Deri kanserleri; deriden kaynaklanan kötü huylu tümörlerdir. Toplumda görülme sıklığı giderek artmaktadır. Ülkemizde deri kanserlerinin görülme sıklığına ilişkin ne yazık ki güvenilir istatistiksel bilgiler bulunamamaktadır.

Deri; vücudumuzu dış etkenlerden koruyan; vücuttan sıvı elektrolit ve madde kayıplarını önleyen ve de vücudun ısı regülasyonunu sağlayan çok önemli bir organımızdır. İki tabakadan oluşur. Üstte epidermis dediğimiz yüzeyel tabaka onun altında ise dermis dediğimiz tabaka vardır ki kıl kökleri; ter ve yağ bezleri; damarlar ve duyusal sinir ağı bu tabakada bulunur.

Deri kanserleri özellikle baş boyun bölgesi olmak üzere daha çok vücudun güneş gören bölgelerinde ortaya çıkar.

Deri Kanserleri Kimlerde Daha Sık Görülür?

Deri kanserlerinin esas ve en önemi nedeni güneş ışınlarıdır. Özellikle güneş ışığı içinde bulunan ultroviyole huzmeleri deri hücrelerinde karakter değişikliğine neden olarak kansere yol açar. Benzer şekilde bronzlaşma amacıyla kullanılan solaryum cihazları ve ultroviyole ışını veren suni ışık kaynakları da kanser yapıcı risk taşırlar. Güneşten gelen ultroviyole ışınlarının dünyaya ulaşmasını engelleyici bariyer teşkil eden atmosferdeki ozon tabakasında gözlenen defekt ve incelme deri kanserlerindeki artışın başlıca nedenidir.

Deri kanserleri; açık renk derililer; açık havada güneşe daha fazla maruz kalanlar; derilerinde çillenme görülenler; ekvatora yakın bölgelerde yaşayanlar; ailesinde deri kanseri görülenler ve vücudunda çok fazla sayıda beni bulunanlar da daha fazla görülür.

Bunların dışında ışın tedavisi ya da başka bir nedenle radyo aktif ışınlara maruz kalanlarda; uzun süre iyileşmeden kalan açık yaralarda ya da sık sık iyileşip tekrar açılan yara bölgelerinde; arsenik zift; katran vb.

DERİ KANSERLERİNİN TİPLERİ NELERDİR?

1. Epidermisteki bazal hücrelerden kaynaklanan Bazal Hücreli Kanser
(BHK)
2. Skuamöz (yassı)hücrelerden kaynaklanan Skuamöz Hücreli Kanser (SHK)
3. Melanositlerden (melanin üreten hücreler) kaynaklanan Malign Melanoma (MM)

BHK; en sık rastlanan deri kanseridir. Yavaş seyreder. Metastaz yapmaz. BHK nadiren
hayatı tehdit eder.
SHK; sık rastlanan diğer bir deri kanseri tipidir. Dudaklar; yüz ve kulaklarda
sık rastlanır. Lenf bezlerine bazen de iç organlara yayılabilir. SHK eğer tedavi
edilmezse hayatı tehdit eder duruma gelir.

Deri kanserlerinin üçüncü tipi olan malign melanomalara daha az rastlanır. Ancak
özellikle güneşli bölgelerde yaşayanlarda sıklığı giderek artmaktadır. Deri kanserlerinin
en tehlikeli tipidir. Ancak erken teşhis edilirse tam olarak tedavi edilebilme
şansı vardır. Teşhis ve tedavide gecikme genellikle ölümcül olmaktadır.

KANSERLEŞEBİLEN BAŞKA DERİ TÜMÖRLERİ VARMIDIR?

Bilinmesi gereken ve sık görülen iki deri tümörü benler ve keratozlardır. Benler; yoğun pigmentli deri hücrelerinin kümeleşmesinden oluşur. Bazen deriden kabarık şekilde; bazen deri ile aynı seviyededir. Bazen doğuştan beri vardır. Bazen de sonradan çıkabilir. Birçoğunun tehlikesi olmamasına rağmen doğuştan beri var olan geniş ve kıllı dev benler ile değişik renklerde ve sınırları net olarak seçilemeyen benler malign melanomaya dönüşme riski taşırlar.

Benler;
1) Kozmetik nedenlerle;
2) Giysi ve takılarla sürekli tahriş oluyorlarsa;
3) Malign melanomaya dönüşme ihtimalleri nedeniyle cerrahi olarak çıkarılırlar.
Solar veya aktinik keratozlar ise üzerleri pürtüklü veya pullu; kahverengi veya
kırmızı renkte yamalar şeklinde görülen deri tümörleridir. Genellikle derinin güneşe
maruz kalan bölgelerinde görülürler. Bunların kansere dönüşme ihtimalleri vardır.
Kansere dönüşme belirtileri gösterenler cerrahi olarak çıkarılmalıdırlar.

DERİ KANSERLERİ NASIL TANINIR?

Bazal ve Skuamöz Hücreli Kanserler çeşitli görünüşlerde olabilirler.
Genel olarak:
1) Beyaz ve pembe renkli küçük bir kitle şeklinde;
2) Yüzeyi düzgün; parlak veya çukur şeklinde;
3) Kuru; pullu; kırmızı bir nokta şeklinde;
4) Kabuklu; kırmızı; yumru şeklinde;
5) Kabuklu yanyana küçük kitleler şeklinde;
6) Bir yara izine benzeyen beyaz bir yama şeklinde olabilirler.

2-4 haftada iyileşmeyen; kanama ve ağrı yapabilen bu türdeki lezyonların kanser olabileceklerini düşünmek gerekir.

Malign Melanoma ise genellikle bir benden veya normal olan bir deriden başlayabilir.
Herhangi bir bende ortaya çıkan aşağıdaki değişiklikler kanserleşme açısından uyarı kriterleri olarak kabul edilmelidir.
1. Asimetti
2. Kenar düzensizliği
3. Değişik renk tonlarında olma
4. Üzerinde kabuklanma
5. Kanama
6. Kaşıntı
7. Çevresinde kızarıklık
8. Kıllanma artışı
9. Boyutunda 6 mm den daha fazla veya anormal bir artış olması.

Bu değişikliklerden biri veya birkaçı gözlenen benler cerrahi olarak çıkarılarak Malign Melanoma açısından histopatolojik incelemeye tabi tutulmalıdır. Eğer tüm bu değişkenler size karmaşık geliyorsa şunu hatırlamak çok önemlidir.

Derinizi tanıyınız ve tepeden - tırnağa düzenli olarak muayene ediniz. Sizi şüphelendiren
birşeylere rastlarsanız hemen bir Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi uzmanına
başvurunuz! Plastik cerrahlar tümörü fonksiyonel yapıyı bozmadan ve en estetik
görüntüyü sağlayacak şekilde cerrahi olarak çıkartırlar. Çıkarılan dokunun histopatolojik
incelemesi ile tam olarak çıkarılıp çıkarılamadığı; zeminde kalıntı kalıp kalmadığı
anlaşılabilir.

TEDAVİSİ NASILDIR?

Tedavi kanserin tipine; büyüme evresine; yerleşim yerine göre değişmektedir. Eğer kanser küçük ise işlem ayaktan; lokal anestezi altında kolayca yapılabilir. Bu küçük ve az tehlikeli tiplerde kazıma (küretaj) veya elektrik akımı ile kanser hücrelerini yoketme (dessikasyon) işlemleri de yapılabilir. Ancak bu metodların tedavi açısından güvenilirliği az; iz bırakma ve deformasyon yapma ihtimalleri fazladır.

Kanser büyükse; lenf nodlarına veya vücudun başka bir bölgesine yayılmışsa büyük cerrahi işlemlere ihtiyaç duyulabilir. Deri kanserlerinde muhtemel diğer tedavi seçenekleri kriyoterapi (kanser hücrelerinin dondurularak tahrip edilmesi); radyoterapi (ışın tedavisi); kemoterapi (antikanser ilaçların verilmesi) dir.

Tedaviye başlamadan önce bu yöntemleri doktorunuzla beraber değerlendirmeli ve
aşağıdaki sorulara cevaplar aramalısınız.
- Tümörün yok edilmesi açısından hangi tedavi yöntemi daha güvenlidir?
- Hangi seçenek size daha uygundur?
- Sizdeki kanser tipi için ne kadar etkilidir?
- Olası riskleri ve yan etkileri nelerdir?
- Beklediğiniz fonksiyonel ve kozmetik sonuçlar ne kadar elde edilebilir?

NÜKS OLUR MU? NÜKS ENGELLENEBİLİR Mİ?

Deri kanserleri nüksedebilir. Ancak nüks riskini azaltmak veya ortaya çıkabilecek
nüksün riskini azaltmak mümkündür. Bunun için:
- Doktorunuzun çağırdığı kontrollere düzenli olarak uyunuz.
- Yaz aylarında özellikle de saat 11.00-15.00 arası saatlerde güneşe maruz kalmaktan
kaçınınız. Ultraviole ışınlarının su ve buluttan geçip; kum ve kardan yansıyabileceğini
unutmayınız.
- Dışarda uzun süre kalmanız gerekiyorsa geniş kenarlı şapkalar ve uzun kollu
elbiseler giyiniz.
- Açıkta kalan deri bölümleri için en az 15 güneş koruma faktörlü kremler kullanınız.
Yüzdükten ve terledikten sonra da düzenli aralıklarla bu kremleri kullanmaya devam
ediniz.
- Son olarak cildinizi düzenli olarak siz de muayene ediniz. Eğer herhangi bir
şüpheniz varsa en kısa sürede plastik cerrahınıza başvurunuz.