Ameliyat Olduğunuz Taraftaki Kolunuzun/Bacağınızın Şişmemesi (Lenfödem) İçin Yapılması Gerekenler
Lenfödem nedir?
Lenfatik sıvının kol yada bacaklar gibi dokularda birikmesi sonucu gelişen bir hastalıktır;proteinden yoğun ödemdir. Vücudumuzda dolaşım sisteminin üçüncü elemanı lenf sistemidir. Lenf sistemi çok ince damarlar ve bunların arasındaki lenf bezlerinden oluşur. Genellikle bütün organların lenf damarları yada kanalları bulunur. Bunlar extremitelerden gelen damarlarla birleşerek sonunda köprücük kemiği hizasında vena cavadan toplardamarlara açılırlar. Lenf sıvısı dokuların ve hücrelerin arasındaki büyük moleküllü partiküllerin taşındığı sıvıdır.Eğer lenf damarları yada bezleri hasar görmüşe; lenf sıvısının dolaşımı rahatça yapılamaz ve sıvı dokular arasında birikmeye başlar.
Sonuçta kollar; bacaklar veya organlar bu sıvının birikmesi ile şişer. Şişlik bir süre sonra kalıcı olmaya ve daha da artmaya başlar. Deri kalınlaşır; bacak yada kol daha da şişer ve hareket yeteneği bozulur; yaşam kalitesi düşer.
Lenfödemin aşamaları:
1. Aşama : kendiliğinden normale dönen şişlik.extremitede şişlik vardır ve bu şişlik akşam yatıldığında istirahatle normale döner. Bu aşamada şişliğe basmakla deri içeri çöker ve bir süre çökük kalır.gode bırakılabilir.
2. Aşama : kendiliğinden normale dönmez.Doku kalınlaşıp katılaşmıştır ve şişlik devamlıdır. Şişliğe basıldığında çöküntü oluşmaz. gode bırakmak zordur.cilt serttir.
3. Aşama (fil bacağı): Doku şiştir ve artık şişlik geri dönüşsüzdür.. Bacak ciddi anlamda kalınlaşmıştır. Genelde tedaviye dirençli lenfödem bulunur.
Lenfödemin Nedenleri:
Seconder lenfödemin en yaygın nedeni lenf damarlarının çeşitli tedavi yöntemleri ile hasar görmesine bağlıdır. Örneğin kanser için yapılan ameliyatlar yada radyasyon tedavisi sonrası lenf damarları sıklıkla hasar görür ve lenfödem oluşabilir. En tipik örnek. meme kanseri ameliyatı sonrası kolda gelişen seconder lenfödemdir .
lenfödem tedavisinde en etkin yöntem kompleks boşaltıcı fizyoterapidir.
bu tedavi;
değerlendirme
MLD(elle yapılan lenf drenajı)
cilt bakımı
kompresyon bandajı/kompresyon çorabı
boşaltıcı egzersizlerden oluşur.
bu uygulamalar sadece lenfödem üzerinde çalışan bu alanda uzmanlaşmış fizyoterapistler tarafından yapılır.
KOL ÖDEMİ OLUŞMAMASI İÇİN YAPILMASI GEREKENLER
GÜNLÜK YAŞAMDA
Etkilenmiş koluyla ağır eşyalar taşımamalısınız
Bıçak kullanırken elinizi kestirmemeye;dikiş dikerken yara açmamaya dikkat etmelisiniz
Elinizde eldiven olmadan fırın kapağı açmayınız;ütü yaparken dikkatli olunuz.
KIYAFETLER
Sutyenler göğüs kafesinin çevresinde ve omuzlar üzerinde sıkı olmamalı;geniş omuz askıları önerilmektedir.eğer iz yapıyorsa askı altına biraz pamuk pet koyabilirsiniz.
Meme proteziniz hafif olmalı
Cildinize baskı yapacak giyecekler (etek;iç çamaşır;pantolon;kemer)kullanmayınız
GENEL BAKIM
Kuaförde omzunuza sıcak uygulama yapılmamalı(perma)
Tırnak keserken dikkat etmelisiniz
Manikür yaptırmayın yaptırırsanız tırnak etlerinizi kestirmeyiniz
İstenmeyen tüylerin alınmasında elektrikli traş makinesi kullanın.traş bıçağı hijyenine dikkat ediniz.
Sauna yasak
Alerji yapacak kozmetik ürünlerini kullanmayınız
Sıkı mücevher ;damarları sıkıştıracağından kullanmayınız.
SPOR
Temiz bir havuzda yüzme önerilebilir.
Yürüyüş lenf sistemini aktive etmek adına mükemmel bir egzersizdir.
BESLENME
Kilonuza dikkat ediniz.Normal dengeli diyet idealdir.
Düşük tuzlu diyet (başka bir hastalık nedeniyle gerekmedikçe) verilmemelidir.
TATİLDE
Böcek sokmaları ve ısırıklarına dikkat ediniz.
Sıcak ve tropikal bölgeleri tercih etmeyiniz.
Güneşlenmek konusunda sağlıklı bir bireyden ki herkesin hassas olması gerekir daha hassas olunuz.
Uçakla seyahat ediyorsanız kompresyon giysinizi mutlaka giyinin.
DOKTORDA
Etkilenmiş kolunuzdan kan aldırmayın;tansiyon ölçtürmeyin..
ENFEKSİYON belirtisi gördüğünüzde (kızarıklık;ısı artışı;renk değişikliği;kaşıntı...vs)mutlaka doktorunuza başvurun.
GENEL ÖNERİLER
Etkilenmiş kolunuzla ilgili sorularınız için mutlaka bir uzman ile görüşünüz.
Sigara kesinlikle içmeyiniz.
Şunu bilinki yetersiz lenf sistemine sahipsiniz.BU nedenle şişen uzvunuz tedavi ile normal veya normal sınırlar içine dönebilir.Bu hale getirdikten sonra bakımına dikkat etmeyenleri değişik sorunlar beklemektedir.
Kompresyon giysilerinizi gece dahil tüm gün giyinmelisiniz.Eğer uzvunuz geceleri kendiliğinden küçülüyorsa geceleri kompresyon giysinizi giymeyebilirsiniz.(fakat tedavi kürü ardından altı ay mutlaka giyilmelidir)
Eğer özel günler için dışarı çıkıyorsanız sadece bu zaman için kompresyon giysinizi giymeyebilirsiniz.Önceden bi deneyiminiz varsa kolunuz kompresyon giysisini giymeyince şişiyorsa risk almayınız.
Etkilenmiş uzvunuzu (kolunuzu) en az ayda bir kez ölçün veya birine ölçtürün.Eğer anlamlı bir değişiklik varsa mutlaka ilgili uzmanınıza bildirin.Yardıma veya yeni bir kompresyon giysisine ihtiyacınız olabilir.
Kompresyon giysinizi üreticinin önerileri doğrultusunda değiştirin.Gevşeme hissederseniz ya da kolayca giyebiliyorsanız ya kolunuz şişi inmiştir veya giysiniz esnemiştir.
Yaşam şeklinizi değiştirmeye değil modifiye etmeye ihtiyacınız var;bu hastalığın şiddetle etkisi altına girmenizi gerektirmez.Sadece durumunuzun gerçekleri bakımından daha dikkatli ve hassas davranmalısınız.Etkili vücut uzvunuzu gereğinden fazla korumalısınız..
BACAK ÖDEMİ OLUŞMAMASI İÇİN YAPILMASI GEREKENLER
GÜNLÜK YAŞAMDA
Uzun süre ayakta kalmayın
Çıplak ayakla dolaşmayın
Sıkı ayakkabı giyinmeyin
GENEL BAKIM
aynı koldaki gibi tırnak keserken;istenmeyen tüylerin alımında elektrikli tarş makinesi kullanın;alerji yapacak kozmetik ürünleri kullanmayın. ek olarak ayak bakımı dikkatle yapılmalıdır.
Ayak bileği pompalama egzersizleri çok önemlidir.
hazır fabrikasyon çorap kullanılmamalıdır.
Lenfatik sıvının kol yada bacaklar gibi dokularda birikmesi sonucu gelişen bir hastalıktır;proteinden yoğun ödemdir. Vücudumuzda dolaşım sisteminin üçüncü elemanı lenf sistemidir. Lenf sistemi çok ince damarlar ve bunların arasındaki lenf bezlerinden oluşur. Genellikle bütün organların lenf damarları yada kanalları bulunur. Bunlar extremitelerden gelen damarlarla birleşerek sonunda köprücük kemiği hizasında vena cavadan toplardamarlara açılırlar. Lenf sıvısı dokuların ve hücrelerin arasındaki büyük moleküllü partiküllerin taşındığı sıvıdır.Eğer lenf damarları yada bezleri hasar görmüşe; lenf sıvısının dolaşımı rahatça yapılamaz ve sıvı dokular arasında birikmeye başlar.
Sonuçta kollar; bacaklar veya organlar bu sıvının birikmesi ile şişer. Şişlik bir süre sonra kalıcı olmaya ve daha da artmaya başlar. Deri kalınlaşır; bacak yada kol daha da şişer ve hareket yeteneği bozulur; yaşam kalitesi düşer.
Lenfödemin aşamaları:
1. Aşama : kendiliğinden normale dönen şişlik.extremitede şişlik vardır ve bu şişlik akşam yatıldığında istirahatle normale döner. Bu aşamada şişliğe basmakla deri içeri çöker ve bir süre çökük kalır.gode bırakılabilir.
2. Aşama : kendiliğinden normale dönmez.Doku kalınlaşıp katılaşmıştır ve şişlik devamlıdır. Şişliğe basıldığında çöküntü oluşmaz. gode bırakmak zordur.cilt serttir.
3. Aşama (fil bacağı): Doku şiştir ve artık şişlik geri dönüşsüzdür.. Bacak ciddi anlamda kalınlaşmıştır. Genelde tedaviye dirençli lenfödem bulunur.
Lenfödemin Nedenleri:
Seconder lenfödemin en yaygın nedeni lenf damarlarının çeşitli tedavi yöntemleri ile hasar görmesine bağlıdır. Örneğin kanser için yapılan ameliyatlar yada radyasyon tedavisi sonrası lenf damarları sıklıkla hasar görür ve lenfödem oluşabilir. En tipik örnek. meme kanseri ameliyatı sonrası kolda gelişen seconder lenfödemdir .
lenfödem tedavisinde en etkin yöntem kompleks boşaltıcı fizyoterapidir.
bu tedavi;
değerlendirme
MLD(elle yapılan lenf drenajı)
cilt bakımı
kompresyon bandajı/kompresyon çorabı
boşaltıcı egzersizlerden oluşur.
bu uygulamalar sadece lenfödem üzerinde çalışan bu alanda uzmanlaşmış fizyoterapistler tarafından yapılır.
KOL ÖDEMİ OLUŞMAMASI İÇİN YAPILMASI GEREKENLER
GÜNLÜK YAŞAMDA
Etkilenmiş koluyla ağır eşyalar taşımamalısınız
Bıçak kullanırken elinizi kestirmemeye;dikiş dikerken yara açmamaya dikkat etmelisiniz
Elinizde eldiven olmadan fırın kapağı açmayınız;ütü yaparken dikkatli olunuz.
KIYAFETLER
Sutyenler göğüs kafesinin çevresinde ve omuzlar üzerinde sıkı olmamalı;geniş omuz askıları önerilmektedir.eğer iz yapıyorsa askı altına biraz pamuk pet koyabilirsiniz.
Meme proteziniz hafif olmalı
Cildinize baskı yapacak giyecekler (etek;iç çamaşır;pantolon;kemer)kullanmayınız
GENEL BAKIM
Kuaförde omzunuza sıcak uygulama yapılmamalı(perma)
Tırnak keserken dikkat etmelisiniz
Manikür yaptırmayın yaptırırsanız tırnak etlerinizi kestirmeyiniz
İstenmeyen tüylerin alınmasında elektrikli traş makinesi kullanın.traş bıçağı hijyenine dikkat ediniz.
Sauna yasak
Alerji yapacak kozmetik ürünlerini kullanmayınız
Sıkı mücevher ;damarları sıkıştıracağından kullanmayınız.
SPOR
Temiz bir havuzda yüzme önerilebilir.
Yürüyüş lenf sistemini aktive etmek adına mükemmel bir egzersizdir.
BESLENME
Kilonuza dikkat ediniz.Normal dengeli diyet idealdir.
Düşük tuzlu diyet (başka bir hastalık nedeniyle gerekmedikçe) verilmemelidir.
TATİLDE
Böcek sokmaları ve ısırıklarına dikkat ediniz.
Sıcak ve tropikal bölgeleri tercih etmeyiniz.
Güneşlenmek konusunda sağlıklı bir bireyden ki herkesin hassas olması gerekir daha hassas olunuz.
Uçakla seyahat ediyorsanız kompresyon giysinizi mutlaka giyinin.
DOKTORDA
Etkilenmiş kolunuzdan kan aldırmayın;tansiyon ölçtürmeyin..
ENFEKSİYON belirtisi gördüğünüzde (kızarıklık;ısı artışı;renk değişikliği;kaşıntı...vs)mutlaka doktorunuza başvurun.
GENEL ÖNERİLER
Etkilenmiş kolunuzla ilgili sorularınız için mutlaka bir uzman ile görüşünüz.
Sigara kesinlikle içmeyiniz.
Şunu bilinki yetersiz lenf sistemine sahipsiniz.BU nedenle şişen uzvunuz tedavi ile normal veya normal sınırlar içine dönebilir.Bu hale getirdikten sonra bakımına dikkat etmeyenleri değişik sorunlar beklemektedir.
Kompresyon giysilerinizi gece dahil tüm gün giyinmelisiniz.Eğer uzvunuz geceleri kendiliğinden küçülüyorsa geceleri kompresyon giysinizi giymeyebilirsiniz.(fakat tedavi kürü ardından altı ay mutlaka giyilmelidir)
Eğer özel günler için dışarı çıkıyorsanız sadece bu zaman için kompresyon giysinizi giymeyebilirsiniz.Önceden bi deneyiminiz varsa kolunuz kompresyon giysisini giymeyince şişiyorsa risk almayınız.
Etkilenmiş uzvunuzu (kolunuzu) en az ayda bir kez ölçün veya birine ölçtürün.Eğer anlamlı bir değişiklik varsa mutlaka ilgili uzmanınıza bildirin.Yardıma veya yeni bir kompresyon giysisine ihtiyacınız olabilir.
Kompresyon giysinizi üreticinin önerileri doğrultusunda değiştirin.Gevşeme hissederseniz ya da kolayca giyebiliyorsanız ya kolunuz şişi inmiştir veya giysiniz esnemiştir.
Yaşam şeklinizi değiştirmeye değil modifiye etmeye ihtiyacınız var;bu hastalığın şiddetle etkisi altına girmenizi gerektirmez.Sadece durumunuzun gerçekleri bakımından daha dikkatli ve hassas davranmalısınız.Etkili vücut uzvunuzu gereğinden fazla korumalısınız..
BACAK ÖDEMİ OLUŞMAMASI İÇİN YAPILMASI GEREKENLER
GÜNLÜK YAŞAMDA
Uzun süre ayakta kalmayın
Çıplak ayakla dolaşmayın
Sıkı ayakkabı giyinmeyin
GENEL BAKIM
aynı koldaki gibi tırnak keserken;istenmeyen tüylerin alımında elektrikli tarş makinesi kullanın;alerji yapacak kozmetik ürünleri kullanmayın. ek olarak ayak bakımı dikkatle yapılmalıdır.
Ayak bileği pompalama egzersizleri çok önemlidir.
hazır fabrikasyon çorap kullanılmamalıdır.