Üriner İnkontinans - İdrar Kaçırma
Üriner İnkontinans – İdrar Kaçırma
Üriner inkontinans; mesaneden kişinin kendi isteği dışında idrar kaçırmasıdır.Mesane; kişi kendi isteyene kadar idrarı tutabilmelidir. Bunun aksi söz konusu olduğunda idrar inkontinansından bahsedebiliriz. İnkontinans; aynı yaş grubunda erkeklere oranla kadınlarda daha sık görülmektedir.
Utanma ; tedavisinin olduğunu bilmeme; yaşlanmanın doğal süreci olduğunu zannetme gibi nedenlerden dolayı idrar kaçırma problemi yaşayan birçok kişi bu sorunu yakınlarından hatta doktorlarından saklamaktadır. Ancak uygun tanı ve tedavi yöntemi ile bu sorun ortadan kaldırılabilmektedir.
İdrar kaçırma; ilerleyen dönemlerde sosyal problem haline gelmekte; kişinin kendine olan güveninin sarsılmasına; günlük yaşamında; iş hayatında;özel hayatında sıkıntılara ; psikolojik rahatsızlıklara neden olabilmektedir. İdrar kaçırmanın şiddetine bağlı olarak kişi sürekli kalın ve kat kat iç çamaşır giyme ihtiyacı hissetmektedir. Bu durum sıcak havalarda enfeksiyon; mantar sıklığını arttırmakta ve kötü kokuya neden olmaktadır.
İnkontinans tipleri
1) Stres İdrar Kaçırma
Kadınlarda ensık görülen tiptir. En büyük nedeni pelvik taban kaslarının zayıflamasıdır. Pelvik kaslar mesaneyi idrar yapma zamanı gelinceye kadar kapalı tutar. Kas zayıflığı probleminde egzersiz; öksürme; kahkaha atma gibi durumlarda kişi; idrarını tutamaz bu da idrar kaçışına neden olur. Bu kasların kontrol yetersizliğinde de aynı durum görülür.
Çok sayıda doğum; obesite; ailesel yatkınlık; menapoz; idrar kaçırma risk faktörleri arasındadır.
2) Urge idrar kaçırma
Tuvalete gitme ihtiyacı hissedildiği anda tuvalete yetişemeden oluşan idrar kaçırma tipidir.
Stres idrar kaçırmadan farklı olarak pelvis kasların zayıflığından değil; mesane kaslarının aşırı aktif olmasından kaynaklanmaktadır.
Genellikle çocuklarda ve yaşlılarda olmak üzere her yaş grubunda görülebilir.
3) Miks idrar kaçırma
Stres ve urge tip inkontinansın bir arada olmasıdır. Hasta hem öksürme ve hapşırma esnasında hem de ani idrar yapma hissi sonrasında idrarını kaçırabilir.
4) Taşma idrar kaçırma
Mesanede kapasitesinin üzerinde idrar depolandığında idrar yapma zorunluluğu hissetmeden küçük miktarlarada idrar kaçırma olmaktadır.
Diabet; pelvik bölgede cerrahi; omirlik yaralanmaları gibi durumlarda ilgili kasların normal gerginlik kaybı sonucu oluşmaktadır.
İdrar Kaçırmada Tanı
Tanıda; tıbbi hikaye ve fizik muayne önemlidir. Ayrıca idrar torbasının görüntüsünü ve işlevini gösteren ( ürodinami testi) çeşitli testler ve görüntüleme yöntemleri ile tanı konmaktadır.
İdrar Kaçırmada Tedavi
İlk 3 tipte tedavi genellikle fizik tedavi; mesane eğitimi ve egzersizlerdir. Mesane eğitimi inkontinans tedavisinde ve hastanın yaşam kalitesini arttırmada önemlidir. Beslenme; sıvı tüketimi; karın içi basıncı azaltmak için solunum egzersizleri ve idrara çıkma isteği sırasında neler yapması gerektiği öğretilir.
Pelvik taban(kegel) gezersizleri; Pelvik taban kaslarını güçlendirmeye yönelik egzersizlerdir. Mesane ve idrar yapma ile ilgili kasların kontrol altına alınarak inkontinans tipine göre kasların güçlendirilmesi yada tonusunun azaltılması sağlanmaktadır.
Kas stimülasyonu: Orta frekans akım uygulanmaktadır. Uygulama karbon elektrodlarla deri üzerinden veya vaginal elektrodla yapılmaktadır. Vaginal elektrodlar tedavi etkinliği açısından daha uygundur. Kas stimulasyonu ile zayıflayan pelvik taban kaslarının güçlendirilmesi veya aşırı çalışan mesane kaslarının tonusunun azaltılması sağlanmaktadır. Uygulama haftada 2-3 gün 20 dk.lık seanslar halinde yapılmaktadır. Tedavi 16- 18 seans uygulanır. Kas stimülasyon tedavisi; mesane eğitimi ve egzersizlerle desteklenir.
İlaç tedavisi; bazi tip inkontinanslar ilaç yada hormonlarla tedavi edilebilmektedir. Urge tipi inkontinansta etkili olmakla beraber stres tipi inkontinans ilaç tedavisine yanıt vermemektedir.
Cerrahi tedavi; Endikasyon halinde cerrahi tedavi uygulanmaktadır.
Üriner inkontinans; mesaneden kişinin kendi isteği dışında idrar kaçırmasıdır.Mesane; kişi kendi isteyene kadar idrarı tutabilmelidir. Bunun aksi söz konusu olduğunda idrar inkontinansından bahsedebiliriz. İnkontinans; aynı yaş grubunda erkeklere oranla kadınlarda daha sık görülmektedir.
Utanma ; tedavisinin olduğunu bilmeme; yaşlanmanın doğal süreci olduğunu zannetme gibi nedenlerden dolayı idrar kaçırma problemi yaşayan birçok kişi bu sorunu yakınlarından hatta doktorlarından saklamaktadır. Ancak uygun tanı ve tedavi yöntemi ile bu sorun ortadan kaldırılabilmektedir.
İdrar kaçırma; ilerleyen dönemlerde sosyal problem haline gelmekte; kişinin kendine olan güveninin sarsılmasına; günlük yaşamında; iş hayatında;özel hayatında sıkıntılara ; psikolojik rahatsızlıklara neden olabilmektedir. İdrar kaçırmanın şiddetine bağlı olarak kişi sürekli kalın ve kat kat iç çamaşır giyme ihtiyacı hissetmektedir. Bu durum sıcak havalarda enfeksiyon; mantar sıklığını arttırmakta ve kötü kokuya neden olmaktadır.
İnkontinans tipleri
1) Stres İdrar Kaçırma
Kadınlarda ensık görülen tiptir. En büyük nedeni pelvik taban kaslarının zayıflamasıdır. Pelvik kaslar mesaneyi idrar yapma zamanı gelinceye kadar kapalı tutar. Kas zayıflığı probleminde egzersiz; öksürme; kahkaha atma gibi durumlarda kişi; idrarını tutamaz bu da idrar kaçışına neden olur. Bu kasların kontrol yetersizliğinde de aynı durum görülür.
Çok sayıda doğum; obesite; ailesel yatkınlık; menapoz; idrar kaçırma risk faktörleri arasındadır.
2) Urge idrar kaçırma
Tuvalete gitme ihtiyacı hissedildiği anda tuvalete yetişemeden oluşan idrar kaçırma tipidir.
Stres idrar kaçırmadan farklı olarak pelvis kasların zayıflığından değil; mesane kaslarının aşırı aktif olmasından kaynaklanmaktadır.
Genellikle çocuklarda ve yaşlılarda olmak üzere her yaş grubunda görülebilir.
3) Miks idrar kaçırma
Stres ve urge tip inkontinansın bir arada olmasıdır. Hasta hem öksürme ve hapşırma esnasında hem de ani idrar yapma hissi sonrasında idrarını kaçırabilir.
4) Taşma idrar kaçırma
Mesanede kapasitesinin üzerinde idrar depolandığında idrar yapma zorunluluğu hissetmeden küçük miktarlarada idrar kaçırma olmaktadır.
Diabet; pelvik bölgede cerrahi; omirlik yaralanmaları gibi durumlarda ilgili kasların normal gerginlik kaybı sonucu oluşmaktadır.
İdrar Kaçırmada Tanı
Tanıda; tıbbi hikaye ve fizik muayne önemlidir. Ayrıca idrar torbasının görüntüsünü ve işlevini gösteren ( ürodinami testi) çeşitli testler ve görüntüleme yöntemleri ile tanı konmaktadır.
İdrar Kaçırmada Tedavi
İlk 3 tipte tedavi genellikle fizik tedavi; mesane eğitimi ve egzersizlerdir. Mesane eğitimi inkontinans tedavisinde ve hastanın yaşam kalitesini arttırmada önemlidir. Beslenme; sıvı tüketimi; karın içi basıncı azaltmak için solunum egzersizleri ve idrara çıkma isteği sırasında neler yapması gerektiği öğretilir.
Pelvik taban(kegel) gezersizleri; Pelvik taban kaslarını güçlendirmeye yönelik egzersizlerdir. Mesane ve idrar yapma ile ilgili kasların kontrol altına alınarak inkontinans tipine göre kasların güçlendirilmesi yada tonusunun azaltılması sağlanmaktadır.
Kas stimülasyonu: Orta frekans akım uygulanmaktadır. Uygulama karbon elektrodlarla deri üzerinden veya vaginal elektrodla yapılmaktadır. Vaginal elektrodlar tedavi etkinliği açısından daha uygundur. Kas stimulasyonu ile zayıflayan pelvik taban kaslarının güçlendirilmesi veya aşırı çalışan mesane kaslarının tonusunun azaltılması sağlanmaktadır. Uygulama haftada 2-3 gün 20 dk.lık seanslar halinde yapılmaktadır. Tedavi 16- 18 seans uygulanır. Kas stimülasyon tedavisi; mesane eğitimi ve egzersizlerle desteklenir.
İlaç tedavisi; bazi tip inkontinanslar ilaç yada hormonlarla tedavi edilebilmektedir. Urge tipi inkontinansta etkili olmakla beraber stres tipi inkontinans ilaç tedavisine yanıt vermemektedir.
Cerrahi tedavi; Endikasyon halinde cerrahi tedavi uygulanmaktadır.