Metabolık Sendrom Nedır?
METABOLİK SENDROM; SENDROM X :
MAHŞERİN DÖRT ATLISI VEYA ÖLÜMCÜL ORKESTRA
Kalp ve damar hastalıklarına neden olan Hipertansiyon; Şişmanlık; Şeker Hastalığı ve Kan yağlarında yükseklik gibi hastalıkların aynı kişide birarada görülmesine metabolik sendrom veya metabolik travma denir. Bu duruma ‘insülinrezistans sendromu’ veya ‘sendrom X’ adı da verilir.
Metabolik sendrom’un başlıca özelliği veya başlatıcı özelliği vücutta yağ miktarının artmasıdır. Yağ miktarı artınca kanda insülin düzeyi artmakta ve sonunda insülin yüksekliğine bağlı olarak şeker hastalığı; kan yağlarında yükselme; tansiyon yükselmesi ve şişmanlık aynı kişide ortaya çıkmaktadır. Tedavi edilmezse öldürücü olan bu hastalıkların hepsine birden mahşerin dört atlısı veya ölümcül orkestra adı verilmektedir.
Metabolik sendromlu hastalarda karaciğer yağlanması; kanda ürik asit yüksekliği; kadınlarda polikistik over sendromu ve erkeklerde prostat büyümesi de sık görülmektedir.
Bir kişide metabolik sendrom var diyebilmek için; o kişide aşağıda sıralanan bozuklukların bir arada bulunması gerekir:
· Erkek tipi şişmanlık (yağların karında birikmesi): Erkeklerde bel çevresinin 102 cm’den fazla olması; kadınlarda 88 cm’den fazla olması
· Kanda trigliserit denen yağın 150 mg/dl den fazla olması
· HDL kolesterol denen iyi kolesterolün erkeklerde kanda 40 mg/dl; kadınlarda ise 50 mg/dl’den az olması
· Tansiyon yüksekliği (Hipertansiyon) bulunması: Büyük tansiyonun 13; küçük tansiyonun 8.5’ dan fazla olması
· Açlık kan şekerinin 110 mg/dl’ den fazla olması
Son zamanlarda metabolik sendromlu hasta sayısında giderek büyük bir artış görülmektedir. ABD’de metabolik sendromlu hasta sayısı; orta yaşlardaki kişilerde %20-30’u hatta son zamanlarda %40’ı bulmuştur. Ülkemizde de bu sıklıkta olduğu tahmin edilmektedir.
Metabolik sendrom yaşam süresini kısaltan çok önemli bir sağlık sorunudur.
Metabolik sendrom’da karın bölgesindeki yağları cilt altı bölgesine kaydırmak için bazı ilaçlar (Roziglitazon veya pioglitazon gibi) kullanılmaya başlanmış ve iyi sonuçlar alınmıştır.
Polikistik over sendromu denen ve kadınlarda yumurtalarda kist; kilo alma; adet bozukluğu ve tüylenme ile kendini gösteren hastalık metabolik sendrom yönünden büyük bir risk teşkil eder. Şişman ve yumurtalığında bu tür kistleri olan kadınlar mutlaka metabolik sendrom yönünden taranmalıdırlar. Bu kadınlara şeker yükleme testi yapılmalı ve kan yağlarına bakılmalıdır. Polikistik over sendromu olan kadınlarda şeker hastalığı 3-7 kat daha fazla görülür ve kalp ve damar hastalığı riski de aynı şekilde yüksektir. Bu nedenle mutlaka kilo vermeli ve egzersiz yapmalıdırlar.
Sabah yorgunluğunuz varsa; gece uykudan kalkıp tatlı bir şeyler yemek istiyorsanız veya öğle yemeği sonrası yorgunluk ve halsizlik oluyorsa insülin direnci olabilir. İnsülin direnci kalıtımsal olabildiği gibi öğün atlamak; hareketsizlik; şekerli ve unlu gıdaları fazla yemek ve şişmanlık nedeniyle de oluşur.
Metabolik sendrom’dan korunmak ve kandaki insülin düzeyini azaltmak için karbonhidratlı gıdaları yani beyaz ekmek; tatlılar; kek ve patates gibi şeker oranı yüksek gıdalar az yenmeli; tuz azaltılmalı; beyaz et; sebze ve meyve tüketimi artırılmalıdır. Ayrıca kilo vermek ve egzersiz yapmak da bizi bu hastalıktan korur.
Şişman Kişiler Şeker Hastalığından Nasıl Korunur?
Şişman kişiler şeker hastalığı gelişimi önlemek için şu önlemleri almalıdırlar:
1-İdeal kiloya kadar zayıflamak.
2-Sağlıklı beslenmek: Lifli sebze ve meyveyi fazla; unlu ve şekerli gıdaları az tüketmek; doymuş yağ yerine doymamış yağ yemek;
3-Egzersiz yapmak: Her gün en az 30 dakika yürüyüş yapmak
Metabolik sendromunuz varsa mutlaka bir ENDOKRIN UZMANINA basvurunuz.
Kaynak: http://www.kiloyonetimi.com
2. http://www.bestzayiflama.com