Evlilik Yada Çift Terapilerinde Çiftler Arasında Suçlama ile İlgili Çalışmalar
EVLİLİK YADA ÇİFT TERAPİLERİNDE ÇİFTLER ARASINDA SUÇLAMA İLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR
SUÇLAMA DAVRANIŞLARI NELERDİR?:
Birlikte terapiye başlamadan önce; eğer çiftlerde suçlama ve öfke düzeyi yüksek ise öfkesi yüksek olan eşin bireysel terapiye alınması; terapinin gidişatı için gerekli olabilir.
Birlikte terapilerde öfkenin kontrol dışı; yada aşırı ifadeleri özellikle terapötik sürece zarar verebilir. Terapist birlikte tedaviye başlamadan önce bireysel tedavilerde öfkenin düzeyini değerlendirmelidir. Eğer birlikte tedavilerdeki suçlama sırasında eş ; öfke patlamaları yaşıyor ve yıkıcı oluyorsa; öfke kontrol altına alınıncaya kadar bireysel tedaviye devam edilmelidir.
Aşağıdaki davranışlar eşlerde görülmüyorsa çift birlikte terapiye alınabilir.- Çiftlerden birinde diğer eşe karşı algılanan zararlı ve tehdit edici kontrol edilemeyen öfke ifadelerinin olması;
- Eşlerden birinin diğer eşin öfkesinin azaldığını düşünmesi durumunda bile tehdidin devam ettiğini hissetmesi;
- Diğer eşin zorlayıcı anlamda mantıklı düşüncelerinin uygulanmasını deneme hakkına saygısızlık edilmesi.
- Eşlerde bağırmak; küfretmek ve cisimler atmak veya kırmak gibi saldırgan davranışların olması
Bir eşin devamlı olarak diğer eşi ilişki problemleri ve ilişki tatminsizliği yüzünden suçlaması. ( örneğin; “sen bu kadar deli olmasaydın evliliğimiz daha iyi olurdu”; yada “tüm sorunumuz sen ve senin fikirlerin”; yada “bu kadar eleştiri yapmazsan sevinirim.”)
1. Eşlerin; ilişkilerindeki sorunları saygılı ve sakin bir yolla tanımlamaları istenir.
2. Her eşin; tanımlanan problemlere katkısı olan hareketlerini açıklamaları istenir.
3. Geçmişteki olaylara odaklanmak yerine şimdiki sorunların sözlü ifade edilmesi sağlanır.
4. Diğer eşi küçümseme yerine öteki eşin davranışlarının “Ben” mesajları kullanarak ifade etmesi sağlanır.
5. Evdeki sağlıklı iletişimdeki artışların terapi sırasında konuşulması istenir. (tartışmalar açık ve düşmanlıktan uzak.)
6. Her eş diğer eşi memnun edecek davranışları ifade ederler.
7. Diğer eşe yapılan değer bilen; tamamlayıcı; pozitif yorumlardaki artışın terapi sırasında eşler arasında konuşulması sağlanır.
8. Eşlerin kendi davranış; düşünce ve duygularının sorumluluğunun üstlenilmesi sağlanır.
9. Suçlayan eşin diğer eşin istediği pozitif davranışları listelemesi istenir.
10. Suçlanan eşin; diğer eşi memnun edecek pozitif davranışları yapmada çaba göstereceğini kabul eder.
11. Suçlayan eşin; suçlanan eşin davranışlarındaki memnun edici değişiklikleri övdüğü zamanları listeler.
12. İlişkinin temel kurallarına uyulmadığında; öfke; suçlama ve incinmeye sebep olan durumların listelenmesi istenir.
13. Suçlamaya neden olan ve ilişkiyi baskı altına sokan dış kaynaklı nedenlerin listelenmesi sağlanır.
14. Diğer eşle sorun çözme tartışmaları yapılır ve dış kaynaklı stresörlerle nasıl başa çıkılacağı çalışılır.
SUÇLAMA İLE İLGİLİ ÇALIŞMALARDA TERAPÖTİK MÜDAHALELER
1. Her eşin ilişkideki problemleri tanımlaması ve her iki eşin davranışının temelindeki problemleri; saygıları güçlendirilerek ve suçlamadan vazgeçirerek tanımlamalarının sağlanması.
2. Birlikte tedavilerde; sorunları saygılı ve eleştiri; kınama olmayan bir tarzda ifade etmeleri için çiftleri cesaretlendirmek amacıyla modelleme ve yeniden ifade etme kullanılır.
3. Çiftlerin; bütün suçu diğer eşe atması yerine problemlerde kendisininde payı olduğu konusunda sorumluluk almaları için; cesaretlendirilmeleri ve güçlendirilmeleri sağlanır.
4. Çiftlerin; ilişkideki memnuniyetin yada hoşnutsuzluğun kısmen sorumlusu olduğunun göstergesi olarak terapötik bir anlaşma yapmaları sağlanır.
5. Çiftlerin ayrı ayrı mevcut bazı problemleri tanımlamaları sağlanır. (Kısmi sorumluluk almayı ve yapıcı değişiklikleri kabul edebilmeleri)
6. Uzak geçmişte yer alan problemler yerine; şimdiki problemlere odaklanarak; Çiftlerin çabalarının; model olma ve övgü kullanılarak güçlendirilmesi ve cesaretlendirilmesi sağlanır.
7. Uzak geçmişteki incinme hakkındaki öfkenin affedilmesi için suçlayan eşin cesaretlendirilmesi. Acıyı bölmek yerine; iyileştirilmesi için affedicilik pratiklerinin yapılması.
8. Rol yapma ve modelleme kullanılarak; “Ben” mesajlarını kullanmasının sağlanması.( Eşin bu duygu ve düşünceleri tetikleyen davranışlarını belirlemeden önce; ilk olarak yaşantılarındaki düşünce ve duyguların belirlenmesi.)
9. Rol yapma ve model olma kullanılarak; düşüncelerin ve duyguların ifadesinin etkili olması anlamında; agresiflik ya da pasifliğe karşı kendine güvenin cesaretlendirilmesi.
10. İlişkideki memnuniyetin artırılması için her eşin alabileceği sorumluluğun bazı açık örneklerini karşıladığı; diğer eşin beğeneceği iki davranışın şart koşulması ve uygulanması.
11. Çiftlerin; ilişkideki ilerlemeyi ve değişimleri ifade ettiği pozitif yer değiştirmeleri rapor etmesi. Hoş olmasına katkıda bulunan her göze çarpan noktaların; her pozitif etkileşim örneklerinin güçlendirilmesi.
12. Çiftlerin; diğerinin davranışı hakkında hoşuna giden her günkü iki olayı ifade etmeleri.
13. Eşlere herkesin kendi davranışlarından; düşüncelerinden ve duygularından sorumlu olduğunun öğretilmesi; her ikisinin diğerinin davranışına tepki olarak sayısız seçiminin olması gibi.
14. Suçlayan eşin; kendisinin hoşuna gidecek; suçlanan eşin cesaretlenebileceği pozitif davranışları listelemesi.(kusur bulan negatiflik yerine; istenen duruma odaklanmak gibi.)
15. Diğer eşin hoşuna gidecek samimi çabanın; mantıklı kabulünün suçlanan eşten ısrarla istenmesi.
16. Diğer eşin yaptığı övülen davranışın yeniden gözden geçirilmesi için suçlayan eşe fırsat verilmesi. Olumsuz eleştiri yapılan bir durumun övgü ile değiştirilmesi için suçlayan eşin cesaretlendirilmesi ve güçlendirilmesi.
17. Eşlere; ilişkinin “temel kuralları”nı açık açık konuşmaları konusunda yardımcı olunması
18. İlişkinin kurallarının nasıl bozulduğunun ve bu kural bozukluğunun nasıl negatif hisleri anımsattığının açıklanması.
19. Suçlama davranışının azaltılması anlamında; eşlerin kabul edeceği rolleri ve kuralları yeniden gözden geçirmelerine yardımcı olunması.
20. Bütün sorumluluğu bir eşin alması yerine; dış baskılarla başa çıkmak anlamında; problem çözme tekniklerinin kullanımında eşlere yardımcı olunması.
- Her iki eşin ilişki memnuniyetsizliğini ifade etmesi.
- Suçlayıcı eşin; çatışmadaki rolünü incelemek için çok direnç göstermesi.
- Suçlayıcı eşin; duygular; düşünceler ve davranış için diğer eşi sorumlu göstermesi.
- Hemen hemen bütün tartışmaların açık dürüst kendini-sınamadan ziyade suçlama ile sona ermesi.
- Suçlanmış eş; istikrarlı olarak kendini savunmasız; çaresiz ve engellenmiş göstererek iletişimi bitirmeye eğilimindedir.
- Suçlanan eşte; diğer eşin kendisine değer vermediğini ve düşük kendilik değeri olduğuna dair sözel ifadelerinin olması.
- Suçlayan eşin; suçlamalarının frekansının azaltılması yada elemine edilmesinin sağlanması;
- Suçlamaya eşlik eden sıklıktaki öfkenin azaltılmasının sağlanması;
- Suçlamayla eşlik eden sıklıktaki yoğun eleştirilerin frekansının azaltılması;
- İlişkideki problemlerin nedenlerini sağlıklı bir tarzda göstermesi için suçlayıcı eşe yardımcı olunması.
1. Eşlerin; ilişkilerindeki sorunları saygılı ve sakin bir yolla tanımlamaları istenir.
2. Her eşin; tanımlanan problemlere katkısı olan hareketlerini açıklamaları istenir.
3. Geçmişteki olaylara odaklanmak yerine şimdiki sorunların sözlü ifade edilmesi sağlanır.
4. Diğer eşi küçümseme yerine öteki eşin davranışlarının “Ben” mesajları kullanarak ifade etmesi sağlanır.
5. Evdeki sağlıklı iletişimdeki artışların terapi sırasında konuşulması istenir. (tartışmalar açık ve düşmanlıktan uzak.)
6. Her eş diğer eşi memnun edecek davranışları ifade ederler.
7. Diğer eşe yapılan değer bilen; tamamlayıcı; pozitif yorumlardaki artışın terapi sırasında eşler arasında konuşulması sağlanır.
8. Eşlerin kendi davranış; düşünce ve duygularının sorumluluğunun üstlenilmesi sağlanır.
9. Suçlayan eşin diğer eşin istediği pozitif davranışları listelemesi istenir.
10. Suçlanan eşin; diğer eşi memnun edecek pozitif davranışları yapmada çaba göstereceğini kabul eder.
11. Suçlayan eşin; suçlanan eşin davranışlarındaki memnun edici değişiklikleri övdüğü zamanları listeler.
12. İlişkinin temel kurallarına uyulmadığında; öfke; suçlama ve incinmeye sebep olan durumların listelenmesi istenir.
13. Suçlamaya neden olan ve ilişkiyi baskı altına sokan dış kaynaklı nedenlerin listelenmesi sağlanır.
14. Diğer eşle sorun çözme tartışmaları yapılır ve dış kaynaklı stresörlerle nasıl başa çıkılacağı çalışılır.
SUÇLAMA İLE İLGİLİ ÇALIŞMALARDA TERAPÖTİK MÜDAHALELER
1. Her eşin ilişkideki problemleri tanımlaması ve her iki eşin davranışının temelindeki problemleri; saygıları güçlendirilerek ve suçlamadan vazgeçirerek tanımlamalarının sağlanması.
2. Birlikte tedavilerde; sorunları saygılı ve eleştiri; kınama olmayan bir tarzda ifade etmeleri için çiftleri cesaretlendirmek amacıyla modelleme ve yeniden ifade etme kullanılır.
3. Çiftlerin; bütün suçu diğer eşe atması yerine problemlerde kendisininde payı olduğu konusunda sorumluluk almaları için; cesaretlendirilmeleri ve güçlendirilmeleri sağlanır.
4. Çiftlerin; ilişkideki memnuniyetin yada hoşnutsuzluğun kısmen sorumlusu olduğunun göstergesi olarak terapötik bir anlaşma yapmaları sağlanır.
5. Çiftlerin ayrı ayrı mevcut bazı problemleri tanımlamaları sağlanır. (Kısmi sorumluluk almayı ve yapıcı değişiklikleri kabul edebilmeleri)
6. Uzak geçmişte yer alan problemler yerine; şimdiki problemlere odaklanarak; Çiftlerin çabalarının; model olma ve övgü kullanılarak güçlendirilmesi ve cesaretlendirilmesi sağlanır.
7. Uzak geçmişteki incinme hakkındaki öfkenin affedilmesi için suçlayan eşin cesaretlendirilmesi. Acıyı bölmek yerine; iyileştirilmesi için affedicilik pratiklerinin yapılması.
8. Rol yapma ve modelleme kullanılarak; “Ben” mesajlarını kullanmasının sağlanması.( Eşin bu duygu ve düşünceleri tetikleyen davranışlarını belirlemeden önce; ilk olarak yaşantılarındaki düşünce ve duyguların belirlenmesi.)
9. Rol yapma ve model olma kullanılarak; düşüncelerin ve duyguların ifadesinin etkili olması anlamında; agresiflik ya da pasifliğe karşı kendine güvenin cesaretlendirilmesi.
10. İlişkideki memnuniyetin artırılması için her eşin alabileceği sorumluluğun bazı açık örneklerini karşıladığı; diğer eşin beğeneceği iki davranışın şart koşulması ve uygulanması.
11. Çiftlerin; ilişkideki ilerlemeyi ve değişimleri ifade ettiği pozitif yer değiştirmeleri rapor etmesi. Hoş olmasına katkıda bulunan her göze çarpan noktaların; her pozitif etkileşim örneklerinin güçlendirilmesi.
12. Çiftlerin; diğerinin davranışı hakkında hoşuna giden her günkü iki olayı ifade etmeleri.
13. Eşlere herkesin kendi davranışlarından; düşüncelerinden ve duygularından sorumlu olduğunun öğretilmesi; her ikisinin diğerinin davranışına tepki olarak sayısız seçiminin olması gibi.
14. Suçlayan eşin; kendisinin hoşuna gidecek; suçlanan eşin cesaretlenebileceği pozitif davranışları listelemesi.(kusur bulan negatiflik yerine; istenen duruma odaklanmak gibi.)
15. Diğer eşin hoşuna gidecek samimi çabanın; mantıklı kabulünün suçlanan eşten ısrarla istenmesi.
16. Diğer eşin yaptığı övülen davranışın yeniden gözden geçirilmesi için suçlayan eşe fırsat verilmesi. Olumsuz eleştiri yapılan bir durumun övgü ile değiştirilmesi için suçlayan eşin cesaretlendirilmesi ve güçlendirilmesi.
17. Eşlere; ilişkinin “temel kuralları”nı açık açık konuşmaları konusunda yardımcı olunması
18. İlişkinin kurallarının nasıl bozulduğunun ve bu kural bozukluğunun nasıl negatif hisleri anımsattığının açıklanması.
19. Suçlama davranışının azaltılması anlamında; eşlerin kabul edeceği rolleri ve kuralları yeniden gözden geçirmelerine yardımcı olunması.
20. Bütün sorumluluğu bir eşin alması yerine; dış baskılarla başa çıkmak anlamında; problem çözme tekniklerinin kullanımında eşlere yardımcı olunması.