararlar. Bu erostaki gibi belli bir fiziksel tip belirlemekten oldukça farklıdır. Aşkı bu şekilde yaşayanlar partnerlerinde önceden belirledikleri özellikleri aramakta ve ilişkide uyuma önem vermektedirler.
Agape - Özgeci Aşk: Bencil olmayan; verici aşkı ifade eder. Bu aşk stilinde kişi aşkı bir “görev” gibi görür. Yani âşık kalbiyle değil aklıyla hareket eder. Bu aşk stili; duygudan çok niyetin ifadesidir. Eros ve storge stillerinin bir kombinasyonudur. Bu aşk stilinde; âşık sevdiği kişiyi şefkatle gözetmek için yoğun bir görev hissi duyar ve o kişiyi böyle bir gözetime ihtiyacı olan kişi olarak tanımlar. Dolayısıyla; partnerinin kendisine ihtiyacı olmadığına ya da onun başkasıyla daha mutlu olacağına karar verirse ilişkiyi bitirebilir.
Lee’nin yaklaşımına göre; birincil ve ikincil aşk türlerinin dışında bunların olası kombinasyonları kadar farklı aşk türünden söz etmek mümkündür.