Hayır Diyememe ve Atılganlık Eğitimi
Gündelik yaşamda hayır diyemediğimiz için istemediğimiz bir çok durumla karşı karşıya kalabiliyoruz bu bazen borç para vermek; bir eşyanızın paylaşımı; iş yerinizde başkalarının işlerini yapmak zorunda kalmak; ikili ilişkilerde yanlış anlaşılmalara maruz kalmak; ikili ilişkilerde sürekli veren taraf olarak kullanıldığınızı hissetmek; eşinize çocuğunuza fazla tolerans göstermek ev arkadaşınızın sorumluluklarını yüklenmek gibi bir çok durumda karşınıza çıkarak sizde öfke; kızgınlık gibi duygulara yol açabilir. Bilimsel olarak değerlendirildiğinde hayır diyememek durumuna atılganlık becesinin yoksunluğu yada yetersizliği olarak tanımlanmaktadır. atılganlık basit anlamı ile bireyin diğer kişilerin haklarını ihlal etmeden kendi hak ve sorumluluklarına sahip çıkması olarak tanımlanabilir. atılganlık eğitimi psikolojik müdehale açısından çok hızlı başarı sağlanan bir sorun olarak kabul edilmektedir. ortalama 5 ile 7 seans arasında alacağınız psikolojik bir destekle yaşamınızı değiştirebilir daha etkin ve sağlıklı ilişkiler kurabilirisiniz. Atılganlık eğitimi sürecinde danışana duygusal; düşünsel ve davranışsal anlamda çeşitli eğitimler verilir. Örneğin ben dili kullanma; duyguları ifade etme; iletişim becerisi teknikleri; düşünce durdurma; gevşama egzersizleri; siztematik duyarsızlaştırma vb
Atılgan Davranış: Üç önemli özelliği vardır (Spiegler; 1988):
a) Duyguların ve düşüncelerin dürüst ve doğrudan olarak iletilmesini içeren kişiler arası iletişim davranışıdır.
b) Sosyal olarak uygundur.
c) Başkalarının haklarını da gözetmeyi içerir.
Atılgan davranışların arttırılmasının kişiler üzerinde iki önemli etkisi vardır (Spiegler; 1988):
a) Kaygı düzeylerinin düşmesi nedeniyle kişilerin kendini daha iyi hissetmesi.
b) Yaşamdaki amaçlarını başarma konusunda kişilerin kendilerine güvenmesini sağlama.
Atılgan olamamanın olası nedenleri şunlardır (Spiegler; 1988):
a) Beceri noksanlığı yani kişinin belirli durumlarda nasıl atılgan davranacağını bilememesi.
b) Motivasyon eksikliği: Kişi bugüne kadar atılgan davranışları için pekiştirilmemiştir.
c) Ayırdetme eksikliği: Kişinin ne zaman atılgan davranacağını bilememesi.
Atılganlık ve saldırganlık arasındaki ayrım: İki davranışın da temel amacı benzerdir. Ancak atılgan davranışlar amacına ulaşırken başkalarının haklarına zarar vermezken saldırgan davranışlarda diğer bireyin hakları genellikle ihlal edilir (Spiegler; 1988).
ATILGANCA NASIL DAVRANIRIM:
Atılganca Davranış Nedir?
Başkalarının hakkına tecavüz etmeden; kendi hakkımızı korumaktır. Diğer bir deyişle hakkımız olan şeyleri karşımızdakini de incitmeden kırmadan söyleyerek; davranarak alabilmektir.
Atılganca Sözsüz Davranışlar:
-Ses tonu duruma uygundur. Ne çok kısık; ne de çok yüksektir.Tok bir ses tonu vardır.
-Konuşma akıcı ve açıktır; anahtar cümleleri içerir; yani söylenmek istenen doğrudan söylenir.
-Birisi ile konuşurken göz göze gelmekten kaçınılmaz.
-Beden kendinden emin ve diktir.
-Kişiler arası mesafe duruma uygundur.
-Sözlü sözsüz mesajlar duruma uyumludur. Sözlü mesajlar; sözsüz mesajları destekler.
-Gerçekten beğendiğiniz takdir ettiğiniz durumlarda atılganca karşınızdakine ;iltifat edin.
-Biri sizde beğendiği bir şey için iltifat ettiğinde; bu iltifatı teşekkür ederek atılganca kabul edin yani utanıp sıkılmayın.
-Ben zamiriyle konuşmalarınıza başlayın ve sürdürün.
Bir konudaki düşüncelerinizi belirtirken; ilk önce kendinize ait ilk ve gerçek duygularınızı (Merak; korku; endişe gibi) belirtiniz; daha sonra kızgınlık; öfke; düşmanlık duygularınızı ifade ediniz
-Birisiyle aynı fikirde olmadığınız zaman; bunu davranış ve sözlerinizle saldırganlığa girmeden belli edin.
-Herhangi bir konudaki isteğinizi atılganca ricada bulunarak dile getiriniz.
Psikolog Mehmet KILIÇ
Atılgan Davranış: Üç önemli özelliği vardır (Spiegler; 1988):
a) Duyguların ve düşüncelerin dürüst ve doğrudan olarak iletilmesini içeren kişiler arası iletişim davranışıdır.
b) Sosyal olarak uygundur.
c) Başkalarının haklarını da gözetmeyi içerir.
Atılgan davranışların arttırılmasının kişiler üzerinde iki önemli etkisi vardır (Spiegler; 1988):
a) Kaygı düzeylerinin düşmesi nedeniyle kişilerin kendini daha iyi hissetmesi.
b) Yaşamdaki amaçlarını başarma konusunda kişilerin kendilerine güvenmesini sağlama.
Atılgan olamamanın olası nedenleri şunlardır (Spiegler; 1988):
a) Beceri noksanlığı yani kişinin belirli durumlarda nasıl atılgan davranacağını bilememesi.
b) Motivasyon eksikliği: Kişi bugüne kadar atılgan davranışları için pekiştirilmemiştir.
c) Ayırdetme eksikliği: Kişinin ne zaman atılgan davranacağını bilememesi.
Atılganlık ve saldırganlık arasındaki ayrım: İki davranışın da temel amacı benzerdir. Ancak atılgan davranışlar amacına ulaşırken başkalarının haklarına zarar vermezken saldırgan davranışlarda diğer bireyin hakları genellikle ihlal edilir (Spiegler; 1988).
ATILGANCA NASIL DAVRANIRIM:
Atılganca Davranış Nedir?
Başkalarının hakkına tecavüz etmeden; kendi hakkımızı korumaktır. Diğer bir deyişle hakkımız olan şeyleri karşımızdakini de incitmeden kırmadan söyleyerek; davranarak alabilmektir.
Atılganca Sözsüz Davranışlar:
-Ses tonu duruma uygundur. Ne çok kısık; ne de çok yüksektir.Tok bir ses tonu vardır.
-Konuşma akıcı ve açıktır; anahtar cümleleri içerir; yani söylenmek istenen doğrudan söylenir.
-Birisi ile konuşurken göz göze gelmekten kaçınılmaz.
-Beden kendinden emin ve diktir.
-Kişiler arası mesafe duruma uygundur.
-Sözlü sözsüz mesajlar duruma uyumludur. Sözlü mesajlar; sözsüz mesajları destekler.
-Gerçekten beğendiğiniz takdir ettiğiniz durumlarda atılganca karşınızdakine ;iltifat edin.
-Biri sizde beğendiği bir şey için iltifat ettiğinde; bu iltifatı teşekkür ederek atılganca kabul edin yani utanıp sıkılmayın.
-Ben zamiriyle konuşmalarınıza başlayın ve sürdürün.
Bir konudaki düşüncelerinizi belirtirken; ilk önce kendinize ait ilk ve gerçek duygularınızı (Merak; korku; endişe gibi) belirtiniz; daha sonra kızgınlık; öfke; düşmanlık duygularınızı ifade ediniz
-Birisiyle aynı fikirde olmadığınız zaman; bunu davranış ve sözlerinizle saldırganlığa girmeden belli edin.
-Herhangi bir konudaki isteğinizi atılganca ricada bulunarak dile getiriniz.
Psikolog Mehmet KILIÇ