Sınır Siz Misiniz? Sınırsız Mısınız?
Malum hepimizin bildiği ülkeler arasında sınırlar var. Maddi olarak toprak üzerinde o çizgiler çizilmemiş olsa bile harita üzerinde çizilmiş sınır çizgileri ülkelerin sınırlarını belirler. Ülkeler arasında olduğu gibi kurumlar arasında sınırlar mevcuttur. Yapılan işin doğru yapılmasını; kendi sorumluluğu dışında olan işlerin yapılmamasını sağlamak için kurum sınırlılıkları vardır ve bu sınırların korunması karşılıklı yapılan sözleşmelerle mümkün olur. Kurumlar ve kişiler arasında sınırlar var bu sınırlar zaman zaman çatışma ortaya çıkarabilir. Kişiler doğal bir çevrede temiz ortamda yaşamak isterken kurumlar kendi devamları gereği doğal ortama zarar verebilecek şeyler yapabilirler. Yaşadığımız dünyada ülkelerin ve kurumların sınırlarını uluslar arası ve ulusal hukuk kuralları korur.
Tıpkı ülkelerin ve kurumların sınırları olduğu gibi kişilerin de sınırları vardır.
Fiziksel sınırlar yemek yeme kapasitesi; çalışma süresi; uyusuzluk zamanı gibi kişilerin ne yapabileceğini ve yapamayacağını belirleyen sınırlılıklar vardır. Ayrıca her birey için farklı olan yaşam süresi altı çizilmesi gereken önemli bir sınırlılıktır.
Maddi sınırların bilinmesi kişinin kazancıyla harcamalarının dengede gitmesidir. Son dönemlerde harcamalarının gelirlerini geçen maddi sınırlarını bilmeyenlerin haberleri gündemi meşgul etmiştir. Bu haberlere konu olan kişilerin maddi sınırlarını beliryemedikleri düşünülür.
Sosyal sınırlar; kişiler arası ilişkileri belirleyen sınırlardır. Sınırlar kişinin özgürlük alanını belirlediği gibi başkalarının özgürlük alanlarını da belirler. Anne; baba; kardeş; eş; çocuk; dost; arkadaş; komşu; patron; çalışan gibi ilişkide bulunulan ayrıca kişinin hayatında yer almayan ama bir şekilde iletişime geçilmiş herkes kişisel sınırları ihlal edebilir.
Sınırların modern toplumlarda daha önemsendiği görülürken; modernleşme sürecinin alt basamağında olan toplumlarda sınır ihlallerinin daha fazla olduğu görülür. Sınırların nasıl kurulacağı ve korunacağı aile içinde öğrenilebilecek bir kavramdır.
Aile çocuğun özel eşyalarını karıştırıyorsa; odasına istediği zaman ya da izin almadan giriyorsa; bu aile içinde sınır ihlalleri yapılıyor demektir. Bu aile içinde büyüyen çocuğun sosyal ilişkilerinde sınırlarını belirlemekte güçlük çekeceği söylenebilir. Ailede kimse kimsenin özel alanına girmiyorsa uzaklık varsa; kimse kimsenin hayatından haberdar olmuyorsa burada da katı bir ilişki olduğu akla gelebilir. Bu iki aile yapısınında çocuğun gelişimininde olumlu etkisi olmayacaktır. Tavsiye edilebilecek olan kişisel sınırlar ihlal edilmeden aile içinde destek ve güven ortamının sağlandığı bir ilişki biçiminin kurulabilmesidir. Çocuk daha sonra başkalarıyla kurduğu iletişimde aile içinde kurulan iletişimin tekrarını yaşar.
Yapılabilecekler yalnızca çocukluk dönemiyle kısıtlı değildir. Yetişkin olduktan sonra da yapılabilecekler vardır. Kişinin kendini tanıması önemli bir adımdır. Hayatıyla ilgili kararları alırken kendi istek ve ihtiyaçları yönünde kararlar alması; başkalarının telkinlerinden etkilenmemesi; etki edebilecek kişilere kendini ifade edebilmesi yapılabileceklerdendir. Evlilik hayatın dönüm noktalarından biridir. Bu dönemde sınırların gözden geçirilebileceği tekrar bir yapılanma sağlanabilecek dönemlerdendir.
Kişisel sınırların korunması; kişinin kendini rahat ifade etmesi; sağlıklı kararlar verebilmesi; hayatında seçimlerini kendinin yapabilmesi için gereklidir. Bunlar kişiyi kendi yapan özelliklerden biridir. Şimdi soruyoruz “Siz kendi özelliklerinizi biliyor musunuz?”
Tıpkı ülkelerin ve kurumların sınırları olduğu gibi kişilerin de sınırları vardır.
Fiziksel sınırlar yemek yeme kapasitesi; çalışma süresi; uyusuzluk zamanı gibi kişilerin ne yapabileceğini ve yapamayacağını belirleyen sınırlılıklar vardır. Ayrıca her birey için farklı olan yaşam süresi altı çizilmesi gereken önemli bir sınırlılıktır.
Maddi sınırların bilinmesi kişinin kazancıyla harcamalarının dengede gitmesidir. Son dönemlerde harcamalarının gelirlerini geçen maddi sınırlarını bilmeyenlerin haberleri gündemi meşgul etmiştir. Bu haberlere konu olan kişilerin maddi sınırlarını beliryemedikleri düşünülür.
Sosyal sınırlar; kişiler arası ilişkileri belirleyen sınırlardır. Sınırlar kişinin özgürlük alanını belirlediği gibi başkalarının özgürlük alanlarını da belirler. Anne; baba; kardeş; eş; çocuk; dost; arkadaş; komşu; patron; çalışan gibi ilişkide bulunulan ayrıca kişinin hayatında yer almayan ama bir şekilde iletişime geçilmiş herkes kişisel sınırları ihlal edebilir.
Sınırların modern toplumlarda daha önemsendiği görülürken; modernleşme sürecinin alt basamağında olan toplumlarda sınır ihlallerinin daha fazla olduğu görülür. Sınırların nasıl kurulacağı ve korunacağı aile içinde öğrenilebilecek bir kavramdır.
Aile çocuğun özel eşyalarını karıştırıyorsa; odasına istediği zaman ya da izin almadan giriyorsa; bu aile içinde sınır ihlalleri yapılıyor demektir. Bu aile içinde büyüyen çocuğun sosyal ilişkilerinde sınırlarını belirlemekte güçlük çekeceği söylenebilir. Ailede kimse kimsenin özel alanına girmiyorsa uzaklık varsa; kimse kimsenin hayatından haberdar olmuyorsa burada da katı bir ilişki olduğu akla gelebilir. Bu iki aile yapısınında çocuğun gelişimininde olumlu etkisi olmayacaktır. Tavsiye edilebilecek olan kişisel sınırlar ihlal edilmeden aile içinde destek ve güven ortamının sağlandığı bir ilişki biçiminin kurulabilmesidir. Çocuk daha sonra başkalarıyla kurduğu iletişimde aile içinde kurulan iletişimin tekrarını yaşar.
Yapılabilecekler yalnızca çocukluk dönemiyle kısıtlı değildir. Yetişkin olduktan sonra da yapılabilecekler vardır. Kişinin kendini tanıması önemli bir adımdır. Hayatıyla ilgili kararları alırken kendi istek ve ihtiyaçları yönünde kararlar alması; başkalarının telkinlerinden etkilenmemesi; etki edebilecek kişilere kendini ifade edebilmesi yapılabileceklerdendir. Evlilik hayatın dönüm noktalarından biridir. Bu dönemde sınırların gözden geçirilebileceği tekrar bir yapılanma sağlanabilecek dönemlerdendir.
Kişisel sınırların korunması; kişinin kendini rahat ifade etmesi; sağlıklı kararlar verebilmesi; hayatında seçimlerini kendinin yapabilmesi için gereklidir. Bunlar kişiyi kendi yapan özelliklerden biridir. Şimdi soruyoruz “Siz kendi özelliklerinizi biliyor musunuz?”