İleri Yaş Anneliği ve Prenatal Tanıda Sorunlar
İLERİ YAŞ ANNELİĞİ VE PRENATAL TANIDA SORUNLAR
Yüksek Riskli Gebelikler
Normal bir gebelik sürecinde her şey yolunda gittiği dönemlerde bir sorun yoktur. Gebeliğin başlaması veya devamından sonra bazı nedenler gebeliğin gidişatını riski sokabilir. Bu durum bebeğin hayatını; gebeliğin gidişini hatta annenin hayatını etkileyebilir. Yakın zamana kadar normal gebelik takibi yapan kadın doğum uzmanları hastalarının sağlıklı doğum yapmalarını rutin işlemler ile sağlayabiliyorlardı. Tıp biliminin; teknolojik gelişmelerin ışığında kazandığı yenilikler günlük rutinde uygulama olanağı buldukça kadın sağlığı konusundaki ilerlemelerde hızlandı ve neredeyse başlı başına bir tıp alanı oluşturacak noktaya geldi. Bu yeni tıp alanı Maternofetal Tıp olarak bilinmektedir. Kadın Hastalıkları ve Doğum biliminin içinde başlı başına büyük bir alanı oluşturmaktadır. Gün geçtikce de bilimsel veri akışındaki artışa paralel olarak alt grublar oluşmaktadır. Fetal Tıp ; intrauterin hayatta fetusun sağlığını genetik potansiyel olarak taşıdığı riskleri; doğumsal anomalileri; gelişimsel sorunları; anne karnında geçirilen enfeksiyonları; çevresel fiziksel ve kimyasal etkileri araştırmaktadır. Maternal Tıp ; annenin gebelik öncesi dönemde taşıdığı riskleri; sistemik hastalıkları; metabolik ve fonksiyonel değişikliklerini; gebeliğin getirmiş olduğu ilave süreçleri ve bunların fetus sağlığı üzerine etkilerini araştırmaktadır. Nihai olarak; her iki koldan yapılan çalışmalar sağlıklı bebek ; sağlık anne sonucuna ulaşmak içindir.
Çağdaş toplum yaşamında kadının rolü her geçen gün çalışma hayatının içine fazlası ile girmektedir. Küresel değişimler ve kültürel değerlerin; şehirleşme sürecinde kadın hayatında beraberinde getirdiği değişiklikler evlenme ve doğurganlık yaşının en az on yıl ileriye kaymasına yol açmıştır. Son yıllarda gebe takip polikliniklerimizde 30-40 yaş arası gebelikleri çok daha sık görmekteyiz. Kadının çalışma hayatı ve kariyer planlarıda bu değişiklikte rol oynamıştır. Çeşitli sosyolojik saptamaları yapsak ta biz Kadın Doğum uzmanları için ortaya çıkan sonuç şudur ; yeni gebelikler arasında daha yaşlı yumurtalar ile oluşan gebeliklerin aldığı pay gün geçtikçe artmaktadır.
İnfertilite ( kısırlık) tedavisindeki yeni gelişmeler ile de uzun süre çocuk sahibi olmamış evli- ileri yaşlı çiftlerde bebek sahibi olunca karşımıza cevaplanması gereken bir çok soru yığılmaktadır.
Yapılması Gerekenler ;
Fetal Medicine Foundation FMF tarafından derlenen ve tanı gücünün artması amacı ile standardizasyon işlemi büyük bir titizlikle yürütülen 11- 14 hafta taraması veya Ense Kalınlığı tarama testin tüm Kadın Doğum hekimlerimizce uygulanmaktadır. 11-14 hafta testinde standardizasyonu sağlamak için eğitim programları ve kurslar her gün yüzlerce hekimi doğru NT (Nuchal Translusens) ölçümü konusunda bir ileri seviyeye taşımaktadır.
Bu tarama testleri yüksek risk oranları gösterdiği zaman ise doğrulama amaçlı invazif testlere sıra gelmektedir. Güncel tıpta 11-14 hafta testi Down Sendrom için yüksek risk gösterirse seçilecek tanı koyucu işlem CVS ( Koryon Villus Biopsisi)’ dir.
Avantajları ;
CVS uygulaması 12-13 haftalarda yapılan placental dokudan yapılan örnekleme ile Kromozom analizine imkan sağlamaktadır. Buna ilave olarak talasemi ve duschen muskuler distrofi; Kistik Fibroz gibi hastalıklar içinde tanıya ulaşmayı sağlamaktadır. 1. Trimister dönemde yapılma avantajından dolayı ortaya çıkacak Patolojik sonuçlarda gebelik büyümeden; aileye psikolojik yük getirmeden gebeliğin sonlandırılması imkanını sağlamaktadır.
CVS komplikasyonları AS ( Amniosentez) ile neredeyse aynı oranlar göstermektedir. 0;5-1 arası gebelik kayıpları bildirilmektedir. Avantajları arasında 2. trimister AS uygulaması sonucu olabilecek gebelik kayıplarını 1. trimistere çekerek ailede psikolojik yükü hafifletmek de yer almaktadır. Aynı zamanda yaklaşık olarak 4-6 hafta kadar daha önce kromozom anomalisini belirleme şansını da aileye ve doktora sağlamaktadır.
Yüksek Riskli Gebelikler
Normal bir gebelik sürecinde her şey yolunda gittiği dönemlerde bir sorun yoktur. Gebeliğin başlaması veya devamından sonra bazı nedenler gebeliğin gidişatını riski sokabilir. Bu durum bebeğin hayatını; gebeliğin gidişini hatta annenin hayatını etkileyebilir. Yakın zamana kadar normal gebelik takibi yapan kadın doğum uzmanları hastalarının sağlıklı doğum yapmalarını rutin işlemler ile sağlayabiliyorlardı. Tıp biliminin; teknolojik gelişmelerin ışığında kazandığı yenilikler günlük rutinde uygulama olanağı buldukça kadın sağlığı konusundaki ilerlemelerde hızlandı ve neredeyse başlı başına bir tıp alanı oluşturacak noktaya geldi. Bu yeni tıp alanı Maternofetal Tıp olarak bilinmektedir. Kadın Hastalıkları ve Doğum biliminin içinde başlı başına büyük bir alanı oluşturmaktadır. Gün geçtikce de bilimsel veri akışındaki artışa paralel olarak alt grublar oluşmaktadır. Fetal Tıp ; intrauterin hayatta fetusun sağlığını genetik potansiyel olarak taşıdığı riskleri; doğumsal anomalileri; gelişimsel sorunları; anne karnında geçirilen enfeksiyonları; çevresel fiziksel ve kimyasal etkileri araştırmaktadır. Maternal Tıp ; annenin gebelik öncesi dönemde taşıdığı riskleri; sistemik hastalıkları; metabolik ve fonksiyonel değişikliklerini; gebeliğin getirmiş olduğu ilave süreçleri ve bunların fetus sağlığı üzerine etkilerini araştırmaktadır. Nihai olarak; her iki koldan yapılan çalışmalar sağlıklı bebek ; sağlık anne sonucuna ulaşmak içindir.
Çağdaş toplum yaşamında kadının rolü her geçen gün çalışma hayatının içine fazlası ile girmektedir. Küresel değişimler ve kültürel değerlerin; şehirleşme sürecinde kadın hayatında beraberinde getirdiği değişiklikler evlenme ve doğurganlık yaşının en az on yıl ileriye kaymasına yol açmıştır. Son yıllarda gebe takip polikliniklerimizde 30-40 yaş arası gebelikleri çok daha sık görmekteyiz. Kadının çalışma hayatı ve kariyer planlarıda bu değişiklikte rol oynamıştır. Çeşitli sosyolojik saptamaları yapsak ta biz Kadın Doğum uzmanları için ortaya çıkan sonuç şudur ; yeni gebelikler arasında daha yaşlı yumurtalar ile oluşan gebeliklerin aldığı pay gün geçtikçe artmaktadır.
İnfertilite ( kısırlık) tedavisindeki yeni gelişmeler ile de uzun süre çocuk sahibi olmamış evli- ileri yaşlı çiftlerde bebek sahibi olunca karşımıza cevaplanması gereken bir çok soru yığılmaktadır.
- İleri yaş anneliklerini ne gibi sorunlar beklemektedir?
- Kromozom anomalileri açısından ileri yaş annelikleri ne gibi riskler taşımaktadır?
- İleri yaş annelerine bebeklerinin sağlığı konusunda nasıl ve ne kadar; hangi oranlarda güvence verebiliriz?
- İleri yaş anneliklerinde non invazif (İkili test – üçlü test) ve invazif testlerin (Amniosentez –Koryon Vıllus Biopsisi) kullanımı ve sonuçlarının yorumlanması nasıl olmalıdır?
Yapılması Gerekenler ;
Fetal Medicine Foundation FMF tarafından derlenen ve tanı gücünün artması amacı ile standardizasyon işlemi büyük bir titizlikle yürütülen 11- 14 hafta taraması veya Ense Kalınlığı tarama testin tüm Kadın Doğum hekimlerimizce uygulanmaktadır. 11-14 hafta testinde standardizasyonu sağlamak için eğitim programları ve kurslar her gün yüzlerce hekimi doğru NT (Nuchal Translusens) ölçümü konusunda bir ileri seviyeye taşımaktadır.
Bu tarama testleri yüksek risk oranları gösterdiği zaman ise doğrulama amaçlı invazif testlere sıra gelmektedir. Güncel tıpta 11-14 hafta testi Down Sendrom için yüksek risk gösterirse seçilecek tanı koyucu işlem CVS ( Koryon Villus Biopsisi)’ dir.
Avantajları ;
CVS uygulaması 12-13 haftalarda yapılan placental dokudan yapılan örnekleme ile Kromozom analizine imkan sağlamaktadır. Buna ilave olarak talasemi ve duschen muskuler distrofi; Kistik Fibroz gibi hastalıklar içinde tanıya ulaşmayı sağlamaktadır. 1. Trimister dönemde yapılma avantajından dolayı ortaya çıkacak Patolojik sonuçlarda gebelik büyümeden; aileye psikolojik yük getirmeden gebeliğin sonlandırılması imkanını sağlamaktadır.
CVS komplikasyonları AS ( Amniosentez) ile neredeyse aynı oranlar göstermektedir. 0;5-1 arası gebelik kayıpları bildirilmektedir. Avantajları arasında 2. trimister AS uygulaması sonucu olabilecek gebelik kayıplarını 1. trimistere çekerek ailede psikolojik yükü hafifletmek de yer almaktadır. Aynı zamanda yaklaşık olarak 4-6 hafta kadar daha önce kromozom anomalisini belirleme şansını da aileye ve doktora sağlamaktadır.