Hafta Hafta Gebelik
Gebelik kararı verildikten sonra öncelikle Kadın Doğum muayenesi gereklidir. Genellikle gebe kalındıktan sonra takiplere başlanıyor. İlk yapılacak muayenede gebeliğe bir engel olup olmadığının tesbiti; annede sistemik hastalık taraması; eğer böyle bir durum söz konusu ise gerekli önlemlerin alınması; smear alınması ve bazı testlerin yapılarak gebeliğe başlanması için bu muayene çok önemlidir.
Beklenen adet tarihinden birkaç gün gecikme olduğu durumda gebelik tesbiti yapılabilir. Daha erken dönemde BHCG kontrolleri ile biokimyasal gebelik olup olmadığı edilebilirse de ultrason ile gebelik kesesinin görülmesi önemlidir. Yalnızca BHCG veya idrar testleri bize gebeliğin dış gebelik olup olmadığını açıklamada yeterli değildir.
Gebelik kesesi USG ile ilk görüldüğünde yaklaşık 5 mm civarındadır. Kese günde 1-2 mm büyür. Kese büyüklüğü 1 cm e ulaştığında içinde yolk kesesi; 1;5 cm e ulaştığında embrio görülebilir. Bu da gebeliğin 5. haftansa uyar. Kese büyüklüğü 2 cm olduğu halde yolk kesesinin görülmemesi; 2;5 cm olduğu halde embrionun görülmemesi patolojiktir.
Gebeliğin 6. haftasında kalp atımı görülür. 6-7. haftada fetal kalp atımında bradikardi tesbit edilmesi % 60 fetal kayıp riskini taşır.
7. haftada embrionun baş-popo uzunluğu yani CRL yaklaşık 11 mm dir. Şekillenme başlar. Bu dönemde beyin hızlı geliştiği için baş kısmı büyüktür. Yolk kesesi de kısmen büyüktür.
8. haftada embrio CRL uzunluğu 21mm olur. Baş yine büyüktür. Yolk kesesi giderek küçülmeye başlar. Bunun büyük kalması kötü bir prognoz habercisi olabilir.
9. haftada embriodaki farklılaşma hızlanır. Yavaş yavaş insan görünümünü almaya başlar. USG ile baş; gövde ve ekstremiteler ayırt edilebilir. Barsaklar göbek kordonunun içindedir. Bu fizyolojik fıtıklaşma 12. hafta ve sonrasında da devam ederse patolojiktir. 9. haftada embrio hareketlerini izlemek mümkündür.
10. haftada giderek insan iskeletine benzeme artar. Kemikleşme artar. Gebelik halen dışarıdan anne karnına bakılarak anlaşılmaz. Çünkü halen pelvis içindedir.
11-13. haftada şekillenme tamamlanır. Embrio artık tamamen minyatür bir insan iskeleti şeklindedir. Bu dönemde yapılacak ense ölçümü ve ikili testler bebekte kromozom hastalığı riskini ortaya koyar. Annenin de artık gebeliğin ilk başındaki belirtileri azalarak kaybolur. O kadar ki anne gebe olduğunu zaman zaman unutabilir.
Pozisyonu uygunsa cinsiyeti görülebilir. Bu dönemde baş-popo uzunluğu 8-10 cm kadardır. Bebek dışarıdan uyarılara hassastır. Bu aya kadar ortalama kilo artışı 1- 1;5 kg dır.
14-16. haftalarda bebek hızlı bir gelişme sürecindedir. Hızla büyür. Baş- popo uzunluğu yaklaşık 12-14 cm; tırnaklar oluşmaya; vücutta ince tüyler çıkmaya; saçlar oluşmaya başlar. Bebek artık pelvik içine içine sığamayacağından; artık karında yükselmeye başlar; dışarıdan hissedilmeye başlar. Kaş ve kirpikler de oluşmaya başlar. Emme; yutkunma hareketleride başlamıştır.
18.-22. haftalar da bebek artık göbek hizasına gelmeye başlamıştır ve hareketleri anne tarafından hissedilir. Baş-popo uzunluğu yaklaşık 18 cm; ağırlığı 390 gr kadardır. Sesleri
algılamaya ve tepki vermeye başlar. Bu dönemde kalpte çarpıntı; bacakta kramplar; midede yanmalar; kasıklarda basınç artışı; belde ve sırtta ağrılar olabilir. Bel eğriliği kaybolur ve yavaş yavaş hamilelerin tipik yürüyüşüne rastlanır. Yatarken yan yatmaya alışmak gerekir. Kilo artışı ortalama 4;5 kg kadar olmalıdır.
20.-22. haftalarda ikinci düzey USG taraması denen; bebeğin özellikli USG incelemesi gerekmektedir. Bu değerlendirmeyle bebekte anomaliler; diğer organ anomalileri büyük oranda saptanır. Ayrıca annenin rahim duvarlarında yapılan Doppler incelemeleri ile ileride oluşabilecek riskler ile ilgili dikkat çekilebilir.
Bu aydan itibaren özellikle tuza dikkat etmek gerekir. Gereğinden fazla tuz kullanılmamalıdır.
22.-23. haftalarda işitme duygusu gelişmiştir. Müziğin temposuna cevap verebilir. Sizin psikolojinizden etkilenir. Emme ve yutma refleksleri güçlenir. Bu dönemde vücut giderek ağırlaşmakta; vücut ağırlık merkezi denge sağlama daha zorlaşır.
24.- 26. haftalarda yapılacak şeker yükleme testleriyle gebelikte ortaya çıkan gebelik şeker hastalığı araştırılır ve ona göre önlemler alınır gerekirse insülin başlanır.
Bebek artık gözlerini açmaya başlar.
28.-30. haftalarda bebeğin akciğer gelişimi hızlanır. Erken doğması durumunda yaşama şansı böylece oluşur.
Artık fetal dönem bitmiş ve prematür dönem başlamıştır. Tekmeler daha güçlenmiş; zaman zaman dayanılmaz olur. Bebek hızla büyüdüğünden artık zor kalkıp oturmak; nefes almak; hazımsızlık; uykusuzluk gibi yakınmalara artar. Erkek bebeklerde testisler yerine inmeye başlar.
32.- 34. haftalarda bebek hareketleri daha azalmakla beraber tekmeler güçlenir. Rahimde küçük küçük kasılmalar olabilir. Bebek tümüyle karın içini doldurmuştur. Kaburga ve sağda safra kesesi ve basıdan ötürü nefes alırken batma; sağ omuzda ağrı hissedilebilir. Pelvise baskıdan ve bebek başı aşağıya doğru döndüğünden idrara çıkmak sıklaşır; akıntı artışı olur.
Süt salgılanmaya başlayabilir. Bu dönemde erken doğumu engellemezse de bebeğin tüm sistemleri tamamına yakını olgunlaştığından yaşama şansı fazladır.
36.- 38. haftalarda bebek halen prematüre sınırındadır. Yerine sığmadığından hareketler azalır. Günde en az 12 kez oynamalıdır. Anne hareketleri zorlaşmış mide yakınmaları artmıştır. Hazırlık ağrısı dediğimiz rahimdeki kasılmalar daha sık hissedilir olur.
Hazırlıklar tamamlanmış olmalıdır. Her an bir erken doğum beklenebilir. Bebek bu dönemde doğmaya kalkarsa genellikle durdurulmaya çalışılmaz. Doğmak istediği için bir nedeni olduğu düşünülür. Zaten sistemleri de yeterince olgunlaşmıştır. Böylece doğuma geçilir.
38.- 40. haftalarda bebek artık prematüre sınırından çıkmış matür döneme girmiştir.
İstediği zaman doğabilir. Başı yavaş yavaş doğum kanalına girerek anneyi daha çok rahatsız etmeye başlar ve sonunda doğmaya karar vererek bebeğin kendisi doğum sancılarını başlatır.
Beklenen adet tarihinden birkaç gün gecikme olduğu durumda gebelik tesbiti yapılabilir. Daha erken dönemde BHCG kontrolleri ile biokimyasal gebelik olup olmadığı edilebilirse de ultrason ile gebelik kesesinin görülmesi önemlidir. Yalnızca BHCG veya idrar testleri bize gebeliğin dış gebelik olup olmadığını açıklamada yeterli değildir.
Gebelik kesesi USG ile ilk görüldüğünde yaklaşık 5 mm civarındadır. Kese günde 1-2 mm büyür. Kese büyüklüğü 1 cm e ulaştığında içinde yolk kesesi; 1;5 cm e ulaştığında embrio görülebilir. Bu da gebeliğin 5. haftansa uyar. Kese büyüklüğü 2 cm olduğu halde yolk kesesinin görülmemesi; 2;5 cm olduğu halde embrionun görülmemesi patolojiktir.
Gebeliğin 6. haftasında kalp atımı görülür. 6-7. haftada fetal kalp atımında bradikardi tesbit edilmesi % 60 fetal kayıp riskini taşır.
7. haftada embrionun baş-popo uzunluğu yani CRL yaklaşık 11 mm dir. Şekillenme başlar. Bu dönemde beyin hızlı geliştiği için baş kısmı büyüktür. Yolk kesesi de kısmen büyüktür.
8. haftada embrio CRL uzunluğu 21mm olur. Baş yine büyüktür. Yolk kesesi giderek küçülmeye başlar. Bunun büyük kalması kötü bir prognoz habercisi olabilir.
9. haftada embriodaki farklılaşma hızlanır. Yavaş yavaş insan görünümünü almaya başlar. USG ile baş; gövde ve ekstremiteler ayırt edilebilir. Barsaklar göbek kordonunun içindedir. Bu fizyolojik fıtıklaşma 12. hafta ve sonrasında da devam ederse patolojiktir. 9. haftada embrio hareketlerini izlemek mümkündür.
10. haftada giderek insan iskeletine benzeme artar. Kemikleşme artar. Gebelik halen dışarıdan anne karnına bakılarak anlaşılmaz. Çünkü halen pelvis içindedir.
11-13. haftada şekillenme tamamlanır. Embrio artık tamamen minyatür bir insan iskeleti şeklindedir. Bu dönemde yapılacak ense ölçümü ve ikili testler bebekte kromozom hastalığı riskini ortaya koyar. Annenin de artık gebeliğin ilk başındaki belirtileri azalarak kaybolur. O kadar ki anne gebe olduğunu zaman zaman unutabilir.
Pozisyonu uygunsa cinsiyeti görülebilir. Bu dönemde baş-popo uzunluğu 8-10 cm kadardır. Bebek dışarıdan uyarılara hassastır. Bu aya kadar ortalama kilo artışı 1- 1;5 kg dır.
14-16. haftalarda bebek hızlı bir gelişme sürecindedir. Hızla büyür. Baş- popo uzunluğu yaklaşık 12-14 cm; tırnaklar oluşmaya; vücutta ince tüyler çıkmaya; saçlar oluşmaya başlar. Bebek artık pelvik içine içine sığamayacağından; artık karında yükselmeye başlar; dışarıdan hissedilmeye başlar. Kaş ve kirpikler de oluşmaya başlar. Emme; yutkunma hareketleride başlamıştır.
18.-22. haftalar da bebek artık göbek hizasına gelmeye başlamıştır ve hareketleri anne tarafından hissedilir. Baş-popo uzunluğu yaklaşık 18 cm; ağırlığı 390 gr kadardır. Sesleri
algılamaya ve tepki vermeye başlar. Bu dönemde kalpte çarpıntı; bacakta kramplar; midede yanmalar; kasıklarda basınç artışı; belde ve sırtta ağrılar olabilir. Bel eğriliği kaybolur ve yavaş yavaş hamilelerin tipik yürüyüşüne rastlanır. Yatarken yan yatmaya alışmak gerekir. Kilo artışı ortalama 4;5 kg kadar olmalıdır.
20.-22. haftalarda ikinci düzey USG taraması denen; bebeğin özellikli USG incelemesi gerekmektedir. Bu değerlendirmeyle bebekte anomaliler; diğer organ anomalileri büyük oranda saptanır. Ayrıca annenin rahim duvarlarında yapılan Doppler incelemeleri ile ileride oluşabilecek riskler ile ilgili dikkat çekilebilir.
Bu aydan itibaren özellikle tuza dikkat etmek gerekir. Gereğinden fazla tuz kullanılmamalıdır.
22.-23. haftalarda işitme duygusu gelişmiştir. Müziğin temposuna cevap verebilir. Sizin psikolojinizden etkilenir. Emme ve yutma refleksleri güçlenir. Bu dönemde vücut giderek ağırlaşmakta; vücut ağırlık merkezi denge sağlama daha zorlaşır.
24.- 26. haftalarda yapılacak şeker yükleme testleriyle gebelikte ortaya çıkan gebelik şeker hastalığı araştırılır ve ona göre önlemler alınır gerekirse insülin başlanır.
Bebek artık gözlerini açmaya başlar.
28.-30. haftalarda bebeğin akciğer gelişimi hızlanır. Erken doğması durumunda yaşama şansı böylece oluşur.
Artık fetal dönem bitmiş ve prematür dönem başlamıştır. Tekmeler daha güçlenmiş; zaman zaman dayanılmaz olur. Bebek hızla büyüdüğünden artık zor kalkıp oturmak; nefes almak; hazımsızlık; uykusuzluk gibi yakınmalara artar. Erkek bebeklerde testisler yerine inmeye başlar.
32.- 34. haftalarda bebek hareketleri daha azalmakla beraber tekmeler güçlenir. Rahimde küçük küçük kasılmalar olabilir. Bebek tümüyle karın içini doldurmuştur. Kaburga ve sağda safra kesesi ve basıdan ötürü nefes alırken batma; sağ omuzda ağrı hissedilebilir. Pelvise baskıdan ve bebek başı aşağıya doğru döndüğünden idrara çıkmak sıklaşır; akıntı artışı olur.
Süt salgılanmaya başlayabilir. Bu dönemde erken doğumu engellemezse de bebeğin tüm sistemleri tamamına yakını olgunlaştığından yaşama şansı fazladır.
36.- 38. haftalarda bebek halen prematüre sınırındadır. Yerine sığmadığından hareketler azalır. Günde en az 12 kez oynamalıdır. Anne hareketleri zorlaşmış mide yakınmaları artmıştır. Hazırlık ağrısı dediğimiz rahimdeki kasılmalar daha sık hissedilir olur.
Hazırlıklar tamamlanmış olmalıdır. Her an bir erken doğum beklenebilir. Bebek bu dönemde doğmaya kalkarsa genellikle durdurulmaya çalışılmaz. Doğmak istediği için bir nedeni olduğu düşünülür. Zaten sistemleri de yeterince olgunlaşmıştır. Böylece doğuma geçilir.
38.- 40. haftalarda bebek artık prematüre sınırından çıkmış matür döneme girmiştir.
İstediği zaman doğabilir. Başı yavaş yavaş doğum kanalına girerek anneyi daha çok rahatsız etmeye başlar ve sonunda doğmaya karar vererek bebeğin kendisi doğum sancılarını başlatır.