Erken Çocuklukta Mastürbasyon
ERKEN ÇOCUKLUKTA MASTÜRBASYON
Mastürbasyon cinsellik anlamında kendi kendini uyarma davranışı olarak tanımlanmaktadır. Ancak çocuklarda; özellikle okul öncesi çağlarda oldukça sık görülen bir gelişim aşamasıdır. Çocuğun vücudunu tanımaya başlaması ile birlikte ortaya çıkan ve erken çocuklukta sıkça rastlanan bir durumdur.
“Cinsellik yetişkinlere has bir kavramdır” kanısı aslında son derece yanlıştır. Çünkü gelişimin her aşamasında cinsellik vardır. Bebeklerde bile… Hepimiz; altı açıldığında bacaklarını birbirine sürten; elleri ile genital organına dokunan ve bundan büyük haz alan bebekler gözlemlemişizdir. Son derece hassas ve duyarlı bir tene sahip olan bebekler için dış dünya ile ve kendi vücutları ile iletişim kurmanın en etkili yolu dokunmadır. Ve dokunarak annesinin memesini; annesini ve kendi vücudunu hisseder. Bebek büyüdükçe dokunma ile tanıma devam eder. Dokunmaya; diğer duyu organlarının gelişen fonksiyonları da eklenir.
3 yaşlarında çocukta cinsel merak artar. Cinsiyetlerinin ayrımına varır; farklılıklarını keşfe çıkarlar. Olmadık sorular sorar; cevaplar ararlar. Bu arada genital bölgenin hassasiyeti artar. Çocuk genital bölgesine rastlantısal olarak dokunduğunda hoşuna giden birtakım izlenimler alır ve bu hazzı yaşamak için tekrar tekrar dokunur. Çocuklar genellikle bu dönemde ilk mastürbasyona deneyimlerini yaşarlar. Üstelik çocuklar yeni bir şey keşfettiklerinde; o şeyi tekrarlama eğilimindedir. Başka bir şey ilgilerini çekene kadar onu yapmayı sürdürürler.
Bazen de; premastürbasyon diyebileceğimiz tuvalete gidişi geciktirme davranışı şeklinde bir durum da gözlenebilir. Çocuk oynamakta olduğu oyunu bölmemek için tuvalete gidişini olabildiğince geciktirir. Daha sonra çişini neredeyse tutamaz hale gelip tuvalete gittiğinde; cinsel haz diye nitelendirebilecek birtakım yaşantıları deneyimler. Oyuna dalıp tuvalete gitmeyi geciktirme birkaç kere tekrarlandığında ise çocuk; çişini geciktirmek ile çiş yaparken yaşadığı haz veren yaşantılar arasındaki bağlantı kurar. Bundan sonra; tuvalete gidişini kasıtlı olarak geciktirmeye başlar. Ve kimi zaman da çişi geldiğinde eliyle bastırarak başka tür hazlara geçebilir.
Bu durum bazen anne babalar için; kabul edilemez; endişe verici bir durum olabilmektedir. Bu denli erken yaşta başlayan ve böylesine cinsel içerikli bir davranışı çocuklarına ve bu çocuğun anne babası olarak kendilerine yakıştıramayıp; kendilerini kötü hissedebilmektedirler. Hatta bazı aileler; çocuklarını yetiştirirken önemli bir hata yaptıklarını; ya da çocuklarının bir hastalığı olduğunu düşünebilmekte; suçluluk ve utanç duygusu ile bu konudan kimseye bahsetmemektedir.
Oysa bu durum genellikle; çocuğun kendi vücudunu; cinsiyetini ve bedeni üzerindeki denetimini fark ettiği ve fark ettiği bu denetimi test ettiği basit bir durumdur. Kendine hiç dokunmamış bir çocuk düşünülemez. Bazı anne babalar bu durumu bizzat yaşadıklarını hatırlasalar bile; aynı durumu çocuklarında görmekten hoşlanmazlar. Ama sağlıklı ve normal olan; çocuğun kendine dokunmasıdır. Bunun tersi bir durum bir anormallik göstergesidir. Durumu böyle değerlendirmeye çalışmak; çocuklarında mastürbasyonu kabul etmekte zorluk çeken anne babalar için uygun yaklaşımdır.
Mastürbasyon; cinsiyet farkı gözetmeksizin; elle veya bir nesneyle genital bölgeye dokunma; yere uzanarak veya oturarak sürtünme şekilde ve bazen ritmik uyarma biçiminde görülmektedir. Farklı biçimlerde sergilenen mastürbasyon davranışı bazen çocuk yalnız kaldığında veya bir şeye (televizyon) konsantre olduğunda sıklık gösterirken bazen de anne babanın tepkisine bir yanıt olarak onları cezalandırırcasına yanlarında tekrarlanabilir.
Mastürbasyonun tepkisel bir biçim almaması çocuğun duygusal gelişimi açısından önemlidir. Çocuğun görece ilerleyen yaşına ve uyarılara rağmen başkalarının yanında engellenemez boyutlara geldiğinde mastürbasyon aile için bir “sorun” olarak görülebilir. Ama buradaki sorun; davranışın içeriği değil amacından ve anlamından sapmış olmasıdır.
3 yaş civarında başlayan ve aile tarafından normal karşılanarak; üzerine fazla gidilmeyen ve özellikle çocukta suçluluk yaratmayacak şekilde karşılanan mastürbasyon davranışı zaman içinde azalır; altı yaş civarında ise ya çok seyrekleşir ya da kaybolur. Ancak aşırı tepki ile karşılanan ayıplanan; cezalandırılan ve çocukta reddedilme ve suçluluk yaratacak şekilde tepki verilen durumlarda mastürbasyon sorunlu bir hal alır. Bu durum çocuğun cinsel ve ruhsal gelişimini olumsuz etkileyebilir.
Unutulmamalıdır ki; mastürbasyon gelişimin normal bir evresidir. Kimi çocuklarda daha sık görülürken kiminde çocuklarda bu evre fark edilmeden atlatılabilir. Bu durum çocukta bir anormallik veya yaşına uygunsuzluk göstergesi değildir ve potansiyel bir soruna da işaret etmez.
Mastürbasyon konusunda sıkça sorulan sorular:
• Çocukta mastürbasyon hangi yaşlar arasında normaldir?
• Genellikle 3-6 yaşlar arasında sıkça görülen mastürbasyon; bazen daha erken yaşlarda başlayıp; daha uzun süre devam edebilmektedir.
• Anne baba olarak bu durumu görmezden gelmek doğru mudur?
• Gerektiği durumlarda bu konuyu çocuklarla konuşmak ve yönlendirici olmak en doğrusudur. Ama kimi zaman da çocukta suçluluk yaratmamak için görmezden gelmek uygun olabilir.
• Çocuğun bu davranışı başkalarının yanında yapması bizi utandırdığında nasıl davranmalıyız?
• Bu konuda; çocuğunuza bu durumun ne kadar özel bir durum olduğunu anlatıp; başkalarının yanında yapmasının uygun olmadığını belirtmeniz en doğru yaklaşımdır.
• Çocukta mastürbasyonun artık normal görülmediği yaş hangi yaştır?
• Bu durumun okul çağı ile birlikte seyrelip azalması beklenir. Ancak kimi pekiştirici durumlarda birkaç yıl daha sürebilmektedir.
• Mastürbasyon bazen bir sorunun göstergesi olabilir mi?
• Tek başına mastürbasyon bir sorun veya bir sorun göstergesi değildir. Ancak eşlik eden durumlar var ise (duygusal tepkiler; ağrı-sızı; vb) bir profesyonelden yardım almak uygun olacaktır.
• Çocuğun mastürbasyonu esnasında oldukça rahatsız edici durumlar olabilmektedir. Bunun nedeni nedir?
• Bazen mastürbasyon davranışında takılıp kalan çocuklar vardır. Bazı vakalarda; çocuk genital bölgesi ile uğraşırken ter içinde kalır ve soluk alış verişi değişir; yüzü kasılır; hatta orgazma benzeyen bir durum yaşanabilir. Çoğu çocuk mastürbasyonu bu kadar yoğun yaşamaz. Ama özellikle aşırı desteklenmek veya aşırı eleştirilmek; çocuklarda bu tür durumlara neden olabilmektedir.
Anne babalara mastürbasyon konusunda bazı öneriler:
• Bu durumun normal olduğunu sık sık kendinize ve eşinize hatırlatın.
• Çocuk ile yaptığı davranış hakkında konuşmaktan çekinmeyin.
• Yaptığının kötü bir şey olduğunu düşünmesine engel olun
• Asla yargılayıcı; suçlayıcı ve cezalandırıcı olmayın
• Ona; bedeninin çok özel olduğunu ve bu nedenle bu durumun da özel bir durum olduğunu uygun bir dille anlatın. Bu durumu yaşamak istediğinde başkalarının yanında yapmamasının daha uygun olacağını belirtip; bu durum için odasını kullanabileceğini açıklayın.
• Bazen uygun zaman ve mekan olmadığı konusunda onu hafifçe uyarın. Eleştirici değil yönlendirici olun. Gerektiği zamanlarda ilgisini dağıtacak aktivitelere yönlendirin.
• Gerektiğinde yakınlarınızdan veya bir profesyonelden destek alın.
Arzu Güneş
Uzman Psikolog
Mastürbasyon cinsellik anlamında kendi kendini uyarma davranışı olarak tanımlanmaktadır. Ancak çocuklarda; özellikle okul öncesi çağlarda oldukça sık görülen bir gelişim aşamasıdır. Çocuğun vücudunu tanımaya başlaması ile birlikte ortaya çıkan ve erken çocuklukta sıkça rastlanan bir durumdur.
“Cinsellik yetişkinlere has bir kavramdır” kanısı aslında son derece yanlıştır. Çünkü gelişimin her aşamasında cinsellik vardır. Bebeklerde bile… Hepimiz; altı açıldığında bacaklarını birbirine sürten; elleri ile genital organına dokunan ve bundan büyük haz alan bebekler gözlemlemişizdir. Son derece hassas ve duyarlı bir tene sahip olan bebekler için dış dünya ile ve kendi vücutları ile iletişim kurmanın en etkili yolu dokunmadır. Ve dokunarak annesinin memesini; annesini ve kendi vücudunu hisseder. Bebek büyüdükçe dokunma ile tanıma devam eder. Dokunmaya; diğer duyu organlarının gelişen fonksiyonları da eklenir.
3 yaşlarında çocukta cinsel merak artar. Cinsiyetlerinin ayrımına varır; farklılıklarını keşfe çıkarlar. Olmadık sorular sorar; cevaplar ararlar. Bu arada genital bölgenin hassasiyeti artar. Çocuk genital bölgesine rastlantısal olarak dokunduğunda hoşuna giden birtakım izlenimler alır ve bu hazzı yaşamak için tekrar tekrar dokunur. Çocuklar genellikle bu dönemde ilk mastürbasyona deneyimlerini yaşarlar. Üstelik çocuklar yeni bir şey keşfettiklerinde; o şeyi tekrarlama eğilimindedir. Başka bir şey ilgilerini çekene kadar onu yapmayı sürdürürler.
Bazen de; premastürbasyon diyebileceğimiz tuvalete gidişi geciktirme davranışı şeklinde bir durum da gözlenebilir. Çocuk oynamakta olduğu oyunu bölmemek için tuvalete gidişini olabildiğince geciktirir. Daha sonra çişini neredeyse tutamaz hale gelip tuvalete gittiğinde; cinsel haz diye nitelendirebilecek birtakım yaşantıları deneyimler. Oyuna dalıp tuvalete gitmeyi geciktirme birkaç kere tekrarlandığında ise çocuk; çişini geciktirmek ile çiş yaparken yaşadığı haz veren yaşantılar arasındaki bağlantı kurar. Bundan sonra; tuvalete gidişini kasıtlı olarak geciktirmeye başlar. Ve kimi zaman da çişi geldiğinde eliyle bastırarak başka tür hazlara geçebilir.
Bu durum bazen anne babalar için; kabul edilemez; endişe verici bir durum olabilmektedir. Bu denli erken yaşta başlayan ve böylesine cinsel içerikli bir davranışı çocuklarına ve bu çocuğun anne babası olarak kendilerine yakıştıramayıp; kendilerini kötü hissedebilmektedirler. Hatta bazı aileler; çocuklarını yetiştirirken önemli bir hata yaptıklarını; ya da çocuklarının bir hastalığı olduğunu düşünebilmekte; suçluluk ve utanç duygusu ile bu konudan kimseye bahsetmemektedir.
Oysa bu durum genellikle; çocuğun kendi vücudunu; cinsiyetini ve bedeni üzerindeki denetimini fark ettiği ve fark ettiği bu denetimi test ettiği basit bir durumdur. Kendine hiç dokunmamış bir çocuk düşünülemez. Bazı anne babalar bu durumu bizzat yaşadıklarını hatırlasalar bile; aynı durumu çocuklarında görmekten hoşlanmazlar. Ama sağlıklı ve normal olan; çocuğun kendine dokunmasıdır. Bunun tersi bir durum bir anormallik göstergesidir. Durumu böyle değerlendirmeye çalışmak; çocuklarında mastürbasyonu kabul etmekte zorluk çeken anne babalar için uygun yaklaşımdır.
Mastürbasyon; cinsiyet farkı gözetmeksizin; elle veya bir nesneyle genital bölgeye dokunma; yere uzanarak veya oturarak sürtünme şekilde ve bazen ritmik uyarma biçiminde görülmektedir. Farklı biçimlerde sergilenen mastürbasyon davranışı bazen çocuk yalnız kaldığında veya bir şeye (televizyon) konsantre olduğunda sıklık gösterirken bazen de anne babanın tepkisine bir yanıt olarak onları cezalandırırcasına yanlarında tekrarlanabilir.
Mastürbasyonun tepkisel bir biçim almaması çocuğun duygusal gelişimi açısından önemlidir. Çocuğun görece ilerleyen yaşına ve uyarılara rağmen başkalarının yanında engellenemez boyutlara geldiğinde mastürbasyon aile için bir “sorun” olarak görülebilir. Ama buradaki sorun; davranışın içeriği değil amacından ve anlamından sapmış olmasıdır.
3 yaş civarında başlayan ve aile tarafından normal karşılanarak; üzerine fazla gidilmeyen ve özellikle çocukta suçluluk yaratmayacak şekilde karşılanan mastürbasyon davranışı zaman içinde azalır; altı yaş civarında ise ya çok seyrekleşir ya da kaybolur. Ancak aşırı tepki ile karşılanan ayıplanan; cezalandırılan ve çocukta reddedilme ve suçluluk yaratacak şekilde tepki verilen durumlarda mastürbasyon sorunlu bir hal alır. Bu durum çocuğun cinsel ve ruhsal gelişimini olumsuz etkileyebilir.
Unutulmamalıdır ki; mastürbasyon gelişimin normal bir evresidir. Kimi çocuklarda daha sık görülürken kiminde çocuklarda bu evre fark edilmeden atlatılabilir. Bu durum çocukta bir anormallik veya yaşına uygunsuzluk göstergesi değildir ve potansiyel bir soruna da işaret etmez.
Mastürbasyon konusunda sıkça sorulan sorular:
• Çocukta mastürbasyon hangi yaşlar arasında normaldir?
• Genellikle 3-6 yaşlar arasında sıkça görülen mastürbasyon; bazen daha erken yaşlarda başlayıp; daha uzun süre devam edebilmektedir.
• Anne baba olarak bu durumu görmezden gelmek doğru mudur?
• Gerektiği durumlarda bu konuyu çocuklarla konuşmak ve yönlendirici olmak en doğrusudur. Ama kimi zaman da çocukta suçluluk yaratmamak için görmezden gelmek uygun olabilir.
• Çocuğun bu davranışı başkalarının yanında yapması bizi utandırdığında nasıl davranmalıyız?
• Bu konuda; çocuğunuza bu durumun ne kadar özel bir durum olduğunu anlatıp; başkalarının yanında yapmasının uygun olmadığını belirtmeniz en doğru yaklaşımdır.
• Çocukta mastürbasyonun artık normal görülmediği yaş hangi yaştır?
• Bu durumun okul çağı ile birlikte seyrelip azalması beklenir. Ancak kimi pekiştirici durumlarda birkaç yıl daha sürebilmektedir.
• Mastürbasyon bazen bir sorunun göstergesi olabilir mi?
• Tek başına mastürbasyon bir sorun veya bir sorun göstergesi değildir. Ancak eşlik eden durumlar var ise (duygusal tepkiler; ağrı-sızı; vb) bir profesyonelden yardım almak uygun olacaktır.
• Çocuğun mastürbasyonu esnasında oldukça rahatsız edici durumlar olabilmektedir. Bunun nedeni nedir?
• Bazen mastürbasyon davranışında takılıp kalan çocuklar vardır. Bazı vakalarda; çocuk genital bölgesi ile uğraşırken ter içinde kalır ve soluk alış verişi değişir; yüzü kasılır; hatta orgazma benzeyen bir durum yaşanabilir. Çoğu çocuk mastürbasyonu bu kadar yoğun yaşamaz. Ama özellikle aşırı desteklenmek veya aşırı eleştirilmek; çocuklarda bu tür durumlara neden olabilmektedir.
Anne babalara mastürbasyon konusunda bazı öneriler:
• Bu durumun normal olduğunu sık sık kendinize ve eşinize hatırlatın.
• Çocuk ile yaptığı davranış hakkında konuşmaktan çekinmeyin.
• Yaptığının kötü bir şey olduğunu düşünmesine engel olun
• Asla yargılayıcı; suçlayıcı ve cezalandırıcı olmayın
• Ona; bedeninin çok özel olduğunu ve bu nedenle bu durumun da özel bir durum olduğunu uygun bir dille anlatın. Bu durumu yaşamak istediğinde başkalarının yanında yapmamasının daha uygun olacağını belirtip; bu durum için odasını kullanabileceğini açıklayın.
• Bazen uygun zaman ve mekan olmadığı konusunda onu hafifçe uyarın. Eleştirici değil yönlendirici olun. Gerektiği zamanlarda ilgisini dağıtacak aktivitelere yönlendirin.
• Gerektiğinde yakınlarınızdan veya bir profesyonelden destek alın.
Arzu Güneş
Uzman Psikolog