Bağımlılık Nedir?
Bağımlılık; bir maddenin ya da bir etkinliğin ruh ve-veya fiziksel sağlığı kötü yönde etkilemesine karşın kullanımının devam edilmesidir.
İrade; bir şey yapıp yapmamaya karar verme gücüdür.
Herhangi bir şeyin bağımlısı olan kişilere ‘neden’ diye sorduğunuza hep ayni cevabı alırsınız.
‘Kendimi kontrol edemiyorum.’
Bağımlılıktaki en büyük problemin iradenin kontrol edilememesi olduğu düşünülmektedir. Yani bağımlı olan kişi bir şeyi yapıp yapmayacağına sağlıklı karar veremez. Fakat her ne kadar bağımlılıktaki problemin kişinin kendi iradesini kontrol edememesi olarak görülse de durum bundan daha farklıdır.
Bir kişinin bağımlı olmasının asıl nedeni; bağımlısı olduğu maddenin; kişinin düşünce ve davranışlarını kontrol etmesidir yani kişi maddeyi değil madde kişiyi yönetir.
Bağımlılık;
Ruhsal ve Fiziksel Bağımlılık olarak ikiye ayrılır:
1.) Ruhsal; Psikolojik; Bağımlılık: Yaygın olarak görülenlerden bazıları
-İnternet Bağımlılığı
-Hız-Adrenalin Bağımlılığı
- Bir İnsana Olan Bağımlılık; Anne-Baba -Eş
-Cinsel Bağımlılık vs….
Bu tür ruhsal bağımlılarda kişi etkinlik esnasında psikolojik bir tatmin alır. Ve aldığı tatmin neticesinde kendisini bağımlı olduğu durumdan uzaklaştırmada zorluk yaşar. Gündelik yaşamını bağımlısı olduğu etkinliğe göre şekillendirir. Kişinin adaptasyonunu zorlaştıracaktır; zira kişi yakınlarından ve arkadaşlarından tepki alacaktır.
2.) Fiziksel Bağımlılık: Keyif veren maddelerle ilişkilidir. Kişi maddeyi aldığında keyif alır ve zamanla maddeye alışır. Madde etkisini kaybettikten sonra sıkıntı yaşamaya başlar. Yoksunluk belirtileri ortaya çıkar. Madde kullanımında ruhsal ve fiziksel belirtiler birlikte görülmektedir.
-Sigara
-Alkol
-Kafein
-Uyuşturucu Maddeler
NE ZAMAN; NEDEN?
İnsanlar doğası gereği kendilerini koruma içgüdüsü ile yaratılırlar. Bebekler dahi karınları acıktığında bunu ağlayarak gösterirler yani kendilerini bir şekilde korumuş olurlar. Kendimizi korumakla birlikte bizim için zararlı olan şeylerden kaçınma eğilimindeyizdir.
O halde bizim için bu denli zararlı olan bir durumdan neden uzaklaşamıyoruz?
Psikolojik ve fizyolojik bağımlılık yaratan maddelerin bir çoğu; bir yakının kaybından ya da travma yaratan bir durumdan sonra; bos vaktin fazlalığından bir nevi zaman geçirme adına; arkadaş yönlendirmesiyle ya da sadece meraktan kullanılır. Ve sonra bir şekilde alışanlık haline dönüşür.
Bağımlılıklar; bazı kişilerde bebeklik döneminde başlar. Her ağladığında kendisini annesinin kucağında bulan ve annesinin benzer tepkileriyle karsılaşan bebek; daha sonra her istediği yapılan çocuğa dönüşecektir. Dolayısıyla çocukta doyum azalacağından çocuk bağımlı adayı haline gelecektir.
Bununla birlikte birçok bağımlılığın ortaya çıkışı ergenlik dönemi itibari ile başlar. Kendini anlama ve tanıma sürecinde olan genç risk alma eğilimindedir ve deneyerek öğrenir. Olacakları ve çevresindekileri kötü yorumlamaz; böylelikle uyaranları tehlike olarak algılamaz ve dener.
Özellikle bağımlılık yaratan maddeler için; merak ile başlayan bu süreçte beyin zevk veren maddeyi tanır ve kodlar. O maddeye karşı hassasiyet gelişir. Maddenin bağımlısı olan kişi sürekli aynı keyfi alacağını sandığından kullanıma devam eder. Ancak alınan keyif sadece ilk kullanıma mahsustur; bundan sonraki süreç kişiye keyif değil acı verecektir.
Gençlerin ve bağımlı olan diğer kişilerin kendini anlama ve tanıma esnasında ailesi ve yakin çevresi dikkatli olmalıdır. Aşırı müdahaleci değil ancak tedbirli olunmalı; gençle doğru iletişim kurulmalı; onun dilinden konuşmaya çalışılmalı ve yapacağı yanlışlarda aşırı tepkiler verilmemelidir. Bağımlı olunan maddeden veya etkinlikten moral ve motivasyon sayesinde uzaklaşılabilir. Durumun ilerlediği ve kişinin hem kendisi hem de çevresi için tehdit yarattığı gözlemlediğinde mutlaka yardım alınmalıdır.
Ve en önemli noktalardan biri çocuklar ve gençler iradelerine hakim olmayı öğrenmeli ve kendilerine zarar verecek madde; kişi ve etkinliklerden uzak durmalıdırlar.
Sevgilerimle
İrade; bir şey yapıp yapmamaya karar verme gücüdür.
Herhangi bir şeyin bağımlısı olan kişilere ‘neden’ diye sorduğunuza hep ayni cevabı alırsınız.
‘Kendimi kontrol edemiyorum.’
Bağımlılıktaki en büyük problemin iradenin kontrol edilememesi olduğu düşünülmektedir. Yani bağımlı olan kişi bir şeyi yapıp yapmayacağına sağlıklı karar veremez. Fakat her ne kadar bağımlılıktaki problemin kişinin kendi iradesini kontrol edememesi olarak görülse de durum bundan daha farklıdır.
Bir kişinin bağımlı olmasının asıl nedeni; bağımlısı olduğu maddenin; kişinin düşünce ve davranışlarını kontrol etmesidir yani kişi maddeyi değil madde kişiyi yönetir.
Bağımlılık;
Ruhsal ve Fiziksel Bağımlılık olarak ikiye ayrılır:
1.) Ruhsal; Psikolojik; Bağımlılık: Yaygın olarak görülenlerden bazıları
-İnternet Bağımlılığı
-Hız-Adrenalin Bağımlılığı
- Bir İnsana Olan Bağımlılık; Anne-Baba -Eş
-Cinsel Bağımlılık vs….
Bu tür ruhsal bağımlılarda kişi etkinlik esnasında psikolojik bir tatmin alır. Ve aldığı tatmin neticesinde kendisini bağımlı olduğu durumdan uzaklaştırmada zorluk yaşar. Gündelik yaşamını bağımlısı olduğu etkinliğe göre şekillendirir. Kişinin adaptasyonunu zorlaştıracaktır; zira kişi yakınlarından ve arkadaşlarından tepki alacaktır.
2.) Fiziksel Bağımlılık: Keyif veren maddelerle ilişkilidir. Kişi maddeyi aldığında keyif alır ve zamanla maddeye alışır. Madde etkisini kaybettikten sonra sıkıntı yaşamaya başlar. Yoksunluk belirtileri ortaya çıkar. Madde kullanımında ruhsal ve fiziksel belirtiler birlikte görülmektedir.
-Sigara
-Alkol
-Kafein
-Uyuşturucu Maddeler
NE ZAMAN; NEDEN?
İnsanlar doğası gereği kendilerini koruma içgüdüsü ile yaratılırlar. Bebekler dahi karınları acıktığında bunu ağlayarak gösterirler yani kendilerini bir şekilde korumuş olurlar. Kendimizi korumakla birlikte bizim için zararlı olan şeylerden kaçınma eğilimindeyizdir.
O halde bizim için bu denli zararlı olan bir durumdan neden uzaklaşamıyoruz?
Psikolojik ve fizyolojik bağımlılık yaratan maddelerin bir çoğu; bir yakının kaybından ya da travma yaratan bir durumdan sonra; bos vaktin fazlalığından bir nevi zaman geçirme adına; arkadaş yönlendirmesiyle ya da sadece meraktan kullanılır. Ve sonra bir şekilde alışanlık haline dönüşür.
Bağımlılıklar; bazı kişilerde bebeklik döneminde başlar. Her ağladığında kendisini annesinin kucağında bulan ve annesinin benzer tepkileriyle karsılaşan bebek; daha sonra her istediği yapılan çocuğa dönüşecektir. Dolayısıyla çocukta doyum azalacağından çocuk bağımlı adayı haline gelecektir.
Bununla birlikte birçok bağımlılığın ortaya çıkışı ergenlik dönemi itibari ile başlar. Kendini anlama ve tanıma sürecinde olan genç risk alma eğilimindedir ve deneyerek öğrenir. Olacakları ve çevresindekileri kötü yorumlamaz; böylelikle uyaranları tehlike olarak algılamaz ve dener.
Özellikle bağımlılık yaratan maddeler için; merak ile başlayan bu süreçte beyin zevk veren maddeyi tanır ve kodlar. O maddeye karşı hassasiyet gelişir. Maddenin bağımlısı olan kişi sürekli aynı keyfi alacağını sandığından kullanıma devam eder. Ancak alınan keyif sadece ilk kullanıma mahsustur; bundan sonraki süreç kişiye keyif değil acı verecektir.
Gençlerin ve bağımlı olan diğer kişilerin kendini anlama ve tanıma esnasında ailesi ve yakin çevresi dikkatli olmalıdır. Aşırı müdahaleci değil ancak tedbirli olunmalı; gençle doğru iletişim kurulmalı; onun dilinden konuşmaya çalışılmalı ve yapacağı yanlışlarda aşırı tepkiler verilmemelidir. Bağımlı olunan maddeden veya etkinlikten moral ve motivasyon sayesinde uzaklaşılabilir. Durumun ilerlediği ve kişinin hem kendisi hem de çevresi için tehdit yarattığı gözlemlediğinde mutlaka yardım alınmalıdır.
Ve en önemli noktalardan biri çocuklar ve gençler iradelerine hakim olmayı öğrenmeli ve kendilerine zarar verecek madde; kişi ve etkinliklerden uzak durmalıdırlar.
Sevgilerimle