SINAV STRESİ VE BESLENME
Sınav stresi; ilkokul çağından üniversite dönemine kadar hayatımızı ele geçirmiş durumdadır. Gerek iştahsızlık gerekse iştahta artış ile beslenmemiz üzerinde de bir çok olumsuz etki yaratmaktadır. Aslında bu etkileşim tek yönlü olmayıp bir kısır döngü içerisinde ilerlemektedir. Stres; beslenmemiz üzerinde çeşitli değişiklikler yaratırken; yanlış beslenme de stresi olumsuz yönde etkilemektedir.
Öncelikle kişinin bilmesi gereken sağlıksız bir insanın başarılı olamayacağı gerçeğidir. Bunun için sınava hazırlık döneminde her besin grubundan yeterli ve dengeli bir şekilde tüketmeye özen gösterilmeli; sadece açlığı bastırmaya yönelik beslenmeden kaçınılmalıdır.
Beslenmenin hafıza ve konsantrasyon üzerine çok büyük etkileri olduğu uzun yıllardan beri bilinmektedir. Avakado; limon; balık; havuç; ısırgan otu; yaban mersini; badem; fındık; yer fıstığı; yumurta; yoğurt; pekmez; kepekli tahıl ürünleri ve sütün algılama düzeyi ve hafıza üzerinde olumlu etkilere sahip olduğu yapılan bir çok bilimsel araştırmada da kanıtlanmıştır.
Yemek yemekteki tek amacımız karın doyurmak olmamalı; yediklerimizin sağlığın sürdürülmesi için bir yatırım olduğu kesinlikle unutulmamalıdır.
Peki sınav döneminde nasıl bir beslenme planı izlenmelidir?
Kahvaltı yapmayı alışkanlık haline getirmenin okul başarısını ve konsantrasyonu artırdığı bir çok bilimsel araştırmada kanıtlanmıştır.
Besin çeşitliliğine önem verilmeli; tek tip beslenmekten kaçınılmalı; diyetimizde her tür besin grubundan yeterli miktarda bulundurmaya özen gösterilmelidir.
Haftada en az 2 kez balık tüketilmelidir.
Uyku saatleri sınav gününe uygun düzenlenmelidir.
Açıkta satılan besinler; sindirim sorunlarına ve zehirlenme problemlerine yol açabileceği için güvenli besin tüketmeye dikkat edilmelidir.
Sınava bir gün kala tüketeceğiniz hafif ve çeşitli bir kahvaltının 2 - 3 saat ardından ara öğün olarak meyve; yoğurt gibi besinleri tercih edebilirsiniz. Öğle yemeğinde çorba; etli sebze yemeği; salata; yoğurt; ekmek tüketilebilir. İkindi vaktinde sandviç; tost; ayran; taze sıkılmış meyve suyu; meyve gibi tercihlerde bulunabiliriz. Akşam yemeğinde çorba; ızgara/ fırında tavuk ya da tazeliğinden eminseniz balık ; salata; ekmek tüketilebilir. Gece öğününde ise muzlu süt; meyve; çilekli yoğurt gibi tercihler yapılabilir.
Sınav öncesinde gazlı besinlerin tüketiminden kaçınılmalıdır.
Sınav sabahı; yumurta; peynir; domates; salatalık; pekmez; ceviz içi; kepekli ekmek; taze sıkılmış meyve suyu; yeşil biber; maydanoz; yeşillik; bitki çayı ve kuru meyveden oluşan bir kahvaltı kan şekerimizin sınav süresince dengede kalmasına yardımcı olacaktır. Çay; kola; kahve gibi kafein içeriği yüksek olan içeceklerden kaçınılmalıdır.
Yağ içeriği yüksek olan besinlerin tüketildikten kısa bir süre sonra ağırlaşma hissi; tuz içeriği yüksek olan besinlerin ise susama hissi oluşturacağı unutulmamalıdır.
Sınav sabahı posalı yiyeceklerin yüksek miktarda tüketilmesi sorun yaratabilir. Bu tür gıdalar bağırsakları çok fazla çalıştırdığı için sınav sırasında kişide kaygı oluşturabilmektedir.
Halk arasında sınavdan önce şeker içeriği yüksek besinlerin tüketiminin zihin açacağı gibi bir inanış hakim olsa da şeker içeriği yüksek olan besinler (şeker; çikolata; gofret) kan şekerinin ani yükselip alçalmasına neden olabileceği için sınav öncesinde tüketilmemelidir.
Susama ve kan şekeri düşmesi ihtimaline karşı; sınava girerken kişi yanında su ve kuru meyve bulundurmayı unutmamalıdır. Sınav öncesinde ve esnasında aşırı su tüketiminden kaçınılmalıdır.