Canlıya Saygı En Başta Gelen İnsanlık Görevimiz (Hayvan Hakları Evrensel Bildirisi)
Canlıya saygı en başta gelen insanlık görevimizdir.
Yaşamımızın değişik zamanlarında evlerimizde ve yaşadığımız yerlerde değişik hayvan dostlarımız ile birlikte oluyoruz. Bu bazen bir köpek bazen bir kedi veya inek ; güvercin pek çok çeşit hayvan olabiliyor. Hayvan dostlarımız derken genelde köpek ve kedileri ön planda tutuyoruz. Onlar bizim yaşamımıza en çok girmiş hayvanlar. Ama diğer hayvanlarında benzer duygu ve ihtiyaçlarının olduğunu unutmamalıyız. Her hayvanın kendine has basit ihtiyaçları vardır. Biz insanlar onları evlerimize; bahçelerimize; ahırlarımıza; kafeslerimize kapattığımız zaman; onları sahiplendiğimiz zaman artık bizim ilgi ve şefkatimize ihtiyaç duyarlar. Onların başka yerden yiyecek ve su bulma ihtimali yoktur. Bizim sorumluluğumuz da olan bu hayvanları her türlü ihmalimiz kabul edilemez bir ayıp ve günahtır.
Doğada kendi haline bıraktığımız hayvanların çoğu zaman insanların bakımı altındakilerden daha iyi olduğunu görürüz. Çünkü hayvan doğada veya sokak yaşamında ya ölür; ya da bir şekilde yaşamını devam ettirir. Ama insanların bahçelerine zincirle bağlayarak aç; susuz bıraktıkları ve bağlı olduğu için ihtiyaçlarını kendi gideremeyip ölen hayvanların varlığı çok acıdır.
Hayvanlar insanların var olduğu günden beri insanların elinden inanılmaz acılar çekmişlerdir. İnsan kendi zekası ve bencilliği ile hayvanları her türlü işte kullanırken çoğu zaman bu hayvancıkların asgari ihtiyaçlarını bile yerine getirmemiştir. Bahçesinde köpek beslemiş; gece gündüz bekçiliğinden faydalanmış ama bağlı olan ve kendi yiyeceğini bulmaktan aciz olan zavallı köpeğe çoğu zaman bir parça ekmeği bile çok görmüştür.Ya da kendisi her gün inanılmaz çeşitli yiyecekleri ihtiyacından çok fazla tüketmesine rağmen köpeğine sadece kuru ekmeği uygun görmüştür.
Ama insanların tümü aynı değildir. Bazı insanlar hayvanların bu dünyayı onlarla paylaştığını bilir ve onlara da bu dünya da yaşam hakkı tanır. İhtiyaçlarını ellerinden geldiğince yeterli karşılamaya çalışır. Ben sadece evinde kedi veya köpek besleyen bir insanın onun mama; aşı ve diğer ihtiyaçlarını tam olarak karşılama sorumluluğunu yerine getirmesinden bahsetmiyorum; Köylerde inek veya koyun besleyen bazı insanlarımız hayvanlarına o kadar güzel bakar ki insan şaşırır kalır. Bu davranış; bizden bazı bakımlardan farklı olan ama yine de canlı olana saygımızdır. Bizim onlardan güçlü olmamamız; onlara kötü bakmamızı değil; bilakis onların bakımını bilinçli ve yeterince yerine getirmemiz için bir sorumluluk yükler.
Aşağıda sizlerle 15 Ekim 1978 de Paris UNESCO evinde ilan edilen Hayvan Hakları
Evrensel Bildirisi’ni paylaşmak istedim.
Sevgilerimle.
Kutlu Dayıoğlu
Veteriner Hekim
---------------------------------------------------------------------
Hayvan Hakları Evrensel Bildirisi
1-Bütün hayvanlar yaşam önünde eşit doğarlar ve aynı var olma hakkına
sahiptirler.
2-Bütün hayvanlar saygı görme hakkına sahiptir. Bir hayvan türü olan
insan ; öbür hayvanları yok edemez. Bu hakkı çiğneyerek onları
sömüremez.Bilgilerini hayvanların hizmetine sunmakla görevlidir.
Bütün hayvanların insanca gözetilme; bakılma; ve korunma Hakları
vardır.
3-Hiçbir hayvana kötü davranılamaz; acımasız ve zalimce eylem
yapılamaz. Bir hayvanın öldürülmesi zorunlu olursa; bu bir anda; acı
çektirmeden ve korkutmadan yapılmalıdır.
4-Yabani türden olan bütün hayvanlar; kendi özel doğal çevrelerinde
karada; havada ve suda yaşama ve üretme hakkına sahiptir. Eğitim
amaçlı olsa bile özgürlükten yoksun kılmanın her çeşidi bu hakka
aykırıdır.
5-Geleneksel olarak insanların çevresinde yaşayan bir türden olan
bütün hayvanlar uyumlu bir biçimde türüne özgü yaşam koşulları ve
özgürlük içinde yaşama ve üreme hakkına sahiptir.
6-İnsanların yanlarına aldıkları bütün hayvanlar doğal ömür
uzunluklarına uygun sürece yaşama hakkına sahiptir. Bir hayvanı terk
etmek acımasız ve aşağılık bir davranıştır.
7-Bütün çalışan hayvanlar iş süresi ve yoğunluğunun sınırlandırılması
ve güçlerini artırıcı bir beslenme ve dinlenme hakkına sahiptir.
8-Hayvanlara fiziki ya da psikolojik bir acı çektiren deneyler yapmak
hayvan Haklarına aykırıdır. Tıbbi; bilimsel; ticari ve başkaca
biçimlerdeki her türlü deneyler için de durum böyledir.
9-Hayvan beslenmek için yetiştirilmişse de bakılmalı; barındırılmalı;
taşınmalı; ölümü de acı çektirmeden ve korkutmadan olmalıdır.
10-Hayvanlardan insanların eğlencesi olsun diye yararlanılamaz;
hayvanların seyrettirilmesi ve hayvanlardan yararlanılan gösteriler
hayvan onuruna aykırıdır.
11-Zorunluluk olmaksızın bir hayvanın öldürülmesi yaşama karşı suçtur.
12-Çok sayıda yabani hayvanın öldürülmesi demek olan her davranışı bir
soykırım; yani bir suçtur.
13-Hayvan ölümüne de saygı göstermek gerekir. Hayvanın öldürüldüğü
şiddet sahneleri sinema ve televizyonda yasaklanmalıdır.
14-hayvanları koruma ve savunma kuralları; hükümet düzeyinde temsil
olunmalıdır.Hayvan Hakları da insan Hakları gibi yasayla
korunmalıdır.
Yaşamımızın değişik zamanlarında evlerimizde ve yaşadığımız yerlerde değişik hayvan dostlarımız ile birlikte oluyoruz. Bu bazen bir köpek bazen bir kedi veya inek ; güvercin pek çok çeşit hayvan olabiliyor. Hayvan dostlarımız derken genelde köpek ve kedileri ön planda tutuyoruz. Onlar bizim yaşamımıza en çok girmiş hayvanlar. Ama diğer hayvanlarında benzer duygu ve ihtiyaçlarının olduğunu unutmamalıyız. Her hayvanın kendine has basit ihtiyaçları vardır. Biz insanlar onları evlerimize; bahçelerimize; ahırlarımıza; kafeslerimize kapattığımız zaman; onları sahiplendiğimiz zaman artık bizim ilgi ve şefkatimize ihtiyaç duyarlar. Onların başka yerden yiyecek ve su bulma ihtimali yoktur. Bizim sorumluluğumuz da olan bu hayvanları her türlü ihmalimiz kabul edilemez bir ayıp ve günahtır.
Doğada kendi haline bıraktığımız hayvanların çoğu zaman insanların bakımı altındakilerden daha iyi olduğunu görürüz. Çünkü hayvan doğada veya sokak yaşamında ya ölür; ya da bir şekilde yaşamını devam ettirir. Ama insanların bahçelerine zincirle bağlayarak aç; susuz bıraktıkları ve bağlı olduğu için ihtiyaçlarını kendi gideremeyip ölen hayvanların varlığı çok acıdır.
Hayvanlar insanların var olduğu günden beri insanların elinden inanılmaz acılar çekmişlerdir. İnsan kendi zekası ve bencilliği ile hayvanları her türlü işte kullanırken çoğu zaman bu hayvancıkların asgari ihtiyaçlarını bile yerine getirmemiştir. Bahçesinde köpek beslemiş; gece gündüz bekçiliğinden faydalanmış ama bağlı olan ve kendi yiyeceğini bulmaktan aciz olan zavallı köpeğe çoğu zaman bir parça ekmeği bile çok görmüştür.Ya da kendisi her gün inanılmaz çeşitli yiyecekleri ihtiyacından çok fazla tüketmesine rağmen köpeğine sadece kuru ekmeği uygun görmüştür.
Ama insanların tümü aynı değildir. Bazı insanlar hayvanların bu dünyayı onlarla paylaştığını bilir ve onlara da bu dünya da yaşam hakkı tanır. İhtiyaçlarını ellerinden geldiğince yeterli karşılamaya çalışır. Ben sadece evinde kedi veya köpek besleyen bir insanın onun mama; aşı ve diğer ihtiyaçlarını tam olarak karşılama sorumluluğunu yerine getirmesinden bahsetmiyorum; Köylerde inek veya koyun besleyen bazı insanlarımız hayvanlarına o kadar güzel bakar ki insan şaşırır kalır. Bu davranış; bizden bazı bakımlardan farklı olan ama yine de canlı olana saygımızdır. Bizim onlardan güçlü olmamamız; onlara kötü bakmamızı değil; bilakis onların bakımını bilinçli ve yeterince yerine getirmemiz için bir sorumluluk yükler.
Aşağıda sizlerle 15 Ekim 1978 de Paris UNESCO evinde ilan edilen Hayvan Hakları
Evrensel Bildirisi’ni paylaşmak istedim.
Sevgilerimle.
Kutlu Dayıoğlu
Veteriner Hekim
---------------------------------------------------------------------
Hayvan Hakları Evrensel Bildirisi
1-Bütün hayvanlar yaşam önünde eşit doğarlar ve aynı var olma hakkına
sahiptirler.
2-Bütün hayvanlar saygı görme hakkına sahiptir. Bir hayvan türü olan
insan ; öbür hayvanları yok edemez. Bu hakkı çiğneyerek onları
sömüremez.Bilgilerini hayvanların hizmetine sunmakla görevlidir.
Bütün hayvanların insanca gözetilme; bakılma; ve korunma Hakları
vardır.
3-Hiçbir hayvana kötü davranılamaz; acımasız ve zalimce eylem
yapılamaz. Bir hayvanın öldürülmesi zorunlu olursa; bu bir anda; acı
çektirmeden ve korkutmadan yapılmalıdır.
4-Yabani türden olan bütün hayvanlar; kendi özel doğal çevrelerinde
karada; havada ve suda yaşama ve üretme hakkına sahiptir. Eğitim
amaçlı olsa bile özgürlükten yoksun kılmanın her çeşidi bu hakka
aykırıdır.
5-Geleneksel olarak insanların çevresinde yaşayan bir türden olan
bütün hayvanlar uyumlu bir biçimde türüne özgü yaşam koşulları ve
özgürlük içinde yaşama ve üreme hakkına sahiptir.
6-İnsanların yanlarına aldıkları bütün hayvanlar doğal ömür
uzunluklarına uygun sürece yaşama hakkına sahiptir. Bir hayvanı terk
etmek acımasız ve aşağılık bir davranıştır.
7-Bütün çalışan hayvanlar iş süresi ve yoğunluğunun sınırlandırılması
ve güçlerini artırıcı bir beslenme ve dinlenme hakkına sahiptir.
8-Hayvanlara fiziki ya da psikolojik bir acı çektiren deneyler yapmak
hayvan Haklarına aykırıdır. Tıbbi; bilimsel; ticari ve başkaca
biçimlerdeki her türlü deneyler için de durum böyledir.
9-Hayvan beslenmek için yetiştirilmişse de bakılmalı; barındırılmalı;
taşınmalı; ölümü de acı çektirmeden ve korkutmadan olmalıdır.
10-Hayvanlardan insanların eğlencesi olsun diye yararlanılamaz;
hayvanların seyrettirilmesi ve hayvanlardan yararlanılan gösteriler
hayvan onuruna aykırıdır.
11-Zorunluluk olmaksızın bir hayvanın öldürülmesi yaşama karşı suçtur.
12-Çok sayıda yabani hayvanın öldürülmesi demek olan her davranışı bir
soykırım; yani bir suçtur.
13-Hayvan ölümüne de saygı göstermek gerekir. Hayvanın öldürüldüğü
şiddet sahneleri sinema ve televizyonda yasaklanmalıdır.
14-hayvanları koruma ve savunma kuralları; hükümet düzeyinde temsil
olunmalıdır.Hayvan Hakları da insan Hakları gibi yasayla
korunmalıdır.