Çoğunluğunu fast-food tarzı besinlerin ; büyük porsiyonların; tatlıların; kuruyemişlerin; şekerli içeceklerin ve alkolün oluşturduğu bir beslenme şeklinin kilo aldırmaması mümkün değil. Peki hayatınızda düzenli egzersiz; yeterli ve dengeli bir beslenme düzeni olduğu halde kilo almanız nasıl açıklanabilir?
Fiziksel olarak aktif bir hayatınız varsa; düzenli bir diyet uygulayıp hala kilo veremiyorsanız ve de almaya devam ediyorsanız bu durumun bazı açıklamaları olabilir :
Tıbbi Durum
Kilo alımına yol açan ve en sık görülen sağlık sorunu hipotiroididir. Tiroid hormonunun azalması metabolizmayı yavaşlatır; bu durum da kilo alımına neden olur. Eğer yorgunluk; uyuşukluk; şişkinlik; ses kısıklığı; soğuğa karşı intolerans ve baş ağrınız varsa ve çok uykucu iseniz bir dahiliye uzmanı ile görüşerek; tiroid testi yaptırmanızda fayda var. Daha nadir görülen cushing sendromu da – böbreklerden kortizol hormonunun çok miktarda salgılanması- kilo alımına yol açabilir.
Menapoz
Menapoz dönemi kadınların önceki yıllara göre fiziksel olarak aktifliğinin azaldığı bir dönemdir. Metabolizmada doğal olarak görülen yavaşlama ve aynı zamanda hormonal değişimler açlığı; depresyonu ve uykusuzluğu tetiklemektedir. Menapoza giriş döneminde ; östrojen hormonunun salınımındaki azalmaya bağlı olarak bel bölgesinde yağlanma başlamaktadır. Bu bel bölgesi yağlanmasından korunmanın yolu ; vücutta kas kitlesini arttırmaya çalışmaktır. Kas kitlesini arttırmanın yegane yolu da egzersizdir. Düzenli egzersiz ayrıca menapozla beraber gelen kemik kaybını önlemede de yardımcıdır. Kalsiyum ve D vitamininden zengin; size özel bir beslenme programı ve düzenli egzersiz menapoz döneminde kilo alımına karşı koruyucu en iyi yöntemdir.
Stres
Stres artık hayatımızın kaçınılmaz bir parçası. Stresle mücadele vücudunuzda biyokimyasal bir süreci tetikler ; - vücudunuz enerji depolar; metabolizmanız yavaşlar; kortizol ve leptin gibi hormonları uyarır ki bu durum da abdominal bölgede ( karın bölgesinde) yağlanmaya sebep olur.
Genellikle besinlerin stresle mücadeleyi kolaylaştırdığı düşünülmektedir. Uzun soluklu düşünüldüğünde bunun pekte işe yaramadığını görülür. Çünkü besinler geçici bir çözümdür ; yemek yemeyi tetikleyen stresin gerçek kaynaklarına çözüm olmazlar. Stresli kişiler daha çok yüksek karbonhidratlı besinleri ( tatlılar; tahıl ürünleri vb.) seçer çünkü bu tür besinler sakinleştirici etkiye sahip olan seratonin hormonunun beyinden salgılanmasını arttırır. Fazla karbonhidrat vücutta yağa dönüştürülerek depolanır ve sonuç kilo kazanımıdır.
İlaçlar
Depresyon; psikolojik bozukluklar; adet düzensizliği; migren; felç ve şeker hastalığı için kullanılan bazı ilaçlar kilo kazanımı yapabilir. Bazı steroidler; hormon replasman tedavisi ( menapoz döneminde); oral kontraseptifler ( doğum kontrol hapları) yavaş yavaş kilo alımına neden olabilir. Yaşam tarzınızı değiştirmeden bir ayda 4 kilo veya üstünde kilo aldıysanız; bu kullandığınız ilaçlardan kaynaklı olabilir. Her ilacın vücuda etkisi farklıdır; farklı şekillerde kilo alımına yol açabilir. Bazıları iştahı arttırır; bazıları insülin seviyelerinde değişikliğe sebep olur. Antidepresanlarda kilo alımı her zaman ilacın işleyişiyle ilişkili olmayabilir; kendinizi daha iyi hissetmek normal iştahınıza dönmenizi sağlayabilir. Bazı ilaçlar vücutta su tutulumuna sebep olabilir; bu da kilo almışsınız gibi tartıya yansıyabilir ancak yağ kazanımı olmadığından bu durumun kolayca üstesinden gelinebilir.
Kilo aldıran ilaçların bir kısmı şöyle:
-Streroidler
-Antidepresanlar
-Antipsikotikler
-Antiepileptik ilaçlar
-Şeker hastalığı için kullanılan ilaçlar
-Mide için kullanılan bazı ilaçlar
İlaç kullanmak; sağlığınız açısından ekstra birkaç kilo kazanımından daha önemlidir. Eğer ilacınızın size kilo aldırdığını düşünüyorsanız ; ilacı değiştirmek konusunda doktorunuzla görüşün; Ne olursa olsun sakın dokturunuza danışmadan ilacınızı bırakmayın.
Diyetisyen İrem ÇELİK