DUNYA DİYABET GUNU 2009: DİYABETİ ANLA VE KONTROL ET

Her 14 Kasım da Dünya Diyabet Günü nü kutluyoruz. Neden 14 Kasım? 14 Kasım insülini keşfeden bilim adamı Fredrich Bantin in doğum günüdür. Diyabet hastalarının tedavisinde kullanılan insülini 1921 yılında keşfeden bu bilim adamının anısına 14 Kasım Dünya Diyabet günü tüm dünyada 150 ülkede çeşitli etkinliklerle kutlanıyor. Amaç Diyabetin önemini topluma anlatmak ve farkındalığını artırmak. IDF yani Dünya Diyabet Federasyonu tarafından 1991 de başlatılan bu uygulama 2006 da Birleşmiş Milletler tarafından kabul edildi. Böylece diyabetin küresel bir tehdit olduğu ilan edildi.

Diyabet tüm dünyada ve ülkemizde hızla artıyor. Bu artış tahminlerin ötesinde. Neredeyse toplumda her 3 kişiden birisinde şeker veya gizli şeker hastalığı var.

Diyabet; yani şeker hastalığı ülkemizde ve dünyada hızla artan bir hastalıktır. Ülkemizde şeker hastası kişilerin sayısı % 7-10 civarındadır; Diğer bir deyimle her on kişiden 1’inde şeker hastalığı vardır. Her 3 kişiden birisi de kendisinde şeker hastalığı olduğunu bilmeden yaşamaktadır.

Her yıl bir konu üzerinde durulmakta. Bu yıl konu Diyabet Eğitimi ve Kontrolu.
amaç:
1. Diyabete yol açan nedenleri öğrenmek
2. Diyabete nasıl tepki verileceğini öğrenmek ve kime başvurulacağını öğrenmek
3. Diyabeti kontrol altına almak.


Diyabet neden artıyor?

Diyabet yanlış beslenme alışkanlıkları; ailede diyabet olması; genetik nedenler; fazla kilo; hareketsizlik; üzüntü; sıkıntı; nedeniyle hızla artmakta.


DİYABET BELİRTİLERİ NELER?

açıkma; halsizlik; yorgunluk; kilo verme; çok yemek yeme; çok su içme; çok idrara gitme; kaşıntı; görmede bulanıklık; terleme; çabuk sinirlenme

DİYABET NEDEN OLUŞUR?
Diyabet pankreas bezinden salgılanan insülin hormonunun salgılanmaması veya salgılanan insülinin etkisinin iyi olmaması sonucu gelişir.

KİMLER RİSK ALTINDA?

Fazla kilosu olanlar
çabuk kilo alanlar
göbeği olanlar
Ailede şeker hastası olanlar
Gebelikte kan şekeri yükselenler
Kortizon ilacı alanlar
Pankreas ameliyatı geçirenler
Kan yağları (trigliserid) yüksek olanlar
Polikistik over hastalığı olanlar
İri bebek doğuran kadınlar



NE YAPMALI?
Açlık kan şekeri ve tokluk kan şekeri ölçtürmeli. Açlık kan şekeri 90 mg/dşl üzerinde ise riskiniz fazladır. Açlık kan şekeri 126 mg/dl ise sizde şeker hastalığı vardır.


KİME BAŞVURMALI?

Endokrinoloji uzmanları veya iç hastalıkları uzmanlarına başvurunuz.

NASIL BESLENMELİ ?
Unlu ve şekerli gıdalardan uzak durmalı. Beyaz ekmek yerine tam buğday ekmeği; pirinç pilavı yerine bulgur; patates yerine bakliyat yenmeli.
Hergün 30 dakika yürümeli
doktorun önerdiği ilaçları düzenli kullanmalı

ŞEKER HASTALIĞININ NEDEN OLDUĞU HASTALIKLAR.
1.Körlük
2.Tansiyon yüksekliği
3.Kalp krizi
4.Felç (İnme)
5.Bacak veya ayak kesilmesi
6.Sinirlerde hastalık ;ağrı ve uyuşma
7.Böbrek yetmezliği
8.Depresyon
9.Tiroit hastalığı


Tip 1 ve Tip 2 Diabet Nedir?
Tip 1 diabet daha çok çocuklarda görülen ve insülin ile tedavi edilmesi gereken şeker hastalığı tipidir. Bu hastalıkta insülin salgılanması olmadığından dışarıdan yapay insülin ile tedavi yapılır. Haplar ile tedavisi mümkün değildir. Şeker hastalarının yüzde onunu tip 1 diabet oluşturur.
Tip 2 diabet ise genellikle 30 yaşından sonra ortaya çıkan şeker hastalığı türüdür. Şeker hastalarının yüzde 80-90’nı tip 2 diabetlidir. Bu tip şeker hastalığında kanda insülin başlangıçta yüksek olmasına rağmen etkisini gösteremez; ve kandaki yüksek kan şekerini hücrelere sokamaz. Bu duruma “ insülin direnci “ adı da verilir. Bununla birlikte bu hastalarda zamanla insülin salgısı bozulabilir ve insülin tedavisine ihtiyaç gerekebilir.


KAYNAKLAR:
1. Prof Dr Metin Özata; Diyabetle Kaliteli yaşam Rehberi; Gürer Yayınları; 2008
2.http://www.drdiyabet.com
3.http://www.endokrin.org
4.http://www.guatrcenter.com
5.http://www.guatr.ws