TROİD HASTALIĞI VE TROİD HORMON BOZUKLUĞU KİMLERDE GÖRÜLÜR?


Aşağıda liste halinde verilen durumlar sizde veya bir yakınızda varsa tiroid hormon tetkikleri yaptırmak ve muayene olmak için bir Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı hekime başvurmanız gerekir.

Troid hastalığı riski yüksek olan kişiler şunlardır:

Ailesinde troid hastalığı olanlarda

Ailesinde guatr; Hashimoto hastalığı; tiroid nodülü; tiroid kanseri ve Graves hastalığı gibi tiroid hastalıkları olan kişilerde tiroid hastalığı daha fazla görülür.

50 yaş üzeri kadınlarda

Kadınlarda 50 yaş üzerinde tiroid bezi yetmezliği sıklığı artar. Erkeklerde ise 60 yaşından sonra tiroid bezi hastalığı artmaktadır.

Önceden tiroid hastalığı veya tiroid ameliyatı geçirenlerde

Daha önce herhangi bir troid hastalığı geçirmiş olanlarda bu hastalığın nüks etme olasılığı bulunabilir. Daha önce tiroid bezi yetmezliği veya fazla çalışması hastalığı veya tiroidid denilen tiroid bezi iltihabı geçirdiyseniz bu hastalıkların bazıları sizde nüks edebilir veya hormonlarınızda zaman içinde değişiklikler olabilir.

Guatrı olanlarda

Tiroid bezinin büyümelerine guatr diyoruz. Guatrı olan kişilerde hormonlarda azalma veya artma olabilir. Boynunuzda bir şişlik varsa sizde guatr var demektir. Guatrı olan kişilerde tiroid hastalığı veya tiroid hormonlarında bozukluk olabilir.

Sigara içenlerde

Sigara içen kişilerde guatr ve diğer tiroid hastalıkları daha sık görülür.

Menopoz dönemindeki kadınlarda

Menopoz dönemindeki kadınlarda tiroid hastalığı riski artar.

Böbreküstü bezi yetmezliği; romatoit artrit; Lupus gibi hastalığıolanlarda

Böbreküstü bezinin az çalışması (Addison hastalığı) hastalığı ve diğer romatizmal hastalıklar Hashimoto hastalığı veya Graves hastalığı dediğimiz tiroid hastalıklarıyla birlikte sık görülebilir. Bu tür hastalığınız varsa tiroid hormon tetkiklerini yaptırmanız gerekir.

Şeker hastalarında

Şeker hastalarında tiroid hormonlarında bozukluk sık görülür. Şeker hastalığınız varsa yılda bir defa tiroid tetkikleri (TSH hormonu ölçümü) yaptırınız.

Troid Bezi İltihabı (Tiroidit) geçirenlerde

Daha önceden tiroid bezi iltihabı geçirenlerde (tiroidit) tiroid bezi hastalığı tekrar olabilir. Bu kişilerin bir kısmında tiroid bezi yetmezliği gelişebileceğinden kontrol etmek gerekir.

Doğum yapan kadınların bir kısmında troid yetmezliği olabilir

Doğum yaptıktan sonraki ilk yıl içinde kadınların % 5-7’sinde tiroid bezi yetmezliği görülebilir. Halsizlik; bitkinlik; yorgunluk ve unutkanlık gibi şikayetler varsa TSH ölçümü yaptırınız.

Allerjik hastalığı olanlarda

Ürtiker (kurdeşen) denen cilt hastalığı; kaşıntı ve allerjik riniti olanlarda tiroid hormonlarında bozukluk olabilir. Bu kişilerde tiroid tetkikleri yapılması faydalıdır.

Kansızlığı olanlarda

Kansızlık tiroid bezi yetmezliğinde sık görülür. Hipotiroidi dediğimiz tiroid bezi yetmezliğinde (özellikle Hashimoto hastalığında) demir ve B12 vitamini eksikliğine bağlı kansızlık sık görülür.

Kan yağları (Kolesterol veya trigliserit) yüksek olan kişilerde

Tiroid bezi yetmezliği ve şeker hastalığı kan yağlarında yükseklik yapan hastalıklardır. Kan yağları yüksek kişilerde kan şekeriyle birlikte tiroid hormonlarına bakmak gerekir.

Down ve Turner sendromu bulunanhastalarda

Down ve Turner sendromu çocuklarda doğumla birlikte ortaya çıkan genetik hastalıklardır. Bu hastalığı olanlarda tiroid hormon bozukluğu sık görüldüğünden tiroid hormon tetkikleri yapmak faydalıdır.

Kafa veya beyin yaralanması geçiren veya beyin ameliyatı geçiren kişilerde

Herhangi bir nedenle beyin travması veya hasarı geçiren kişilerde beyinde bulunan hipofiz bezinde hasar ve daha sonra tiroid yetmezliği gelişebilir. Hipofiz bezi ameliyatı geçirenler de tiroid tetkikleri yaptırmalıdırlar.

Bazı ilaçları kullananlarda

Kalp atım bozukluklarının tedavisi için amiodaron (Cordarone tablet) ilacını kullanan hastalarda; psikiyatrik hastalıkların tedavisinde kullanılan lityum (Lithuril tablet) ilacını alanlarda ve hepatit tedavisi için interferon alfa ve beta gibi ilaçları kullanan hastalarda tiroid hormonlarında bozukluk sıklıkla olur. Bu ilaçları kullananlarda belirli aralıklarla tiroid hormon tetkiklerini yaptırmak faydalıdır.

Baş ve boyuna yönelik ışın tedavisi (radyoterapi) alanlarda

Baş ve boyuna yönelik ışın tedavisi (radyoterapi) alankişilerde tiroid hormon bozukluğu sık görülür.

Çok düşük doğum ağırlıklı erken doğan (prematüre) bebeklerde

Doğum ağırlığı çok az olan ve erken doğan bebeklerde tiroid hormon bozukluğu olabilir. Bu tür bebeklerin annelerinde de tiroid hormon incelemesi gerekebilir.

Meme Kanserli hastalarda

Tiroid hormon eksikliği ve tiroid nodülleri meme kanserli kadınlarda sık görüldüğünden tiroid tetkiki yapılması gerekir.

Kanda sodyum düzeyi düşükçıkan kişilerde

Tiroid bezi yetmezliği bazı kişilerde kan sodyum düzeyinde azalma yapabilir. Bazen nadir de olsa sadece kan sodyum düşüklüğü ile kendini gösteren tiroid yetmezliği olabilir. Bu kişilerde tiroid tetkikleri yapılmalıdır.

Kanlarında CPK ve LDH tetkikleri yüksek çıkanlarda

Herhangi bir nedenle kan tetkiki yapıldığında CPK (kreatin fosfakinaz) ve LDH (Laktat dehidrogenaz) kan ölçüm düzeyleri yüksek olan kişilerde tiroid yetmezliği olabilir. Bunlarda TSH hormon ölçümü yapılmalıdır.

Karaciğer Testleri (SGOT; SGPT; ALP; GGT) yüksek çıkanlarda

Herhangi bir nedenle yapılan kan tetkiklerinde karaciğer testleri denilen SGOT; SGPT; alkalen fosfataz ve GGT tetkikleri yüksek ise tiroid yetmezliği olabilir. Bu tür kişilerde tiroid hormon tetkiki yapılmalıdır.

Prolaktin isimli hormonu yüksek olan kişilerde

Prolaktin hormonu tiroid bezi yetmezliği durumunda kanda yükselebilir. Bu nedenle prolaktin hormonu yüksek çıkan hastalarda tiroid hormon tetkikleri mutlaka yapılmalıdır. Bu hastalarda memelerden süt gelmesi ve adet bozukluğu yakınmaları olabilir.

Hepatit C virüsü taşıyanlarda:

Yapılan çalışmalar hepatit C virüsü taşıyan kişilerde tiroid yetmezliğinin % 13 gibi yüksek bir oranda; yani sık görüldüğünü göstermiştir. Bu hastaların kanlarında anti-TPO ve anti-tiroglobulin antikor düzeyleri yüksek bulunmuştur. Bu nedenle hepatit C virüs hastaları veya taşıyıcıları belirli aralıklarla TSH hormon ölçümü yaptırmalıdır.

Kanda kalsiyum düzeyi yüksek çıkanlarda:

Çok nadir olarakkanda tesadüfen kalsiyum yüksekliğinin saptandığı kişilerde tiroid bezi fazla çalışması bulunabilir.


KAYNAK: Prof Dr Metin Ozata; 99 Sayfada Troid Hastaliklari; İş Bankası yayını; 2008
2. http://www.troid.webs.com
3. http://guatrcenter.com