STRES; DEPRESYON VE KRAMPLARA ŞİFA: B5 VİTAMİNİ (PANTOTENİK ASİT)
B5 vitaminine pantotenik asit adı da verilir. Pantotenik asit besinlerden enerji oluşmasında rol aldığı gibi yaşamsal öneme sahip bazı metabolik olaylarda görev yapar. Hücrelerde koenzim A olarak görev yapar.
B5 vitamini. Böbreküstü bezi veya diğer adıyla adrenal bezinden kortizol hormonu salgılanmasında; kolesterolün oluşmasında ve beyindeki asetil kolin isimli çok önemli bir maddenin yapımında rolü vardır.
Stresi giderici bir vitamin olarak; depresyon ve anksiyete tedavisinde faydalıdır. Bağırsakların çalışması; safra; D vitamini ve kırmızı kan hücrelerinin yapımında rol alır. Günlük ihtiyaç 5 mg/gün’dür.
Karaciğer; böbrek; maya; fındık; buğday; yumurta sarısı; brokoli; tavuk; balık; mantar; avokado; tam tahıllar; yoğurt ve süt gibi besinlerde B5 vitamini vardır. Bağırsaklardaki bazı mikroplar (bakteriler) B5 vitamini yaparlar ve bu vitamin bağırsaklardan emilerek faydalı olur. Pantotenik asit eksikliği nadir görülür ve özellikle bağırsaklardan gıda emiliminin bozulduğu durumlarda oluşur. Pantotenik asit eksikliğinde depresyon; kişilik değişimleri; kalp hastalığı; sık enfeksiyon; yorgunluk; karın ağrısı; uyku bozuklukları; uyuşma; karıncalanma; kas güçsüzlüğü ve kramplar olur. Özellikle bacaklarda ve ayaklarda yanma oluşur ki buna ‘’yanan ayak sendromu’’ denir.
Pantotenik asit cilt yaralarının iyileşmesini hızlandırır. Pantetin adı verilen bir türevi günde 300 mg dozunda kan kolesterolünü düşürür. Bu nedenle kolesterol düşüren statin türü ilaçlar ile (Lipitor; Zocor; Ator; Tarden gibi) birlikte kullanılabilir.
Fazla dozda alınırsa idrarla atılır.
ŞEKER HASTALARINA ŞİFA: B6 VİTAMİNİ (PRİDOKSİN)
B6 vitamini suda eriyen bir vitamindir. Vücutta 6 şekilde bulunur ki; bunlar içinde en önemli olanı piridoksal 5’ monofosfat adı verilen türüdür. Piridoksal 5’ monofosfat (PLP) B6 vitamininin vücuttaki etkili şekli olup metabolizma için çok önemlidir. B6 vitamini özellikle şeker (hastalığı) metabolizmasında önemli görevler yapar. Karaciğer ve kaslarda depo edilmiş olan ve glukojen adı verilen depo şekerden kan şekeri oluşturulmasında veya proteinlerin şekere dönüştürülmesinde rol alır. Sinir hücreleri ve bağışıklık sistemi B6 vitaminine ihtiyaç duyar. B6 vitaminin bazı önemli görevleri aşağıda verilmiştir:
· Kırmızı kan hücrelerinin içinde bulunan ve oksijen taşıyan hemoglobin isimli proteinin yapımında görev alır.
· Beyinde serotonin denen mutluluk hormonunun yapımında önemli rol oynar.
Eksikliğinde bağışıklık sisteminde zayıflama görülür. B6 vitamini kan şekerinin normal sınırlarda kalmasına da yardımcı olur.
B6 Vitamin Yetmezliği:
Pür B6 vitamin yetmezliği nadir görülür. Astım; diyabet; alkolikler; kalp hastaları; gebelik ve meme kanserinde kanda B6 vitamin düzeyinin azaldığı saptanmıştır. B6 vitamin eksikliğinde kanda homosistein isimli madde artar ki bu damar sertliği riskinin arttığını gösterir.
Tüberküloz tedavisinde kullanılan izoniazid isimli ilacı kullananlarda ve alkoliklerde B6 vitamini eksikliği oluştuğundan bu kişiler ilave B6 vitamini almalıdır. Romatoit artrit tedavisinde kullanılan Penisillamin isimli ilaç ve Parkinson hastalığı tedavisinde kullanılan dopa isimli ilaç; B6 vitamini eksikliği yapar. Bu kişiler multivitamin ilaçlarla günlük 2 mg B6 vitamini almalıdırlar.
B6 vitamini muz; balık; et; fasulye; bezelye; tavuk ve hindi etinde; buğday; biftek; patates; fındık; kepekli ekmek; portakal; süt; ıspanak; ceviz ve avokado gibi besinlerde vardır. Vejetaryen olanlar ilave B6 vitamini almalıdırlar. Günlük ihtiyaç 1.5-1.7 mg’dır.
B6 Tedavisi:
B6 vitamininin farelerde pankreas kanserinin büyümesini önlediği gösterilmiştir.
B6 vitamini kanımızda bulunan ve damar sertliği yapan homosistein isimli bir maddenin azalmasını sağlayarak faydalı olur. Homosistein’i azaltmak için B6 vitamini ile birlikte folik asit vitamini ve B12 vitamini de almak gerekir.
Yaşlılarda vücut direncinin (bağışıklık sisteminin) kuvvetli olması için yeterli B6 vitamini alınması gerekir.
B6 vitamininin böbrek taşını önlediğine dair yayınlar varsa da kesin kanıt ortaya konamamıştır.
B6 vitamini tedavisinin Down sendromu; otizm; gebelik diyabeti; depresyon; diyabetik polinöropati; adet öncesi sıkıntılar; depresyon; gebelerde bulantı ve kusmayı önleme ve karpal tünel sendromu denen el bileğindeki sinirlerin sıkışması durumunda faydalı olduğu iddia edilmiştir.