Kedilerin Alt Üriner Sistem Hastalıkları
KEDİLERİN ALT ÜRÜNER SİSTEM HASTALIKLARI
Alt ürüner sistem hastalıkları kedilerin idrar kesesi ve idrar yollarını etkileyen çeşitli durumları içerir.Alt üriner sistem hastalığı olan kediler idrar yaparken ağrı duyarlar sık sık pozisyon alır normalden daha fazla cinsel bölgelerini yalarlar.İdrar kaplarının yada kum kaplarının dışına idrar yaparlar ve idrarlarında kan görülür.
Alt üriner sistemi hastalıkları her yaş gruplarında görülsede genelde orta yaşlı şişman ;az hareket eden;sadece evde yaşan yada dışarıya çok sık çıkmayan;kuru gıda yiyen kediler de daha sık görülür.
Bunun dışında bir çok kedinin aynı evde yaşadığı yerlerde;günlük hayattaki değişmelerde ve stres durumlarında görülme sıklığı artar.
ALT ÜRİNER SİSTEM HASTALIKLARININ BELİRTİLERİ
1.İdrar yapmada zorluk.
2.Sık sık idrara çıkma.
3.İdrarda kan.
4.Kum kabının dışına idrar yapma.
5.İdrar yaparken ağlama.
6.Cinsel bölgenin daha sık yalanması.
NOT : İdrar yollarının tıkanıklığında da benzer belirtiler görülür.İdrar yapmaya çalışmasına rağmen çok az veya hiç idrar yapılmadığı görülür.Bu tür durumlar acil durumlardır ve acil müdahele gerektirir.
ALT ÜRİNER SİSTEM HASTALIKLARININ TEŞHİSİ
Alt üriner sistem haslalıklarının gelişiminde birçok faktör etkili olduğu için teşhis koymak kimi zaman zor olabilir.
Kedinizin semptomlarına göre hekiminiz kedinize fiziksel ve çoğunlukla idrar tahlili yapacaktır.Eğer neden hala belirlenememişse kan tahlili;röntgen;ultrason gibi diğer muayene ve tahlil yöntemlerini kullanabilir.
ALT ÜRİNER SİSTEM HASTALIKLARININ NEDENLERİ
1.İdrar taşları (ÜROLİTHİASİS) :
Alt üriner sistem hastalıklarının nedenlerinden bir tanesi idrar taşlarıdır.Bunlar kedilerin idrar kesesi ve yollarında minerallerin birikmesiyle oluşur.Teşhisi için röntgen ve ultrason gereklidir.
Taşların eritilmesi için diyet değişikliği gerekli olabilir.Diyetle eritilmeyen taşlar için daha da agrasif tedavi yöntemleri gerekli olabilir.
Örnek olarak :
İdrar kesesinde eritilemeyen yada atılamayan taşların operasyon (ameliyat) yapılarak alınması gerekir.
2.Üriner fonksiyonunun en ciddi problemi kedinin idrar yollarının tamamen veya bir kısmının tıkanmasıdır.Üretranın tıkanması kedinin hayatını tehdit eden bir durumdur ve bu durum idrar taşlarından kaynaklanabileceği gibi üretrada oluşan plaklardanda (mukusu; hücreleri; mineralleri içeren yumuşak doku benzeri oluşumlarla) da ileri gelebilir.
Erkek kediler dişi kedilere nazaran üretra tıkanmalarına daha meillidir.Çünkü ;Erkek kedilerin idrar yolları dişilere nazaran daha dar ve uzundur.Bu tür durumlar yani idrar yolları tıkanmaları gerçek bir acil durumdur ve acil müdahele gerektirir.
İdrar yolları tamamen tıkandığında böbrekler kandaki toksit maddeleri temizleyip atamazlar ve vücudun su ve mineral dengesini koruyamazlar.Tedavi edilmezse 24 ila 48 saat arasında akut böbrek yetmezliği yada kalp yetmezliğine bağlı ölümler gerçekleşir.
Bu durumların tedavisinde tıkanıklığın acilen giderilmesi;sıvı kaybı varsa serum tedavisi yapılmasını gerektirir.İdrarda çok fazla kan olmasına rağmen enfeksiyon yoksa antibiyotik kullanılması gerekli değildir.Sık sık üretral tıkanma yaşayan kediler perineal urethostomy operasyonu son çağre olarak uygulanabilir.
3.Feline idiopathic cystitis ( kedilerin nedeni belirsiz idrar kesesi yangıları.)
FİC(Feline idiopathic cystits ) : FIC aynı zamanda interstitial cystitis kedilerin alt üriner sistem hastalıklarında en çok teşhis edilen hastalıklardan birisidir.Bu hastalığın nedeni bilinmediğinden tam olarak anlaşılamamıştır.Stres ve diyet değişikliği FİC riskini arttırır.Hastalık kronik olabilir.Hem kedi hem pet sahibi hemde hekim için can sıkıcı bir durum olabilir.İdrar steril ve herhangi bir taş olmamasına rağmen kanlı idrar ve tıkanmalar görülebilir.
ALT ÜRİNER SİSTEM HASTALIKLARININ ÖNLENMESİ İPUCLARI
1.Sık sık ve küçük porsiyonlarla besleyin.
2.Veterinerinize danışarak kediniz için en uygun diyeti seçin.Birçok diyet kabul edilirsede bazı özel durumlarda üriner sistem hastalıkları için hazırlanmışözel diyetler daha iyi olabilir.
3.Her zaman temiz ve taze su bulundurun ve su içmeye teşvik edin.
4.Yeterli sayıda kum kabı bulundurun.(Özellikle 1 den fazla kedi bulunan evlerde geçerlidir.)
5.Kum kaplarını evin güvenli ve sakin bir köşesinde bulundurun.
6.Kum kaplarını temiz tutun.
7.Rutin hayatlarındaki değişiklikleri minimuma indirin.
Alt ürüner sistem hastalıkları kedilerin idrar kesesi ve idrar yollarını etkileyen çeşitli durumları içerir.Alt üriner sistem hastalığı olan kediler idrar yaparken ağrı duyarlar sık sık pozisyon alır normalden daha fazla cinsel bölgelerini yalarlar.İdrar kaplarının yada kum kaplarının dışına idrar yaparlar ve idrarlarında kan görülür.
Alt üriner sistemi hastalıkları her yaş gruplarında görülsede genelde orta yaşlı şişman ;az hareket eden;sadece evde yaşan yada dışarıya çok sık çıkmayan;kuru gıda yiyen kediler de daha sık görülür.
Bunun dışında bir çok kedinin aynı evde yaşadığı yerlerde;günlük hayattaki değişmelerde ve stres durumlarında görülme sıklığı artar.
ALT ÜRİNER SİSTEM HASTALIKLARININ BELİRTİLERİ
1.İdrar yapmada zorluk.
2.Sık sık idrara çıkma.
3.İdrarda kan.
4.Kum kabının dışına idrar yapma.
5.İdrar yaparken ağlama.
6.Cinsel bölgenin daha sık yalanması.
NOT : İdrar yollarının tıkanıklığında da benzer belirtiler görülür.İdrar yapmaya çalışmasına rağmen çok az veya hiç idrar yapılmadığı görülür.Bu tür durumlar acil durumlardır ve acil müdahele gerektirir.
ALT ÜRİNER SİSTEM HASTALIKLARININ TEŞHİSİ
Alt üriner sistem haslalıklarının gelişiminde birçok faktör etkili olduğu için teşhis koymak kimi zaman zor olabilir.
Kedinizin semptomlarına göre hekiminiz kedinize fiziksel ve çoğunlukla idrar tahlili yapacaktır.Eğer neden hala belirlenememişse kan tahlili;röntgen;ultrason gibi diğer muayene ve tahlil yöntemlerini kullanabilir.
ALT ÜRİNER SİSTEM HASTALIKLARININ NEDENLERİ
1.İdrar taşları (ÜROLİTHİASİS) :
Alt üriner sistem hastalıklarının nedenlerinden bir tanesi idrar taşlarıdır.Bunlar kedilerin idrar kesesi ve yollarında minerallerin birikmesiyle oluşur.Teşhisi için röntgen ve ultrason gereklidir.
Taşların eritilmesi için diyet değişikliği gerekli olabilir.Diyetle eritilmeyen taşlar için daha da agrasif tedavi yöntemleri gerekli olabilir.
Örnek olarak :
İdrar kesesinde eritilemeyen yada atılamayan taşların operasyon (ameliyat) yapılarak alınması gerekir.
2.Üriner fonksiyonunun en ciddi problemi kedinin idrar yollarının tamamen veya bir kısmının tıkanmasıdır.Üretranın tıkanması kedinin hayatını tehdit eden bir durumdur ve bu durum idrar taşlarından kaynaklanabileceği gibi üretrada oluşan plaklardanda (mukusu; hücreleri; mineralleri içeren yumuşak doku benzeri oluşumlarla) da ileri gelebilir.
Erkek kediler dişi kedilere nazaran üretra tıkanmalarına daha meillidir.Çünkü ;Erkek kedilerin idrar yolları dişilere nazaran daha dar ve uzundur.Bu tür durumlar yani idrar yolları tıkanmaları gerçek bir acil durumdur ve acil müdahele gerektirir.
İdrar yolları tamamen tıkandığında böbrekler kandaki toksit maddeleri temizleyip atamazlar ve vücudun su ve mineral dengesini koruyamazlar.Tedavi edilmezse 24 ila 48 saat arasında akut böbrek yetmezliği yada kalp yetmezliğine bağlı ölümler gerçekleşir.
Bu durumların tedavisinde tıkanıklığın acilen giderilmesi;sıvı kaybı varsa serum tedavisi yapılmasını gerektirir.İdrarda çok fazla kan olmasına rağmen enfeksiyon yoksa antibiyotik kullanılması gerekli değildir.Sık sık üretral tıkanma yaşayan kediler perineal urethostomy operasyonu son çağre olarak uygulanabilir.
3.Feline idiopathic cystitis ( kedilerin nedeni belirsiz idrar kesesi yangıları.)
FİC(Feline idiopathic cystits ) : FIC aynı zamanda interstitial cystitis kedilerin alt üriner sistem hastalıklarında en çok teşhis edilen hastalıklardan birisidir.Bu hastalığın nedeni bilinmediğinden tam olarak anlaşılamamıştır.Stres ve diyet değişikliği FİC riskini arttırır.Hastalık kronik olabilir.Hem kedi hem pet sahibi hemde hekim için can sıkıcı bir durum olabilir.İdrar steril ve herhangi bir taş olmamasına rağmen kanlı idrar ve tıkanmalar görülebilir.
ALT ÜRİNER SİSTEM HASTALIKLARININ ÖNLENMESİ İPUCLARI
1.Sık sık ve küçük porsiyonlarla besleyin.
2.Veterinerinize danışarak kediniz için en uygun diyeti seçin.Birçok diyet kabul edilirsede bazı özel durumlarda üriner sistem hastalıkları için hazırlanmışözel diyetler daha iyi olabilir.
3.Her zaman temiz ve taze su bulundurun ve su içmeye teşvik edin.
4.Yeterli sayıda kum kabı bulundurun.(Özellikle 1 den fazla kedi bulunan evlerde geçerlidir.)
5.Kum kaplarını evin güvenli ve sakin bir köşesinde bulundurun.
6.Kum kaplarını temiz tutun.
7.Rutin hayatlarındaki değişiklikleri minimuma indirin.